بررسی اجمالی
ام اس علاوه بر اثرات جسمی ممکن است پیامدهای عاطفی عمیقی نیز داشته باشد. در ابتدا دشوار است که بتوان با یک اختلال غیر قابل پیشبینی که دارای دوره نوسان میباشد و با گذشت زمان احتمال پیشرفت بیماری و ناتوانی جسمی نیز وجود دارد سازگار شد.
نبود دانش کافی درباره این بیماری معمولأ به اضطرابهای بیماران جدید ام اس میافزاید. علاوه بر واکنشهای عاطفی ناشی از این بیماری، ملین زدایی و آسیبی که در مغز به اعصاب میرسد منجر به تغییرات عاطفی نیز میشود. هم چنین برخی از درمانهای ام اس از جمله کورتیکاستروئید میتوانند اثرات قابل توجهی روی احساسات بگذارند.
در مواجهه با ام اس، افراد در ابتدا به سلامت جسمی توجه میکنند و سلامت عاطفی که بخش اساسی سلامت کلی می باشد را نادیده میگیرند.
اندوه سالم
هر گونه غم و اندوه به دلیل از دست دادن سلامتی، یک روند سالم و طبیعی است. پس از تشخیص این بیماری، زندگی و تصویر شخص از خود تغییر میکند و مجددا هر زمان که بیماری موجب آسیب دیگری در فرد شود (برای مثال توانایی انجام کار، راه رفتن و فعالیتهای فراغت) بیمار دچار تألمات روحی می شود .
اندوه اولین قدم برای یادگیری چگونگی سازگاری با تغییرات در زندگی فرد و ادامه زندگیست. با توجه به تغییرات و علائمی که ام اس ایجاد میکند، بیماران ام اس به مرور زمان باید انتظار غم و اندوه را داشته باشند. گاهی اوقات تشخیص بین غم و اندوه و افسردگی سخت است.
با این وجود آنها از چند لحاظ با هم متفاوتند.:
- اندوهی که بخاطر علائم و آسیبهای اخیر بیماری وجود دارد گذراست و برطرف میشود. اما افسردگی بالینی پایدارتر است و علائم آن عمومأ دو هفته تا چند ماه طول می کشد که ناپایدار میباشند.
- شخصی که گاهی اندوهگین است، روی فعالیتهای زندگی و لذت بردن از آنها تمرکز میکند در حالی که در مورد شخص افسرده چنین امکانی وجود ندارد.
- اگرچه غم و اندوه به خودی خود بدون درمان برطرف می شود، اما مشاوره، شرکت در گروههای خودیاری و هم چنین فضای حمایتی میتوانند اثرگذار باشند. افسردگی نیازبه درمان توسط یک متخصص اعصاب و روان دارد.گروههای خودیاری و سایر انواع پشتیبانی عاطفی مهماند اما کافی نیستند.
تغییرات خلق و خو
رایج ترین تغییرات عاطفی در ام اس عبارتند از:
- غم و اندوه، واکنشهای طبیعی به تغییرات یا آسیبهایی که ام اس موجب آن میشود. این احساسات در طول دوره بیماری پدید میآیند.
- نگرانی، ترس، خشم و اضطراب: واکنش های عادی در عین قابل پیش بینی بودن، هر کسی ممکن است در مواجهه با چالش های سخت، عصبی و خشمگین شود.
- افسردگی: یکی از رایج ترین علائم ام اس.
افسردگی، اضطراب و خشم شدید در بیماران ام اس که غیرقابل اجتناب و طبیعی نیستند رایج می باشند. این تغییرات مانند هر یک از علائم فیزیکی بیماری، نیاز به درمان دارند. تغییرات خلق و خوی میتواند منبع مهمی از درد و پریشانی باشد.
استرس
گذشته از استرس های عادی زندگی روزمره، ام اس استرسهای خاص خود را تولید میکند. بسیاری از بیماران ام اس میگویند در موقعیت های استرس زا علائم بیماری بیشتری دارند و هنگامی که استرسشان کم می شود این علائم کمتر می شوند. ام اس غیرقابل پیش بینی است و پیش بینی بعدی می تواند یک منبع قوی استرس باشد. هم چنین ام اس می تواند منجر به تغییرات مهمی از جمله از دست دادن تحرک و توانایی کار شود.
استرس شدید سیستم ایمنی را سست می کند و خطر بیماری هایی چون بیماری قلبی ، دیابت و افسردگی را افزایش می دهد. تا کنون اکثر مطالعات تحقیقاتی درباره اثرات استرس در ام اس بی نتیجه بوده اند. اطلاعات بیشتر در مورد استراتژی های مدیریت استرس به صورت آنلاین قابل مشاهده اند.
محققان هم چنین دریافته اند افرادی که در زندگی سختی هایی را در حد متوسط تجربه می کنند تندرستی و انطاف پذیری بیشتری دارند.
انعطاف پذیری به معنای توانایی غلبه برسختی ها برای یافت شادی و رضایت از زندگی تعریف می شود. در مورد انعطاف پذیری و راه های افزایش آن در مواجهه با ام اس بیشتر بیاموزید.
اضطراب و پریشانی عمومی
ام اس از آغاز اولین علائمش می تواند موجب اضطراب، خشم و ناامیدی شود. غیرقابل اطمینان و غیرقابل پیش بینی بودن ام اس یکی از اضطراب آورترین جنبه هاست. در واقع در ام اس اضطراب به اندازه افسردگی رایج است. از دست دادن برخی توانایی ها و تغییر شرایط بر اثر بیماری موجب پریشانی و اضطراب می شود. گروههای مشاوره و پشتیبانی حرفه ای می توانند در مقابله با پریشانی و اضطراب ام اس بسیار مفید باشند. داروی اضطراب شدید برای کسب آرامش مورد نیاز است.
بیاموزید که مبتلایان به ام اس چگونه تغییر در خلق و خو و عملکرد شناختی را تجربه می کنند و تازه ترین اطلاعات را در مورد نحوه رفع این علائم از طریق فعالیت فیزیکی، درمان ها و استفاده از استراتژیهای خود مدیریتی، کسب کنید.
خلقی و تحریک پذیری
بدخلقی و غیرقابل پیش بینی بودن بیمار به سرعت در احساسات ظاهر می شود و افراد خانواده ممکن است از خشم و کم طاقتی او شکایت کنند. افزایش خشم و بد خلقی می تواند به چند دلیل باشد:
- افسردگی
- تغییراتی در مغز
- چالش های ناشی از زندگی با ام اس
علت هرچه باشد، بدخلقی و خشمگین بودن از دیدگاه زندگی خانوادگی می توانند چالش برانگیز باشند. مشاوره با خانواده می تواند در برخورد با این تغییرات احساسی مهم باشد. تشخیص درست تغییرات احساسی شما جهت شناسایی درمان کارامد ضروریست. اگر افسردگی دلیل تغییرات احساسی شما باشد داروی ضد افسردگی می تواند یک عامل بهینه، جهت درمان کارامد باشد و برای تثبیت روحیه ی شما ممکن است مصرف یک نوع متفاوت دارو برای تغییرات شدید خلقی و طغیان عاطفی بهترین گزینه باشد.
همه می دانیم که داشتن ام اس روی عزت نفس تأثیر می گذارد.
خلقی و تحریک پذیری
ام اس می تواند در ابراز احساسات تأثیر بگذارد.
بی اختیاری عاطفی (PBA) : تقریبأ ده درصد بیماران ام اس این تجربه را دارند. خندیدن و یا گریه کردن غیر قابل کنترل ( متناسب یا نامربوط به احساس شخص) که ممکن است برای دیگران افسردگی به نظر برسد اما دو حالت به هم مربوط نیستند. این بیماری قابل درمان است. تا کنون تأثیر داروی NUedextaTM در درمان بی اختیاری عاطفی در ام اس و دیگر اختلالات ثابت شده است و هم چنین هنوز ثابت نشده که مشاوره و گفتار درمانی در درمان بی اختیاری عاطفی تأثیرگذارند.
سرخوشی: تعداد کمی از مبتلایان به ام اس پیشرفته یا مبتلایان به تغییرات شناختی این تجربه را دارند. شخصی که دچار سرخوشی است به صورت غیر واقعی خوشحال است .فارق از نگرانی در مورد مشکلات و رویارویی با واقعیت مسئله ، این ابراز خوشحالی بیشتر مربوط به اختلال در شناخت است تا تغییر خلق.
MS گاهی اوقات می تواند باعث ایجاد رفتار نامناسب شود
بخش بسیارکمی از بیماران ام اس دچار اختلالاتی از جمله عدم تمایل جنسی می شوند و تصور می شود این نوع رفتار بخشی از آسیب های ناشی از بیماری ام اس باشد که بیانگر قضاوت بسیار ضعیف مربوط به اختلال شناختی است. چنین رفتاری خارج از کنترل فرد است و نشانه ضعف اخلاقی یا تمایلات جامعه شناختی نیست. درمان این مشکلات پیچیده است و فرد مبتلا به ام اس ممکن است جهت درمان ، در کنار روان درمانی به داروهای روان پزشکی شناختی نیازمند باشد. از آنجا که این رفتارها اغلب تکان دهنده و مخربند اعضای خانواده به مشاوره حمایتی نیازمندند و در بعضی موارد ممکن است فرد مبتلا جهت جلوگیری از بروز این رفتارها نیاز به نظارت داشته باشد.