قرن هاست که می دانیم رژیم غذایی غنی از ریز مغذی ها و ویتامین های خاص، در پیشگیری از طیف وسیعی از بیماری ها مفید است. ویتامین D، ویتامین های آنتی اکسیدان A,E,C، ویتامین B6 و ویتامین B12 در رابطه با بیماری ام اس از اهمیت خاصی برخوردار هستند. امروزه بررسی هایی مبنی بر یافتن ارتباط بین ویتامین ها و ام اس در حال انجام است.
در زیر به شرح ارتباط بین ویتامین ها و ام اس می پردازیم:
ویتامین D
ویتامین D برای سلامت استخوان و تنظیم سیستم ایمنی بدن ضروری است و در بیماری ام اس نیز نقش مهمی دارد. آفتاب می تواند ویتامین D کافی برای سلامتی را تأمین کند، همچنین می توانید آن را از غذا های خود مانند ماهی سالمون، کنسرو ماهی تن، میگو و زرده تخم مرغ دریافت کنید یا به ویژه در ماه های زمستان از مکمل استفاده کنید. سطح پایین ویتامین D می تواند باعث بیماری هایی شود، این موارد شامل پوکی استخوان، بیماری های قلبی، دیابت، سرطان و مولتیپل اسکلروزیس است. سطح کم ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به ام اس مرتبط است. همچنین در مبتلایان به ام اس می تواند باعث عود مکرر و افزایش ناتوانی شود. در یک مطالعه ۱۵۰۰۰ نفر مبتلا به ام اس و ۲۴۰۰۰ نفر که ام اس نداشتند با هم مقایسه شد. نتیجه نشان داد افرادی که مبتلا به ام اس بودند سطح پایین تری از این ویتامین را داشتند. این تحقیق ارتباط ویتامین ها و ام اس را قوت بخشید.
آیا ویتامین D بر پیشرفت بیماری ام اس تأثیر می گذارد؟
با توجه به مطالعات اخیر در رابطه بین ویتامین ها و ام اس به خصوص ویتامین D نتایج زیر حاصل شده است:
- در افراد مبتلا به ام اس اگر سطح ویتامین D کم باشد، ممکن است بیشتر مستعد عود شوند و پیشرفت سریع تر بیماری را تجربه کنند. این بیان به روشهای مختلفی نشان داده شده است، از جمله اقدامات ناتوانی (EDSS)، حجم مغز و ضایعات CNS. یک مطالعه نشان می دهد که ویتامین D ممکن است به ترمیم میلین کمک کند. این بیان در صورت ابتلا به ام اس مهم است، زیرا این بیماری به میلین آسیب می رساند که منجر به علایمی مانند ضعف عضلانی می شود.
- داشتن سطح پایین ویتامین D می تواند باعث فعال شدن بیماری ام اس شود، همچنین داشتن MS فعال تر می تواند باعث کاهش سطح ویتامین D شما شود.
- در مطالعاتی نشان داده شده است که قرار گرفتن در معرض آفتاب از شدت و پیشرفت بیماری ام اس می کاهد و همچنین افسردگی را از بین می برد.
- یک بررسی سیستماتیک بیان می کند که شواهد کافی برای اثبات اینکه مکمل های ویتامین D می توانند از مغز در برابر زوال محافظت کنند وجود ندارد، اگرچه ارزش نور خورشید را تأیید می کند.
- طی مطالعه انجام گرفته، استفاده از مکمل های ویتامین D به افراد کمک می کند، زمان رسیدن CIS ( همان مرحله بروز اولین علایم بیماری ام اس) به MS، به طول بیانجامد. این مطالعه از مکمل هایی معادل ۷۰۰۰ واحد بین المللی در روز به مدت 2 سال استفاده کرده است.
ویتامین های A ، C و E
برخی از تحقیقات نشان می دهند که رادیکال های آزاد( مولکول هایی در بدن هستند که در بیماری و پیری نقش دارند ) ممکن است در پیشرفت بیماری ام اس تأثیر داشته باشند. از آنجا که ویتامین های آنتی اکسیدان مانندA ، C و E باعث کاهش آسیب سلول ها توسط رادیکال های آزاد می شوند، برخی از محققان معتقدند که ممکن است به بهبود ام اس نیز کمک کنند. اما این نتیجه قطعی نیست و نیازبه بررسی های بیشتری دارد.
در صورت ابتلا به ام اس و استفاده از مکمل های آنتی اکسیدان ممکن است خطراتی نیز وجود داشته باشد. به عنوان مثال، بیشتر درمان های ام اس با هدف سرکوب سیستم ایمنی بدن شما انجام می شود. از آنجا که آنتی اکسیدان ها می توانند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کنند، ممکن است برخی از مزایای درمان شما را خنثی کنند. مکمل ها تنها راه دریافت آنتی اکسیدان نیستند. می توانید آنها را در میوه ها و سبزیجات پیدا کنید. سعی کنید روزانه سه تا پنج وعده مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان مانند کلم قرمز و لوبیا مصرف نمایید .
ویتامین B6
در بررسی های انجام شده در ارتباط بین ویتامین ها و ام اس، مقاله هایی مبنی بر ارتباط ویتامین B6 با ام اس یافت شد.
- مصرف بیش از حد ویتامین B6 می تواند باعث تشدید علامت گزگز در بیماری ام اس شود. مقدار توصیه شده ویتامین B6 در روز برای بزرگسالان 1.3 تا 2 میلی گرم است. البته این مقدار بستگی به سن، جنس و بارداری یا شیردهی دارد.
- برای دریافت ویتامین B6 نیازی به مکمل نیست. می توانید آن را در غذاهایی مانند ماهی، مرغ، لوبیا و تعدادی از سبزیجات پیدا کنید.
- برخی از افراد مبتلا به ام اس ویتامین B6 را به این دلیل مصرف می کنند که می تواند انرژی آنها را تقویت کند. این موضوع نیاز به تحقیقات و بررسی های بیشتری دارد و اثبات شده نمی باشد.
ویتامین B12
- مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به بیماری ام اس مقادیر کمتری از B12 نسبت به افراد دیگر دارند که می تواند با علایم مشابه MS مرتبط باشد.
- هیچ مطالعه ای وجود ندارد که نشان دهد مصرف مکمل های ویتامین B12 می تواند علایم MS را بهبود بخشد.
- پزشک می تواند سطح B12 شما را آزمایش کند و فقط در صورت پایین بودن سطح آن، مکمل را پیشنهاد نماید.
این ویتامین بیشتر در مشتقات حیوانی مانند گوشت، تخم مرغ و لبنیات، صدف، ماهی قزل آلا و بوقلمون یافت می شود.
اگرچه نتایج قطعی مبنی بر ارتباط بین ویتامین ها و ام اس وجود ندارد ولی شواهد تجربی تا حدی از اثرات مطلوب و ارتباط بین ویتامین ها و ام اس خبر می دهد. با تنظیم یک رژیم غذایی مناسب می توان بهترین مواد مغذی و ویتامین ها را دریافت نمود و از اثرات مطلوب آن ها بهره برد.
