همانطور که میدانید درمان قطعی برای بیماری ام اس (MS) وجود ندارد اما با مصرف داروهایی که پزشک برای شما تجویز میکند، همچنین با استفاده از روش های درمانی دیگری مانند فیزیوتراپی، پلاسما فرزیس، ورزش و … این بیماری میتواند بهبود پیدا کند و از سرعت پیشروی بیماری کاسته می‌شود. علائم بیماری مالتتیپل اسکلروزیس در برخی افراد کم است و نیازی به مصرف دارو نیست. در این مقاله در رابطه با انواع روش های درمانی بیماری ام اس توضیح دادیم پس در ادامه همراه ما باشید.
علائم و نشانه ها:
در ابتدا به بررسی علائم و نشانه های این بیماری میپردازیم، بیماری ام اس یک بیماری مزمن است که سیستم عصبی مرکزی یعنی مغز، نخاع و اعصاب بینایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد پس ممکن است علائمی در سراسر بدن مشاهده کنید.
علائمی مانند:
سرگیجه
سرگیجه یکی از علائم شایع ام اس است. مبتلایان به ام اس ممکن است احساس سرگیجه یا عدم تعال داشته باشند. خیلی کمتر اتفاق می افتد که بیماران احساس کنند خود و اطراف آنها در حال چرخش است. ( شرایطی معروف به vertigo یا چرخش به دور).
لرزش
لرزش به دلیل وجود مناطق آسیب دیده در مسیرهای عصبی پیچیده که مسئولیت هماهنگی جنبش‌ها را دارد اتفاق می‌افتد. افراد مبتلا به ام اس که لرزش دارند نیز ممکن است همراه با آن علائمی مانند مشکل در صحبت (دیسارتاریا) یا مشکل در بلع (دیسفاژی) داشته باشند. فعالیت‌هایی که توسط بسیاری از همان مسیرهای درگیر در هماهنگی حرکت اداره می‌شوند.
اسپاسم
اسپاسم به احساس سفتی و طیف گسترده‌ی از اسپاسم‌های عضلانی غیر ارادی (انقباضات عضلات پایدار یا حرکات ناگهانی) اشاره دارد.که یکی از شایع ترین علائم ام اس می‌باشد.اسپاسم ممکن است به صورت خفیف باشد یا ممکن است انقدر شدید باشد که سبب ایجاد اسپاسم دردناک و غیر قابل کنترل اندام‌ها به ویژه پاها شود. اسپاسم همچنین ممکن است احساس درد یا گرفتگی در مفاصل و اطراف آن ایجادکند و سبب کمر درد شود.
مشکلات روده و مثانه
یبوست، از دست دادن کنترل روده‌ها و اسهال از جمله مشکلات روده‌ای است که میتواند در بیماری ام اس ایجاد شود.
دوبینی
در ام اس دوبینی هنگامی اتفاق می افتد که اعصابی که حرکت چشم را کنترل می‌کنند ملتهب یا آسیب دیده باشند. اعصاب ماهیچه هایی را کنترل می کنند که به چشم اجازه حرکت می دهند. به طور معمول عضلات به صورت هماهنگ کار می کنند، اما هنگامی که دوبینی اتفاق می افتد ممکن است عضلات یک طرف بر اثر آسیب عصبی ضعیف باشند و حرکات چشم دیگرنیز ناهماهنگ باشند که امکان دارد دو تصویرکنار هم یا یک تصویر در بالای تصویر دیگر را ایجاد کند.
بی حسی و گزگز
بی حسی صورت، بدن و اندام ها (دستان و پاها) یکی از شایع ترین علامتهای ام اس است و ممکن است اولین علامت ام اسی باشد که تجربه کردید. بی حسی ممکن است خفیف یا شدید باشد که روی توانایی شما در استفاده از قسمت های آسیب دیده بدن تأثیر دارد.برای مثال اگر پاهایتان خیلی بی حس باشد و نتواند زمین را احساس کند و در راه رفتن مشکل داشته باشید.
و علائم دیگری که در مقالات دیگر سایت گفته شده، پس سراغ راه های درمانی بیماری ام اس میرویم.
موثرترین روش های درمانی ام اس
هنوز هیچ درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد و شروع درمان MS فقط میتواند از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند و روند پیشرفت را آرام کند زیرا ام اس یک بیماری مادام العمر است.
درمان ام اس با پلاسمافرزیس
از پلاسمافرز به عنوان یک درمان خط دوم (بعد از کورتیکواستروئیدهای سیستمیک) در مدیریت عود ام اس و سایر بیماری های دمیلینه کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS) از جمله انسفالومیلیت حاد منتشر، میلیت عرضی ایدیوپاتیک، نوریت بینایی ایدیوپاتیک و نورومیلیت اپتیک استفاده می شود. همچنین ممکن است به درمان بیماری های دیگری که به پوشش اطراف نخاع و اعصاب شما آسیب می رسانند مانند سندرم گیلن-باره و میاستنی گراویس کمک کند. پس از تبادل پلاسما، افراد مبتلا به سندرم گیلن-باره یا پلی نوروپاتی التهابی دمیلینه کننده مزمن، احتمالاً قدرت عضلانی خود را بازیابند و بدون کمک راه بروند. از پلاسمافرز بعضاً در بیمارانی که تحمل کورتیکواستروئیدها با دوز بالا ندارند یا منع مصرف داروهای کورتیکواستروئید با دوز بالا دارند نیز استفاده می شود.
درمان بیماری مالتیپل اسکلوروزیس با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی نقش موثری در تقویت عضلات و بازگشت قدرت بدنی دارد.همچنین درrelaxation یا وانهادگی بدن هم موثر است که نتیجه آن افزایش حرکات مفاصل و تقویت گردش خون در بدن است. معمولا بیماران ام اس دچار کم تحرکی و بیماری های ناشی از آن هستند و بر همین اساس فیزیوتراپ ها با برنامه ریزی حرکات و تمرینات هوازی به بیماران خود کمک می کنند تا با تقویت عضلات و تمرینات قدرتی شرایط انجام وظایف خود مثل کارهای خانه یا محل کار را بدست بیاورند.
از جمله نکاتی که بهتر است درباره درمان به روش فیزیوتراپی بدانید این است که :
1. این نوع درمان باید پیوسته و طولانی مدت باشد تا بهترین تاثیر را بر بیمار بگذارد.
2. بهتر است چند جلسه ابتدایی را با صلاح دید متخصص در همان مرکز مشاوره انجام دهید و پس از آن ادامه تمرینات را در خانه بگذرانید.
3. تمرینات را تا مرز خستگی انجام دهید و پس از آن کمی استراحت کنید
4. بعد از چند جلسه به فیزیوتراپ خد مراجعه کنید تا درست انجام دادن حرکات یا در صورت نیاز تمرین حرکات جدید را به شما آموزش دهد.
5. پیشنهاد می شود برای جلگیری از گرم شدن بیش از حد بدن بیمار : محل تمرین را خنک نگهدارید و حین تری لباس گشاد بوشید تا تنفس برایتان سخت نشود.
ام اس و مگنت تراپی
این نوع درمان بیشتر برای بهبود مشکلات مربوط به زانو وکمرمرد استفاده می شود. و شیوه انجام آن به این صورت است که دستگاه مگنت تراپی با تلید و انتشار اماج و فرکانس های مغناطیسی به درمان بیمار کمک می کند. اماج تولید شده توسط دستگاه به صورت پالس به بدن بیمار منتقل می شود که تعداد و شدت آن برای بیماری های مختلف متفاوت است و فیزیوتراپ با توجه به وضعیت بیمار و مرحله درمانی که در آن قرار دارد تعداد جلسات لازم برای مگنت درمانی را تعیین می کند.
درمان ام اس با ورزش
مطمئنا داشتن ورزش منظم و متدام می تاند کمک شایانی به بیماران ام اس داشته باشد که چند نمونه از آن
· تحرک بهتر
· افزایش انعطاف پذیری بدن
· کاهش احتمال وقوع عوارض بیماری ام اس
· کاهش احتمال ابتلا به بیماری های روانی از جمله افسردگی
البته این نکته مهم را به یاد داشته باشید که درباره انجام حرکات ورزشی و به طورکلی ورزش کردن با پزشک خود مشورت کنید تا از ایجاد آسیب های احتمالی در امان باشید.
تمرینات ناسب برای بیماران ام اس
1. ورزش های آبی
ورزش های آبی فواید بسیاری برای مبتلایان به ام اس دارند.از جمله ای فواید جلوگیری از گرمایش بیش از حد بدن بیمار ،و محیطی عالی برای انجام تمرینات کم فشار برای بیماران ام اس است. از جمله:
· وزنه برداری
· راه رفتن در آب
· تمرینات تعادلی
· حرکات کششی
2. پیلاتس
پیلاتس یک ورزش کششی عالی است که همزمان جسم و ذهن افراد را درگیر میکند . پیلاتس در تقویت میان تنه ،آمادگی جسمانی کلی بدن و کنترل ذهن تاثیر بسیاری داردو از جمله فواید آن :
- بهبود حالت ایستایی بدن
- کاهش کمر درد
- جلگیری از مصدومیت بدنی
- افزایش انرژی
- کاهش استرس
- افزایش کیفیت خواب
- افزایش انعطاف پذیری بدن
- بهبود حالت تعادل بدن
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- و...
3. یوگا
یوگا تمرینی برای ذه و بدن است که شامل حرکات کششی،ورزش های مختلف تنفسی و مراقبه ها می شود. با انجام تمرینات یوگا علاوه بر بدست آوردن روحیه ای آرام و هماهنگ ، به انعطاف پذیری و قدرت بدنی هم دست خواهید یافت
طبق مطالعاتی در سال 2017 یوگا یکی از 6 درمان مکمل محبوب برای مدیریت درمان ام اس انتخاب شد.
4. ورزش های قدرتی-عضلانی
تمرین های قدرتی در بهبودی حالت،تعادل و قدرت عضلات فرد تاثیر میگذارند. خستگی بر اثر MS اکثرا بر قدرت و استقامت عضلات تاثیر بدی می گذارند که همین عامل یدا کردن یک برنامه ورزشی مناسب را دشوار می کند که کار با یک فیزیوتراپ می تواند این مشکل را حل کند.
5. ورزش های هوازی
تمرینات هوازی فعالیت های پویایی هستند که باعث افزایش ضربان قلب می شوند. این نوع تمرین تاثیر بسیاری بر بهبود ظرفیت ریه،تقویت عضلات و کمک به حفظ تعادل و هماهنگی می شود. اکثرا بیماران ام اس از روش HIIT استفاده می کنند که طبق این روش انجام حرکات به صورت انفار های کوتاه و شدید و پس از آن استراحت است که این استراحت باعث جلوگیری از افزایش دمای بیش از حد بدن بیماران می شود.
6. تمرینات تعادلی
تمرینات تعادلی به افزایش هماهنگی در بدن کمک می کند و از آنجایی که شدت فشار این حرکات کم است بسیاری از افراد می توانند آن را انجام دهند. شیه انجام این تمرینات بسیار آسان است برای نمونه چند مدل از این تمرینات را مثال می زنیم:
- بالا آوردن پاشنه پا و انگشتان
- ایستادن روی یک پا
- راه رفتن روی پاشنه پا
- و...
7. تای چی
این ورزش رزمی هم مانند یوگا بر تنفس عمیق و حرکات آرام تمرکز دارد وانجام می شود. این ورزش می تواند به حفظ تعادل ،کاهش استرس و فشار خون کمک کند.
درمان ام اس در ایران
خوشبختانه در حوزه پزشکی ایران حرف های زیادی برای گفتن دارد . برای درمان ام اس در ایران پیشرفت های زیادی انجام شده از افزایش متخصصان مغز و اعصاب ، متخصصان فیزیوتراپی و دارو های کنترل کننده ام اس گرفته تا ایجاد انجمن های ام اس در شهر های مختلف که فرصت بزرگی ایجاد کرده است تا افراد مبتلا به ام اس از تجربیات یکدیگر به خوبی استفاده کنند.
افزایش کلاس های ورزشی تمرکزی مثل یوگا هم یکی دیگر از فرصت های خوب مبتلایان ام اس در ایران است تا با شرکت در این کلاس ها بتوانند تا حدودی در کنترل این بیماری موفق باشند.
تمامی روشهای گفته شده برای درمان ام اس تنها زمانی کارآمد هستند که با مشورت پزشک متخصص همراه باشند انجام خودسرانه این تمرینات می تواند ضرر های جبران ناپذیری را به همراه داشته باشند. تجربیات خود از درمان ام اس را در کامنت ها و انجمن ام اس سنتر را به اشتراک بگذارید.
