چه عواملی باعث ام اس می‌شوند

نگاه اجمالی

دلیل ام اس همچنان ناشناخته است. دانشمندان بر این باورند که ترکیبی از عوامل می‌تواند دلیل شروع ام اس باشد. برای شناخت دلیل شروع ام اس تحقیقات  در زمینه‌های زیر در حال انجام است:

• ایمونولوژی (مطالعه سیستم ایمنی بدن)


• اپیدمیولوژی (بررسی الگوهای بیماری در گروه‌های مردمی بزرگ)


• ژنتیک (درک ژن‌هایی که ممکن است در افراد مبتلا به ام اس به درستی کار نکنند)


• عوامل عفونی (مانند ویروس‌ها)

دانستن عوامل ایجاد ام اس، روند یافتن راههای مؤثرتر برای معالجه آن و  در نهایت  درمان آن را تسریع می کند؛ یا حتی در همان وهله اول از بروز آن جلوگیری می نماید.

عوامل ایمونولوژیک

در ام اس ، یک پاسخ ایمنی غیر طبیعی باعث التهاب و آسیب در سیستم عصبی مرکزی می شود. سلولهای مختلفی در این پاسخ ایمنی غیر طبیعی نقش دارند. دو نوع مهم سلولهای ایمنی سلول‌های T و سلول‌های B اند.

• سلولهای T در سیستم لنفاوی فعال و در ام اس از طریق رگ های خونی وارد  سیستم عصبی مرکزی (CNS) می شوند. مواد شیمیایی که این سلولها  آزاد می کنند باعث التهاب و آسیب می شوند. این مساله منجر به آسیب به میلین، الیاف عصبی و سلولهای سازنده میلین می‌گردد. همچنین سلولهای T  در فعالسازی سلولهای B  و فراخوانی سایر سلولهای سیستم ایمنی بدن، برای مشارکت در حمله ایمنی از اهمیت زیادی برخوردارند.


• سلولهای تنظیم‌کننده T ، نوعی سلول T اند که التهاب را کاهش داده یا خاموش می کنند. در ام اس، سلولهای تنظیم‌کنندهT به خاطر عدم عملکرد صحیحشان، به طور مؤثر از التهاب جلوگیری نمی‌كنند.


• سلول های T  قاتل، مستقیماً به سلول هایی که دارای ویژگی های خاصی هستند حمله می کنند و آنها را از بین می برند.


• سلولهای B با کمک سلولهای T فعال می شوند. سلول های B آنتی بادی تولید می کنند و پروتئین های دیگر را تحریک می‌ نمایند، که این موارد  در MS باعث ایجاد آسیب در سیستم عصبی مرکزی (CNS)  می شود.

محققان به جستجوی سلول ها و فرآیندهای دیگری که می توانند در بیماری ام اس موثر باشند، ادامه می دهند. تلاش های مداوم برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فرآیند واسطه ایمنی در ام اس  ما را به درک علت بیماری ام اس ، روشهای معالجه بهتر و در نهایت درمان نزدیک می کند.

فاکتورهای محیطی

اگرچه علت بیماری ام اس مشخص نیست ، در مورد عوامل محیطی که در ایجاد خطر ابتلا به ام اس نقش دارند ، اطلاعات بیشتری کسب می شود. هیچ عامل  منفردی در افزایش خطر ابتلا  به ام اس، وجود ندارد ، اما اعتقاد بر این است که عوامل مختلفی در بروز خطر کلی نقش دارند.

موقعیت جغرافیایی

دیده شده که ام اس در مناطقی که از خط استوا دورترند بیشتر رخ می‌دهد .اپیدمیولوژیست‌ ها یعنی دانشمندانی که الگوهای بیماریها را در گروه های مردمی  بزرگ مطالعه می کنن؛ در تلاشند ارتباط بین تغییرات جغرافیایی ، جمعیت شناسی (سن ، جنس و پیشینه قومی) ، ژنتیک ، دلایل عفونی و الگوهای مهاجرت با ام اس  را درک نمایند.

مطالعات نشان داده است كه افراد متولد شده در منطقه ای كه  خطر ابتلا به بیماری ام.اس بالاتر است، چنانچه پیش از 15 سالگی به منطقه‌ ای با خطر كمتر ابتلا به ام اس مهاجرت نمایند، میزان ریسک ابتلا برای آنها نیز مشابه میزان خطر متولدین منطقه جدید  فرض می‌شود. چنین داده هایی حاکی از آن است که قرار گرفتن در معرض برخی از عواملِ محیطی، قبل از بلوغ ممکن است ابتلای فرد در آینده به بیماری ام اس را پیش بینی کند.

همه گیری ام اس - تصور اینکه تعداد بسیار زیادی از موارد ام اس در یک دوره زمانی خاص یا مکانی مشخص شده هستند - ممکن است سرنخ هایی از خطر محیطی یا ژنتیکی بیماری ارائه کند. تاکنون مطالعات همه گیری در ام اس، شواهد روشنی برای وجود هیچ عامل یا عوامل ایجاد کننده یا محرکی در این بیماری ارائه نکرده اند.

ویتامین دی
شواهد در حال رشد نشان می دهد که ویتامین D نقش مهمی در بیماری ام اس دارد. مقادیر کم ویتامین D در خون به عنوان یک عامل خطر برای ابتلا به ام اس شناخته شده است. برخی محققان بر این باورند که قرار گرفتن در معرض آفتاب (منبع طبیعی ویتامین D)، ممکن است به تفسیر کردن توزیع شمال به جنوب بیماری ام اس کمک کند. افرادی که نزدیک به خط استوا زندگی می کنند در طول سال در معرض مقادیر بیشتری از نور خورشید قرار دارند. در نتیجه در بدن آنها  سطوح بالاتری از ویتامین D به طور طبیعی تولید می شود که به نظر می رسد که عملکرد سیستم ایمنی را پشتیبانی می کند و ممکن است به محافظت در برابر بیماری های خود ایمنی مانند ام اس کمک کند.

استعمال دخانیات
شواهدی  که نشان میدهند سیگار کشیدن نقش مهمی در بیماری ام اس  ایفا می کند در حال افزایش اند. مطالعات نشان داده است که استعمال سیگار خطر ابتلا به بیماری ام اس را افزایش می دهد و با بیماری شدیدتر و پیشرفت سریعتر آن همراه است. خوشبختانه ، شواهد نشان می دهد كه قطع مصرف سیگار - چه قبل از شروع بیماری ام اس  و چه بعد از شروع آن - موجب کاهش سرعت پیشرفت  ناتوانی در بیماران میگردد.

چاقی
مطالعات متعددی نشان داده كه چاقی در كودكی و بزرگسالی ، به ویژه در دختران ، خطر ابتلا به بیماری ام اس  را افزایش داده است. مطالعات دیگر نشان داده اند كه چاقی در اوایل بزرگسالی نیز می تواند در افزایش خطر ابتلا به ام اس نقش داشته باشد. همچنین ، چاقی ممکن است منجر به التهاب و فعالیت بیشتر ام اس  در کسانی شود که در حال حاضر به این بیماری مبتلا شده اند.

عوامل عفونی

بسیاری از ویروس ها و باکتری ها - از جمله سرخک ، هاری سگ‌سانان ، ویروس تبخال انسانی-۶ ، ویروس اپستین بار (EBV) و کلامیدیا  نومونیا - برای تعیین اینکه آیا در پیشرفت بیماری ام اس نقش دارند بررسی شده اند. EBV ، ویروسی که باعث ایجاد مونونوکلئوز می شود ، در سالهای اخیر به طور چشمگیری مورد توجه  قرار گرفته است. تعداد فزاینده یافته های تحقیقاتی نشان می دهد که عفونت قبلی با EBV به خطر ابتلا به بیماری ام اس کمک می کند.

فاکتورهای ژنتیکی

بیماری ام اس یک بیماری ارثی نیست، به این معنی که از نسلی به نسل دیگر منتقل نمی شود. با این حال ، در MS ریسک ژنتیکی وجود دارد و ممکن است به ارث برسد. به طور کلی ریسک ابتلا به ام اس در حدود ۱ نفر از هر  ۷۵۰- ۱۰۰۰نفر است. در دوقلوهای یکسان ، اگر یک از دوقلوها مبتلا به ام اس باشد ، خطر اینکه  دیگری نیز مبتلا به ام اس شود ۱ نفر از هر  4 نفر است. خطر ابتلا به ام اس وقتی سایر خویشاوندان درجه یک (والدین ، ​​خواهر و برادر و فرزندان) مبتلا به ام اس هستند نیز افزایش می یابد ، اما این مقدار بسیار کمتر از دوقلوهای یکسان است.

حدود ۲۰۰ ژن  مشخص شده اند که هر یک به میزان اندکی در خطر کلی ابتلا به ام اس نقش دارند. تحقیقات برای درک بهتر ریسک ژنتیکی و سایر عواملی که در پیشرفت بیماری ام اس موثرند ، همچنان  ادامه دارد.

تئوری های رد شده

با گذشت سال ها ، تئوری های زیادی وجود داشته که به عنوان علت بیماری ام اس مطرح شده و بسیاری از این موارد رد شده اند. نظریه های رد شده عبارتند از:

• آلرژی محیطی


• قرار گرفتن در معرض حیوانات خانگی


• قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین - جیوه (از جمله پر کردن دندان آمالگام جیوه) ، سرب یا منگنز.


• مصرف شیرین کننده مصنوعی آسپارتام