مشکلات حافظه و تفکر که به آن ها مشکلات شناختی نیز گفته می شود، در ام اس شایع است. این مشکلات شامل حافظه، دامنه توجه، برنامه ریزی، تصمیم گیری، درک یا تمرکز است. مشکلات تفکر و حافظه تقریباً نیمی از افراد مبتلا به ام اس را تحت تأثیر قرار می دهد. شناخت، اصطلاح پزشکی تفکر است و مشکلات در اندیشه و حافظه به عنوان مشکلات شناختی، شناخته می شوند.
MS چگونه بر حافظه تأثیر می گذارد؟
وقتی میلین و اعصاب سیستم عصبی مرکزی شما آسیب ببیند، ضایعاتی ایجاد می شوند. این ضایعات حرکت سیگنال های عصبی را مختل می کند که می تواند علائم جسمی و شناختی ایجاد کند. اگر ضایعات در قسمت هایی از مغز که پردازش حافظه دارند ایجاد شود، می تواند منجر به کاهش حافظه شود. کاهش حافظه یکی از رایج ترین تغییرات شناختی در افراد مبتلا به بیماری ام اس است.
ضایعات مغزی همچنین می توانند سایر عملکردهای شناختی مانند توجه، تمرکز و توانایی پردازش اطلاعات را تحت تأثیر قرار دهند. تغییرات شناختی 34 تا 65 درصد افراد مبتلا به بیماری ام اس را تحت تأثیر قرار می دهد.
آیا MS می تواند باعث ایجاد مشکلات حافظه به صورت غیر مستقیم شود؟
بیماری ام اس می تواند جنبه های مختلف سلامت جسمی، روانی و همچنین عادت های زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد. به نوبه خود، این ممکن است به طور غیر مستقیم بر حافظه شما تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، بسیاری از مبتلایان به ام اس مشکل خواب دارند. کیفیت پایین خواب و خستگی شما ممکن است در کاهش حافظه و سایر مشکلات شناختی نقش داشته باشند.
بیماری ام اس همچنین می تواند اضطراب و افسردگی شما را افزایش دهد. به نوبه خود، علائم اضطراب و افسردگی با میزان بالاتر مشکلات حافظه در افراد مبتلا به MS ارتباط دارد. سبک زندگی نیز می تواند در کاهش حافظه نقش داشته باشد. به عنوان مثال، برخی از کمبودهای تغذیه ای، آسیب به سر یا سایر شرایط می تواند بر حافظه شما نیز تأثیر بگذارد.
داروهای شما چگونه می توانند حافظه را تحت تأثیر قرار دهند؟
بعضی از روش های درمانی اصلاح کننده بیماری (DMT) برای کند کردن پیشرفت بیماری ام اس ایجاد شده اند. با جلوگیری از رشد ضایعات مغزی، DMT به جلوگیری یا به تأخیر انداختن مشکلات حافظه کمک می کند. با این وجود، تحقیقات بیشتری برای بررسی تأثیر آن ها بر حافظه لازم می باشد. از سایر داروها برای درمان علائم بیماری MS استفاده می شود. این داروها به عنوان داروهای علامت دار شناخته شده اند. بعضی از داروهای علامت دار که برای مشکلات حافظه استفاده می شوند، ممکن است تأثیر مثبتی داشت باشند. با این حال، تحقیقات در مورد این موضوع ادامه دارد.
بعضی از داروها می توانند عوارض جانبی مربوط به حافظه ایجاد کنند. به عنوان مثال، برخی از داروهایی که برای درمان مشکلات مثانه یا تسکین درد استفاده می شوند، ممکن است حافظه شما را مختل کنند.
علائم بالقوه مشکلات حافظه چیست؟
- در به خاطر سپردن وقایع یا مکالمات اخیر خود مشکل دارید.
- مصرف دارو یا انجام کارهای روزانه را فراموش می کنید.
- هنگام رانندگی یا راه رفتن فراموش می کنید که کجا می روید.
- در یافتن اسم های مناسب برای جسم های اطرافتان مشکل دارید.
MS به جای حافظه بلند مدت، احتمالاً بر حافظه کوتاه مدت تأثیر می گذارد. اگرچه ممکن است با گذشت زمان بدتر شود اما از دست دادن حافظه در کل نادر است.
برای کنترل از دست دادن حافظه چه مراحلی را می توان طی کرد؟
اگر تغییراتی در حافظه خود تجربه کرده اید، با پزشک تماس بگیرید. برای ارزیابی حافظه شما، آن ها ممکن است از ابزارهای غربالگری بسیاری استفاده کنند. همچنین ممکن است شما را برای آزمایش های بیشتر به یک متخصص ارجاع دهند. برای شناسایی دلایل از دست دادن حافظه، پزشکان احتمالاً درباره سبک زندگی و سابقه پزشکی شما می پرسند. آن ها ممکن است آزمایشات تصویربرداری را برای بررسی مغز شما درخواست دهند. آن ها ممکن است آزمایش های دیگری را برای بررسی کمبودهای تغذیه ای یا سایر علل احتمالی از دست دادن حافظه درخواست نمایند.
برای کمک به کاهش از دست دادن حافظه، پزشکان ممکن است موارد زیر را توصیه کنند:
- تغییر در برنامه خواب، ورزش روزمره یا سایر عادت های زندگی
- تغییر در دارو یا رژیم مکمل
- درمان های جدید یا متفاوت
برای کنار آمدن با از دست دادن حافظه خود در زندگی روزمره می توانید از انواع تکنیک های حافظه استفاده نمایید. به عنوان مثال:
- برای پیگیری قرارهای مهم از تقویم استفاده نمایید.
- هشدار تلفن هوشمند را تنظیم کنید تا به خود یادآوری کنید که داروها را استفاده نمایید.
- برای ثبت افکار مهمی که می خواهید بعداً به خاطر آورید، یک دفترچه به همراه داشته باشید یا از یک برنامه تلفن هوشمند استفاده نمایید.
مشکلات تفکر در ام اس
در بیشتر موارد، افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس به طور مؤثر در زندگی روزمره خود عمل می کنند. با این حال، بسیاری از افراد در برخی از زمان ها نوعی مشکل در تفکر خود مشاهده می کنند. برخی متوجه مشکلات حافظه خود، به ویژه یافتن کلمات یا به خاطر سپردن وقایع گذشته می شوند. برخی متوجه می شوند که در انجام همزمان بیش از یک کار (چند وظیفه ای) مشکل دارند و یا برای پردازش اطلاعات به زمان بیشتری نیاز دارند. برخی افراد متوجه می شوند که در یادگیری کارهای جدید مشکلی دارند.
آیا داروهایی وجود دارد که بتواند در تفکر اختلال ایجاد کند؟
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری ام اس برای علائم خود از دارو استفاده می کنند. بسیاری از داروها می توانند در تفکر مشکل ایجاد کنند. در طی ارزیابی مشکلات شناختی، داروهای بیمار باید بررسی شود که آیا ممکن است در تفکر اختلال ایجاد کنند یا خیر. داروهای زیر ممکن است بر تفکر تأثیر بگذارند:
- داروهای استروئیدی
- شل کننده های عضله
- برخی از داروهای ضد افسردگی
- آرام بخش ها
- برخی از داروهای ضد تشنج
- ضد کولینرژیک
- داروهای کاهش دهنده کلسترول
آیا موارد دیگری وجود دارد که می تواند در تفکر اختلال ایجاد کند؟
فاکتورهای زیادی وجود دارد که می تواند در تفکر اختلال ایجاد کند. افرادی که از افسردگی رنج می برند، تمرکز یا به خاطر سپردن چیزها برایشان دشوار است. این ممکن است با درمان افسردگی آن ها بهبود یابد. افرادی که بیش از حد الکل می نوشند یا افرادی که مواد مخدر استفاده می کنند، ممکن است در تفکر خود اختلال ایجاد کنند. افراد مبتلا به اختلالات خواب ممکن است مشکلات تفکر را تجربه کنند. افرادی که برخی بیماری های پزشکی مانند کم کاری تیروئید دارند نیز ممکن است در تفکر مشکل داشته باشند. وقتی مشکلات شناختی وجود دارد، باید این عوامل دیگر را نیز در نظر گرفت.
آیا روش های درمانی برای اختلال تفکر در بیماری ام اس وجود دارد؟
نشان داده شده است که دو مورد از داروهای استاندارد تأیید شده FDA برای بیماری ام اس (Avonex® و Betaseron®) باعث کاهش سرعت اختلال شناخت در MS می شود. علاوه بر این، دارویی که برای بیماری آلزایمر استفاده می شود، "دونپزیل"، نشان داده شده است که شناخت را در MS بهبود می بخشد.
نکته مهم:از مصرف هرگونه دارو به صورت خودسر اجتناب کنید.
