نوسانات خلقی در ام اس
یکی از علائم آزاردهنده و شایع بیماری مالتیپل اسکلروزیس، نوسانات خلقی است. نوسانات خلقی در ام اس (Mood Swing) می‌تواند کاملا ناگهانی و بدون هشدار ایجاد شود. معمولا بیماران مبتلا به ام اس، نمی‌توانند این نوسانات خلقی را کنترل کنند و همین عدم کنترل ظاهری سبب می‌شود تا حس ناامیدی به آنها دست بدهد. اما اگر سعی کنید احساسات خود را بفهمید و اگر بتوانید دلایل تغییرات ناگهانی خلق و خوی خود را پیدا کنید، به احتمال زیاد خواهید توانست نوسانات خلق و خوی خود را مدیریت کنید. با ما همراه باشید تا در این زمینه شما را راهنمایی کنیم.
علل نوسانات خلقی در ام اس چیست؟
علل نوسانات خلقی در ام اس به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود. برخی از علل متداول تغییرات ناگهانی خلق و خوی در بیماران مالتیپل اسکلروزیس عبارت است از:
- فشار
- اضطراب و افسردگی
- سرخوردگی فرورفته
- ناتوانی در کنار آمدن با شرایط
- احساس اندوه زیاد از بیماری
البته نوسانات خلقی حاصل از اندوه معمولا با گذشت زمان، به تدریج برطرف می‌شود. این گونه تغییرات خلق و خوی در بیشتر افراد از چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. علاوه بر غم و اندوهی که فرد از دانستن بیماری خود، دارد، بخشی از نوسانات خلقی ام اس به خاطر مکانیسم اثر خود بیماری است.
مکانیسم بیماری و نوسانات خلق و خوی
دو قسمت از مغز انسان درگیر احساسات است. یکی از این بخش ها پاسخ های احساسی را تشکیل می‌دهد. در حالی که قسمت دیگر مسئول کنترل احساسات است. ضایعات حاصل از بیماری ام اس، قسمتی از مغز را که مسئول کنترل احساسات است، درگیر می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود:
- فرد مشکلاتی در کنترل احساسات خود دارد
- فرد احساس شادی یا ناراحتی غیر متعادل دارد
- پاسخ های احساسی در فرد درهم و مخلوط می‌شود. در این حالت می‌بینیم که فرد به مسائل ناراحت کننده می‌خندد و برای مسائل خنده دار، گریه می‌کند.
نوسانات خلقی در ام اس
- فرد احساساتی مانند غم، ترس، اضطراب، استرس، تحریک زود هنگام، مشکلات و اختلال خواب دارد.
- تغییر رفتار و کناره گیری از دیگران و حتی پرخاشگری در بیمار دیده می‌شود.
- سرخوشی و شادی غیر واقعی
مدیریت و مقابله با نوسانات خلقی در ام اس
نوسانات خلقی در ام اس، ربطی به شدت بیماری و مدت زمان درگیر بودن ندارد. ممکن است فردی به تازگی به این بیماری مبتلا شده باشد اما نوسانات خلقی در او کاملا هویدا باشد. اولین قدم برای کنترل نوسانات خلقی صحبت و مشورت با پزشک است. متخصص بهداشت روانی می‌تواند برای فرار از این نوسانات احساسی، کمک زیادی به شما بکند. به عنوان مثال، در ادامه برخی از برنامه های این پزشکان برای بیماران ام اس را مشاهده می‌کنید:
- تعدادی جلسه مشاوره با متخصصان بهداشت روانی
- استفاده از داروهای تثبیت کننده خلق و خوی در صورت نیاز بیمار
- استفاده از داروهای ضد اضطراب، ضد افسردگی
- درمان های رفتار شناختی
پیشگیری از نوسانات خلقی در ام اس
علاوه بر استفاده از روش های درمانی و داروها، می‌توانید اقداماتی را در راستای پیشگیری از بروز نوسانات خلقی در ام اس انجام دهید. موارد زیر برخی از راحت ترین اقدامات برای پیشگیری هستند:
- از حمایت دیگران استفاده کنید. اگر غرق کارهای روزمره خود می‌شوید، می‌توانید با واگذاری قسمتی از کارهای خود به دیگران، سطح استرس و فشار روانی کار را برای خود کم کنید. با این کار می‌توانید زمان بیشتری استراحت کنید و وقت خود را صرف تمرکز کردن روی احساسات بگذارید.
- سعی کنید یک دوست قابل اعتماد برای خود پیدا کنید. با این کار می‌توانید در مورد ناامیدی ها، ترس ها و سایر احساسات خود صحبت کنید. صحبت کردن با دیگران به رهایی شما از احساسات بد کمک می‌کند و مانع از این می‌شود که احساسات شما به صورت نوسانات خلقی فوران کنند.
- تمرینات یوگا و مدیتیشن برای کاهش نوسانات خلقی در ام اس کاملا کارآمد است. این فعالیت های فیزیکی به شما کمک می‌کند تا آرام شوید.
- به احساسات خود فکر کنید، نه اینکه آنها را نادیده بگیرید. باید بفهمید چه چیزی شما را برانگیخته تا بتوانید با آن مقابله کنید. از سرکوب کردن احساسات خود خودداری کنید. در صورتی که کسی، چیزی یا حتی قرار گرفتن در محیط خاصی، شما را تحریک می‌کند، آن را بیان کنید. بهتر است از عوامل تحریک کننده تا حد امکان دوری کنید.
نوسانات خلقی در ام اس
- خواب منظم داشته باشید. اهمیت خواب در تنظیم خلق و خوی را نمی‌توان نادیده گرفت. خستگی بیش از حد و خواب ناکافی می‌تواند ام اس را تحریک کند.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید. یک رژیم غذایی سرشار از میوه ها و سبزیجات تازه و پروتئین است. استفاده از لبنیات کم چرب و فیبر زیاد به شما کمک می‌کند کنترل بیشتری روی احساسات و هیجانات خود داشته باشید.
- فعال باشید. زمانی که از نظر جسمی و روحی فعال هستید، احتمال بروز کنترل نشده احساسات کم می‌شود. نوسانات خلقی در ام اس را به راحتی می‌توانید مدیریت کنید به شرطی که ذهن و بدن فعالی داشته باشید.
- آنچه که باید انجام دهید!
اگرچه که نوسانات خلقی در ام اس و عدم توانایی ظاهری در کنترل آنها، امری کاملا طبیعی است و نباید از آن خجالت بکشید، اما نباید دست روی دست گذاشت و فقط تماشا کرد! بیمارانی که به مالتیپل اسکلروزیس مبتلا هستند نباید فوران احساسات خود را نادیده بگیرند، بلکه باید با پزشک خود یا متخصص اعصاب و روان در این باره مشورت کنید. حالت های روحی خود را مو به مو برای پزشک شرح دهید. پزشک می‌تواند ترکیب دارو و مشاوره و عادات زندگی سالم را به شما توصیه کند و برنامه سلامتی شما را سر و سامان دهد. در نهایت شما می‌توانید به روال عادی برگردید!
افسردگی و ام اس
آکادمی مغز و اعصاب ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که یک سوم الی نیمی از افرادی که به ام اس مبتلا هستند، از افسردگی رنج می‌برند. فرد افسرده، کسی است که احساس درماندگی داشته باشد و نتواند از زندگی و فعالیت های روزمره خود لذت ببرد. افسردگی ممکن محدود به چند هفته باشد یا ماه ها و حتی سال ها ادامه پیدا کند. بیشتر صاحب نظران در جامعه علمی حدس می‌زنند که افسردگی بیشتر بیماران ام اس به دنبال کنترل نشدن احساسات و نوسانات خلقی در ام اس ایجاد می‌شود. از این رو، شناخت عوامل درگیر و درمان زود هنگام، تا اندازه زیادی از احتمال ابتلا به افسردگی می‌کاهد.
حرف آخر
نوسانات خلقی در ام اس مانند سایر علائم این بیماری، در بیماران مختلف، از نظر شدت و مدت زمان، متفاوت می‌باشد. درمان های خانگی مانند تمرینات ورزشی و اصلاح سبک زندگی کمک زیادی به بیماران می‌کند تا بتوانند احساسات خود را مدیریت کنند. کنترل نوسانات خلقی برای بیماران مالتیپل اسکلروزیس تا اندازه زیادی به میزان آگاهی آنان در این زمینه دارد. گاهی در راه درمان این مشکل، ممکن نیاز به مصرف دارو باشد که به مدیریت علائم کمک زیادی به شما خواهد کرد.
