گیاه دارویی گل مغربی
Oenothera biennis
.Evening primrose – Onagraceae
eveprimrose.gif (اندازه: 15.83 KB / تعداد دفعات دریافت: 35)
معرفی و گیاه شناسی
گل مغربی گیاهی است دو ساله که ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر می باشد. برگ های این گیاه ساده و به فرم طوقه ای با کناره های موجدار هستند که در سال دوم ساقه گل دهنده ای پوشیده از تار و کرک از میان آنها نمایان می شود. گل های این گیاه منظم، دو جنسی، به رنگ زرد روشن و دارای ۴ گلبرگ بزرگ و ۸ پرچم و کاسبرگ های زود افت می باشند و به صورت گل آذین خوشه ای در طول انشعابات اصلی و فرعی ساقه قرار دارند. میوه ی آن به صورت کپسول بوده و حاوی دانه هایی به رنگ قهوه ای روشن تا تیره است. وزن هزار دانه در این گیاه در حدود ۰/۴ تا ۰/۸ گرم می باشد. ریشه های آن نسبتاً ضخیم و گوشتی بوده و به رنگ قرمز می باشند (۲ و ۴). گل های این گیاه معمولاً پس از غروب آفتاب شکوفا شده و دارای عطر دل انگیزی هستند و این موضوع سبب شده است که این گیاه به نام گل مغربی خوانده شود (۵).
oenothera-biennis1-350x524.jpg (اندازه: 59.72 KB / تعداد دفعات دریافت: 3)
تولید بذر آن در کشورهای غربی شروع شد اما تولید این بذر به منظور صادرات در سال ۱۹۸۰ در چین آغاز گردید. در حال حاضر کشور چین به عنوان بزرگترین تولید کننده در جهان بیش از ۹۰ درصد تولید بذر گل مغربی را به خود اختصاص داده است.
هر چند گل مغربی پتانسیل خوبی را به عنوان یک محصول تجاری کشاورزی برای تولید گاما لینولنیک اسید (GLA) دارد اما برخی مشکلات از قبیل گلدهی غیر یکنواخت، ریزش بالای بذرها در طی رسیدن و دوره رشد طولانی (دو ساله بودن) می توانند موانع مهمی بر سر راه تولید این محصول با ارزش باشد (۶).
golabad-Oenothera-biennis1-350x542.jpg (اندازه: 35.53 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)
نیازهای اکولوژیکی و پراکنش جغرافیایی
گل مغربی بومی مناطق شرقی و مرکزی آمریکای شمالی می باشد. گیاهی است مقاوم به خشکی که در مرحله ی تشکیل برگ های طوقه ای به سرما بسیار مقاوم می باشد. سرد شدن هوا در هنگام تشکیل بذور اثر بسیار منفی بر میزان و اجزای روغن این گیاه دارد و مشخص شده است این گیاه به حالت غرقابی حساس می باشد (۱).
golabad-Oenothera-biennis-350x533.jpg (اندازه: 60.76 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)
کاشت، داشت و برداشت
تکثیر این گیاه معمولا از طریق بذر و به دو صورت کشت مستقیم و کشت غیرمستقیم (نشاکاری) است. کشت غیرمستقیم (نشاکاری) بیشتر توصیه شده است زیرا جوانه زنی بذرها محدود و نامنظم می باشد. در منابع مختلف فاصله کاشت بین ردیف ها ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر و بین بوته ها ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر توصیه شده است (۱).
لوتی و همکاران (۱۹۸۴) نشان دادند که میزان گاما لینولنیک اسید در عملکرد حاصل از کشت بهاره نسبت به کشت پاییزه در ایتالیا کمتر است. لوی و همکاران (۲۰۰۱) نشان دادند که رژیم های دمایی بالا میزان گاما لینولنیک اسید را کاهش می دهد. لوی و همکاران (۲۰۰۲) نشان دادند که ارقام زود رس گل مغربی می توانند با موفقیت در مناطق گرم کشت شده و میزان گاما لینولنیک اسید بیشتری تولید کنند. افزایش کود نیتروژن سنتز پروتئین ها را بر علیه سنتز اسیدهای چرب تشدید می کند و لذا میزان روغن در بذر کاهش می یابد (۸).
این گیاه از خرداد تا شهریور به گل رفته و از مرداد تا مهر بذرهای آن می رسند (۲). اطلاعات کمی درباره مدیریت برداشت بهینه گل مغربی وجود دارد. برداشت زود هنگام می تواند کیفیت بذر را کاهش دهد و برداشت دیر هنگام می تواند کمیت بذر را کاهش دهد. خشکاندن گیاهان با علف کش ها روشی است که برای محصولاتی که دارای رسیدن غیر یکنواخت بذرها و تراکم بالای علفهای هرز هستند، استفاده می شود. این روش تلفات بذر را محدود کرده و کیفیت بذرها را بهبود می بخشد البته استفاده از این روش باید با احتیاطات لازم جهت عدم نفوذ سموم به بذور گیاه صورت بگیرد.
دنگ و همکاران (۲۰۰۱) گزارش کردند که عملکرد بذر گل مغربی در چین در دامنه بین ۱۱۲۵ و ۱۵۳۰ کیلوگرم در هکتار قرار دارد.
Oenothera-biennis-350x587.jpg (اندازه: 63.46 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)
مواد موثره و فرآوری
بذور کاملاً رسیده و خشک شده بخش دارویی این گیاه را تشکیل می دهند که بدون بو و با طعم نسبتاً روغنی و تلخ هستند. بذرهای این گیاه دارای ۲۰ تا ۳۰ درصد روغن هستند که یک منبع تجاری مهم جهت گاما لینولنیک اسید (GLA) می باشند. مهمترین اجزای روغن این گیاه عبارتند از لینولنیک اسید (۷۰ درصد)، گاما لینولنیک اسید (۷ تا ۱۰ درصد)، اولئیک اسید و پالمتیک اسید. گاما لینولنیک اسید یک اسید چرب غیر اشباع ضروری است که به عنوان یک مکمل غذایی و دارویی مطرح بوده و در ساختار غشاهای سلولی، تراوایی پوست و جابجایی کلسترول نقش دارد (۸).
برخی از محققین عنوان کرده اند که با وجود حضور سطوح بالای گاما لینولنیک اسید در بذر گیاهانی مانند گل گاو زبان، به نظر می رسد روغن بذور گل مغربی فعالترین فرم بیولوژیکی گاما لینولنیک اسید را دارا است (۶).
Oenothera_Biennis_Oil_Soft_Capsules-350x350.jpg (اندازه: 22.83 KB / تعداد دفعات دریافت: 6)
خواص درمانی و کاربردها
روغن این گیاه دارای اثرات ضدالتهابی، ترمیم کننده سریع زخم ها، مهار تجمع پلاکت ها، درمان بیماری های پوستی مانند اگزمای حساسیتی و درمان عفونت های ویروسی است. همچنین در رفع مسمومیت ها به خصوص مسمومیت ناشی از مصرف مشروبات الکلی، در درمان تصلب شرائین و درمان بیمارهای ناشی از کم کاری سلولهای کبدی کاربرد دارد. بدن افراد مبتلا به دیابت و افراد مسن کمتر قادر به تبدیل لینولنیک اسید به گاما لینولنیک اسید می باشد لذا مصرف روغن بذور گل مغربی تحت نظارت پزشک برای این افراد توصیه شده است.
برخی از این گونه ها این گیاه بدلیل دارا بودن گل هایی درشت جهت زیبا سازی محیط استفاده می شوند (۶).
منابع مورد استفاده:
۱- امیدبیگی، رضا. ۱۳۸۹. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد چهارم. انتشارات به نشر. صفحات ۳۵۱-۳۶.
۲- بتولی، ح. ۱۳۸۵. اولین همایش منطقه ای گیاهان دارویی، ادویه ای و معطر (کشت و پرورش گیاه دارویی گل مغربی در منطقه کاشان).
۳- رجالی، فرهاد.، درزی، م.ت. وا، قلاوند. ۱۳۸۸. تأثیر مصرف کودهای بیولوژیک بر روی جذب عناصرN ،P ، K و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. ۱۹-۱ : (۱)۲۵.
۴- کیانی، ک. ۱۳۸۶. اطلس مصور گیاهان دارویی (شناسایی، محل رویش، زمان برداشت و خواص بیش از ۳۰۰ نوع گیاه دارویی). انتشارات زرقلم.
Oenothera biennis
.Evening primrose – Onagraceae
eveprimrose.gif (اندازه: 15.83 KB / تعداد دفعات دریافت: 35)
معرفی و گیاه شناسی
گل مغربی گیاهی است دو ساله که ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر می باشد. برگ های این گیاه ساده و به فرم طوقه ای با کناره های موجدار هستند که در سال دوم ساقه گل دهنده ای پوشیده از تار و کرک از میان آنها نمایان می شود. گل های این گیاه منظم، دو جنسی، به رنگ زرد روشن و دارای ۴ گلبرگ بزرگ و ۸ پرچم و کاسبرگ های زود افت می باشند و به صورت گل آذین خوشه ای در طول انشعابات اصلی و فرعی ساقه قرار دارند. میوه ی آن به صورت کپسول بوده و حاوی دانه هایی به رنگ قهوه ای روشن تا تیره است. وزن هزار دانه در این گیاه در حدود ۰/۴ تا ۰/۸ گرم می باشد. ریشه های آن نسبتاً ضخیم و گوشتی بوده و به رنگ قرمز می باشند (۲ و ۴). گل های این گیاه معمولاً پس از غروب آفتاب شکوفا شده و دارای عطر دل انگیزی هستند و این موضوع سبب شده است که این گیاه به نام گل مغربی خوانده شود (۵).
oenothera-biennis1-350x524.jpg (اندازه: 59.72 KB / تعداد دفعات دریافت: 3)
تولید بذر آن در کشورهای غربی شروع شد اما تولید این بذر به منظور صادرات در سال ۱۹۸۰ در چین آغاز گردید. در حال حاضر کشور چین به عنوان بزرگترین تولید کننده در جهان بیش از ۹۰ درصد تولید بذر گل مغربی را به خود اختصاص داده است.
هر چند گل مغربی پتانسیل خوبی را به عنوان یک محصول تجاری کشاورزی برای تولید گاما لینولنیک اسید (GLA) دارد اما برخی مشکلات از قبیل گلدهی غیر یکنواخت، ریزش بالای بذرها در طی رسیدن و دوره رشد طولانی (دو ساله بودن) می توانند موانع مهمی بر سر راه تولید این محصول با ارزش باشد (۶).
golabad-Oenothera-biennis1-350x542.jpg (اندازه: 35.53 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)
نیازهای اکولوژیکی و پراکنش جغرافیایی
گل مغربی بومی مناطق شرقی و مرکزی آمریکای شمالی می باشد. گیاهی است مقاوم به خشکی که در مرحله ی تشکیل برگ های طوقه ای به سرما بسیار مقاوم می باشد. سرد شدن هوا در هنگام تشکیل بذور اثر بسیار منفی بر میزان و اجزای روغن این گیاه دارد و مشخص شده است این گیاه به حالت غرقابی حساس می باشد (۱).
golabad-Oenothera-biennis-350x533.jpg (اندازه: 60.76 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)
کاشت، داشت و برداشت
تکثیر این گیاه معمولا از طریق بذر و به دو صورت کشت مستقیم و کشت غیرمستقیم (نشاکاری) است. کشت غیرمستقیم (نشاکاری) بیشتر توصیه شده است زیرا جوانه زنی بذرها محدود و نامنظم می باشد. در منابع مختلف فاصله کاشت بین ردیف ها ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر و بین بوته ها ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر توصیه شده است (۱).
لوتی و همکاران (۱۹۸۴) نشان دادند که میزان گاما لینولنیک اسید در عملکرد حاصل از کشت بهاره نسبت به کشت پاییزه در ایتالیا کمتر است. لوی و همکاران (۲۰۰۱) نشان دادند که رژیم های دمایی بالا میزان گاما لینولنیک اسید را کاهش می دهد. لوی و همکاران (۲۰۰۲) نشان دادند که ارقام زود رس گل مغربی می توانند با موفقیت در مناطق گرم کشت شده و میزان گاما لینولنیک اسید بیشتری تولید کنند. افزایش کود نیتروژن سنتز پروتئین ها را بر علیه سنتز اسیدهای چرب تشدید می کند و لذا میزان روغن در بذر کاهش می یابد (۸).
این گیاه از خرداد تا شهریور به گل رفته و از مرداد تا مهر بذرهای آن می رسند (۲). اطلاعات کمی درباره مدیریت برداشت بهینه گل مغربی وجود دارد. برداشت زود هنگام می تواند کیفیت بذر را کاهش دهد و برداشت دیر هنگام می تواند کمیت بذر را کاهش دهد. خشکاندن گیاهان با علف کش ها روشی است که برای محصولاتی که دارای رسیدن غیر یکنواخت بذرها و تراکم بالای علفهای هرز هستند، استفاده می شود. این روش تلفات بذر را محدود کرده و کیفیت بذرها را بهبود می بخشد البته استفاده از این روش باید با احتیاطات لازم جهت عدم نفوذ سموم به بذور گیاه صورت بگیرد.
دنگ و همکاران (۲۰۰۱) گزارش کردند که عملکرد بذر گل مغربی در چین در دامنه بین ۱۱۲۵ و ۱۵۳۰ کیلوگرم در هکتار قرار دارد.
Oenothera-biennis-350x587.jpg (اندازه: 63.46 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)
مواد موثره و فرآوری
بذور کاملاً رسیده و خشک شده بخش دارویی این گیاه را تشکیل می دهند که بدون بو و با طعم نسبتاً روغنی و تلخ هستند. بذرهای این گیاه دارای ۲۰ تا ۳۰ درصد روغن هستند که یک منبع تجاری مهم جهت گاما لینولنیک اسید (GLA) می باشند. مهمترین اجزای روغن این گیاه عبارتند از لینولنیک اسید (۷۰ درصد)، گاما لینولنیک اسید (۷ تا ۱۰ درصد)، اولئیک اسید و پالمتیک اسید. گاما لینولنیک اسید یک اسید چرب غیر اشباع ضروری است که به عنوان یک مکمل غذایی و دارویی مطرح بوده و در ساختار غشاهای سلولی، تراوایی پوست و جابجایی کلسترول نقش دارد (۸).
برخی از محققین عنوان کرده اند که با وجود حضور سطوح بالای گاما لینولنیک اسید در بذر گیاهانی مانند گل گاو زبان، به نظر می رسد روغن بذور گل مغربی فعالترین فرم بیولوژیکی گاما لینولنیک اسید را دارا است (۶).
Oenothera_Biennis_Oil_Soft_Capsules-350x350.jpg (اندازه: 22.83 KB / تعداد دفعات دریافت: 6)
خواص درمانی و کاربردها
روغن این گیاه دارای اثرات ضدالتهابی، ترمیم کننده سریع زخم ها، مهار تجمع پلاکت ها، درمان بیماری های پوستی مانند اگزمای حساسیتی و درمان عفونت های ویروسی است. همچنین در رفع مسمومیت ها به خصوص مسمومیت ناشی از مصرف مشروبات الکلی، در درمان تصلب شرائین و درمان بیمارهای ناشی از کم کاری سلولهای کبدی کاربرد دارد. بدن افراد مبتلا به دیابت و افراد مسن کمتر قادر به تبدیل لینولنیک اسید به گاما لینولنیک اسید می باشد لذا مصرف روغن بذور گل مغربی تحت نظارت پزشک برای این افراد توصیه شده است.
برخی از این گونه ها این گیاه بدلیل دارا بودن گل هایی درشت جهت زیبا سازی محیط استفاده می شوند (۶).
منابع مورد استفاده:
۱- امیدبیگی، رضا. ۱۳۸۹. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد چهارم. انتشارات به نشر. صفحات ۳۵۱-۳۶.
۲- بتولی، ح. ۱۳۸۵. اولین همایش منطقه ای گیاهان دارویی، ادویه ای و معطر (کشت و پرورش گیاه دارویی گل مغربی در منطقه کاشان).
۳- رجالی، فرهاد.، درزی، م.ت. وا، قلاوند. ۱۳۸۸. تأثیر مصرف کودهای بیولوژیک بر روی جذب عناصرN ،P ، K و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. ۱۹-۱ : (۱)۲۵.
۴- کیانی، ک. ۱۳۸۶. اطلس مصور گیاهان دارویی (شناسایی، محل رویش، زمان برداشت و خواص بیش از ۳۰۰ نوع گیاه دارویی). انتشارات زرقلم.
اے دنیا کے مسافر منزل تیری قبرھیں اے کر رھا ھیں جو تو دو دن کا یہ سفرھیں موت ھیں تیرا ان دیکھا ساتھی آچانگ تجھے نگل لے گا:ای مسافر دنیا خونه ی توقبر است ای که هرکاری میکنی سفر دو روزه هست مرگ رفیق ندیده ی تو است یکهو نفست رو می گیره
