[شهرزاد]

اگر در گوش تان احساس ناراحتی یا درد دارید آن را جدی بگیرید زیرا ممکن است شما را ناشنوا کند.


وزوز گوش یک مشکل شایع شنوایی است که از قدیم ‌الایام در آثار پزشكى پیشینیان در بابل،آشور، هند،مصر و یونان باستان به آن اشاره شده.بین 6 تا 17 درصد جمعیت جهان دچار وزوز گوش مى‌شوند و این مشکل دست‌كم 5 دقیقه طول مى‌كشد.در 3 تا 7 درصد موارد وزوز گوش به حدی است كه فرد براى رفع مشكل خود، به پزشک مراجعه می‌کند.اگرچه تحمل وزوز گوش و تأثیر آن بر زندگى،در افراد مختلف یكسان نیست،در 5 درصد مبتلایان،وزوز گوش تأثیر عمده‌اى بر زندگى مى‌گذارد.دکتر بهرام ملکوتی،جراح و متخصص گوش و حلق و بینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره این مشکل و بیماری توضیح می دهند...

آیا وزوز گوش بیماری شایعی است؟
وزوز گوش اصلا بیماری نیست؛صرفا یک علامت است.مثلا وقتی می‌گوییم یک نفر تب دارد،باید بدانیم که تب یک بیماری نیست؛بلکه یک نشانه است،نشانه‌ای از یک بیماری ساده مانند سرماخوردگی یا نشانه‌ای از یک بیماری وخیم‌تر مانند مننژیت که اگر به آن توجه نشود،ممکن است مشکلات جدی برای بیمار ایجاد کند.این وظیفه پزشک است که اگر یک بیمار به وی مراجعه کرد و دچار وزوز گوش بود،تشخیص بدهد که این نشانه‌ای از یک بیماری ساده است یا یک بیماری خطرناک.پس وزوز گوش یک علامت است،‌نه یک بیماری.

چه اتفاقی در گوشمان می‌افتد که این وزوز را حس می‌کنیم؟
ساختمان گوش داخلی انسان در داخل استخوان گیجگاهی قرار گرفته است.سختی این استخوان بعد از مینای دندان،مقام دوم را در بدن دارد.در کنار این استخوان غشایی قرار گرفته که احشای داخلی را عایق‌بندی می‌کند.این قضیه نشان می‌دهد که خلقت گوش به نحوی صورت گرفته که اعضای حساس باید در محیطی ایمن قرار داشته باشند تا هیچ‌گونه ضربه و اختلالی در کارشان به وجود نیاید بنابراین اگر هر عاملی (مثل ضربه‌، تروما‌ یا داروها) عایق پیرامون ساختمان داخلی گوش را دچار خدشه و آسیب کند،می‌تواند در گوش ایجاد صدا نماید.

این صداها واقعا صدای وزوز است یا اینکه صداهای دیگری هم ایجاد می‌شود؟
نه،این طور نیست که فقط صدای وزوز باشد.خیلی از بیماران وقتی به پزشک مراجعه می‌کنند خودشان خیلی خوب می‌توانند این صدا را برای پزشک توضیح بدهند.بعضی‌ها می‌گویند مثل صدای ترانس مهتابی است و بعضی دیگر صدای آرام موتور یخچال یا دیگ‌ زودپز را مثال می‌زنند و جالب است بدانید با مثال‌هایی که بیماران می‌زنند ما می‌توانیم حتی محدوده فرکانسی وزوز را در ذهن‌مان تصور کنیم و این امر می‌تواند تا حدودی به ما کمک کند که محل مشکل را در گوش بیمار تشخیص بدهیم که آیا در داخل حلزون است یا در مناطق دیگر.

علت بروز یک عارضه‌ شنوایی که منجر به بروز وزوز گوش می‌شود، چیست؟
گوش سازمانی است که گیرنده‌اش در محیط قرار دارد که همان کانال گوش خارجی،گوش میانی،پرده گوش و استخوان‌های ریز گوش است اما قسمتی که این صدا را تفسیر می‌کند،در مغز قرار دارد و بین مغز و گوش عصب شنوایی به عنوان پل ارتباطی قرار گرفته است.این عصب از گوش خارجی به گوش میانی و از سمت حلزون به سمت مغز امتداد دارد بنابراین اگر در هر کجای این سیستم از گوش خارجی تا سطوح عالی مغز مشکلی به وجود آید، می‌تواند عامل وزوز باشد.به عنوان مثال وقتی جرم گوش در گوش خارجی تجمع پیدا کند،می‌تواند عامل وزوز باشد.در گوش میانی عواملی مانند سفتی استخوانچه‌ها و چسبندگی بین آنها سبب ایجاد وزوز می‌شود. برخی از مسمومیت‌های دارویی به وسیله بعضی از داروها که برای گوش سمی هستند مانند برخی از داروها نظیر سالیسیلات‌ها،NSAIDS (ایبوپروفن،ایندومتاسین،فنیل‌بوتازون و...)آمینوگلیكوزیدها،فلزات سنگین مانند ارسنیك، كینین و بعضی از ضد افسردگی‌ها (آمی‌تریپتیلین، آموكساپین،دزیپرامین،دوكسپین،ایمیپرامین،نورتریپتیلین،تری‌میپرامین، پروتریپتلین و تزازودن) می‌توانند با آسیب حلزون و عصب زوج هشتم مغزی موجب وزوز گوش می‌شوند.در مسیر عصب شنوایی هم عواملی مانند تومورهای عصب شنوایی بسیار مهم‌اند.بعضی از وزوزهای گوش با بالا رفتن سن ایجاد می‌شود زیرا دیواره عروق سخت شده و در نتیجه عروقی که حلزون گوش را تغذیه می‌کند،مسدود یا تنگ شده و سبب کم‌خونی در قسمتی از حلزون می‌شود که خود،عامل ایجاد وزوز گوش است.یک‌سری اختلالات عروقی هم هستند که می‌توانند عامل وزوز باشند.مثلا وقتی بیمار سر خود را پایین می‌آورد یا در حالت درازکش قرار می‌گیرد فشار وریدی ناحیه جمجمه بالا می‌رود و بالا رفتن این فشار وریدی همراه با نازک شدن یا وجود نداشتن دیواره نازک استخوانی که بین شریان‌های مغز وجود دارد، سبب می‌شود صدای ضربان یا نبض به حلزون منتقل شده و صداهای داخلی در گوش ایجاد ‌کند.ولی به طور کلی،بیشترین علت بروز وزوز گوش، آلودگی‌های صوتی در محیط‌های صنعتی و محیط زندگی است.


آیا بیماری‌های زمینه‌ای هم در ابتلا به وزوز گوش موثرند؟
بله،برخی بیماری‌ها مانند فشارخون،دیابت،بیماری‌های عروقی،آلرژی‌ و حساسیت،مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی و... در این زمینه موثرند.یک‌سری عوامل هم سبب بدتر شدن وزوز گوش می‌شوند؛مانند استعمال دخانیات،مصرف الکل و قرارگیری در معرض اصوات بلند.

در چه صورتی وزوز گوش آزاردهنده محسوب می‌شود و حتما به درمان احتیاج دارد؟
این مطلب را ما این طور از بیمار سوال می‌کنیم که آیا این صدا،تمرکز شما را به هم می‌زند؟ آیا مانع خواب‌تان می‌شود؟ آیا در شنوایی شما اختلال ایجاد می‌کند؟ اگر جواب این سه سوال «بله» باشد،ما می‌فهمیم که وزوز شدید و آزاردهنده است.وزوز گوش گاهی شدت زیادی دارد و سبب آشفتگی و پریشانی فرد شده و زندگی طبیعی فرد را مختل می‌کند.اما اگر وزوز بیمار با یک صدای دیگر مانند صدای رادیو یا تلویزیون، دیگر شنیده نمی‌شود و نیمه شب هم بر اثر وزوزگوش بیدار نشود، یعنی اینکه آزاردهنده نیست و خفیف است.

آیا بیماری‌هایی که به وزوزگوش منجر می‌شوند،می‌توانند موجب کاهش شنوایی هم بشوند؟
بله،می‌توانند.به عنوان مثال،بیماریی به نام منییر که فشار گوش داخلی را بالا می‌برد و ایجاد وزوزگوش هم می‌کند.اگر این بیماری پیشرفت کند،به کاهش شنوایی منجر خواهد شد و خود کاهش شنوایی اثر وزوز را بیشتر می‌کند و چون کاهش شنوایی سبب می‌شود صداهای محیط اطراف کمتر شنیده شود در نتیجه وزوز به نظر بلندتر شنیده می‌شود،در حالی که صدای آن تغییری نکرده است.

آیا عفونت گوش هم می‌تواند سبب ایجاد وزوز گوش شود؟
بله،عفونت‌های گوش هم ممکن است موجب جذب سم از پشت دریچه گرد به گوش داخلی شود و این عفونت‌ها ممکن است سبب ایجاد وزوز شوند.اگر عارضه برگشت‌ناپذیر نباشد با درمان عفونت،وزوز از بین می‌رود ولی اگر برگشت‌ناپذیر بوده و صدمه خیلی شدید باشد صدا از بین نخواهد رفت.

پس با توضیحاتی که دادید خیلی‌ها این مشکل را تجربه می‌کنند؟
حدود 8 تا 15 درصد افراد ممکن است صدایی را به صورت کوتاه مدت یعنی کمتر از 5 تا 8 دقیقه در گوش‌شان حس کنند و اگر بررسی شود که این صدا مربوط به عارضه یا بیماری خاصی نیست،ارزش زیادی ندارد و نیازی به درمان نخواهد داشت و نباید نگران شد.

آیا درمانی هم برای وزوز گوش وجود دارد؟
البته راه‌های درمانی متفاوتی برای وزوز گوش وجود دارد.یکی از راه‌های درمانی،استفاده از داروها است.البته ما با دادن دارو،صدای وزوز را از بین نمی‌بریم،بلکه تحمل بیمار را زیاد کرده یا او را نسبت به صدا بی‌تفاوت می‌کنیم.این داروها معمولا داروهای آرام‌بخش هستند ولی در هر صورت ابتدا باید بیماری‌ ایجادکننده وزوز گوش را تشخیص داد تا بتوان مشکل را به صورت ریشه‌ای درمان کرد.



اگر وزوزگوش دارید...

* آرامش داشته باشید و به وزوز فکر نکنید.یادتان باشد که هر چه بیشتر به این مشکل فکر کنید،طنین صدا را در گوش خودتان بیشتر خواهید شنید.

* برای کنترل وزوز گوش باید توجه کنید که چه فعالیت‌هایی در طول روز،شما را از دقت به صدای گوش‌تان باز می‌دارد.

* وزوز گوش مى‌تواند با تحریك‌پذیرى،عصبانیت،اضطراب و افسردگى شدت پیدا کند.بنابراین بر اعصاب خودتان مسلط باشید و بدانید که با خونسردی و آرامش،مشکلتان کمتر می‌شود.

* از قرار گرفتن در معرض اصوات بلند خودداری کنید.

* مرتب فشارخونتان را كنترل کرده و در صورت وجود مشكل به پزشک مراجعه کنید.

* سیگار نکشید،کمتر نمک بخورید و در مصرف چای،قهوه و نوشابه‌های گازدار افراط نکنید.

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
www.seemorgh.com/health
منبعalamatiran.com