2013/11/15, 02:39 PM
سردرد
اگر از اندک افرادی هستید که تا کنون سردرد را تجربه نکرده اید، جا دارد به شما تبریک گفت؛ ولی اگر جزو حدود پنجاه درصدی (هفتاد و پنج درصد در تهران) می باشید که با این معضل دست و پنجه نرم می کنید، امید آن می رود که این نوشتار برایتان مفید واقع گردد.
چیست؟
علت سردرد، تحریک گیرنده های حساس به درد، در بافت های اطراف سر، گردن و درون جمجمه است. در این ناحیه به نسبت سایر قسمت های بدن، گیرنده هایِ دردِ فراوان تری وجود دارد. پراکندگی این گیرنده ها که وظیفه شان انتقال درد به مغز است، موجب می گردد درکِ درد در سر و صورت، با شدت بیشتری صورت پذیرد. سردرد یک طیف را شامل می شود؛ از یک سو مجموعه ای از بیماریهای مختلف، ایجاد سردرد می کنند (سردرد ثانویه) و از سوی دیگر خود به تنهایی می تواند یک بیماری باشد. (سردرد اولیه) این گوناگونی موجب گردیده که این عارضه متنوع و شایع باشد.
چرا من؟
سردردهای اولیه، پایۀ ژنتیک و ساختاری دارند؛ یعنی فرد به گونه ای، مستعدِ این سردرد است. بنابراین اگر درگیر این نوع سردرد هستید، زمینۀ ژنتیک و درگیریِ اولیۀ مغزی را در خودتان جویا باشید؛ گرچه این اختلال، ساختاری نبوده و فرآیندی شیمیای در بستر ژنتیک و سطح مولکولی می باشد. عوامل محیطی متعددی، این آتشِ زیر خاکستر را شعله ور می سازد:
· تغییرات آب و هوا و سطح اکسیژن؛
· استرس ها؛
· گرما یا سرما؛
· آلودگی هوا و صوت؛
· تغییرات خواب و بیداری؛
· خستگی های الکل؛
· کافئین، نیکوتین، داروها، تب و...
سردرد ثانویه
هر اتفاقی که در داخل جمجمه، مغز یا ساختمان اطراف آن بیفتد، می تواند سردرد ایجاد نماید. بنابراین بیماریهای سیستمیک یا عمومی، یک سرماخوردگی معمولی، بیماری های عفونی (مننژیت، انسفالیت)، سینوزیت، ضایعاتی چون تومورها و مشکلات عروقی، کیست ها یا افزایش فشار داخل جمجمه، ضایعات گردنی و حتی یک دندان درد ممکن است که احساس درد در سر را موجب گردد. بنابراین با طیفی گسترده ای از اختلالات مواجهیم که می توانند ساده و گذرا باشند، و یا خطرناک.
گونه های آن
![[تصویر: sardard2.jpg]](http://www.payampars.net/images/stories/pezeshki/sardard2.jpg)
در اینجا گروهی از سردردها و ویژگی هایشان (برخی شایع و برخی خطرناک) را مرور می کنیم:
سردرد خوشه ای: بسیار شدید، شیوع کم. از هر 10 تن مبتلا به این بیماری، 9 تن مرد با تاریخچه ای از مصرف سیگار و الکل هستند. معمولا درد، هر روز در یک ساعتِ معین بروز می کند و ممکن است مدتها به طول انجامد. هنگام شروعِ حمله، دردی شدید و کشنده در یک طرف سر احساس می شود. ضمن آن که ممکن است آبریزش بینی و چشم از همان طرفِ سر آغاز شود.
سردرد تنشی یا هیجانی: این نوع سردرد، شایع ترین است و علت پیدایش آن، انقباض عضلات جمجمه، گردن، شانه و صورت می باشد که اغلب متعاقب هیجانات عصبی رخ می دهد. سردرد تنشی، ماهیتی ثابت با شدت خفیف تا متوسط دارد. ممکن است در سرتاسر سر احساس گردد، اما در اغلب موارد، در پیشانی و یا در پشتِ سر احساس می‌شود. این درد ماهیت فشاری داشته، ولی خاصیت ضربانی ندارد. احساس سنگینی سر و تهوّع، شایع است؛ ولی معمولا استفراغ رخ نمی دهد.
سردرد میگرنی: حدود یک سوم از کسانی که سردرد میگرنی دارند، اولین سردردها را در سنین نوجوانی تجربه می‌کنند. میگرن، سردردی شدید و گذراست که گاه در یک سمت (60% موارد) و گاه در تمام سر پدید می آید. این سردرد با یک دورۀ مقدماتی آغاز می شود که طی آن، شخص به طرز غیر عادی احساس خستگی و کسالت می‌کند، سپس حالت تهوع، استفراغ، اختلالات بینایی و اغلب بیزاری از نور (ترس از نور) به وجود می آید. پس از این دورۀ مقدماتی که ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت به طول انجامد، سردرد بروز می کند.
سردرد مختلط: برخی پژوهشگران معتقدند در مواردی که علایم و درمان سردرد تنشی و میگرنی قابل افتراق نیست، می توان سردرد را در این گونه، دسته بندی کرد. برای مثال، سردرد تنشی‌ِ بسیار شدید –با ماهیت تیز و ضربان دار- بسیار شبیه به سردرد میگرنی است. از سوی دیگر، هنگامی که سردرد میگرنی، پی در پی روی دهد، درد آن شبیه به سردرد تنشی احساس خواهد شد.
برخی از سردردهای ثانویه
سردرد متعاقب مننژیت (عفونت پرده مغزی): سردردی فشارنده که تمام سر را فرا می گیرد؛ با استراحت کاهش یافته و با حرکت بدنی، تشدید می شود. وجود علایمی چون تب و سفتی گردن، این درد را همراهی می کند.
سردرد ناشی از تومور مغزی: این نوع سردرد معمولا متناوب (بامداد شدیدتر) بوده، با ماهیت حمله ای، خود را نشان می دهد؛ حرکت سر، بلند کردن بار، عطسه و به خصوص سرفه، آن را شدت می بخشد. می تواند با اختلال در خواب همراه باشد.
سردرد ناشی از فشار خون بالا: این نوع سردرد غالبا در ناحیه پَسِ سر است و با درمان فشار خون -در بیشتر موارد- از میان می رود.
سردرد ناشی از بیماری های چشم: عیوب انکساری چشم (نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم)، موجب پیدایش سردردهای مکرر در ناحیه پیشانی -به ویژه هنگام خواندن یا تماشای تلویزیون- می گردند.
سردرد ناشی از بیماری سینوس ها: التهاب و عفونت سینوس ها (سینوزیت) بیشتر در ناحیۀ پیشانیِ صورت، پل بینی و یا در گونه‌ها، ایجاد دردی می کند که با حرکت سر و دراز کشیدن، تشدید شده و اغلب همراه با احتقان و یا آبریزش از بینی است. سینوزیت، تنها عاملِ 5% سردردهاست و اغلب میگرن که با سرما و حتی وزش باد آغاز می گردد، به اشتباه سینوزیت تلقی می شود.
سردرد آلرژیک: پس از تماس با ماده حساسیت زا ایجاد شده، با سایر نشانه های حساسیت مانند گرفتگی بینی، آبریزش بینی، سرفه، عطسه و گاهی اسهال همراه می شود.
چه زمانی احساس خطر کنیم؟
· سردرد با شروع ناگهانی؛
· پیدایش سردرد در فرد بالای 50 سال و بدون پیشینۀ سردرد؛
· افزایش دفعات و شدت سردرد در فرد با پیشینۀ سردرد؛
· سردردی كه با سرفه و فعالیت آغاز می شود؛
· سردرد همراه با تشنج و فراموشی؛
· استفراغ مقاوم؛
· اختلالات غُدَدی؛
· تب، بی حالی عمومی و سفتی گردن؛
· سردرد در فردِ با سابقۀ سرطان، در جایی از بدن؛
· سردرد در فرد مبتلا به ایدز.
پیشگیری
اغلب افرادی که با انواع سردرد دست و پنجه نرم می کنند، پس از چندی، عوامل برانگیزانندۀ آن را شناسایی کرده و از آنها دوری می نمایند. آرامش و دوری از اضطراب، خواب منظم، پرهیز از خوردنی ها، نوشیدنی ها و بوهای محرک و همچنین ورزش، همواره گرهگُشا هستند. همچنین گفته می شود: داروهای گیاهی چون چای بابونه و چای برگ بو، در پیشگیری موثرند.
درمان
بدیهی است که درمان سردردهای ثانویه در گرو رفع علت ایجاد کنندۀ آنها است که بررسی و تجویز داروی مناسب بر عهدۀ پزشک می باشد، ولی اگر به سردرد اولیه دچارید و علایم خطری که پیشتر یادآوری شد را تجربه نمی کنید، موارد زیر یاری رسان است:
· سرد و گرم کردن پیشانی؛
· ماساژ آرام شقیقه و گیجگاه؛
· مسکّن های معمولی؛
· استراحت در محیط آرام و کم نور.
http://www.payampars.net/902-2013-01-06-06-21-07.html
اگر از اندک افرادی هستید که تا کنون سردرد را تجربه نکرده اید، جا دارد به شما تبریک گفت؛ ولی اگر جزو حدود پنجاه درصدی (هفتاد و پنج درصد در تهران) می باشید که با این معضل دست و پنجه نرم می کنید، امید آن می رود که این نوشتار برایتان مفید واقع گردد.
چیست؟
علت سردرد، تحریک گیرنده های حساس به درد، در بافت های اطراف سر، گردن و درون جمجمه است. در این ناحیه به نسبت سایر قسمت های بدن، گیرنده هایِ دردِ فراوان تری وجود دارد. پراکندگی این گیرنده ها که وظیفه شان انتقال درد به مغز است، موجب می گردد درکِ درد در سر و صورت، با شدت بیشتری صورت پذیرد. سردرد یک طیف را شامل می شود؛ از یک سو مجموعه ای از بیماریهای مختلف، ایجاد سردرد می کنند (سردرد ثانویه) و از سوی دیگر خود به تنهایی می تواند یک بیماری باشد. (سردرد اولیه) این گوناگونی موجب گردیده که این عارضه متنوع و شایع باشد.
چرا من؟
سردردهای اولیه، پایۀ ژنتیک و ساختاری دارند؛ یعنی فرد به گونه ای، مستعدِ این سردرد است. بنابراین اگر درگیر این نوع سردرد هستید، زمینۀ ژنتیک و درگیریِ اولیۀ مغزی را در خودتان جویا باشید؛ گرچه این اختلال، ساختاری نبوده و فرآیندی شیمیای در بستر ژنتیک و سطح مولکولی می باشد. عوامل محیطی متعددی، این آتشِ زیر خاکستر را شعله ور می سازد:
· تغییرات آب و هوا و سطح اکسیژن؛
· استرس ها؛
· گرما یا سرما؛
· آلودگی هوا و صوت؛
· تغییرات خواب و بیداری؛
· خستگی های الکل؛
· کافئین، نیکوتین، داروها، تب و...
سردرد ثانویه
هر اتفاقی که در داخل جمجمه، مغز یا ساختمان اطراف آن بیفتد، می تواند سردرد ایجاد نماید. بنابراین بیماریهای سیستمیک یا عمومی، یک سرماخوردگی معمولی، بیماری های عفونی (مننژیت، انسفالیت)، سینوزیت، ضایعاتی چون تومورها و مشکلات عروقی، کیست ها یا افزایش فشار داخل جمجمه، ضایعات گردنی و حتی یک دندان درد ممکن است که احساس درد در سر را موجب گردد. بنابراین با طیفی گسترده ای از اختلالات مواجهیم که می توانند ساده و گذرا باشند، و یا خطرناک.
گونه های آن
در اینجا گروهی از سردردها و ویژگی هایشان (برخی شایع و برخی خطرناک) را مرور می کنیم:
سردرد خوشه ای: بسیار شدید، شیوع کم. از هر 10 تن مبتلا به این بیماری، 9 تن مرد با تاریخچه ای از مصرف سیگار و الکل هستند. معمولا درد، هر روز در یک ساعتِ معین بروز می کند و ممکن است مدتها به طول انجامد. هنگام شروعِ حمله، دردی شدید و کشنده در یک طرف سر احساس می شود. ضمن آن که ممکن است آبریزش بینی و چشم از همان طرفِ سر آغاز شود.
سردرد تنشی یا هیجانی: این نوع سردرد، شایع ترین است و علت پیدایش آن، انقباض عضلات جمجمه، گردن، شانه و صورت می باشد که اغلب متعاقب هیجانات عصبی رخ می دهد. سردرد تنشی، ماهیتی ثابت با شدت خفیف تا متوسط دارد. ممکن است در سرتاسر سر احساس گردد، اما در اغلب موارد، در پیشانی و یا در پشتِ سر احساس می‌شود. این درد ماهیت فشاری داشته، ولی خاصیت ضربانی ندارد. احساس سنگینی سر و تهوّع، شایع است؛ ولی معمولا استفراغ رخ نمی دهد.
سردرد میگرنی: حدود یک سوم از کسانی که سردرد میگرنی دارند، اولین سردردها را در سنین نوجوانی تجربه می‌کنند. میگرن، سردردی شدید و گذراست که گاه در یک سمت (60% موارد) و گاه در تمام سر پدید می آید. این سردرد با یک دورۀ مقدماتی آغاز می شود که طی آن، شخص به طرز غیر عادی احساس خستگی و کسالت می‌کند، سپس حالت تهوع، استفراغ، اختلالات بینایی و اغلب بیزاری از نور (ترس از نور) به وجود می آید. پس از این دورۀ مقدماتی که ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت به طول انجامد، سردرد بروز می کند.
سردرد مختلط: برخی پژوهشگران معتقدند در مواردی که علایم و درمان سردرد تنشی و میگرنی قابل افتراق نیست، می توان سردرد را در این گونه، دسته بندی کرد. برای مثال، سردرد تنشی‌ِ بسیار شدید –با ماهیت تیز و ضربان دار- بسیار شبیه به سردرد میگرنی است. از سوی دیگر، هنگامی که سردرد میگرنی، پی در پی روی دهد، درد آن شبیه به سردرد تنشی احساس خواهد شد.
برخی از سردردهای ثانویه
سردرد متعاقب مننژیت (عفونت پرده مغزی): سردردی فشارنده که تمام سر را فرا می گیرد؛ با استراحت کاهش یافته و با حرکت بدنی، تشدید می شود. وجود علایمی چون تب و سفتی گردن، این درد را همراهی می کند.
سردرد ناشی از تومور مغزی: این نوع سردرد معمولا متناوب (بامداد شدیدتر) بوده، با ماهیت حمله ای، خود را نشان می دهد؛ حرکت سر، بلند کردن بار، عطسه و به خصوص سرفه، آن را شدت می بخشد. می تواند با اختلال در خواب همراه باشد.
سردرد ناشی از فشار خون بالا: این نوع سردرد غالبا در ناحیه پَسِ سر است و با درمان فشار خون -در بیشتر موارد- از میان می رود.
سردرد ناشی از بیماری های چشم: عیوب انکساری چشم (نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم)، موجب پیدایش سردردهای مکرر در ناحیه پیشانی -به ویژه هنگام خواندن یا تماشای تلویزیون- می گردند.
سردرد ناشی از بیماری سینوس ها: التهاب و عفونت سینوس ها (سینوزیت) بیشتر در ناحیۀ پیشانیِ صورت، پل بینی و یا در گونه‌ها، ایجاد دردی می کند که با حرکت سر و دراز کشیدن، تشدید شده و اغلب همراه با احتقان و یا آبریزش از بینی است. سینوزیت، تنها عاملِ 5% سردردهاست و اغلب میگرن که با سرما و حتی وزش باد آغاز می گردد، به اشتباه سینوزیت تلقی می شود.
سردرد آلرژیک: پس از تماس با ماده حساسیت زا ایجاد شده، با سایر نشانه های حساسیت مانند گرفتگی بینی، آبریزش بینی، سرفه، عطسه و گاهی اسهال همراه می شود.
چه زمانی احساس خطر کنیم؟
· سردرد با شروع ناگهانی؛
· پیدایش سردرد در فرد بالای 50 سال و بدون پیشینۀ سردرد؛
· افزایش دفعات و شدت سردرد در فرد با پیشینۀ سردرد؛
· سردردی كه با سرفه و فعالیت آغاز می شود؛
· سردرد همراه با تشنج و فراموشی؛
· استفراغ مقاوم؛
· اختلالات غُدَدی؛
· تب، بی حالی عمومی و سفتی گردن؛
· سردرد در فردِ با سابقۀ سرطان، در جایی از بدن؛
· سردرد در فرد مبتلا به ایدز.
پیشگیری
اغلب افرادی که با انواع سردرد دست و پنجه نرم می کنند، پس از چندی، عوامل برانگیزانندۀ آن را شناسایی کرده و از آنها دوری می نمایند. آرامش و دوری از اضطراب، خواب منظم، پرهیز از خوردنی ها، نوشیدنی ها و بوهای محرک و همچنین ورزش، همواره گرهگُشا هستند. همچنین گفته می شود: داروهای گیاهی چون چای بابونه و چای برگ بو، در پیشگیری موثرند.
درمان
بدیهی است که درمان سردردهای ثانویه در گرو رفع علت ایجاد کنندۀ آنها است که بررسی و تجویز داروی مناسب بر عهدۀ پزشک می باشد، ولی اگر به سردرد اولیه دچارید و علایم خطری که پیشتر یادآوری شد را تجربه نمی کنید، موارد زیر یاری رسان است:
· سرد و گرم کردن پیشانی؛
· ماساژ آرام شقیقه و گیجگاه؛
· مسکّن های معمولی؛
· استراحت در محیط آرام و کم نور.
http://www.payampars.net/902-2013-01-06-06-21-07.html
چشم ها را بـایـد شست . ، . جـــور دیـگـر بـایــد دیـــد
