[sargol]

مغناطیس درمانی محيطي وآر تی ام اس rTMS:rTMS

این روش درمانی از دیر باز مورد توجه پزشکان بوده است .در طب اسلامی توصیه می گردد خواب و استراحت رو به قبله که در اکثر مواقع در جهت مغناطیسی زمین است صورت پذیرد. مغناطیس با ایجاد تغییرات پتانسیل در بدن و در سلولها اثرات مفیدی را در انسان و موجودات زنده ایجاد می کند بطوریکه در صورت سفر انسانها به کرات دیگر یا استقرار در قمر های مصنوعی مشکلات متعددی در عضلات و استخوانها بروز می نماید.

لذا امروزه با روشهای مختلف مغناطیس درمانی مانند تخت و تشک مغناطیسی کفی ،کفش و مچ بند مغناطیسی در مان مکملی برای بیماریهایی مانند پوکی استخوان دردهای عضلانی و استخوانی بی اختیاری ادرار رایج گردیده است.



الکتروماگنتیک تراپی یا مگنت تراپی يا مغناطيس درماني محيطي

يكي از توصيه هاي اسلامي خوابيدن در جهت قبله است در اكثر موارد جهت قبله در جهت مغناطيسي جاذبه زمين قرار دارد و اين مغناطيس بطور طبيعي اثرات سازنده اي در سلامتي بدن دارد.

در چه بيماريهايي مي توان از مگنتو تراپي بهره گرفت:

1-ترميم استخوان و پوكي استخوان،تاخير در جوش خوردن استخوان

2-ورم مفاصل

3-درد ناشي از آرتروز روماتيسم مفصلي ديسك كمري وموارد مشابه

4- درد ميوفشيال يا درد عضلاني

5-خستگي مزمن
تأثیر درمانی مغناطیس از زمان هیپوکرات در طب باستانی شناخته شده و کاربرد داشته است. میدان های مغناطیسی در زندگی انسان نقش مهمی دارند و این نقش زمانی قابل درک است که بدانیم زمین خود یک مغناطیس بزرگ می باشد.
با عبور جریان از یک سیستم، در اطراف آن میدان مغناطیسی تشکیل می شود. این میدان به شکل دایره است و شدت آن قابل اندازه گیری می باشد. در واقع چگالی شدت میدان مغناطیسی از خطوط نیروی مغناطیسی در اطراف و مرکز سیستم یا بوبین ایجاد می شود که آن را با واحد Gauss یا Tesla اندازه می گیرند.

استفاده از مگنت تراپی از قرن 17 در دنیا مورد توجه و مطالعه بوده است. این شیوه درمانی بر این اساس استوار است که همه چیز در ماهیت الکتریکی هستند. با توجه به اینکه غشای سلول و تمام عناصر داخل سلول دارای بار الکتریکی و مغناطیسی هستند. بدن انسان از تعداد زیادی سلول تشکیل شده است که فعالیت الکتریکی دارند. این سلول ها پتانسیل پایه دارند که برای متابولیسم زمان سلولی لازم است.
در واقع می توان پروتوپلاسم (محتویات داخل سلولها) را به عنوان یک سیستم ژنراتور در نظر گرفت که شارژ الکتریکی بدن را تعیین می کند و کاهش این انرژی الکتریکی باعث ضعف مغناطیسی بدن و فقدان آن باعث مرگ می شود.

پتانسیل استراحت سلولی متناسب با تبادل یونی غشای سلول است. پتانسیل پایه در سلولهای بیمار یا آسیب دیده تغییر می یابد. میدان مغناطیسی با نفوذ به سلول ها، نفوذ پذیری غشاء سلولی را بهسازی و تبادل یونی در سلول را تسهیل و مصرف اکسیژن را افزایش می دهد.
میدان مغناطیسی به همه سلول ها در هر عمقی از بدن بصورت همزمان نفوذ می نماید. بنابراین با این روش امکان درمان مؤثر پاتولوژی های عمقی که با روش های دیگر بطور مستقیم امکانپذیر نبود میسر می شود.

میدان های مغناطیسی پالسی PMF (Pulsed Magnetic Field)

اگر چه استفاده از مغناطیس درمانی از گذشته مورد توجه بوده است، ولی بیشترین اثرات درمانی امروزه با پیشرفت تکنولوژی و امکان ایجاد میدان های پالسی قوی با فرکانس پائین دیده می شود. در فرکانس حدود 5Hz انقباض عروق (Vasoconstriction) و در فرکانس 10Hz انبساط عروقی(Vasodilatation) دیده می شود.

سلولها در فرکانس 200-100 Hz بیشترین پاسخ درمانی را نشان می دهند. این پاسخ از فرکانس 50Hz شروع شده و برای تکمیل پروسۀ درمان بهتر است کم کم 25 پالس در ثانیه اضافه شود تا به محدودۀ 200-100 Hz برسد. میدان پالسی باعث افزایش ساخت استخوان و جلوگیری از کاهش توده یا تراکم استخوان می شود.

اثرات کلی مگنت تراپی:

1. اثرات التیامی یا بازسازی در بافت های استخوان و پریوست

2. اثر ضد التهاب:

اثر ضد التهاب این روش در مطالعات بر روی استئومیلیت باکتریال مزمن و حاد و نیز التهابات استریل رومائید و نیز آرتروز(استئو آرتریت) ثابت شده است.

3. اثرات ضد درد:

اثر مگنت در شرایط دردناک التهابی یا تخریبی مثل آرتروز ثابت شده است و همچنین آزمایشات اثر متقابل آن را با آندروفین ها نشان می دهد. مزیت دیگر تأثیر بر سندرمهای دردهای انتشاری مانند سیاتیک است که برای درمان استفاده توأم از مگنتوتراپی و لیزرتراپی توصیه میشود.

4. اتساع عروق (وازودیلاتاسیون) و افزایش خون رسانی و اکسیژن رسانی به بافتها

در این مکانیسم افزایش اکسیژن بافتی تا 200 % در ناحیه پالس دیده شده و شستشوی محصولات متابولیکی از سلول ها ازدیاد پیدا می کند. در واقع این مکانیسم در هر پروسه ای از ترمیم، اساس بهبودی است.

5. اثرات ضد اِدم:

معمولاً بعد از جلسه دوم درمان دیده می شود. اگر منشاء اِدم بدخیمی یا متاستاز به غدد لنفاوی باشد از این روش نمی توان استفاده کرد.

6. اثرات بازسازی بافتی در بافت نرم و بافت عصبی (Neural Regeneration)

7. اثر شل کنندگی در گرفتگی عضلات، با منشاء ستون فقرات و گرفتگی عضلات بعلت تجمع فرآورده های اسیدی ناشی از سوخت و ساز بدن که باعث درد می شود مؤثر است.

در مگنتو تراپی از سه میدان مثبت، منفی و پالسی استفاده می شود.
مگنتوتراپی یک روش درمانی بی خطر و غیر تهاجمی است که مورد منع خاصی ندارد و کنتراندکسیون های آن همان موارد منع فیزیوتراپی است.

در مگنتوتراپی پارامتر های زیر مؤثرند:

فرکانس امواج
شدت یا بلندی امواج
مدت زمان
جهت امواج

تأثیر مگنتوتراپی بر استخوان:

یکی از موارد استفاده از مگنتوتراپی تأثیر آن بر جوش خوردن شکستگی استخوان است. بافت استخوانی تا سن 35 سالگی تشکیل شده و پس از آن توده استخوانی کم کم شروع به کاهش می کند. عوامل تغذیه ای بخصوص دریافت کلسیم، سطح فعالیت های فیزیکی و فاکتورهای ژنتیک در این پروسه اهمیت دارند.

تأثیر مگنت تراپی بر تحریک استخوان سازی و استئوپلاست ها ثابت شده است. میدانهای مغناطیسی پالسی با تغییر پتانسیل غشای سلولی در اوستئوپلاستها باعث تحریک فعالیت آنها می شود. یکی از عوارض مهم در شکستگی استخوان، جوش نخوردن یا (Non Union) می باشد که احتمال آن با افزایش سن زیاد می شود. PMF باعث تسریع پروسۀ جوش خوردن استخوان و افزایش توده استخوانی (Bone Mass) می شود.
از موارد دیگر مگنتوتراپی می توان از کاربرد آن در درمان اوستئوپوروز و یا پوکی استخوان یاد کرد. امواج با فرکانس پائین الکترومگنتیک باعث القاء جریانهای الکتریکی در استخوان شده و تراکم استخوان را افزایش می دهند. همچنین امواج الکترومگنیک اثرات ثانوی دیگری نیز دارد که در حفظ ساختار استخوان بطور غیر مستقیم نقش عمده ای دارند.

مغنا طيس درماني مركزي ياrTMS:

روش آرتی ام اس روش پیشرفته تری است که در این روش با تمرکز انرژی مغناطیسی بر روی سلولهای مغزی موجبات باز آموزی سلولهای مغزی در سکته مغزی و ضایعات نخاعی و ضایعات ناشی از صدمات مغزی مانند تصادفات و تومورها فراهم می گرددبطوریکه استفاده از این روش باعث بهبود عملکرد عضو فلج شده یا ضعیف شده می گردد. لازم به ذکر است که این روش به تنهایی مفید نبوده و مکمل درمانهای توانبخشی ،فیزیوتراپی کاردرمانی و گفتار درمانی و... می باشد.در اين روش با تبديل مغناطيس به جريان در درون سلولهاي مغزيكنترل سلولهاي مغزي انجام مي شود.در اين روش درماني بيماري احساس راحتي نموده و بطور ملموس با جلسات درماني احساس بهبودي خواهد نمود.

از نظر تاريخچه از سال ۱۹۸۵ توسط آنتوني باركر و دانشمند ايراني آقاي دكتر جالينوس به جامعه پزشكي در انگلستان معرفي گرديد.

موارد استفاده درماني rTMS:

۱-سكته مغزي

۲-وزوزگوش

۳-افسردگي

۴-ميگرن

۵-پاركينسون

۶-درد و كاهش درد به دليل ضايعه نخاعي ،قطع عضو،دردهاي عضلاني

۷-اختلالات گفتاري

۹-اختلالات حركتي

نقش rTMS در درمان وزوز گوش:8 درصد جمعیت بالای 40 سال دچار وزوزگوش میشوند. عده کمی از بیماران دچار علل ارگانیک چون آسیب حلزون شنوایی، تومور عصب شنوایی، اختلالات عروق سر و گردن، افزایش فشار داخل مغزی و یا انقباضات مداوم عضلات ظریف این ناحیه بوده و با درمانهای جراحی و غیر جراحی مربوطه مشکل آنها بر طرف میگردد. اما عده کثیری از بیماران هستند که دچار وزوز گوش انتزاعی هستند. حالتی که تنها خود فرد از آن مطلع است و توسط دیگران قابل شنیدن و اندازه گیری نیست. در مورد علل بروز آن نظریه های متفاوتی ارائه شده که قویترین آنها ، افزایش عملکرد سلولهای عصبی مسیر شنوایی در مغز را عامل اصلی بر می شمرد. این نظریه با تکنیکهای پیشرفته تصویربرداری مغزی تایید شده و درمانهای خاصی نیز برای آن تعریف شده است. از درمانهای مرسوم ، استفاده از داروهای آرامبخش ، ضد صرع یا ضد افسردگیهای سه حلقه ای است. این داروها عوارض و ممنوعیتهای خاصی داشته و بکار گیری آنها محدودیتهایی دارد. از سوی دیگر متاسفانه بیماران بسیاری هستند که علی رغم استفاده از این داروها همچنان از وزوز گوش رنج می برند. علاوه بر درمان دارویی که چندان موفق نیست استفاده از دستگاههای تولید کننده صوت با ریتم منظم و مداوم،جهت پوشاندن وزوزگوش، قطع عصب شنوایی به طریق جراحی و درمانهای مکمل به منظور بهبود وضعیت بیماران بکار رفته اند که چندان مفید نبوده اند. بطور کلی هنوز درمان 100% و مشخصی برای وزوزگوش وجود ندارد. نتایج بررسی مغز مبتلایان با تکنیکهای پیشرفته ای چون PET, fMRI, MEG ,MRS درگیری نواحی Temporal و Parietal را بصورت پرکاری سلولهای عصبی و نا منظمی کارکرد این نواحی نشان داده است. یکی از بهترین روشهای تنظیم مجدد و بازگرداندن فعالیت طبیعی آنها استفاده از rTMS می باشد. این تکنیک در 4 سال اخیر جایگاه خاصی در تحقیقات و درمان بیماران مبتلا به وزوز گوش پیدا کرده است و مراکز معتبری در جهان به تحقیق و ارائه این خدمت پرداخته اند. این روش در سال 1985 توسطBarker پایه ریزی شد. او و همکارانش نشان دادند که با استفاده از امواج الکترومغناطیس می توان تحریکات دلخواه و بی خطر در سطح سلولهای عصبی مغز ایجاد کرد. پی گیری این مطالعات و پیشرفت دنیای الکترونیک طی سه دهه گذشته به ایجاد دستگاههای بی خطر و دقیقی در این حیطه گشته است. توانایی محققین و پزشکان منجر به ایجاد کاربردهای تشخیصی و درمانی شناخته شده ای از rTMS گردیده است. در مورد وزوز گوش به جهت پیچیدگی پاتوفیزیولوژی بیماری و محدودیتهای خاص تصویر برداری، تنها چند مرکز در جهان توان تحقیق و ارائه درمان به بیماران را دارند. تحقیقات جدید از توانایی 79درصدی rTMS در بهبود بیماران وزوزگوش انتزاعی( Subjective Tinnitus) خبر می دهد. این مرکز با انتخاب بی خطرترین و کارآمدترین نمونه دستگاههای rTMS به ارائه درمان وزوزگوش به تعداد محدودی از بیماران مبتلا پرداخته است. در تمام مراحل درمان ، بیماران تحت نظارت دقیق برجسته ترین اساتید، متخصصین و محققین طب فیزیکی و گوش و حلق و بینی کشور قرار دارند


منبع:دکتر بیژن فروغ ،دكتر علي جلالي و دکتر فرخانی:www.drfarkhani.com

دكتر بيژن فروغ - ١٣ دی , ١٣٨٩