[hamdam]

بیماری های خود ایمنی چگونه مهار می شوند،عفونت‌ها مهم‌ترین عامل محیطی در بیماری‌های خود ایمنی

برگشتن به رژیم غذایی نیاکان مان راه موثری برای پیش گیری این بیماری است.

رئیس مرکز تحقیقات بیماری های خود ایمنی شیراز:« عوامل محیطی از جمله برخورد با ترکیبات شیمیایی ، استرس ، رژیم غذایی ،ظروف پلاستیکی مورد استفاده در آشپزخانه و حتی پلاستیک بکاررفته در لباسی که می پوشیم با بروز بیماری های خود ایمن ارتباط قوی دارد.»
گاهی سیستم ایمنی بدن، سلول‌ها و بافتهای بدن را بیگانه تلقی کرده و بر علیه آن‌ها پاسخ ایمنی می‌دهد که باعث ایجاد بیماری‌های خود ایمن می‌گردد.
تاکنون ۸۰ نوع از بیماری‌های خود ایمن شناسایی شده است که طیف وسیعی از بافت‌ها و سلولهای بدن را در بر می‌گیرد. این بیماری‌ها بیماری‌های مزمنی هستند که مادام العمر با فرد باقی مانده و قابلیت درمان صد در صد ندارند.
در همین راستا مراکز تحقیقاتی متعددی به منظور یافتن راهکاری برای پیشگیری و درمان این بیماری‌ها مشغول به فعالیت می‌باشند. در این باره گفتگویی با رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های خود ایمنی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به شرح زیر داریم.
دکتر اسکندر کمالی سروستانی درباره فعالیت‌های این مرکز به خبرنگار سینانیوز این گونه توضیح می‌دهد: «هدف از تأسیس این مرکز جمع آوری اطلاعات مربوط به بیماران خود ایمنی و در ‌‌نهایت کمک به درمان آنهاست. با جمع آوری اطلاعات این بیماران یک بانک بیولوژیک از بیماریهای مختلف خود ایمنی که تعداد افراد بیشتری را درگیر کرده یا در فرد علائم بدخیم‌تر ایجاد می‌کنند، مثل بیماری «ام اس» در حال تهیه می‌باشد.»
وی افزود: «این بانک که حاوی «دی ان‌ای»، نمونه سرم و کل اطلاعات بالینی فرد می‌باشد، یک ذخیره اطلاعاتی بزرگ برای همه همکاران بالینی و دانشجویان دوره‌های تخصصی و فوق تخصصی این رشته است و حدود ۲۵۰۰ نمونه مختلف از بیماران و ۲۰۰۰ نمونه کنترل از مناطق مختلف ایران می‌باشد.»
رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های خود ایمنی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه این سیستم برای مطالعات ژنتیکی کاملا در دسترس محققین می‌باشد، گفت: «همکاران ما در طی روزهای هفته به صورت هماهنگ شده به کلینیک‌های تخصصی مراجعه و از بیماران نمونه گیری و پرسش نامه‌ای حاوی اطلاعات بالینی تهیه می‌نمایند و با پیگیری مستمر این بیماران اطلاعات لازم در مورد این بیماران جمع آوری می‌گردد.»
دکتر کمالی سروستانی عنوان کرد: «از جمله کارهای متعددی که در این قسمت انجام می‌شود، سیستم تحویل هدف دار دارو به کمک لیپوزوم و چگونگی وارد کردن دارو به داخل لیپوزوم، بالا بردن عمر دارو و همچنین جایگزین کردن این روش با روش تزریق مستقیم دارو بررسی می‌شود.»
وی با اشاره به این مطلب که در این روش دارو به صورت مستقیم وارد بافت مورد نظر گشته و اثرات منفی دارو را روی دیگر بافت‌ها کاهش می‌دهد، تاکید کرد: «تکنولوژی لیپوزوم در کشور جدید نیست، اما انتقال دارو به صورت هدفمند تنها در این مرکز در حال بررسی است.»
رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های خود ایمنی، از دیگر فعالیت‌های این مرکز را ژن درمانی که توسط لنتی ویروس‌ها صورت می‌گیرد، دانست و گفت: «لنتی ویروس‌ها شامل چندین حامل می‌باشند که ژن بیماری زایی از آن‌ها حذف شده. بنابراین خطر بیماری زایی ندارند و می‌توان ژن مورد نظر را وارد ژنوم ویروس کرده و در محیط کشت سر هم بندی نمود و سپس ویروس نوترکیب وارد سلول شده و باعث تصحیح ژن معیوب یا تولید پروتئین مهار کننده می‌گردد.»
وی بیان نمود: «یکی از این سلول‌ها سلول‌های دندریتیک است، این سلول‌ها در تحریک پاسخ ایمنی نقش دارند و اگر بتوان این سلول‌ها را طوری تغییر داد که بجای تحریک پاسخ ایمنی، آن را مهار کند، در نتیجه بیماری‌های خود ایمنی هم مهار می‌شود.»
دکتر کمالی سروستانی تصریح کرد: «از دیگر کارهایی که در این مرکز انجام می‌شود، کار روی سلول‌های بنیادی مغز استخوان است. سلول‌های بنیادی روی محیط کشت رشد داده شده و سپس به سلولهای مختلف که می‌توانند در مهار یا درمان بیماریهای خود ایمن مورد استفاده قرار گیرند تمایز می‌یابند.»
وی افزود: «اینکه چرا از سلول‌های بنیادی استفاده می‌شود این است که از یک طرف سلولهای بنیادی مغز استخوان خودشان موادی ترشح می‌کنند که سیستم ایمنی را مهار می‌کند و از طرف دیگر اگر بتوان آن را به سلول‌هایی که توسط بیماری خود ایمن تخریب شده‌اند، تمایز داد، می‌توان آن‌ها را جایگزین بافت آسیب دیده کرد، مثل درمان «ام اس» یا دیابت تیپ ۱.»
دکتر کمالی سروستانی به دیگر عملکرد‌های این مرکز چون مطالعات ژنتیکی روی پلی مورفیسم‌ها و بدست آوردن الگوی دقیقی از آن‌ها اشاره کرد و بدست آوردن تصویر کامل ژنتیکی از این پلی مورفیسم‌ها را به منظور پیش بینی و استعداد افراد برای بیمار شدن یا نشدنشان در آینده را ارزشمند دانست.
رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های خود ایمنی با تاکید بر این مطلب که هیچ مرکز تحقیقاتی در کشور به هدف بیماری‌های خود ایمن و درمان آن و دید مهار پاسخ ایمنی کاری انجام نداده است اظهار امیدواری کرد که در آینده حتما راهی برای درمان این بیماری‌ها پیدا خواهد شد.
وی افزود: «عوامل مختلفی در ایجاد این بیماری‌ها نقش دارند. عوامل محیطی از جمله برخورد با ترکیبات شیمیایی، استرس، رژیم غذایی، ظروف پلاستیکی مورد استفاده در آشپزخانه و حتی پلاستیک بکاررفته در لباسی که می‌پوشیم با بروز این بیماری‌ها ارتباط قوی دارد.»
دکتر کمالی سروستانی گفت: «برگشتن به رژیم غذایی نیاکانمان راه موثری برای پیش گیری از بیماری‌های خود ایمن است، و خوردن پوست انگور، توت فرنگی و توت سیاه به منظور کاهش التهاب و مصرف روزانهٔ میوه و سبزیجات تازه و مولتی ویتامین برای مهار پاسخ ایمنی مفید است.»
دکتر کمالی سروستانی در پاسخ این سئوال که آیا گلو درد‌ها وعفونت‌های کودکی نقشی در ایجاد بیماری‌های خود ایمنی دارند گفت: «عفونت‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی در بیماری‌های خود ایمن هستند اما این‌ها مثل یک تیغ دو لبه عمل می‌کنند. نوع عفونت، زمان شکل گیری و نحوه برخورد می‌تواند متفاوت باشد، به عنوان مثال اگر کودکی به گلو درد استرپتوکوکی مبتلا شود و سریع درمان نشود، این احتمال وجود دارد که ماهیچه‌های قلبی توسط سیستم ایمنی مورد حمله قرار گیرد و فرد دچار تب روماتیسمی شود.»
وی افزود: «از طرفی دیگر در کشورهایی که در سطح بالایی از بهداشت هستند و برخوردشان با عوامل عفونی کمتر است، نرخ بیماری‌های خود ایمنی به شدت افزایش یافته است، پس گاهی نیز بیماری‌های عفونی می‌تواند از بروز بیماری‌های خود ایمنی جلوگیری کند.»
دکتر کمالی سروستانی با اشاره به اینکه نرخ بیماری‌های خود ایمن در اروپای غربی بیشتر از شرقی است چرا که سیستم‌های فاضلاب در اروپای شرقی نسبت به غربی پیشرفته نیست و وقتی به کودهای کشاورزی نگاه شد، محققین متوجه شدند در اروپای شرقی از کود‌های انسانی و حیوانی استفاده می‌شود.»
وی ادامه داد: «بنابراین احتمال برخورد با تخم کرم و باکتری‌های مختلفی وجود دارد اما در اروپای غربی کودهای شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که این احتمال برخورد را کم می‌کند، و به دنبال آن نرخ بروز بیماری را بالا می‌برد.»