وبسایت تخصصی ام اس سنتر | همه چیز درباره سندروم پای بی قرار (RLS)

همه چیز درباره سندروم پای بی قرار (RLS)

سندروم پای بی قرار (RLS)، شرایطی است که در آن، فرد تمایلی غیر قابل کنترل برای حرکت دادن پاها دارد. البته این به معنی نیست که فرد در تمام لحظات، کنترل پای خود را در دست ندارد. بلکه در برخی از ساعات شبانه روز مانند عصرها و شب هنگام، علائم بیماری بیشتر نمایان می‌شود. برای آگاهی از علائم، خطرات، پیشگیری، داروها و روش های درمان این بیماری با ما همراه باشید. در این مقاله به تمام موارد قابل توجه پیرامون بیماری سندروم پای بی قرار خواهیم پرداخت.

ویژگی های سندروم پای بی قرار (RLS)

علامت اصلی سندروم پای بی قرار (RLS)، تمایل غیر قابل کنترل به حرکت دادن پاها است. اما ویژگی هایی که در بیماران RLS به صورت مشترک، دیده شده است، عبارتند از:

نوعی احساس خاص که پس از استراحت، شروع می‌شود. معمولا بعد از نشستن یا دراز کشیدن طولانی مدت، نشستن روی صندلی هواپیما، سینما یا ماشین، این احساس به فرد دست می‌دهد.
احساس RLS به گونه ای است که با حرکت کردن، کاهش می‌یابد.
علائم بیماری در عصر و عمدتا در شب ها، ظاهر می‌شود. به صورتی که در طول شب، پاهای فرد دچار لرزش می‌شود. این لرزش در برخی موارد، شدید است.
افراد مبتلا به سندروم پای بی قرار (RLS)، احساسات پاهای خود را غیر طبیعی و ناخوشایند توصیف می‌کنند.
به ندرت احساسات ناخوشایند مربوط به پاها، روی بازوهای فرد نیز تاثیر می‌گذارد.

احساساتی که بیماران در پاهای خود دارند، به گفته خودشان، مجموعه ای از موارد زیر است:

خزیدن
کشیدگی
احساس ضربان
درد
خارش
سوزن سوزن شدن

گاهی بیان کردن احساسات و توصیف دقیق آنها برای افراد مشکل است. بیماران، ممکن است حتی گرگرفتگی یا بی حسی عضلات را نیز تجربه کنند. اما تقریبا همه‌ی حالت ها با تمایل به حرکت دادن پاها همراه می‌باشد. علائم در بیماران مختلف، از نظر شدت متفاوت است و ممکن است در بعضی دوره های زمانی ناپدید شود و مجددا بروز یابد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

بسیاری از افراد مبتلا به سندروم پای بی قرار (RLS)، به دنبال مراقبت های پزشکی نیستند. زیرا تصور می‌کنند اگر علائم خود را توضیح دهند، کسی آنها را جدی نمی‌گیرد. البته این تصور تا اندازه ای درست است زیرا مردم عادی معمولا ترجیح می‌دهند در اینباره نگرانی زیادی نشان ندهند. اما پزشکان قطعا متوجه علائم و سایر جنبه های این بیماری هستند. پس این را در نظر بگیرید که RLS خواب شما را مختل می‌کند و باعث می‌شود در طول روز، خواب آلوده باشید. همین مواردی که ساده به نظر می‌رسند، کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار خواهند داد. اگر علائمی دارید و حس می‌کنید به این عارضه مبتلا هستید، لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید.

علت سندروم پای بی قرار (RLS) چیست؟

متاسفانه علت دقیق بیماری سندروم پای بی قرار (RLS) هنوز مشخص نشده است. اما پزشکان بر این باورند که عدم تعادل ترشح دوپامین در مغز، می‌تواند علت این بیماری باشد. زیرا دوپامین یکی از چند ماده شیمیایی است که پیام هایی را برای کنترل حرکات ماهیچه ها ارسال می‌کند. علاوه بر آن، علل زیر می‌تواند وجود بیماری را در افراد، توجیه کند:

ژنتیک: طبق تحقیقاتی که روی ژنوم انسان صورت گرفته، قسمت هایی روی تعدادی از کروموزم ها وجود دارد که احتمالا حاوی ژن های مربوط به سندروم پای بی قرار (RLS) است. گاهی اوقات آسیب به ژن های مربوطه، قابل انتقال به نسل بعدی است و سبب می‌شود، بیماری به شکل موروثی در یک خانواده وجود داشته باشد. در چنین مواردی، سن بیماری به زیر 40 سال می‌رسد.
بارداری: خانم های باردار، ممکن است به صورت موقتی به RLS مبتلا شوند. تغییرات هورمونی در دوران حاملگی شدید است و می‌تواند علائم این بیماری را به ویژه در سه ماه آخر، به دنبال داشته باشد. در این شرایط، جای نگرانی نیست زیرا معمولا علائم، پس از زایمان، از بین می‌رود.
نوروپاتی محیطی: در برخی از موارد، نوروپاتی محیطی یا آسیب اعصاب دست و پا، علت سندروم پای بی قرار (RLS) است. این آسیب ها معمولا ناشی از بیماری های مزمن مثل دیابت و اعتیاد به الکل است.
کمبود آهن: کمبود آهن به تنهایی و یا به همراه کم خونی، یکی از علت های سندروم پای بی قرار است. اگر قبلا خونریزی معده یا روده را تجربه کرده اید، خونریزی های شدید ماهانه دارید، به نارسایی کلیه مبتلا هستید یا مکرر خون اهدا می‌کنید، احتمالا مستعد ابتلا به RLS هستید.
ضایعات نخاعی: آسیب ها و ضایعات نخاعی یا داشتن بیهوشی های نخاعی، یکی دیگر از علت هایی است که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

آیا سندروم پای بی قرار (RLS) یک بیماری خطرناک است؟

اگرچه سندروم پای بی قرار (RLS)، منجر به خطر جدی برای بدن نمی‌شود، اما علائم آن ممکن است غیر قابل تحمل باشد. همه بیماران علائم یکسانی را تجربه نمی‌کنند زیرا شدت علائم در افراد مختلف، متفاوت است. بسیاری از بیماران RLS به سختی می‌توانند بخوابند یا استراحت کنند. وقتی علائم این بیماری برای فردی، شدید است، کیفیت زندگی او را مختل می‌کند. فرد ناچار است شب ها بی قراری و بی خوابی و روزها خواب آلودگی را تحمل کند. با وجود این صحبت ها، می‌توان نتیجه گرفت که سندروم پای بی قرار (RLS) به خودی خود، بیماری خطرناکی نیست. اما در صورتی که درمان نشود، زندگی عادی بیمار را مختل خواهد کرد!

تشخیص سندروم پای بی قرار (RLS)

هیچ تست آزمایشگاهی برای تشخیص سندروم پای بی قرار (RLS) وجود ندارد! تنها راهی که پزشک می‌تواند بیماری را تشخیص دهد، صحبت کردن با بیمار است. پنج معیار اصلی که پزشکان برای تشخیص RLS به آن اکتفا می‌کنند، عبارت است از:

تمایل شدید برای حرکت دادن پاها به همراه احساسات ناخوشایند و غیر معمول
تمایل به حرکت دادن پاها در صورتی که در زمان استراحت، شدت یابد
تمایل به حرکت دادن پاها به شکلی که زمان شروع حرکت، از بین برود
تمایل به حرکت دادن پاها در صورتی که عصر هنگام شروع شود و به تدریج شدت یابد
بیمار به گرفتگی عضلات پا، آرتروز یا سایر دردهای عضلانی مبتلا نباشد

درمان سندروم پای بی قرار (RLS)

هیچ دارو و درمان قطعی برای سندروم پای بی قرار (RLS) وجود ندارد! اما روش های درمانی متنوعی وجود دارد که کمک می‌کند، بیماری کنترل شود و بیمار بتواند شب را به راحتی بخوابد. این روش ها عبارتند از:

ماساژ پاها
حمام آب گرم
استفاده از کمپرس گرم و کمپرس سرد
استفاده از پدهای ماساژور ویبره دار

این روش ها، بیماری را درمان نمی‌کنند بلکه علائم بیماری را هف قرار می‌دهند. به کارگیری منظم موارد بالا، کمک می‌کند کنترل بیمار روی علائم بیشتر شود. علاوه بر این موارد، تمرینات منظم ورزشی، داشتن ساعت خواب منظم و همچنین اجتناب از مصرف کافئین و الکل، کمک زیادی به بیماران خواهد کرد.