اسکلروز جانبی آمیوتروفیک(ALS) و مولتیپل اسکلروزیس(ام اس) هر دو بیماری های نورودژنراتیو می باشند. ام اس و ALS به اعصاب و عضلات بدن حمله می کنند. از بسیاری جهات، این دو بیماری مشابه هستند. با این حال، تفاوت های اساسی آن ها چیزهای زیادی در مورد تشخیص و درمان و آن ها تعیین می کند:
ALS چیست؟
ALS یک بیماری مزمن می باشد. ALS مغز و نخاع را تحت تأثیر قرار می دهد. در یک بدن سالم، سلول های عصبی حرکتی در مغز با ارسال سیگنال هایی به سراسر بدن، به ماهیچه ها و سیستم های بدن نحوه کار را بیان می کند. ALS می تواند نورون ها را تخریب کند و مانع کار آن ها می شود. وقتی این اتفاق می افتد، مغز دیگر نمی تواند به بدن دستور دهد و افراد مبتلا به ALS در اواخر مرحله، فلج می شوند.
علائم ام اس و ALS
هر دو بیماری به بدن حمله کرده و آن را از بین می برد و بر عملکرد عضلات و اعصاب تأثیر می گذارند. به همین دلیل، آن ها بسیاری از علائم مشابه را به ویژه در مراحل اولیه دارند. علائم اولیه عبارتند از:
- ضعف و سفتی عضلات
- از بین رفتن هماهنگی و کنترل عضلات
- مشکل در حرکت دادن اندام ها
با این حال، علائم کاملاً متفاوت می شوند. افراد مبتلا به ام اس اغلب مشکلات روحی بیشتری نسبت به مبتلایان به ای ال اس تجربه می کنند. در حالی که مشکلات جسمی در بیماری ای ال اس بیشتر دیده می شود.
ALS معمولاً از اندام هایی مانند دست ها، پاها یا بازوها شروع می شود و عضلات را تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین می تواند بر میزان صدا هنگام صحبت تأثیر بگذارد. سپس به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد. ALS شروع تدریجی دارد که بدون درد است. ضعف عضلانی پیشرونده شایعترین علامت است. مشکلات مربوط به حس بینایی، لامسه، شنوایی، چشایی یا بو، در بیماری ALS شایع نیستند. با این وجود مشخص شده است که در مراحل بعدی، برخی افراد به زوال عقل مبتلا می شوند. ام اس می تواند بر چشایی، بینایی یا کنترل مثانه تأثیر بگذارد. همچنین می تواند باعث حساسیت به دما و ضعف سایر عضلات شود. تغییرات خلقی در بیماری ام اس بسیار شایع است.
توانایی های ذهنی مبتلایان به ام اس و ALS
افراد مبتلا به MS و ALS ممکن است هر دو با مشکلات حافظه و اختلال شناختی رو به رو شوند. در ام اس، توانایی های ذهنی بیشتر از سایر موارد تحت تأثیر قرار می گیرند. افراد مبتلا به ام اس می توانند تغییرات شدید ذهنی را تجربه کنند، از جمله:
- نوسانات خلقی
- افسردگی
- عدم توانایی در تمرکز
چه عواملی باعث بیماری خود ایمنی می شود؟
- ام اس یک بیماری خود ایمنی است. بیماری های خود ایمنی زمانی اتفاق می افتند که سیستم ایمنی بدن اشتباهاً به قسمت های طبیعی و سالم بدن حمله کند. در مورد بیماری ام اس، بدن میلین را با مهاجم اشتباه می گیرد و سعی در از بین بردن آن دارد. ALS یک بیماری خود ایمنی نیست، بلکه یک اختلال در سیستم عصبی است که علت آن تا حد زیادی جهش ژنی
- عدم تعادل شیمیایی
- پاسخ ایمنی بی نظم
تشخیص ام اس و ALS
تشخیص ALS یا ام اس در اوایل بیماری، دشوار می باشد. برای تشخیص، پزشک از شما اطلاعات مفصلی درباره علائم و سابقه سلامتی شما می خواهد. همچنین آزمایشاتی وجود دارد که می توانند برای کمک به تشخیص درخواست شوند.
در صورت مشکوک بودن به ALS، پزشک ممکن است آزمایش های الکترودیاگنوستیک مانند الکترومیوگرافی یا آزمایش سرعت هدایت عصب را تجویز کند. این آزمایشات اطلاعاتی در مورد انتقال سیگنال های عصبی به عضلات شما فراهم می کند. همچنین ممکن است پزشک نمونه خون و ادرار را درخواست کند یا برای بررسی مایع نخاعی LP انجام دهد. ممکن است اسکن MRI یا اشعه ایکس انجام شود. اگر اسکن MRI یا اشعه ایکس انجام دهید، نمونه برداری از عضله یا عصب نیز ممکن است توصیه شود. پزشکان می توانند از نتایج MRI برای تشخیص ام اس و ALS استفاده کنند. MS در فرآیندی به نام دمیلینه شدن، میلین را هدف قرار داده و به آن حمله می کند که با اسکن MRI می توان آن را تشخیص داد.
درمان ام اس و ALS
تدوین یک برنامه درمانی برای بیماری ام اس بر کاهش سرعت پیشرفت بیماری و کنترل علائم متمرکز است. داروهای ضد التهابی مانند کورتیزول ممکن است به جلوگیری از پاسخ خود ایمنی کمک کند. داروهای اصلاح کننده بیماری به دو صورت تزریقی و خوراکی در دسترس هستند. به نظر می رسد این موارد در بهبود پیامدهای عود کننده بیماری ام اس مؤثر است. شیوه زندگی و درمان های جایگزین برای بیماری ام اس نیز مهم است و در درجه اول روی کاهش استرس تمرکز دارند. اعتقاد بر این است که استرس مزمن باعث بدتر شدن علائم عصبی و افزایش تعداد ضایعات مغزی می شود. درمان های سبک زندگی شامل ورزش و تکنیک های آرام سازی، مانند تمرین ذهن آگاهی می باشد. ذهن آگاهی استرس را کاهش می دهد و امکان مقابله بهتر با شرایط استرس زا را فراهم می کند.
برای ALS نیز درمان قطعی وجود ندارد. درمان ها برای کاهش علائم و جلوگیری از برخی عوارض استفاده می شوند. تا مدت های زیادی برای درمان این بیماری از ریلوزول استفاده می شده است. با این حال، محققان در تلاش برای یافتن روش های درمانی و دارویی جدید هستند و یکی از آن ها در سال 2017 تأیید شد. به نظر می رسد برای برخی از افراد، این داروها پیشرفت بیماری را کند می کنند. داروهای دیگری نیز وجود دارند که می توانند به مدیریت علائمی مانند یبوست، خستگی و درد کمک کنند.