اثر سودوبولبار
اثر سودوبولبار (Pseudobulbar) یا شبه بولبار، نوعی اختلال سیستم عصبی است. این اختلال که با عنوان «عاطفه کاذب» نیز آن را می‌شناسیم باعث می‌شود فرد بی اختیار بخندد، گریه کند و حتی عصبی شود. نکته غم انگیز در رابطه با این اختلال این است که نمی‌توان زمان وقوع آن را پیش بینی کرد و همچنین نمی‌توان آن را به راحتی کنترل کند. غلبه بر اثر سودوبولبار کار راحتی نیست. افرادی که دچار این اختلال عصبی می‌شوند موارد زیر را تجربه می‌کنند:
- بی نظمی عاطفی
- بی اختیاری عاطفی
- بی ثباتی عاطفی
- گریه بی اختیار
- خنده و گریه پاتولوژیک
غلبه بر سودوبولبار کار راحتی نیست اما غیر ممکن نیست. برخی از بیماران مبتلا به ام اس م دچار این حالت می‌شوند. برای یادگیری روش های کنترل این وضعیت، با ما همراه باشید.
علائم اثر سودوبولبار
برای غلبه بر اثر سودوبولبار لازم است با علائم و جزئیات آن کاملا آشنا باشیم. علائم این اختلال عصبی عبارتند از:
- حملات ناگهانی و شدید گریه و خنده غیر قابل کنترل
- گریه یا خنده در وضعیت های نامناسب (گریه در وضعیت های خنده دار و خنده در موقعیت های ناراحت کننده)
- فوران احساس ناامیدی و عصبانیت بیش از حد
- حالات و میمیک صورت که با احساسات هماهنگ نباشد
- چندین مرتبه طغیان احساسات در روز یا حتی چندین مرتبه در ماه
به طور کلی در اثر سودوبولبار، علائمی که بیمار نشان می‌دهد با خلق و خوی، ارتباط ندارد. فردی که به ام اس مبتلا است، ممکن است هنگام خوشحالی، گریه کند و نتواند آن را متوقف کند. یا حتی هنگامی که احساس غمگینی می‌کند، بخندد. برخی از بیماران مالتیپل اسکلروزیس، می‌گویند علائم انقدر سریع ظاهر می‌شوند که مانند تشنج است و حتی ممکن است با علائم افسردگی یا اختلال دو قطبی اشتباه گرفته شود.
در مواردی که غلبه بر اثر سودوبولبار مشکل باشد، فرد ممکن است احساس سردرگمی یا ناامیدی داشته باشد. لازم است بدانید این عوارض عاطفی کاملا طبیعی است و باید با پزشک خود در این رابطه مشورت کنید.
- عضلات شانه و پیشانی خود را شل کنید. زمانی که اثر سودوبولبار در افراد مبتلا به ام اس ایجاد می‌شود، عضلات بالاتنه و سر منقبض می‌شوند. یکی از راه های غلبه بر اثر سودوبولبار، شل کردن این عضلات است. وقتی عضلات شل شوند، گردش خون در سر بهبود می‌یابد و فاکتورهای آرامش، سریعتر در بدن پخش می‌شوند.
- سعی کنید نفس های آهسته و عمیق بکشید و این کار را تا زمانی که فوران احساسات شما فروکش کند، ادامه دهید.
- روی موضوع دیگری به ویژه موضوعات مورد علاقه خود تمرکز کنید و سعی کنید ذهن و افکارتان را به سمت آن سوق دهید. این فرار ذهنی از شرایط فعلی احتمالا کمک زیادی به شما خواهد کرد.
دارو درمانی برای غلبه بر اثر سودوبولبار
اخطار: مصرف هرگونه دارو بدون مشورت با پزشک معالج اثرات غیر قابل بازگشتی دارد. از مصرف داروها به صورت خودسرانه جدا خوداری کنید.
دارو درمانی یکی از گزینه های مناسب برای غلبه بر اثر سودوبولبار می‌باشد. انواع داروهایی که برای درمان در این زمینه استفاده می‌شوند، عبارتند از:
- داروهای ضد افسردگی
داروهایی که در این گروه قرار دارند، موارد زیر می‌باشند:
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای شامل آمی تریپتیلین و نورتریپتیلین
مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین شامل سیتالوپرام، فلوکستین، سرترالین و فلووکسامین
مهارکننده های بازجذب نوراپی نفرین و سروتونین شامل ونلافاکسین، دولوکستین
البته از داروهای فوق در دوزهای پایین برای اثر سودوبولبار استفاده می‌شود. در واقع دوز این داروها نسبت به آنچه که برای افسردگی استفاده می‌شود، کمتر است.
- ترکیبی از دکسترومتورفان و سولفات کینیدین
دکسترومتورفان یک سرکوب کننده سرفه است و سولفات کینیدین یک دارو برای درمان آریتمی های قلب است. ترکیب این دو دارو در دوز پایین، برای اثر سودوبولبار، کاملا اثربخش است.
انتخاب دارو برای غلبه بر اثر سودوبولبار، به موارد زیادی بستگی دارد. این موارد عبارتند از:
- تحمل هر بیمار
- عوارض جانبی داروها
- تداخل های دارویی
- بیماری زمینه ای بیمار مانند ام اس، پارکینسون و...
نگرانی اطرافیان بیمار از اثر سودوبولبار
افرادی که به ام اس یا سایر بیماری های سیستم عصبی مبتلا هستند، ممکن است اثر سودوبولبار را بروز دهند و اطرافیان آنها از این بابت نگرانند. در پاسخ به این نگرانی باید گفت که احساسات ،کاملا طبیعی هستند. همه ما این جمله را که می‌گوید:«احساسات انسان ها را می‌سازند» را شنیده ایم.
نگرانی ما نباید بروز اثر سودوبولبار در افراد مبتلا به ام اس باشد. بلکه ما باید راه های کمک به این افراد برای غلبه بر احساساتشان را بشناسیم. قطعا ما به عنوان خانواده و دوستان افراد بیمار در راه غلبه بر اثر سودوبولبار، نقش پررنگی داریم. اقداماتی که ما باید انجام دهیم به شرح زیر است:
- باید در اولین قدم سعی کنیم فوران احساسات و هیجان را در بیمار بپذیریم.
- اجازه دهیم بیمار احساسات خود را بروز دهد و هرگز او را سرکوب نکنیم.
- احساسات افرادی که تحت تاثیر اثر سودوبولبار هستند را مسخره نکنیم و کاملا آنها را جدی بگیریم.
- سعی کنیم این افراد را کمتر در موقعیت های استرس زا و هیجانی قرار دهیم.
- هنگام تحریک احساسی آنها، سعی کنیم پس از فوران احساساتشان، آنها را از محیط پرتنش قبلی دور کنیم.