مراقبت از بیماران ام اس + 3 نکته برای مدیریت ام اس

آشنایی با ام اس

بیماری ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس بیماری مربوط به دستگاه عصبی مرکزی است که در آن دستگاه ایمنی بدن به اشتباه به رشته های عصبی در مغز نخاع حمله می کند و بافت های آن را از بین میبرد. 

در پی این حملات عوارضی برای بیماران اتفاق می افتد که اگر ادامه دار باشد ممکن است بیمار به مراقبت نیاز پیدا کند.

مدیریت ام اس

بیماری ام اس تا کنون درمان قطعی نداشته است اما می توان به کمک داروهای درمانی ام اس تا حدودی عود کردن این بیماری را کنترل کرد.

از دیگر روش هایی که تاثیر بسزایی در مدیریت ام اس دارند می توانیم موارد زیر را مثال بزنیم:

داشتن برنامه منظم ورزشی

ورزش کردن همواره برای بدن مفید بوده است و حفظ تندرستی علاوه بر جلوگیری از بروز بیماری های جدید ، می تواند ام اس را تا حدودی کنترل کند. برای بیماران ام اس بیشتر ورزش هایی مناسب است که به حفظ تعادل و تمرکز کمک می کند. اما نکته مهم در انجام این ورزش ها استمرار و پیگیری منظم در انجام تمرینات است. از جمله این ورزش ها می توانیم موارد زیر را پیشنهاد کنیم:

• یوگا

  باید بدانید که یوگا از ریشه کلمه سانسکریت YUJ گرفته شده که معنی آن اتحاد می باشد. در واقع یک بین تن و روان و حتی نیروهای مثبت و منفی وجودی انسان اتحادی غیرقابل باور به وجود می آورد. مدرسه يوگا ايجنگر يوژ را به عنوان « پيوستن يا ادغام تمام جنبه هـاي فردي – بـدن بـا ذهـن و ذهـن بـا روح » براي رسيدن به يک زندگي شـاد، متعادل و مفيد تعريف مي کند.

  آن هـا ادعا مـی کنند هدف نهـایی یـوگـا، رسیدن به کالیالی (رهـایی یا آزادی نهـایی) اســت.

  یوگا تمرین حرکتی ذهنی بدن می باشد. حرکات این ورزش هر دو عامل جنبش و کنترل تنفس و تمرکز را در بر دارد . بسیاری از فواید یوگا شبیه به تای چی و یا هنرهای رزمی است ، بسیاری از مربیان در طول زمان، این ورزش را شکل داده اند. به طوری که حتی بسیاری از مدارس ، یوگا منحصر به فرد خود را تعلیم می دهند .

  یوگا مجموعه ای از فعالیت های ذهنی ، جسمی و روحانی هستند که در هند باستان پدید آمد از فواید این ورزش کاهش اضطراب و استرس، کاهش نشانه های افسردگی ، بهبود کیفیت خواب ، حفظ تعادل و انعطاف پذیری بیشتر و بهتر است.

  

• پیلاتس

  ورزش پیلاتس در اوایل قرن بیستم توسط جوزف پیلاتس در آلمان طراحی و تولید شد. این ورزش در سال 2005 در آلمان، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا رونق گرفت. روشی که جوزف پیلاتس ابداع کرد با روش‌های سنتی مثل «ورزش‌ها و تمرینات اصلاحی» یا «ژیمناستیک طبی» در ارتباط بود.پیلاتس ورزشی کششی است که انجام حرکات آن برای تقویت میان تنه و همچنین درگیر شدن همزمان جسم و ذهن می انجامد.پیلاتس هم مانند یوگا بر حفظ و تقویت تعادل و انعطاف پذیری تاکید دارد و نکته ای که این ورزش را محبوب کرده است این است که احتمال آسیب دیدن بر اثر انجام حرکات پیلاتس بسیار کم است.

   

• تای چی
  ورزش تای چی از زمان چین باستان وجود داشته و انجام 12 هفته متداول این ورزش بیش از 1000 سال است که مورد تمرین قرار گرفته که شامل نفسی عمیق و حرکات تند و کند است و برای همه ی افراد با هر اندامی مناسب است.در این هنر رزمی، به جای عضلات، تاکید بر پرورش ذهن است، زیرا ذهن را می توان فراسوی محدودیت زمان و مکان، تا بی نهایت گسترش داد. در تحقیقات اخیر نشان داده شده که این ورزش می تواند به عنوان مکمل درمان افسردگی محسوب شود و به عنوان نوعی ورزش درمانی شناخته شود و محققان بر این باورند افرادی که از رفتن به روانپزشک اجتناب می کنند TAICHI برای آن ها بسیار موثر است. نتایج مطالعاتی که در روزنامه روانپزشکی ثبت شده مضمون بر این است که 50 نفر از افراد بیماری را استخدام کرده اند که 17 نفر از آن ها در گروه TAICHI و 14 نفر از آن ها در گروه مباحثی پیرامون کاهش استرس و افسردگی و 19 نفر هم تحت کنترل بودن ، بعد از 12 هفته ارزشیابی ها نشان داد که گروه TAICHI نسبت به گروه های دیگر بهبود بیشتری داشته است.به طور کلی تای چی را می توانیم تمریناتی ملایم برای مراقبه روحی بنامیم که باعث هماهنگی بهتر میان ذهن و جسم می شود.

محیط زندگی را ایمن کنید

یکی از عوامل مهمی تاثیر بسیاری در کنترل ام اس دارد کنترل کردن محیط است. محیط زندگی می تواند تاثیر بسیاری بر سلامتی افراد بگذارد و این نکته معمولا از دید بیمار و مراقبین آن پنهان می ماند. از جمله مواردی که بهتر است در محیط زندگی خود رعایت کنید : 

1. دمای محیط خانه را کنترل کنید : افزایش و یا کاهش بیش از حد دمای خانه مخصوصا افزایش دما می تواند باعث تشدید عوارض و حتی در بدترین حالت باعث بروز عوارض جدید بیماری شود.
2. وجود اشیاء تیز در خانه را محدود کنید: یکی از شایع ترین عوارض بیماری ام اس برهم خوردن تعادل و سقوط است پیشنهاد ما این است  تا حد امکان برای لبه های تیز در خانه مثل لبه میز و … محافظ بگذارید تا در صورت برهم خوردن تعادل ضربه شدیدی به بدن به خصوص سر شما وارد نشود.

تغذیه مناسب داشته باشید

داشتن برنامه تغذیه مناسب از مهم ترین نکات مدیریت ام اس است. تغذیه مناسب می تواند در کنترل پیشرفت بیماری کمک کند و بیمار را در مسیر بهبودی و کاهش علائم ام اس قرار دهد.

مواردی که بهتر است بیماران در تغذیه خود رعایت کنند بدین گونه است:

• از میوه ها و سبزیجات تازه استفاده کنند
• استفاده از غلات مانند جو دوسر ، برنج و… را افزایش دهند
• از ماهی های تازه به ویژه ماهی های روغنی و چرب مثل ماهی آزاد و ماهی خال مخالی که حاوی اسیدهای چرب امگا3 و ویتامین D  استفاده کنید
• تخم مرغ و گوشت های قرمز و سفید تازه استفاده کنید
• استفاده از محصولات لبنی را افزایش دهید
• از چربی های سالم مثل روغن زیتون، بذر کتان ، روغن نارگیل ، و آووکادو استفاده کنید
• نوشیدن دمنوش های طبیعی و مخصوصا آب را افزایش دهید
• از ادویه های تازه در غذای خود استفاده کنید

چه زمانی مبتلایان به ام اس به مراقبت نیاز دارند؟

در مراحل اولیه بیماری ام اس ، مبتلایان نیاز مبرمی به مراقب و پرستار ندارند و می توانند کارهای روزانه را خود به تنهایی انجام دهند اما اگر بیماری عود کند و شدت حملات افزایش یابد بایستی از آنها مراقبت کرد.

اما شاید برایتان این سوال پیش بیاید که در مراقبت از بیماران ام اس چه نکاتی را باید رعایت کنیم و همچنین اینکه  آیا می توان از بیماران ام اس در خانه مراقبت کنیم؟

برای پاسخ به این سوالات با ما همراه باشید.

مراقبت از بیماران ام اس در خانه

اکثر افراد این باور را دارند که در صورت تشدید بیماری ام اس باید بیمار را به پانسیون ها و مراکز درمانی بسپارند و دیگر توانایی نگهداری از او را ندارند اما خبر خوب این است که اگر در مراقبت از بیمار کوشا باشید و نکات گفته شده را به طور منظم انجام دهید نگهداری از بیمار ام اس در خانه هم امکان پذیر میشود.

البته اگر خود و دیگر اعضای خانواده تان شاغل هستید و وقت نگهداری از بیمار را ندارید می توانید از یک پرستار خصوصی کمک بگیرید.

برای مراقبت درست و اصولی از بیماران ام اس در خانه بهتر است نکاتی را رعایت کنید:

مدیریت مصرف دارو

مصرف منظم داروهای ام اس میتواند در کنترل حملات و کاهش علائم ام اس تاثیر بسیاری داشته باشد به عنوان مراقب این وظیفه شماست که مصرف دارو ها را مرتبا به بیمار یادآوری کنید.

برنامه ریزی و پخت وعده های غذایی

بهتر است با توجه به  ذائقه بیمار و نیازهای تغذیه ای که دارد وعده های غذایی او را بپزید .

آمادگی برای شرایط حساس بیماری

همیشه انتظار وقوع حملات ام اس و عود کردن آن و آمادگی کمک به بیمار را داشته باشید. شاید به وسیله دارو بتوان ام اس را تا حدودی کنترل کرد اما در آن شرایط هم هنوز احتمال عود کردن ام اس وقوع حملات امکان دارد. بهتر است در این باره با پزشک متخصص مشورت کنید و توصیه های آن را انجام دهید.

به روابط اجتماعی بیمار توجه داشته باشید

انسان موجودی اجتماعیست و دور بود از فضای جامعه و تعامل با دیگران می تواند باعث افسردگی و ابتلا به بیماری های دیگر شود. در صورت امکان حداقل هفته ای دوبار فرد بیمار را به خارج از خانه و گردش در طبیعت و فضای باز ببرید  و در خانه هم به او پیشنهاد دهید تا با اقوام و دوستانش تماس بگیرد و چند دقیقه ای با آنها خوش و بش کند تدارک مهمانی هم می تواند پیشنهاد خوبی در این زمینه باشد.

برای تحرک بیمار برنامه ای داشته باشید

در ابتدای این مقاله درباره فواید ورزش و اهمیت آن صحبت کردیم اما همراهی شما به عنوان مراقب بیمار در پیگیری انجام ورزش و تمرینات روزانه علاوه بر ایجاد حس همیاری به بیماری به سلامتی و تندرستی خود نیز بها داده اید .