افراد مبتلا به ام اس بعضی اوقات پرش پلک را تجربه می کنند. این یک انقباض ناگهانی، غیر ارادی یا لرزاندن عضله یا گروهی از عضلات است. این یک اختلال عملکرد سلول عصبی واکنشی است که سیگنال اشتباهی را به عضلات شما می فرستد که می تواند نتیجه ضایعات دمیلینه از MS باشد. دلایل مختلفی برای پرش پلک در مبتلایان به ام اس وجود دارد مانند نیستاگموس، نوریت بینایی و دوبینی.
پرش پلک چیست؟
پرش پلک یا میوکیمیا، اسپاسم تکراری و غیرارادی عضلات پلک است. انقباض معمولاً در پلک بالایی اتفاق می افتد اما می تواند در پلک بالا و پایین به صورت همزمان نیز رخ دهد. برای اکثر افراد، این اسپاسم ها بسیار خفیف هستند و احساس کشش ملایم روی پلک می کنند. بعضی مواقع، دیگران ممکن است آن قدر اسپاسم را تجربه کنند که هر دو پلک را مجبور به بستن کامل کنند. این وضعیت، نشانه ی دیگری است که بلفارواسپاسم نامیده می شود.
اسپاسم به طور معمول هر چند ثانیه به مدت یک یا دو دقیقه اتفاق می افتد. اپیزودهای پرش پلک قابل پیش بینی نیستند. انقباض ممکن است چندین روز اتفاق نیافتد یا طی یک روز چندین بار آن را تجربه کنید. پس با این حال ممکن است هفته ها یا حتی ماه ها هیچ گونه پرشی را تجربه نکنید.
این پرش پلک بدون درد و بی ضرر می باشد اما ممکن است شما را آزار دهد. بیشتر اسپاسم ها بدون نیاز به درمان به خودی خود بهبود می یابند. در موارد نادری، اسپاسم پلک ممکن است نشانه ی هشدار اولیه اختلال حرکتی مزمن باشد، به خصوص اگر این اسپاسم همراه با کشیدگی های اجزای دیگر صورت یا حرکات غیرقابل کنترل باشد.
چه عواملی باعث پرش پلک در بیماری ام اس می شود؟
اسپاسم پلک ممکن است بدون هیچ دلیل خاص و مشخصی رخ دهد. از آن جا که به ندرت نشانه یک مشکل جدی می باشد، معمولاً علت آن بررسی نمی شود.
با این وجود، ممکن است به علت موارد زیر رخ دهد:
- سوزش چشم
- خستگی ناشی از ام اس
- کمبود خواب
- اختلال حرکتی
- عوارض جانبی داروها
- فشار ناشی از بیماری
- استفاده از الکل، تنباکو یا کافئین
اگر اسپاسم مزمن شود، ممکن است شما به بیماری که با عنوان"بلفارواسپاسم" شناخته می شود، مبتلا شده باشید که یک چشمک زدن مزمن و غیرقابل کنترل است. این وضعیت در بیشتر اوقات هر دو چشم را تحت تأثیر قرار می دهد. علت دقیق این علامت ناشناخته می باشد اما موارد زیر ممکن است اسپاسم را بدتر کنند:
- بلفاریت یا التهاب پلک
- ورم ملتحمه یا چشم صورتی
- خشکی چشم
- محرک های محیطی، مانند باد، نورهای شدید، خورشید یا آلودگی هوا
- خستگی
- حساسیت به نور
- فشار
- مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
- سیگار کشیدن
بلفارواسپاسم خوش خیم در زنان بیشتر از مردان است.
این وضعیت احتمالاً با گذشت زمان بدتر خواهد شد و در نهایت ممکن است باعث رخ دادن موارد زیر شود:
- تاری دید
- افزایش حساسیت به نور
- اسپاسم صورت
به غیر از بیماری ام اس، پرش پلک می تواند در موارد زیر دیده شود:
- فلج بل (فلج صورت): وضعیتی است که باعث می شود یک طرف صورت شما به سمت پایین آویزان شود.
- دیستونی: باعث اسپاسم عضلانی غیر منتظره در ناحیه آسیب دیده می شود.
- دیستونی گردن (تورتیکولی اسپاسم): باعث می شود گردن به طور تصادفی دچار اسپاسم شود و سر به حالت ناخوشایندی بچرخد.
- بیماری پارکینسون: می تواند باعث لرزش اندام ها، سفتی عضلات، مشکلات تعادل و دشواری در صحبت شود.
- سندرم توره: با حرکت غیر ارادی و تیک های کلامی مشخص می شود.
- همچنین خراش های قرنیه که در گذشته تشخیص داده نشده اند، می توانند باعث پرش پلک شوند. اگر حس می کنید از ناحیه چشم آسیب دیده اید، به چشم پزشک خود مراجعه نمایید. خراش قرنیه می تواند باعث آسیب دائمی چشم شما شود.
چه زمانی نیاز است که به پزشک برای درمان مراجعه کنیم؟
پرش پلک به ندرت جدی است که نیاز به درمان فوری پزشکی داشته باشد. با این حال، اسپاسم های پلک مزمن ممکن است علامت یک بیماری جدی تر مغز یا سیستم عصبی باشد.
اگر دچار اسپاسم پلک همراه با علائم زیر هستید ممکن است لازم باشد به پزشک خود مراجعه نمایید و با او مشورت کنید:
- چشم شما قرمز، متورم یا ترشحات غیرمعمولی دارد.
- پلک فوقانی شما آویزان می باشد.
- هر بار پلک شما به طور کامل بسته می شود.
- انقباض برای چندین هفته به طول می انجامد.
- انقباض شدید شروع به تحت تأثیر قرار دادن سایر قسمت های صورت شما می کند.
پرش پلک چگونه درمان می شود؟
بیشتر اسپاسم های پلک در طی چندین روز یا چندین هفته، بدون درمان بهبود می یابند. اگر آن ها از بین نرفتند، می توانید علل احتمالی را از بین ببرید یا کاهش دهید. شایع ترین دلایل اسپاسم پلک استرس، خستگی و مصرف کافئین زیاد می باشد. در زیر چند راه برای درمان یا کاهش اسپاسم پلک وجود دارد:
- کافئین کمتری بنوشید.
- خواب کافی داشته باشید.
- سطوح چشم خود را با اشک مصنوعی یا قطره چشمی بدون نسخه، چرب نگه دارید.
- با شروع اسپاسم کمپرس گرم را بر روی چشم خود بگذارید.
- از تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) گاهی اوقات برای درمان بلفارواسپاسم استفاده می شود. بوتاکس ممکن است اسپاسم شدید را برای چندین ماه کم کند. با این حال، با از بین رفتن اثرات تزریق، ممکن است نیاز به تزریق بیشتری داشته باشید.
- جراحی برای برداشتن برخی از عضلات و اعصاب پلک ها (میکتومی) نیز می تواند موارد شدیدتر بلفارواسپاسم را درمان کند.
چگونه می توانید از پرش پلک جلوگیری کنید؟
- اگر اسپاسم پلک شما بیش از حد اتفاق می افتد، یک دفترچه یادداشت داشته باشید و در هنگام بروز، آن را یادداشت کنید.
- به مصرف کافئین، تنباکو و الکل و همچنین میزان استرس و میزان خوابتان در دوره های منتهی به تأخیر و طول کشیده توجه داشته باشید.
- اگر در زمان خواب کافی، متوجه اسپاسم بیشتری می شوید، سعی کنید 30 دقیقه تا یک ساعت زودتر بخوابید تا فشار پلک های شما کم شود و اسپاسم کاهش یابد.
- اسپاسم پلک دلایل زیادی دارد. درمانی که مؤثر واقع شود، بسته به فرد متفاوت است.
- تحقیقات در حال انجام است تا ببینند آیا پیوند ژنتیکی خاصی وجود دارد که باعث ایجاد این علامت شود یا خیر اما به نظر نمی رسد چنین همبستگی وجود داشته باشد.
- بیماری زمینه ای می تواند باعث بروز اسپاسم پلک شود، از این رو درمان بیماری زمینه ای می تواند به بهبود شما کمک کند.
- استرس و اضطراب ناشی از ام اس نقش مهم و پیچیده ای در بروز این علامت آزار دهنده دارد. سعی کنید با روش های آرام سازی و با دستیابی به آرامش تا حدی خود را آرام کرده و از بروز پرش پلک جلوگیری کنید.
