[nafass]

عوامل فعال کننده آلرژی

فصل بهار برای بسیاری از مردم فصلی آلرژی‌زا است تعداد مواد آلرژی زا فراوان است و رایجترین آنها گرده گیاهان، انگلهای خاکی، کپک، حیوانات خانگی، نیش حشرات، مواد لاستیکی و بعضی غذاها و داروها هستند. علایم آلرژی طیف وسیعی از خارش مختصر چشم و گرفتگی گلو گرفته تا عکس العملهای شدید منجر به خفگی را دربر میگیرد. مواد آلرژی‌زا در کسانی که مبتلا به آسم هم هستند، می‌توانند به حمله‌های بسیار شدید آسم منجر شوند. با این وجود راههایی برای پیش گیری از حملات آلژی وجود دارند که از این قرارند:

گرده گیاهان
فرار گرفتن در معرض گرده گلها، می‌تواند موجب بروز تب یونجه یا حساسیتهای فصلی شود. علایم آن هم عطسه، آبریزش بینی، گرفتگی مجاری تنفسی و خارش و آبریزش چشم هستند. این حساسیت از طریق مصرف داروهای ضد حساسیت که از خانواده آنتی هیستامین Antihistamine هستند، داروهی دارای موادی به نام دکونژستان decongestant، ترکیب این دو ماده یا قطره‌های بینی حاوی استروئید steroid انجام می‌شود. تزریق داروهای ضد حساسیت که ایمنی درمانی نام دارد نیز، موثر است. موثرترین راه برای پیشگیری از تب یونجه، دور شدن از گرده است. سعی کنید در زمان اوج گرده افشانی در محیط بسته بمانید، پنجره‌ها را ببندید و از دستگاه تهویه مطبوع استفاده کنید.
انگلهای خاکی
انگلهای خاکی موجودات میکروسکپی هستند که در گرد و غبار خانه زندگی می‌کنند. گرد و غبار خانه آمیزه‌ای از موادی است که ذاتا آلرژی‌زا هستند، از جمله الیاف مختلف، موی حیوانات خانگی، باکتریها، کپک یا قارچ، ریزه‌های مواد خوراکی، قطعاتی از گیاهان خانگی و مانند اینها. علایم ناشی از حساسیت به انگلهای خاکی مانند حساسیت به گرده است با این تفاوت که فصلی نیست و در تمام سال ادامه دارد. درمان این حساسیت هم با آنتی هیستامین و دکونژستان صورت می‌گیرد. می‌توانید برای پیشگیری از این آلرژی روی تشکها و زیر ملحفه (که محل مناسبی برای رشد و تکثیر این انگلها هستند) روکش پلاستیکی بکشید، از بالشهایی که با مواد ضد حساسیت ساخته شده‌اند، استفاده کنید (بالشهای hypoallergenic)، ملحفه‌ها را هر هفته با آب داغ بشویید و تمام مناطق خانه، به خصوص اتاق خواب را از وسایلی که خاک به خود می‌گیرند (مانند عروسکهاس پشمالو، قالی، موکتهای پرزدار و پرده‌های سنگین) تخلیه کنید.
برخی از غذاهایی که به شدت آلرژی کمک می‌کنند.
کپکها، قارچکهای میکروسکوپی و انگلی هستند که هاگهای آنها مانند گرده در فضا منتشر می‌شود. آنها از مواد آلرژی‌زای رایج هستند و بیشتر در محیط مرطوب مانند حمام یا زیرزمین و همچنین در چمن، کپه‌های برگ باغچه، بسته‌های کاه و علف، کود گیاهی و حتا در زیر قارچهای بزرگ حوراکی یا باغچه‌ای، یافت می‌شوند. علایم حساسیت با کپک می‌تواند فصلی (بخصوص در تابستان و پاییز) باشد و اگر کپکها جایی در خانه باشند، ممکن است در طول سال وجود داشته باشند. این حساسیت نیز مانند دو مورد قبل است و شیوه‌های درمان آن هم مانند درمان آلرژی با گرده یا انگل خاکی است. پیشگیری از بروز این حساسیت، از طریق انجام ندادن فعالیتهایی مانند جمع آوری برگهای باغچه و همچنین بستن پنجره‌ها و دربها انجام می‌شود. باید مراقب مکانهای نمناک منزل باشید و آنها را با هوا دادن مرتب، تا حد امکان خشک نگه دارید.
حیوانات خانگی و سوسک
پروتئینهای موجود در غدد پوست حیوانات و همچنین پروتئین موجود در بزاق آنها، می‌تواند برای عده‌ای ایجاد حساسیت کند. بروز آلرژی به حیوانات گاهی 2 تا چند سال برای شکل گیری و توسعه یافتن در بدن، زمان می‌برد و علایم آن تا ماهها پس از قطع ارتباط با جانور مورد نظر، باقی می‌ماند. این علایم شامل عطسه، التهاب و خارش و آبریزش چشم هستند. برای رهایی از این آلرژی علاوه بر داروهای ذکر شده می‌توان از تزریق یا ایمنی درمانی نیز استفاده کرد. اما بهترین پیشگیری و درمان، دور شدن از حیوان مورد نظر است. سوسک خانگی نیز می‌تواند چنین حساسیتی را موجب شود و درمان آن با داروهایی که نام بردیم، حاصل می‌شود. پیشگیری از حساسیت به حیوانت خانگی از طریق دور کردن حیوان از خانه یا حداقل از اتاق خواب است. حیوانات را از لوازم پارچه‌ای خانه نظیر مبل، پرده، کوسن و مانند آن دور نگه دارید و حیوان را هر هفته حمام کنید. برای رهایی از سوسک نیز بهترین روش رعایت نظافت و جمع آوری صحیح زباله و خارج کردن به موقع آن از محیط خانه است.
نیش حشرات
هر کسی که نیش حشره را تجربه کرده باشد، می‌داند که محل نیش دردناک، ملتهب و قرمز رنگ می‌شود. اما کسانی که به نیش حشرات حساسیت دارند ممکن است دچار مشکلات حاد و مرگ‌آور شوند. علایم آلرژی به نیش شامل تورم شدید و قرمزی پوست است که ممکن است یک هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد. علاوه بر آن تهوع، خستگی و تب خفیف نیز از علایم این حساسیت هستند. در موارد نادر، گزیدگی می‌تواند عکس العملی در تمام بدن به دنبال داشته باشد که آنافیلاکسیس anaphylaxis نام دارد. علایم آنافیلاکسیس شامل تنگی نفس، کهیر، تورم صورت، گلو یا دهان، اشکال در بلع، تپش قلب، گیجی، کاهش ناگهانی فشار خون، بیقراری و اضطراب هستند. برای افرادی که حساسیت آنها به گزیدگی تا این حد باشد، مصرف داروی اپینفرین Epinephrine تجویز می‌شود و این دارو باید هرچه سریعتر به بیمار برسد تا از بروز علایم مرگ آور جلوگیری کند. البته در این مورد نیز، پیشگیری بهتر از درمان است.

بهترین روش دوری از حشرات و استفاده نکردن از مواد جذب کننده حشرات مانند لوازم آرایشی و بهداشتی بو دار، لباسهایی با رنگ درخشان و همراه داشتن مواد ضد حشره است. بهتر است در گردشها و هنگام رفتن به محیط خارجی، کفش و نه صندل، بپوشید و از زباله‌های باز و مکانهای تجمع حشرات دوری کنید. اگر دچار گزیدگی شدید، نیش حشره را خارج کنید و هرچه زودتر یک تزریق اپینفرین انجام دهید. داروهای ضد حساسیتی چون بنادریل Benadryl می‌توانند در کاهش علایمی چون خارش، تورم و کهیر کمک کنند. مصرف مسکن و گذاشتن کیسه یخ بر روی محل گزیدگی نیز کمک زیادی به کاهش درد خواهد داشت. تزریق مواد ضد آلرژی در هنگامی که مجبور به حضور در مکان پر حشره‌ای هستید، بسیار مفید است. حشراتی که نیش آلرژی زا دارند شامل زنبور عسل، مورچه جنگلی، زنبور زرد، زنبور سرخ و زنبورهای جنگنده هستند.
دستکش لاستیکی می‌تواند آلرژی‌زا باشد.
دستکشهای لاستیکی از جمله ناگوارترین محصولات برای اشخاصی با این نوع آلرژی هستند. اما این حساسیت می‌تواند با هر محصول لاتکسی یا لاستیکی دیگر هم ایجاد شود. علایم حساسیت به لاتکس، شامل دانه دانه شدن پوست، کهیر، خارش و آبریزش چشم، آبریزش بینی، عطسه، سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه و خارش پوست و بینی هستند. عکس العملهای آلرژیک به لاتکس طیفی را از سرخ شدگی پوست و خارش تا عکس العملهای شدید آنافیلاکسیس را در بر میگیرد که علاوه بر علایمی که پیشتر گفته شد، می‌تواند به مشکلات حاد معده و روده نیز منجر شود. درمان شامل دوری از مواد لاستیکی و مصرف داروهای آنتی هیستامین یا اپینفرین است. اگر شما به مواد لاستیکی و لاتکس حساسیت دارید، باید همواره یک کارت یا دستبند هشدار دهنده و کمی از داروی اپینفرین همراه داشته باشید، زیرا در موارد فوریتهای پزشکی، تعداد زیادی از لوازم پزشکی حاوی لاتکس هستند و تیم معالج باید از شرایط خاص بیمار آگاه باشند.
مواد غذایی
شیر، ماهی، صدف، دانه‌های آجیلی، گندم و تخم مرغ، از جمله رایجترین غذاهای حساسیت‌زا هستند. حساسیت به مواد غذایی معمولا کمی پس از مصرف غذا بوجود می‌آید که می‌تواند شامل حمله آسم، کهیر، آبریزش بینی، تهوع، اسهال و التهاب دور دهان باشد. بهترین پیشگیری، اجتناب از غذاهای آلرژی‌زا است اما در صورت مصرف ندانسته این مواد، داروهای آنتی هیستامین و استروئید توصیه میشوند و در مواقع حاد تزریق اپینفرین لازم خواهد بود.
دارو
بعضی از افراد به بعضی از داروها حساس هستند که شایعترین آنها پنی سیلین penicillin و آسپیرین aspirin هستند. علایم آلرژی از خفیف تا حاد و مرگ‌آور متغیرند و میتوانند شامل کهیر، تحریک پوستی، احتقان و التهاب هم باشند. بهترین درمان، اجتناب از این داروها است، با این وجود در صورت استفاده از داروهای آلرژِی‌زا، آنتی هیستامین و استروئید توصیه می‌شود. در صورت بروز سرفه و تحریک ریوی، دارویی به نام برونکو دیلاتور bronchodilator تجویز می‌شود که راه تنفسی و گوارشی را باز می‌کند و مانند موارد قبلی، در موارد بسیار حاد از تزریق اپینفرین استفاده می‌شود.