وبسایت تخصصی ام اس سنتر

آیا شما بیش از یک بار در شب برای ادرار کردن بلند می شوید؟

آیا شما بیشتر از قبل ادرار می کنید؟

آیا تا به حال برای رفتن به دست شویی به منظور جلوگیری از ریختن ادرار عجله داشته اید؟

آیا بی اختیاری ادرار و نشت ادرار دارید؟

اگر پاسخ شما به هر یک از این سوالات مثبت می باشد ،ممکن است شما بخواهید در مورد عملکرد مثانه خود با پزشک متخصصتان صحبت کنید.

ام اس می تواند عملکرد مثانه شما را تحت تاثیر قرار دهد و این مشکلات احتمالا قابل درمان است. همه ی تغییرات در عملکرد مثانه مرتبط با پیری طبیعی و یا زایمان نیست.

عملکرد مثانه سالم

ادرار در کلیه ها ساخته می شود و به وسیله ی دو لوله به نام مجاری ادرای به مثانه برده و در کیسه الاستیکی ذخیره می گردد. زمانی که همه چیز، به درستی کار می کند، ادرار به آرامی در مثانه جمع می شود و سبب انبساط آن می شود.

زمانیکه ۱۱۸ تا ۲۳۶ میلی لیتر از مایعات جمع شد، اعصاب مثانه سیگنال های را به نخاع می فرستند که به مغز سیگنال می دهد که مثانه باید تخلیه شود. به محض اینکه فرد برای ادرار کردن آماده شود، سیگنال مغزی/ نخاعی سبب ایجاد رفلکس تخلیه می شود که به خاطر آن همزمان دو پدیده ی زیر اتفاق می‌ افتد:

عضله مثانه(دتروسور) برای بیرون راندن ادرار از مثانه منقبض می شود.

اسفنکتر خارجی (که به طور معمول بسته است) باز می شود تا ادرار اجازه ی خروج از بدن را پیدا کند.

مشکلات مثانه در MS

اختلال در عملکرد مثانه که حداقل در 80 درصد از مبتلایان به ام اس رخ می دهد؛ در شرایطی اتفاق می افتد که ضایعات ام اس ، سیگنال های عصبی را در مناطقی از سیستم عصبی مرکزی (CNS ) که کنترل کننده مثانه و اسفنکترهای ادرای ست، مسدود می نمایند و یا به تاخیر می اندازند.

مثانه بیش فعال (spastic ) که قادر به نگه داشتن مقدار طبیعی ادرار نیست، و یا مثانه ای که به درستی خالی نمی شود (بخشی از ادرار در مثانه باقی می ماند). می تواند سبب علایمی از جمله موارد زیر باشد :

تکرار ادرار و یا لزوم فوری برای تخلیه ادرار

تاخیر و مشکل در شروع ادرار

تکرر ادرار شبانه

بی اختیاری ادراری (incontinence)

عدم توانایی در تخلیه ادرار به صورت کامل

مثانه و سلامت کلی

عملکرد صحیح مثانه برای سلامتی طولانی مدت کلیه، جلوگیری از عفونت، استقلال شخصی، اعتماد به نفس و کیفیت کلی زندگی ضروری است. مشکلات مثانه درمان نشده می تواند باعث موارد زیر شود:

بدتر شدن سایر علام ام اس مثل ضعف، اسپاسم

تکرر ادرار یا عفونت مجاری ادراری(UTI ) یا سنگ کلیه که می تواند سبب دردهای شدید شود و سلامت عمومی بدن را به خطر اندازد

ایجاد چالش‌های در ارتباط با کار ، خانه و فعالیت های اجتماعی

از دست دادن استقلال، عزت نفس، اعتماد به نفس
ارزیابی اولیه پزشکی برای تعیین علت علائم مثانه و انتخاب راهکارهای مناسب جهت مدیریت و درمان آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در وخیم ترین حالت، مشکلات ادرای درمان نشده می تواند منجر شود به عفونت خونی (urosepsis -عفونت در خون که منشا سیستم کلیوی دارد.) و تجزیه‌ی پوستی دو عاملی که می تواند زندگی شخص مبتلا به ام اس را کوتاه کند.

سؤالات بیشتری برای پرسیدن از خودتان

زمانی که برای اولین بار ام اس و یا داشتن علائم عصبی برای شما تشخیص داده شد:

آیا ادرار کردن برای من وقتی به دستشویی می روم مشکل تر شده؟

آیا با وجود اینکه ادرارم تمام شده، حس می کنم مثانه ام هنوز به طور کامل تخلیه نشده؟

آیا تکرار یا برگشت (عود) عفونت مجاری ادرای را تجربه می کنم؟

آیا برای محافظت لباسم از ترشح ادرار ازپد یا استراتژی دیگری استفاده می کنم؟

آیا نوشیدن مایعات را محدود می کنم چون نگرانم به طور مکرر باید به دستشویی بروم؟

آیا فعالیت های روزانه خودم را پیرامون علائم مثانه ام برنامه ریزی می کنم؟

آیا علایم مثانه ام، من را از انجام کارهایی که از آن لذت می برم باز می دارد؟

این مساله که مجبور به گذراندن باقی زندگیم با عملکرد فعلی مثانه ام شوم؛ من را ناراحت می کند؟

اگر به هر یک از این سوالات پاسخ مثبت داده‌اید؛ با متخصص مغزو اعصاب خود برای ارزیابی عملکرد مثانه خود تماس بگیرید.

گزینه های مدیریت و درمان

علائم مثانه معمولا با اصلاح شیوه زندگی، داروها، فیزیوتراپی یا روش های تحریک اعصاب به خوبی قابل مدیریت است.

تغییرات سبک زندگی می تواند شامل موارد زیر باشد:

اصلاح رژیم غذایی

مصرف کافی مایعات حداکثر تا چند ساعت قبل از خواب

تمرین مثانه یا تخلیه برنامه ریزی شده از جمله موارد دیگر.

از پزشک خود مشاوره بخواهید، زیرا برخی از تغییرات مانند محدود کردن مصرف مایعات می تواند منجربه کم آبی و سایر عوارض بالقوه خطرناک شود.

بیش از ده ها دارو در فرم های مختلف برای رفع علائم خاص مثانه در ام اس وجود دارد. پس از ارزیابی دقیق علایم مثانه پزشک معالجتان با همراهی شما بهترین روش درمانی را برای شما انتخاب می کند.

فیزیوتراپی عضله لگن: معمولا برای علائم مثانه اسپاستیک یا بیش فعال تجویز می شود. این روش گروه عضلات متصل به استخوان لگن و ساکروم را که عملکرد مثانه و روده را کنترل می کنند، هدف قرار می دهد. این روش درمانی از بیوفیدبک ، تحریک عصبی و عضلانی و همچنین تمرینات روزانه در خانه استفاده می کند که با تقویت عضلات کف لگن، سبب بهبود کنترل عضلات و تقویت شل شدگی عضلات مورد نیاز ادرار کردن، می گردد.

تحریک جلدی عصب تیبیال (PTNS ): برای درمان علائم مثانه اسپاستیک یا مثانه بیش فعال است در این روش یک الکترود سوزنی بسیار کوچک در مچ پا وارد می شود. الکترود سیگنالی را به ساکرال پلکسوس (شبکه ای از اعصاب که عضلات مثانه و لگن را کنترل می کنند) انتقال می دهد. درمان 30 دقیقه در هفته به مدت 12 هفته کاهش دفعات ادرار، فوریت، ادرار شبانه و بی اختیاری را نشان داده است.

استفاده از سوند متناوب (ISC) ممکن است به دلیل مشکل در تخلیه توصیه شود. در ISC ، یک لوله کوچک (کاتتر) برای تخلیه مثانه در مجاری ادرار قرار داده می شود و سپس خارج می گردد.ISC)) یک یا چند بار در روز می تواند به کنترل نشت مثانه، فوریت و تکرر ادرار و ادرارشبانه در افرادی که خودشان نمی توانند مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنند، کمک کند.

Interstim وسیله ی کوچکی ست که با جراحی زیر پوست کاشته می شود تا عصب های ساکرال را تحریک کند و برای درمان بیش فعالی مثانه، احتباس ادرار و برخی از انواع اختلال عملکرد روده استفاده می شود.

سایر اقدامات جراحی برای رفع مشکلات ادراری که به هر یک از این مداخلات پاسخ مناسبی ندارند، نیز وجود دارد.

درباره خروج از منزل

توقف های مکرر را برنامه ریزی کنید.

وسایل محافظتی احتیاطی مثل پد استفاده کنید و به همراه داشته باشید. این وسایل به شما اعتماد به نفس می دهد؛ به خصوص در شرایطی که دسترسی به دستشویی مشکل است مانند وقتی که در هواپیما اید.

لباس های مانند شلوار با کمر بند و یا دکمه بپوشید که به راحتی بتوانید آن ها را در بیاورید.

لباس، لباس زیر، پد، دستمال کاغذی و هر آنچه که ممکن است برای عوض کردن لباس نیاز داشته باشید را در یک کوله یا کیفی که همیشه همراهتان است نگه داری کنید.

خلاصه

سلامت مثانه شما برای سلامت عمومی و کیفیت زندگی تان بسیار مهم است. هر علائمی که تجربه اش می کنید برای مراجعه به متخصص کافی و مهم است. گزینه‌های درمانی موجود برای مدیریت اکثر علائم موثرند، و بهتان این امکان را می دهد که بدون اینکه مشکلات مثانه مانعی سرراهتان باشد زندگی کنید.