مشکل در بلع در افراد مبتلا به ام اس

مشکل در بلع چیست؟

مشکل در بلع که به آن دیسفاژی نیز گفته می شود، یکی از علائم احتمالی مولتیپل اسکلروزیس است.

MS ممکن است به روش های مختلفی بر بلع تأثیر بگذارد:

• مشکل در جویدن غذا یا کنترل مایعات در دهان شما.
• سرفه یا خفگی هنگام خوردن یا آشامیدن.
• مشکل در کنترل بزاق.
• گیر کردن غذا در گلوی شما.

همه این ها می تواند بر ایمنی خوردن و آشامیدن و همچنین لذت بردن از وعده های غذایی تأثیر بگذارد.

علائم مشکل در بلع

علائم خاص دیسفاژی ممکن است در افراد مختلف، متفاوت باشد. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ترشح بزاق بیش از حد طبیعی
• مشکل در جویدن غذا
• احساس خفگی زیاد هنگام خوردن غذا یا نوشیدن
• سرفه کردن در حین بلعیدن غذا یا پس از آن
• استفراغ کردن در هنگام بلع غذا
• صدای ضعیف

چه عواملی باعث مشکل در بلع می شود؟

عمل بلع شامل هماهنگی تعدادی از عضلات دهان و گلو است، از جمله عضوهایی كه هنگام عبور غذا و نوشیدنی از گلو از لوله تنفسی شما محافظت می كنند. عضلات می توانند ضعیف شوند و یا هماهنگی حرکات آن ها در اثر آسیب به سیستم عصبی مرکزی ناشی از ام اس مختل شود. این امر همچنین می تواند بر نحوه احساس وجود غذا و نوشیدنی در دهان و گلو تأثیر بگذارد.

اگر عضلات ضعیف هستند، جویدن می تواند کاری سخت و طاقت فرسا باشد و غذا در گلو گیر کند. اگر حرکات عضلانی کند باشد و یا فاقد هماهنگی باشد، ممکن است مایعات یا ذرات غذا به لوله تنفس وارد شده و باعث سرفه شوند.

 اگر ام اس عضلات سرفه را نیز ضعیف کرده باشد، ممکن است بیرون ریختن ذرات دشوارتر باشد و آن ها ممکن است وارد ریه های شما شوند (به اصطلاح آسپیراسیون نامیده می شود) یا ممکن است خفگی ایجاد شود. گاهی اوقات، کاهش احساس در دهان به این معنی است که بزاق به طور خودکار بلعیده نمی شود.

چند نفر در بلع دچار مشکل می شوند؟

مطالعات نشان داده است که حدود یک سوم از افراد مبتلا به ام اس تا حدی با مشکل در بلع مواجه هستند. اگر به MS پیشرفته تری مبتلا باشید، علائم بارزتر می شود. با این حال، مشکلات خفیف یا گاه به گاه می تواند در اوایل بیماری ام اس وجود داشته باشد و همچنین در هنگام عود بیماری نیز اتفاق می افتد.

عوارض

اگر هنگام غذا خوردن مرتباً سرفه می کنید یا حس خفگی دارید، همین غذا خوردن می تواند باعث اضطراب و حتی وحشت شود که ممکن است باعث شود شما کم تر غذا بخورید. این نگرانی باعث می شود برخی از افراد مبتلا به دیسفاژی مرتبط با ام اس، بدتر شدن وضعیت، کاهش وزن و کم آبی را تجربه می کنند. اگر دیسفاژی باعث محبوس شدن غذا یا مایعات در ریه های شما شود به ذات الریه و آسپیراسیون مبتلا می شوید. همچنین ممکن است دچار آبسه در گلو یا ریه شوید، گرچه این امر نادر است.

اگر در بلع مشکل داشته باشم چه کاری می توانم انجام دهم؟

اگر مشکلات بلع به معنای طولانی شدن مدت غذا خوردن است، سعی کنید وقت خود را صرف کنید و وعده های غذایی بخورید. میزان غذا روی چنگال و اندازه نوشیدنی خود را کنترل کنید. غذای خود را خوب بجوید و سعی کنید روی بلع تمرکز کنید.

خوردن جرعه ای از یک نوشیدنی همراه با وعده غذایی گاهی اوقات می تواند به شما کمک کند. گاهی اوقات داشتن وعده های غذایی کم حجم در وعده های بیشتر یک استراتژی مفید است. استفاده از بهترین وضعیت بلعیدن به شما می تواند کمک کند.

از انواع مواد غذایی که احتمالاً باعث مشکل بلعیدن شما می شود، آگاه باشید. اگر با غذای خشک یا مایعات مشکل دارید، راه های بهتری برای بلعیدن آن ها پیدا کنید، مانند تغییر کارد و چنگال مورد استفاده یا تغییر در شیوه پخت غذا. یک گفتاردرمانگر می تواند در این زمینه کمک کند.

تشخیص

به محض شروع مشکلات بلع باید به پزشک و متخصص خود اطلاع دهید. چندین مرحله وجود دارد که تیم پزشکی شما برای شناسایی علت مشکلات بلع و تعیین بهترین راه درمان برای شما انجام می دهد. تشخیص به طور معمول شامل یک یا چند مورد از این آزمایشات زیر می باشد:

• معاینات حرکتی دهان و دندان که توسط یک آسیب شناس گفتار انجام می شود، می تواند نحوه حرکت عضلات در گلو و صدای شما را ارزیابی کند.
• ویدئو فلوروسکوپی: نوعی اشعه ایکس که فرایند بلع را ثبت می کند، ممکن است ضعف عضلانی یا عدم هماهنگی را تشخیص دهد.
• آندوسکوپی فیبر نوری: شامل استفاده از دوربین کوچکی است که برای دیدن روند بلع در بینی یا گلو قرار داده می شود.

به خاطر داشته باشید که مشکلات بلع علاوه بر بیماری ام اس می تواند به دلیل سایر موارد پزشکی مانند مشکل در دستگاه گوارش نیز ایجاد شود. اگر پزشک شما نگران مشکل دیگری است، ممکن است برای ارزیابی این موارد خاص به آزمایشات تصویربرداری یا آزمایش های تشخیصی مداخله ای نیاز داشته باشد.

مدیریت

• درمان دیسفاژی شما بر حفظ ایمنی در تغذیه متمرکز می باشد. تیم پزشکی در زمینه انتخاب غذایی که بلعیدن آن برای شما بی خطر باشد، حفظ آگاهی، کنترل جویدن و بلعیدن و تمرینات توانبخشی برای بهبود توانایی های شما، با شما کار می کند. از جمله گزینه های احتمالی درگیر در درمان شما می تواند موارد زیر است:
• اصلاح رژیم غذایی برای حفظ تغذیه مناسب: این ممکن است شامل نرم کردن غذاهای سفت و سخت با آب یا انتخاب غذاهایی با قوام نرم تر باشد. برای اطمینان از تأمین نیازهای تغذیه ای، بهتر است با یک متخصص تغذیه مشورت نمایید.
• گرفتن لقمه های کوچکتر و جویدن بیشتر
• تنظیم موقعیت سر و گردن: این کار گاهی اوقات می تواند مشکلات بلع را تا حدی کاهش دهد. این روند ممکن است شامل جمع شدن چانه، کج شدن سر یا صاف نشستن باشد تا اطمینان حاصل شود که غذا به روش صحیحی به پایین می رود.
• تقویت عضلات درگیر در بلع: آسیب شناس گفتاری می تواند تمریناتی را به شما آموزش دهد که ممکن است به بهبود بعضی از مشکلاتی که تجربه می کنید، کمک نماید.

مشکل در بلع چگونه درمان می شود؟

یک گفتاردرمانگر می تواند چگونگی تأثیر بلع شما را ارزیابی کند. درمانگر می تواند در مورد وضعیت بدن، قوام غذا و نوشیدنی، محیط غذا خوردن و تمرینات احتمالی برای تقویت عضلات درگیر در بلع، مشاوره دهد. آن ها ممکن است با همکاران فیزیوتراپی خود برای دستیابی به وضعیتی که بلع را آسان تر می کند، مشورت کنند. آن ها با همکاران خود در تیم رژیم درمانی همکاری خواهند کرد تا به شما در مورد راه های حفظ کالری دریافتی یا نیاز به تغییر مواد غذایی و نوشیدنی توصیه کنند.

اگر مشکلات بلع شما پیشرفته تر است، گزینه های دیگری برای تأمین تغذیه شما وجود دارد که تیم پزشکی و درمانی شما می توانند به شما پیشنهاد دهند. یکی از این موارد روشی به نام گاستروستومی آندوسکوپی از راه پوست (PEG) است.