یکی از اتفاقات اساسی و اصلی در بیماری ام اس، وارد شدن آسیب به غلاف میلین یا همین دمیلینه شدن فیبرهای عصبی است. جالب است که کمبود ویتامین ب منجر به انحطاط شدید در غلاف میلین می‌شود. این اتفاق سبب می‌شود انتقال سیگنال عصبی با اختلالاتی مواجه شود. نقش ویتامین ب در ضعف عضلانی حاصل از ام اس، قابل چشم پوشی نیست. در این مقاله قصد داریم به نقش ویتامین ب کمپلکس در بیماری ام اس بپردازیم. با ما همراه باشید.
خانواده ویتامین ب و اهمیت آن در بدن
خانواده ویتامین ب شامل 8 عضو زیر است:
- تیامین (ویتامین B1)
- ریبوفلاوین (ویتامین B2)
- نیاسین (ویتامین B3)
- پانتوتنیک اسید (ویتامین B5)
- ویتامین B6
- بیوتین (ویتامین B7)
- فولات (ویتامین B9)
- ویتامین B12
همه این ویتامین ها نقش های کلیدی و مهمی در بدن ایفا می‌کنند. کمبود هر کدام از این ویتامین ها سهمی در نقش کلی خانواده ویتامین ب در ضعف عضلانی ایجاد می‌کند.
نقش ویتامین ب در ضعف عضلانی مرتبط با ام اس
مبتلایان به ام اس با توجه به میزان کمبود ویتامین های ب، درجات مختلفی از ضعف عضلانی را نشان می‌دهند. در ادامه به نقش برخی از این ویتامین ها در بدن می‌پردازیم.
مطالعاتی که تا به حال در رابطه با نقش ویتامین ب در ضعف عضلانی انجام شده اند، نتوانسته اند اهمیت یک ویتامین خاص از خانواده ویتامین های ب را مشخص کنند. بلکه این تحقیقات، شواهدی را نشان داده اند که ویتامین های خانواده ب (ب کمپلکس) همراه با یکدیگر قادر هستند شدت برخی از علائم بیماری ام اس را کاهش دهند.
ویتامین B 12
ویتامین B 12 را با نام «کوبالامین» نیز می‌شناسیم. این ویتامین محلول در آب است و برای عملکرد طبیعی سیستم عصبی، ضروری است. به دلیل نقش مهم این ویتامین در عملکرد سیستم عصبی، این فرضیه ایجاد می‌شود که این ویتامین با بیماری ام اس مرتبط است. این فرضیه بسیار جالب و بحث برانگیز است اما هنوز یک فرضیه است.
حتی کمبود جزئی این ویتامین می‌تواند خستگی، افسردگی و از دست دادن حافظه را به همراه داشته باشد. ویتامین ب 12 نقشی کلیدی در کمک به حفظ میلین فیبرهای عصبی دارد. بنابراین نقش ویتامین ب در ضعف عضلانی تا حدی مشخص می‌شود. کمبود این ویتامین روی سیستم عصبی مرکزی و محیطی تاثیرات منفی می‌گذارد. علائم اولیه کمبود این ویتامین در بدن شامل بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پاها است که به تدریج به ضعف عضلانی و عدم ثبات هنگام راه رفتن تبدیل می‌شود.
ضعف عضلانی مرتبط با کمبود ویتامین B12 بیشتر پاها را درگیر می‌کند و کمتر روی بازوها تاثیر می‌گذارد. هر دو طرف بدن به یک میزان درگیر می‌شوند و این ضعف عضلانی در افراد میانسال و مسن، شایع تر از جوانان است. نقش ویتامین ب در ضعف عضلانی با استفاده از تصویربرداری های مغزی مانند MRI و همچنین آزمایش خون، قابل تشخیص است.
نقش کمبود ویتامین ب در ضعف عضلانی
افرادی که به مالتیپل اسکلروزیس مبتلا هستند، معمولا از ضعف عضلانی رنج می‌برند. می‌توان از نقش کمبود ویتامین ب در ضعف عضلانی آگاه شد و درمان این عارضه را پیدا کرد. همه ویتامین ها برای سلامتی عضلات و عملکرد صحیح آنها لازم هستند اما خانواده ویتامین ب، نقشی اساسی در این قضیه دارند.
نقش ویتامین B12 را بررسی کردیم اما تنها این ویتامین نیست که برای رفع ضعف عضلانی در بیماران ام اس اهمیت دارد بلکه سایر اعضای خانواده نیز مانند بیوتین و ویتامین B3 نیز به اندازه B12 مهم هستند.
بیوتین
بسیاری از افراد بیوتین را به عنوان ویتامین پوست و مو می‌شناسند و تصور می‌کنند این ویتامین تنها برای داشتن موهایی زیبا و پوستی سالم باید مصرف شود. در حالی که بیوتین در جریان تبدیل مواد غذایی به انرژی نقش کلیدی دارد. از آنجایی که ماهیچه های بدن برای انقباضات خود به سطوح بالای انرژی نیاز دارند، عملکرد آنها به وجود مقادیر کافی بیوتین گره خورده است. بنابراین کمبود بیوتین به عنوان یکی از اعضای مهم خانواده ویتامین ب در ضعف عضلانی مبتلایان به ام اس، دخیل است.
بیوتین را می‌توان با مصرف خوراکی هایی مانند گوشت، تخم مرغ، آجیل و برخی از فراورده های لبنی به دست آورد. البته این ماده مهم را با استفاده از مصرف مکمل نیز می‌توان جذب کرد. اما مبتلایان به ام اس قبل از مصرف هرگونه مکمل غذایی باید با پزشک خود مشورت کنند و خودسرانه هیچ مکملی استفاده نکنند.
ویتامین B3
ویتامین B3 یا نیاسین یکی دیگر از ویتامین های خانواده ب است که پیوندی قوی با قدرت عضلانی دارد. از آنجایی که نقش این ویتامین در عملکرد عضلات بسیار کلیدی است، بدنسازان از این ویتامین برای بهبود عملکرد عضلات خود استفاده می‌کنند. افرادی که به بیماری ام اس مبتلا هستند و سطوح مختلفی از ضعف های عضلانی را تجربه می‌کنند، ممکن است به کمبود ویتامین B3 دچار باشند. با توجه به نقش کمبود این ویتامین از خانواده ویتامین ب در ضعف عضلانی با گنجاندن آن در وعده های غذایی، می‌توان تا حدی ضعف عضلانی را در بیماران کاهش داد.
ویتامین B5
ویتامین B5 که با عنوان «پانتوتنیک اسید» نیز شناخته می‌شود در فرایندهای مختلف مانند متابولیسم و تولید انرژی نقش دارد. کمبود این ویتامین از خانواده ویتامین ب در ضعف عضلانی بیماران ام اس غیر قابل چشم پوشی است. علائم کمبود این ویتامین در بدن عبارتند از:
- بی حسی و سوزش دست ها و پاها
- سردرد
- تحریک پذیری و خشم
- بی قراری و اختلالات خواب
- کمبود اشتها
- ضعف عضلانی
علائم اولیه کمبود این ویتامین در بدن باید شما را هشیار کند که شروع به مصرف این ویتامین کنید. در صورتی که کمبود آن در بدن جبران نشود، ضعف های عضلانی شدت می‌یابد.
درمان ضعف عضلانی ناشی از ام اس با ویتامین درمانی
از آنجایی که ویتامین ها به ویژه ویتامین های خانواده ب (ب کمپلکس) نقش های کلیدی در بدن ایفا می‌کنند، می‌توان امیدوار بود که بتوان با استفاده از آنها، ضعف های عضلانی ناشی از ام اس را کاهش داد. در صورتی که کمبود هر یک از ویتامین های خانواده ب در بدن جبران شود، سوخت و ساز بدن، مسیرهای متابولیسم، مسیرهای عصب-عضله و... مانند شرایط نرمال یا حداقل نزدیک به نرمال عمل می‌کنند. همین امر سبب می‌شود تا عضلات از ماکزیمم توانایی خود برای انقباض استفاده کنند و کمتر شاهد ضعف عضلانی در مبتلایان به ام اس باشیم.
هنوز مطالعات زیادی در زمینه نقش ویتامین ب در ضعف عضلانی مبتلایان به ام اس در حال انجام است که احتمالا نتایج امیدوارکننده ای برای این بیماران خواهد داشت!
