[sargol]

تقویت حافظه به کمک یوگا


کارایی دانش نوین عصر حاضر در تقویت نیروی حافظه نیز به زمینه هایی مانند افزایش ظرفیت سلولهای مغزی، افزایش توان بازخوانی و شناخت داده ها و در نهایت دستیابی به تسلط در این فرایندها محدود می شود. امروزه کارشناسان علوم آموزشی برای یادگیری بهتر و تقویت حافظه روشهای گوناگونی پیشنهاد می کنند:
۱) روش منطقی:
در این روش با توجه به مفاهیم و ارتباط میان شباهتها و تفاوتها و روابط کلامی موضوع مورد نظر در ذهن سازمان دهی می شود.
۲) درک مفهومی موضوع:
اگر به مفهوم درس توجه بیشتری مبذول شود، شکی نیست که موضوع بهتر در ذهن باقی خواهد ماند. این پدیده را حافظه منطقی می نامند. با این وجود این مطلب در تمام موارد قابل تعمیم نیست. به عنوان نمونه جدول ضرب قابل درک مفهومی نیست.
۳) فرا یادگیری Over Learning:
هنگامی که فرد بتواند درس آموخته شده را بدون کوچکترین اشتباهی پس دهد می توان گفت آن را یاد گرفته است. فرا یادگیری عبارت است از یادگیری به مراتب فراتر از این حد. این روش باعث می شود که داده های آموخته شده در ذهن کاملاً مستقر شوند. بسیاری از مهارتهای حرکتی مانند دوچرخه سواری یا شنا هرگز فراموش نمی شوند چراکه ما اغلب آنها را بسیار فراتر از سطح اجرای بی غلط تمرین کرده ایم.
۴) یادگیری بی فاصله و با فاصله Unspaced & Spaced Learning:
درس خواندن بی وقفه و بدون فواصل استراحت را یادگیری بی فاصله و مطالعه با فواصل استراحت را یادگیری با فاصله می نامند. نتایج کار آزماییها حاکی از آن است که روش یادگیری با فاصله بسیار بهتر از یادگیری بی فاصله است.
۵) روش تقویت هوش و حافظه از راه قیاس منطقی Mnemonics:
نوعی هنر است که به کمک آن به خاطر سپردن مطالب و اشکال جدای از هم آسان تر می شود. در این روش اولین حرف کلمات را در قالب شعر یا ترکیبی زیبا به خاطر می سپاریم.
به طور کلی حافظه از دو بخش حافظه کوتاه مدت و بلند مدت تشکیل شده است.
حافظه کوتاه مدت در تکرار مطالبی مانند شماره تلفن برای مدت کوتاه به ما کمک می کند اما در بلند مدت کارایی ندارد. در حافظه بلند مدت اطلاعات در بخشهایی از مغز ثبت و گاه به طور دائم ضبط می شوند. در یوگا اعتقاد بر آن است که تقویت حافظه در رسیدن به آگاهی کل و مرحله رهایی مؤثر است.
● یوگا از راههای گوناگونی در تقویت حافظه نقش دارد:
▪ عمق بخشیدن به ادراک به دلیل محدودیتهای حاکم بر حواس پنج گانه،ادراک بشری حتی در حالت فعالیت آرمانی خود نیز گاه محدود و نارسا است. بنابر این نخستین گام برای دستیابی به ادراک بهتر افزایش حساسیت گیرنده های ادراکی است. در آیین یوگا برای این کار از روش تحریک و رها سازی استفاده می شود. تحریک از طریق روشهای پاک سازی یا کریا Kriya و رها سازی از طریق تمرینهای تنفسی، شاواسانا Shavasana (رها سازی و آرامش کل بدن) و بسیاری از تمرینهای دیگر امکان پذیر است.
▪ کاهش میزان پرش افکار و افزایش توان تمرکز تمرینهای یوگا به گونه ای طراحی شده اند که در نهایت منجر به افزایش توان تمرکز و رسیدن به حالت رهایی ذهن از افکار ناخواسته می شوند. یکی از دستاوردهای این حالت رسیدن به توان مهار ارادی فعالیتهای ذهنی است. با اجرای تمرینهای یوگا حتی اگر فرد امکان رسیدن به ابر آگاهی را پیدا نکند نیز دست کم به نیروی تسلط بر ذهن خود دست خواهد یافت و می تواند از میان موضوعات گوناگون به طور ارادی ذهن خود را بر موضوع مورد نظر متمرکز کند و آن را به خوبی یاد بگیرد بدون آن که افکار مزاحم مانع راه او شوند.
▪ فعال سازی بخشهای نهفته مغز بد نیست بدانید حتی مشهور ترین نوابغ تاریخ بشر نیز بیش از ۱۰ درصد ظرفیت مغز خود را به کار نگرفته اند. اغلب ما کمتر از ۵ درصد ظرفیت مغزی خود را استفاده می کنیم. با کمک تمرینهای یوگا می توان نواحی خفته و غیر فعال مغز را نیز به کار گرفت.
▪ جدا سازی خاطرات سودمند از خاطرات بی فایده هدف غایی بهبودی حافظه در اصل شناخت منشأ افکار و پی بردن به سرچشمه وجودی انسان است. به این منظور می بایست خاطرات سودمند و درس آموز را از خاطرات رنج آور و بی فایده جدا ساخت. یکی از اهداف تمرینهای یوگا نظم بخشیدن به خاطرات ضبط شده در ذهن انسان است. یادآوری خاطرات بی فایده تنها انرژی روانی انسان را به هدر می دهد. تمرینهای تنفسی مؤثر در تقویت حافظه پیش از شروع مطالعه می توانید با کمک تمرینهای تنفسی ذهن خود را از افکار متفرقه رها کنید.

[farzan]

سلام
یه مرکز آموزش یوگا در شیراز میخواستم ممنون میشم اگه راهنماییم کنید.

[پویش]

این سوال رو بایدآقا سروش ودوستان شیرازی جواب دهند.
اما برای یوگا فواید بسیارزیادی بیان شده.
أثیر ورزش بر حافظه

تحقیقات دكتر هیتر.س.اولیف در دانشگاه علوم تندرستی اورگون در آمریكا نشان داد كه سالمندانی كه یك برنامه تمرینی شامل راه رفتن سریع بر روی تردمیل را سه بار در هفته و به مدت یك ساعت، در طول چهار ماه، انجام می‌دادند در مقایسه با گروه شاهد كه هیچ تمرینی انجام نمی‌دادند حافظه و زمان واكنش آنها، بهبود یافته بود.

تحقیقات بیشتر نشان داد كه آهسته دویدن، راهپیمایی، دوچرخه‌ سواری و حركت های موزون نیز مانند راه رفتن سریع موجب بهبود حافظه و زمان واكنش در سالمندان می‌شوند.

محققین همچنین دریافتند سالمندانی كه در یك برنامه تمرینی قدرتی و انعطافی به مدت یك ساعت سه‌بار در هفته و در طول 4 ماه شركت كردند عملكردشان در اجرای آزمون های حافظه، بهبود یافت، اگرچه این گونه بهبود بیشتر در سالمندانی كه تمرینات هوازی انجام می‌دهند رخ می‌دهد، اما تحقیقات بیشتر نشان داده است كه هیچ تمرین ورزشی نسبت به تمرینات ورزشی دیگر از لحاظ تأثیر بر حافظه برتری ندارد، به‌عبارت دیگر بین ورزش های مختلف از نظر تأثیر بر حافظه تفاوت معنی‌داری مشاهده نمی‌شود.

در تحقیقی دیگر، سالمندانی كه به‌تازگی بازنشسته شده بودند و زندگی كم تحركی را آغاز كرده بودند، در طول 4 سال توسط آزمون های شناختی گوناگون مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بررسی‌ها، نشان داد كه توانمندی های شناختی این سالمندان از زمان بازنشستگی تا 4 سال بعد از آن به‌طور فزاینده‌ای كاهش می‌یابد.

از سویی دیگر، سالمندانی كه پس از بازنشستگی در تمرین های منظم از قبیل راهپیمایی، آهسته دویدن، دوچرخه‌سواری و حركت های موزون شركت داشتند، در نمره های آزمون های شناختی آنها در طول 4 سال كاهش صورت نگرفته بود.

در پژوهشی دیگر كه در ژاپن انجام گرفت 827 نفر از سالمندان بالای 65 سال در طول یك دوره 7 ساله، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاكی از آن بود سالمندانی كه هر روز در تمرین های ورزشی شركت می‌كنند و همچنین سالمندانی كه فعالیت بدنی متوسط تا شدید، قسمتی از كار روزانه آنها را تشكیل می‌دهد در مقایسه با سالمندان كم تحرك‌تر، به‌طور معنی‌داری كمتر به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند. در واقع بسیاری از محققین معتقدند كه یك زندگی پرتحرك ممكن است افراد را در برابر ابتلا به بیماری آلزایمر مقاوم سازد.

در مطالعه‌ای كه به‌ منظور تبیین علل بهبود حافظه در اثر تمرینات ورزشی بر روی موش ها انجام گرفت، ابتدا گروهی از موش ها به دو دسته تقسیم گردیدند. به یك دسته اجازه داده شد كه به‌طور آزادانه بر روی چرخ گردان بدوند. در مقابل، دسته دیگر هیچگونه تمرینی انجام نمی‌دادند. وقتی كه این دو گروه از لحاظ ساختارهای مغز با یكدیگر مقایسه شدند معلوم شد كه در موش های دونده، سلول های بیشتری در ناحیه هیپوكامپ وجود دارد و می‌دانیم كه هیپوكامپ ساختاری است كه در حافظه و یادگیری نقش تعیین كننده‌ای دارد. محققین معتقدند كه ممكن است فزاینده‌های مشابهی در مغز انسان وجود داشته باشد. به‌عبارت دیگر، تمرین های ورزشی ممكن است موجب تقویت ساختار هیپوكامپ در انسان شوند.

دكتر نیكل بركتولد معتقد است كه تمرین های ورزشی برای سلامت جسم و روان، به یك اندازه، ضروری است. كشف هیجان‌انگیزی كه صورت گرفته این است كه تمرین های ورزشی علاوه بر افزایش جریان خون در مغز، میزان تولید مولكول BDNFرا هم افزایش می‌دهد.BDNF نوعی فاكتور رشد است كه نرون های مغزی را در مقابل آسیب و صدمه مقاوم و به بقای آنها كمك می‌كند. این مولكول همچنین می‌تواند از تباهی سلول ها در اثر بیماری های آلزایمر و پاركینسون جلوگیری كند.

دكتر بركتولد، مدعی است كه برطبق نتایج آزمایشاتی كه اخیراً در رابطه با تأثیر ورزش بر حافظه انجام شده، افزایش میزان تولید BDNFمی‌تواند بر یادگیری و حافظه تأثیر مثبت داشته باشد. بنابراین در نتیجه تمرین های ورزشی، میزان جریان خون در مغز،‌ تعداد سلول های مغز در ناحیه هیپوكامپ و ترشح مولكول های حفاظتی مانند BDNF افزایش می‌یابد. مجموعه این فرایندها می‌تواند موجب بهبود حافظه و به تعویق انداختن بیماری آلزایمر شود.

دكتر كریستین یافه استاد روانپزشكی و عصب‌شناسی دانشگاه كالیفرنیا در سانفرانسیسكو معتقد است كه انجام تمرینات ورزشی می‌تواند كاهش توانمندی های شناختی را كه در اثر سالمندی حادث می‌شود به تأخیر اندازد. تمرینات ورزشی با افزایش رشد سلول های عصبی و گسترده شدن ارتباطات بین‌ سلولی كه برای یادگیری و حافظه ضرورت دارد می‌تواند مغز را جوان و فعال نگه دارد.

تأثیر تمرین های ورزشی بر سلول های عصبی، ناشی از افزایش جریان خون در مغز است، كه منجر به آزاد شدن فاكتورهای رشد می‌شود و می‌تواند از سكته‌ مغزی پیشگیری نماید. از سوی دیگر تمرین های ورزشی می‌تواند مانند برخی تركیبات دارویی، موجب آزادسازی سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین شود.

دكتر یافه در یك بررسی طولی، گروهی از زنان بالای 65 سال را به مدت 8 سال و با در نظر گرفتن میزان فعالیت جسمانی آنان (از قبیل دویدن، دوچرخه‌سواری، باغبانی و پیاده به خرید رفتن) مورد مطالعه قرار داد. پس از انجام آزمون های شناختی حافظه، جهت‌یابی، محاسبات عددی، بیان و توجه و با كنترل سایر عوامل دخیل در سلامتی مانند آموزش، جایگاه اجتماعی، سلامتی عمومی، افسردگی و سیگار كشیدن معلوم شد كه تمرینات بدنی تأثیر مستقیمی بر كاركردهای شناختی دارند. زن هایی كه بیشتر در فعالیت ها مشاركت داشتند به‌طرز معنی‌داری كمتر به اختلال در توانمندی های ذهنی دچار شده بودند.

بر طبق یافته‌های انجمن علم عصب‌نگر آمریكا كه براساس آزمایشات حیوانی (بر روی موش ها) به‌دست آمده‌اند، تمرین های ورزشی می‌تواند در بهبود طیف وسیعی از بیماری ها مؤثر باشد. ظاهراً بهبود بسیاری از بیماری های دستگاه عصبی بر اثر تكثیر مجدد سلول های مغز صورت می‌گیرد. قبلاً تصور می‌شد كه مغز، ساخت سلول های جدید را خیلی زود و در جریان رشد متوقف می‌كند، اما در سال های اخیر محققین شواهد روشنی یافته‌اند كه نشان می‌دهد مغز به تولید سلول های جدید در طول حیات خود ادامه می‌دهد البته حتی بدون رشد نرون های جدید هم ممكن است ساختار مغز به دو طریق تغییر كند، زیرا سلول های گِلیا كه در تغذیه نرون ها و دفع مواد زاید و سمی نقش دارند می‌توانند تكثیر شوند و انشعابات دندریتی نرون ها هم می‌تواند رشد كرده و افزایش یابد.

تمرین های ورزشی موجب تكثیر سلول های مغز به‌ویژه در ناحیه هیپوكامپ می‌شود. این ساختار در انتقال اطلاعات از حافظه كوتاه‌مدت به بلندمدت دخالت دارد. در آزمایش هایی كه بر روی موش ها انجام گرفت معلوم گردید كه موش هایی كه بر روی چرخ‌گردان، مسافتی معادل 4 تا 6 مایل در روز می‌دویدند، در تعداد نرون های هیپوكامپ تغییری مشاهده نشد. موش های دونده همچنین، در یادگیری ماز، مهارت بیشتری از خود نشان می‌دادند. جالب اینجاست كه حتی وقتی موش های دونده، از تیره‌ای از موش ها انتخاب می‌شدند كه به‌طور ارثی در یادگیری ضعیف بودند باز هم دویدن، توان یادگیری این موش ها را افزایش می‌داد. همچنین مشاهده گردید كه دویدن از افت عملكرد ناشی از سالمندی در یادگیری پیشگیری می‌كند.

ظاهراً مطلوب یا نامطلوب بودن تمرین ها، برای آزمودنی می‌تواند در میزان تأثیر آنها بر مغز نقش عمده‌ای داشته باشد. وقتی گروهی از موش ها به جای دویدن، به شنا كردن پرداختند هیچگونه تغییری در توانایی یادگیری و حافظه آنها مشاهده نگردید. شاید از آنجایی كه جوندگان به شنا كردن علاقه‌ای ندارند. استرس ناشی از شنای اجباری مانع از هرگونه تغییر مفیدی در مغز موش ها و توانایی یادگیری و حافظه آنان شده باشد.

عاملی كه موجب افزایش توانایی موش های دونده در یادگیری شده بود ترشح مولكولBDNF بود. زیرا این مولكول می‌تواند از حیات سلول های عصبی و عملكرد بهینه آنها حمایت كند. میزان این مولكول پس از انجام تمرینات در هیپوكامپ افزایش می‌یابد.

به‌طور كلی محققین دریافتند كه محیط‌های چالش‌ برانگیز كه شامل سه عامل موقعیت های یادگیری فشرده، تعامل های اجتماعی و فعالیت های فیزیكی هستند نقش مهمی در افزایش تعداد سلوله ای مغز در جانداران مختلف و حتی در انسان دارند. همانطور كه گفته شد انجام فعالیت های ورزشی علاوه بر كاهش خشم و رفتارهای پرخاشگرانه نقش موثری در بهبود سلامت روانی در ابعاد گوناگون دارد بنابراین برای كنترل خشم و خشونت شركت در برنامه های ورزشی منظم به ویژه ورزش های هوازی توصیه می شود.

[مریییم]

اینجا در مورد تقویت حافظه گفته شده
میخوام بدونم تو حس ششم و قبل اینکه اتفاقی برات بیوفته حسش کنی تاثیر هم داره؟!