بررسی اجمالی
دشواری در راه رفتن و قدم برداشتن یکی از شایع ترین محدودیت های حرکتی در بیماری ام اس است. از دلایل دشواری در راه رفتن به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- انقباض : گرفتگی یا انقباض عضلات میتواند در راه رفتن اختلال ایجاد کند.
- تعادل: عدم توانایی در نگه داشتن تعادل معمولا باعث تاب خوردن و تلو تلو خوردن (شبیه راه رفتن در حالت مستی) میشود که به آن اختلال تعادل (ataxia) نیز میگویند
- فقدان حس: در بعضی از بیماران ام اس بی حسی در پاها آنقدر شدید است که آنها توانایی حس کردن زمین زیر پای خود را ندارند و یا نمیتوانند تشخیص دهند که پاهاشان را دقیقا کجاست. به این حالت اختلال تعادل مرکزی(sensory ataxia ) میگویند.
- کوفتگی: بسیاری از افراد با افزایش حالت کوفتگی و خستگی شان، مشکلات بیشتری در راه رفتن پیدا می کنند.
- ضعف: ضعف در عضلات پاهاتان میتواند منجر به تغییر شکل قدم زدنتان شود. این تغییر در راه رفتن خود میتواند باعث ایجاد درد شود که مسبب بدتر شدن راه رفتن و قدم برداشتن شما می شود.
سقوط
مطالعات از میان چند کشور نشان میدهد که 50 تا 70 درصد بیماران ام اس در طی دو تا شش ماه اخیر گزارشی مبنی بر زمین خوردن داده اند. در این میان حدود 30 درصد آنها بیشتر از یک بار زمین خوردن و آسیب های ناشی از آن را گزارش کرده اند.
بهبود توانایی فرد در راه رفتن راحت، بی خطر بدون زمین خوردن امری حیاتی ست. نه تنها زمین خوردن باعث آسیب هایی به فرد میشود، بلکه زمان مورد نیاز برای بهبودی استخوان های شکسته و یا کشیدگی عضلات باعث وخیم تر شدن مشکلات حرکتی و وابسته کردن جسمی بیمار به دیگران میشود.
افراد دارای ام اس معمولا در خانه های خود و یا در محله ی زندگی خود زمین میخورند. و این معمولا وقتی اتفاق می افتد که در حال انجام دادن کارهای روزمره و عادی خودند. مانند: حمام کردن، غذا درست کردن و یا راه رفتن در اماکن شلوغ.
عوامل زمین خوردن پیچیده اند و شامل:
- تعادل کم و آرام راه رفتن.
- کم شدن تحریکات (احساسی همانند معلق بودن قسمتی از بدن در هوا)
- استفاده ی نادرست از وسایل کمکی (عصا یا واکر) یا استفاده از وسایل نامناسب
- داروهای محرک عصبی (داروهایی که بر روی کارکرد سیستم عصبی و عصب ها تاثیر میگذارند)
راهبردهای درمان و مدیریت خود
بیشتر مشکلات راه رفتن را میتوان تا حدی با فیزیوتراپی، حرکات کششی، استفاده از وسایل کمکی مناسب و در بعضی موارد داروهای اسپاسم (مانند: داروی امپیرا) ، کوفتگی و بهبود سرعت راه رفتن کمک کرد.
فیزیوتراپ ممکن است برای افرادی که عدم تعادل موقتی دارند ورزش یا تمرین هایی برای گام برداری و کار کردن روی عضلات مختلف بدن با حرکت دادن انها به شکل های مختلف پیشنهاد کند. این حرکات میتوانند به وفق دادن فرد با شرایط فعلیش کمک کنند.
این حرکات می تواند شامل حرکت چشم یا سر، کاهش یا ایجاد اعوجاج در دریافت های بینایی و انتقال بار وزن بدن بر قسمت دیگری ازبدن باشد.
اگر شما در راه رفتن مشکل دارید، لطفا با پزشک متخصص خود آن را مطرح کنید. جلوگیری از زمین خوردن امری مهم در حرکت جسمی و در امان ماندن شما از هرگونه خطر است.
برای کم کردن شانس تان در زمین خوردن میتوانید موارد زیر را امتحان کنید :
- پوشیدن کفش های پاشنه کوتاه
- در مورد سطوحی که بر آن قدم میگذارید حساس باشید. برای مثال از قدم گذاشتن روی زمین خیس تازه شسته شده خودداری کنیدو
- خانه ی خود را از هر نظر امن نگه دارید. منطقه پر رفت و امدتان در خانه را خلوت نگه دارید. سیم های برق را سر راه نگذارید. فرش و موکت های ناهموار را تا کنید یا به کلی جمع کنید. به موکت ها و پارکت ها ترمزگیر بچسبانید.
