رژیم غذایی در ام اس | بایدها و نبایدها در تغذیه بیماران ام اسی

اگر به بیماری ام اس مبتلا هستید، می توانید با اقدامات پیشگیرانه ای برای بهبود سلامت عمومی خود قدم بردارید. با حفظ وزن سالم یا تأمین سوخت مناسب برای بدن در زمان مناسب از روز، چندین علائم بیماری ام اس را می توان کاهش داد. حفظ یک رژیم غذایی سالم برای افراد مبتلا به ام اس ضروری می باشد. بهترین روش تغییر رژیم غذایی، متناسب کردن آن با علائم بیماریتان می باشد. به یاد داشته باشید که درباره برنامه رژیم غذایی خود با یک متخصص تغذیه، پزشک یا پرستار MS صحبت کنید و مراقب باشید مواد مغذی ضروری را کنار نگذارید.

رژیم غذایی وتغذیه در ام اس

با توجه به این که ام اس یک بیماری خود ایمنی می باشد، رابطه بین تغذیه و ام اس می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تعدادی از مواد مغذی می تواند سیستم عصبی را حمایت کند.
• گونه هایی از باکتری ها در روده می توانند باعث اختلالات ایمنی شوند.
• کمبود بعضی از ویتامین ها باعث پیشرفت بیماری ام اس می شود.

مواد غذایی که بهتر است به رژیم غذایی شما اضافه شوند

بعضی از مواد غذایی نقش ویژه ای در بهبود عملکرد سیستم ایمنی و پشتیبانی از سیتم عصبی دارند از این رو خوردن چندین مواد غذایی پیشنهاد می شود. از جمله این مواد غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بیوتین

بیوتین نوعی ویتامین B در نظر گرفته می شود و جزء آنزیم های موجود در بدن است که به تجزیه برخی از مواد کمک می کند. همچنین آنزیم های خاصی را فعال می کند که به بدن کمک می کنند میلین تولید کنند. میلین ماده ای است که اطراف اعصاب را می پوشاند. قسمتی از غلاف میلین در ام اس از بین می رود. بیوتین که به آن ویتامین H نیز می گویند، در مواد غذایی مانند موارد زیر یافت می شود:

• بادام
• اسفناج
• نان گندم کامل
• کلم بروکلی
• جگر گاو
• تخم مرغ

با توجه به مقالات، بیوتین می تواند به افراد مبتلا به ام اس کمک کند.

ویتامین D

ویتامین D یک هورمون است و عملکردهای زیادی در بدن دارد:

• باعث جذب کلسیم، برای سلامتی استخوان می شود.
• پاسخ ایمنی به عفونت ها را پشتیبانی می کند.
• به محدود کردن التهاب و تنظیم سیستم ایمنی کمک می کند.

با توجه به آمار مؤسسه ملی اختلالات اعصاب، افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستند، بیشتر در معرض ابتلا به ام اس قرار می گیرند. از آن جایی که این ویتامین برای سلامتی استخوان ها ضروری می باشد و افراد مبتلا به ام اس ممکن است پوکی استخوان را تجربه کنند، قرار دادن ویتامینD در رژیم غذایی و تغذیه در ام اس پیشنهاد می شود. مواد غذایی شامل این ویتامین در زیر آمده است:

• زرده تخم مرغ
• غلات غنی شده
• جگر گاو
•  ماهی چرب

پروبیوتیک ها

دستگاه گوارش توسط میکروبیوتای روده که شامل طیف وسیعی از باکتری ها، قارچ ها و ویروس هایی که نقش مهمی در سلامت روده دارند، احاطه می شود. این میکروارگانیسم ها به حفظ عملکرد روده، محافظت در برابر ارگانیسم های عامل بیماری و تقویت سیستم ایمنی میزبان کمک می کنند. با توجه به گزارش تحقیقات دکتر  Marta  که بر روی اثر پروبیوتیک بر ۱۰۸ بیمار مبتلا به MS انجام شد، نشان داد که مکمل پروبیوتیک ها باعث سرکوب عملکرد سلولهای B می شود (نوعی سلول ایمنی که باعث التهاب و از بین رفتن میلین در بیماران MS می شود). پس پروبیوتیک ها می توانند سطح باکتری های مفید روده را تقویت کنند و توانایی سیستم ایمنی را افزایش دهند. مواد غذایی حاوی باکتری های مفید موارد زیر می باشند:

• ماست
• کلم ترش
• چای تخمیر شده
• کفیر
• کیمچی

پری بیوتیک

پری بیوتیک مواد غذایی می باشد که پروبیوتیک ها از آن تغذیه می کنند. پس وجود پری بیوتیک در رژیم غذایی و تغذیه در ام اس واجب است. پری بیوتیک در موارد زیر یافت می شود:

• سیر
• تره فرنگی
• پیازها
• کاسنی تلخ
• مارچوبه
• کنگر فرنگی

فیبر

از آنجا که افراد مبتلا به ام اس در معرض  خطر بیشتر ابتلا به بیماری های قلبی هستند، مصرف فیبر با کمک به پروسه های کلسترول در بدن باعث کاهش ابتلا به بیماری قلبی می شود. فیبر همچنین می تواند حرکات روده را منظم و تا حدودی باکتری های آن را تغذیه کند. پس در رژیم غذایی و تغذیه در ام اس نقش مهمی دارد. از جمله این مواد غذایی:

•  میوه و سبزیجات
• حبوبات
• غلات
• برنج قهوه ای

اسید چرب غیر اشباع

تعدادی از تحقیقات نشان می دهد که اسید چرب غیر اشباع که در مواد غذایی مانند ماهی سالمون یا خال خالی وجود دارند، می توانند تا حدودی التهاب را در ام اس کاهش و بدن را حمایت کنند.

آنتی اکسیدان

پلی فنول اثر آنتی اکسیدانی دارد که از آسیب سلولی جلوگیری می کند و اثرات مفیدی در افراد مبتلا به ام اس دارد. پلی فنول در مواد غذایی زیر یافت می شود:

• میوه و سبزیجات
• چای
• ادویه ها
• غلات
• حبوبات
• گیاهان

چند ماده غذایی که نباید در رژیم غذایی و تغذیه در ام اس قرار گیرد

• چربی های اشباع: مطالعه ای که در فوریه ۲۰۱۸ در Scientific Reports منتشر شد نشان داد افرادی که به MS مبتلا هستند در مقایسه با افرادی که MS ندارند در معرض خطر بیشتری برای مشکلات قلبی هستند. پس بهتر است از مصرف این نوع چربی ها خودداری گردد.
• بر اساس تحقیق منتشر شده در سال ۲۰۱۰ در مجله Autoimmune Diseases، علاوه بر اثرات مضر چربی اشباع شده در شیر گاو، برخی از افراد مبتلا به MS ممکن است به پروتئین های خاص شیر واکنش نشان دهند. اما این نتیجه قطعی نمی باشد.
• شکر: طبق انجمن ملی ام اس از آنجا که شکر یک ماده غذایی التهاب آور است، ممکن است بر روی ام اس تأثیر منفی بگذارد.
• سدیم: مطالعه ای که در آوریل ۲۰۱۵ در Neurology منتشر شد نشان داد که هرچه سدیم در رژیم های غذایی افرادی که به ام اس مبتلا هستند بیشتر باشد، احتمال عود زیادتر و خطر ابتلا به ضایعات جدید چند برابر می شود.
• از برنج سفید، نان سفید و غلات صبحانه دور شوید. این کربوهیدراتهای فرآوری شده می توانند به سرعت سطح قند خون را افزایش دهند و بر سلامت قلب شما تأثیر منفی بگذارند.
• گلوتن: مطالعه منتشر شده در مارس ۲۰۱۱ در BMC Neurology نشان داد، شیوع بالاتری از بیماری سلیاک، که با عدم تحمل گلوتن همراه است، در میان افرادی که به MS مبتلا هستند، نسبت به جمعیت عمومی بیشتر است.

نقش رژیم غذایی در رفع علائم ام اس

مشکلات مثانه

اگر با مشکل مثانه در بیماری ام اس خود مواجه هستید، ممکن است وسوسه شوید، مقدار نوشیدنی خود را کاهش دهید. با این حال، نوشیدن کم مایعات می تواند منجر به ادرار غلیظ شود که مثانه را تحریک کرده و باعث ایجاد عفونت می شود. برای هیدراته شدن باید به اندازه کافی بنوشید اما از مصرف غذاهای پر ادویه، الکل، کافئین و آب میوه خودداری کنید. 6-8 لیوان آب در روز توصیه می شود. حفظ وزن سالم می تواند به رفع مشکلات مثانه کمک کند. اضافه وزن می تواند فشار روی کف لگن را افزایش دهد و منجر به بی اختیاری ادرار شود.

مشکلات روده

یبوست یکی از علائم رایج MS است که با خوردن منظم غذا و داشتن مایعات و فیبر کافی در رژیم غذایی برطرف می شود. اگر قصد دارید فیبر دریافتی خود را افزایش دهید، این کار را به تدریج انجام دهید تا از مشکلات بعدی جلوگیری نمایید. می توانید نان سفید، ماکارونی و برنج خود را به نسخه های قهوه ای یا سبوس دار آن ها تغییر دهید و به تدریج مقدار سبزیجات و دانه های رژیمی خود را افزایش دهید.

خستگی

بدن شما از غذایی که می خورید انرژی می گیرد و یک رژیم غذایی نامناسب تمام سوخت مورد نیاز روز را تأمین نمی کند. خستگی یک علامت پیچیده MS است و اگرچه تنها به سوختی که در بدن دارید مربوط نیست اما منطقی است که مطمئن شوید رژیم غذایی باعث خستگی شما نمی شود. یک رژیم غذایی سالم و متعادل شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات به علاوه کربوهیدرات های پیچیده، سطح انرژی در طول روز شما را تأمین می کند. کربوهیدرات های پیچیده غذاهای نشاسته ای هستند که در مقایسه با کربوهیدرات های ساده مانند شکر، به آرامی انرژی را در جریان خون شما آزاد می کنند.

شاخص گلیسمی (GI) یک رتبه بندی از غذاهای حاوی کربوهیدرات است که بر اساس سرعت تأثیر آن ها بر سطح گلوکز خون شما مشخص می شود. غذاهایی که آهسته جذب می شوند دارای درجه GI پایین هستند، در حالی که غذاهایی که با سرعت بیشتری جذب می شوند دارای درجه GI بالاتری هستند. وعده های غذایی و میان وعده هایی که سرشار از کربوهیدرات های پیچیده هستند، مانند میوه های تازه و نان چند دانه ای، دارای شاخص گلیسمی پایین هستند و باعث آزاد شدن انرژی پایدار و آهسته تری می شوند. لاکتوز، قند موجود در شیر و فرآورده های شیری مانند ماست نیز دارای شاخص گلیسمی پایین است. مصرف یک غذای کم GI همزمان با غذای پر GI می تواند سرعت آزاد شدن کربوهیدرات را کاهش دهد، به عنوان مثال با نوشیدن یک لیوان شیر با یک بیسکویت شیرین.

اگر احساس می کنید به تقویت انرژی نیاز دارید، دستیابی به غذاهای شیرین وسوسه انگیز است. با این حال، متوجه خواهید شد که سطح گلوکز خون شما به سرعت دوباره خراب می شود و سطح انرژی شما پایین می آید. غذاها و نوشیدنی های پر قند غالباً دارای مواد مغذی کمی هستند و کالری اضافی می تواند باعث افزایش وزن ناخواسته شود.

اضافه وزن می تواند مقابله با خستگی را دشوارتر کند. نشان داده شده است که مقادیر بالای فلاونوئیدهای موجود در شکلات تلخ به مبتلایان سندرم خستگی مزمن کمک می کند.

درد

درد با چاقی و رژیم غذایی نامناسب همراه است. مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به ام اس که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند می توانند با کاهش وزن، علائم درد خود را کاهش دهند. یک رژیم غذایی سالم می تواند به شما در کنترل وزن کمک کند اما اگر می خواهید تغییرات اساسی ایجاد کنید، از یک متخصص بهداشت مشاوره بگیرید.

مشکلات شناختی

طرفداران برخی از رژیم های خاص بیماری ام اس، ادعا می کنند که از زمان استفاده از این رژیم ها احساس هوشیاری بیشتری دارند و کمتر دچار مه مغزی می شوند. این ها نظرات فردی است و آزمایش آن ها آسان نیست.

مشکلات بلع

اگر با مشکلات بلع رو به رو هستید، یک متخصص تغذیه می تواند انواع غذا و روش های تهیه غذا را که خوردن آن آسان است را پیشنهاد کند.

افزایش وزن

ممکن است دریابید که با ام اس افزایش وزن پیدا کرده اید. شاید در نتیجه از دست دادن تحرک، عوارض جانبی دارو یا کاهش فرصت ورزش این اتفاق افتاده است. بیش از نیمی از افراد مبتلا به RRMS دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. این امر همچنین می تواند بر احساسات تأثیر بگذارد و باعث از بین رفتن عزت نفس، اعتماد به نفس و همچنین مدیریت مشکلات حرکتی شود.

یک رژیم غذایی کم چرب، با استفاده از مقادیر کمی روغن های گیاهی نسبت به چربی های حیوانی، می تواند خطر چاقی و بیماری های قلبی را کاهش دهد، به خصوص اگر سطح فعالیت نیز کم باشد. صحبت با یک متخصص تغذیه می تواند به شما کمک کند.

با توجه به متن بالا رژیم غذایی و تغذیه در ام اس بسیار مهم است و عدم توجه به آن می تواند مشکلاتی را ایجاد نماید.