مشکل بینایی اولین علامت MS برای بسیاری از افراد است. خوشبختانه پیش آگهی بسیاری از مشکلات بینایی مرتبط با ام اس خوب است. عصب بینایی شما وظیفه انتقال تصاویر از چشم به مغز را بر عهده دارد. التهاب این عصب منجر به نوریت بینایی می شود که این نوریت بینایی عامل اصلی درد چشم در بیماران مبتلا به ام اس می باشد. از طرفی این می تواند باعث کاهش بینایی و سایر علائم نگران کننده شود.
نوریت بینایی اولین نشانه ی ام اس در حدود 15 تا 20 درصد از افراد مبتلا به ام اس می باشد. طبق گزارش پزشکی مایو، خطر ابتلا به ام اس پس از یک دوره نوریت بینایی در طول زندگی حدود 50 درصد است. در زیر به توضیح نوریت بینایی که باعث درد چشم می شود می پردازیم:
علائم نوریت بینایی
علائم نوریت بینایی معمولاً در یک چشم دیده می شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد چشم در هنگام حرکت یا درد مبهم در پشت چشم
- کاهش موقتی یا دائمی بینایی
- از دست دادن یا کم شدن دید رنگی
- کاهش میدان دید
سایر دلایل بروز نوریت بینایی
علت دقیق نوریت بینایی مشخص نیست. غیر از ام اس، موارد دیگری نیز وجود دارد که می تواند باعث بروز نوریت بینایی شود، از جمله:
- نورومیلیت اپتیکا: یک اختلال خود ایمنی است که می تواند عصب بینایی را تا حدی تحت تأثیر قرار دهد.
- بیماری لایم
- تب خراش گربه
- سفلیس
- ویروس هایی از جمله اوریون و تبخال.
- سارکوئیدوز که می تواند باعث التهاب شود.
- لوپوس که باعث التهاب می شود.
- داروهای خاصی از جمله کینین ها و تعدادی از آنتی بیوتیک ها.
همان طور که گفته شد، نوریت بینایی اغلب در ارتباط با ام اس رخ می دهد. برخی عوامل وجود دارند که می توانند همراه با بیماری ام اس احتمال ابتلا به نوریت بینایی و در نتیجه درد چشم را تا حدی افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر می باشد:
- ژنتیک: برخی از افراد جهش های ژنتیکی دارند که احتمال ابتلا به نوریت بینایی را افزایش می دهند.
- جنس: احتمال ابتلا به نوریت بینایی در زنان بسیار بیشتر از مردان است.
- سن: افراد بین 20 تا 40 سال بیشتر در خطر ابتلا به نوریت بینایی می باشند.
- قومیت: نوریت بینایی بیشتر از سایر اقوام در قفقازی ها دیده می شود.
در صورت مشکوک بودن به نوریت بینایی، پزشک مغز و اعصاب خود را مطلع کنید. او احتمالاً شما را به یک متخصص چشم ارجاع می دهد.
تست های رایجی که برای تشخیص این بیماری استفاده می شود، عبارتند از:
- استفاده از افتالموسکوپ: دیسک بینایی شما را از نظر تورم بررسی می کند.
- تست واکنش مردمک به نور که نحوه واکنش مردمک شما به نور را آزمایش می کند.
- اسکن MRI که می تواند امکان مشاهده بهتر عصب بینایی شما را فراهم می کند.
- تست پاسخ بینایی که آسیب در عصب بینایی را تشخیص می دهد.
درمان و پیشگیری از نوریت بینایی
نوریت بینایی معمولاً خود به خود بهبود می یابد و در صورت عدم بهبودی، داروهای خاصی می توانند به سرعت بهبود بینایی شما کمک کنند. اگر اعتقاد بر این است که نوریت بینایی شما با بیماری ام اس مرتبط است، روش های درمانی که به کاهش پیشرفت ام اس کمک می کنند، می توانند نوریت بینایی را بهبود بخشند، مانند اینترفرون بتا. در صورت کاهش شدید بینایی، پزشک ممکن است درمان تبادل پلاسما را توصیه کند.
بررسی دوره ای بینایی برای تغییرات مرتبط با نوریت بینایی مهم است. انجام این کار ممکن است راه حلی به ارائه دهنده خدمات بهداشتی شما برای جلوگیری یا به تعویق انداختن پیشرفت بیماری ام اس ارائه دهد. چشم پزشک و متخصص نورولوژی شما با هم همکاری خواهند کرد تا تغییراتی را که ممکن است بر روند درمانی شما تأثیر بگذارند را کنترل کنند.
عود نوریت بینایی
اگر مبتلا به ام اس هستید، ممکن است دچار شعله ور شدن یا عود مجدد نوریت بینایی شوید. این به عنوان تشدید نیز شناخته می شود، به این معنی که علائم از جمله درد چشم شما به طور قابل توجهی بدتر می شود یا علائم جدیدی را تجربه خواهید کرد. همچنین اگر نوریت بینایی، دید شما را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است عود کند. در این صورت ممکن است فقط یک علامت را مشاهده کنید یا علائم متعددی داشته باشید.
هوشیار باشید
در صورت داشتن درد چشم، کاهش بینایی یا دیدن چراغ های چشمک زن جلوی چشمتان، سریع به پزشک خود مراجعه کنید. اقدام سریع می تواند به جلوگیری از افت دائمی بینایی یا سایر مشکلات جدی، کمک بسیار کند. در صورت مشاهده علائم جدید، مانند تغییر در میزان دید، حتماً تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید. همچنین اگر از قبل دچار نوریت بینایی شده اید، به خصوص اگر علائم شما به هیچ درمانی پاسخ نمی دهند، آگاهی از وخیم شدن علائم نیز بسیار مهم است. هم بیماری نوریت بینایی و هم ام اس ممکن است باعث شود شما علائم نوریت بینایی را به صورت مکرر تجربه کنید.
طبق تحقیقات کلینیک پزشکی کلیولند، نوریت بینایی در 80 درصد بیماران، طی چند هفته بهبود می یابد. فقط می توان بینایی جزئی یا چند علائم دیگر را دوباره تجربه کرد.
نیستاگموس و دیپلوپیا
نیستاگموس و دیپلوپیا دو علامت دیگر مرتبط با چشم و ام اس می باشند که در زیر به آن ها می پردازیم:
نیستاگموس
نیستاگموس یک حرکت غیر ارادی و کنترل نشده چشم است که می تواند در بینایی شما اختلال ایجاد کند. حرکت معمولاً سریع است و می تواند بالا و پایین، در کنار هم یا چرخشی باشد. در برخی مقالات، نیستاگموس به"چشم های رقصنده" معروف می باشد. ممکن است احساس کنید جهان دور سر شما در حال حرکت است و ممکن است متوجه شوید که می توانید سر خود را در یک زاویه ای نگه دارید تا این علائم را تا حدی کاهش دهید. درمان نیستاگموس محدود است و ممکن است شامل استفاده از داروهایی مانند گاباپنتین باشد.
دیپلوپیا
در بیماری ام اس، دوبینی یا دید دو نفره هنگامی اتفاق می افتد که عصب هایی که حرکت چشم شما را کنترل می کنند، ملتهب یا آسیب دیده باشند. اعصاب، ماهیچه هایی را کنترل می کنند که می توانند چشم را حرکت دهند. به طور معمول، عضلات به صورت هماهنگ کار می کنند اما هنگامی که دوبینی ایجاد می شود، ممکن است عضلات یک طرف در اثر آسیب عصبی ضعیف باشند و دیگر حرکات چشم هماهنگ نشوند. این ممکن است دو تصویر کنار هم یا یک تصویر روی دیگری ایجاد کند. دوبینی ممکن است موقتی یا دائمی باشد و بدون درمان خاص و پیچیده ای برطرف شود. هنگامی که دیپلوپیا برای بار اول در شما بروز کرده است، ممکن است، قسمتی از عود بیماری MS باشد و یک دوره مصرف داروهای کورتون مفید باشد. لنزهای مخصوص عینک که به لنزهای منشوری شناخته می شوند، می توانند بر دوبینی دائمی مؤثر باشند.