[maya]

گل مغربي با نام عموميEvening primrose كه در عربي حشيشه الحمار ناميده مي شود، گياهي است دو ساله به ارتفاع حداكثر تا 5/1 متر كه برگ هايي بزرگ، ساده، دندانه دار و با كناره موج دار دارد. اندام هوايي اين گياه پوشيده از تار است. گل ها درشت، قيف مانند و به رنگ زرد روشن هستند كه چهار كاسبرگ دارند.

يكي از ويژگي هاي اين گياه آن است كه هر گل چهار پرچم كوتاه و چهار پرچم بلند دارد و ديگر اين كه كاسبرگ هاي گل به گلبرگ ها نچسبيده اند و به سمت پايين خميدگي دارند. همچنين ريشه ي اين گياه، گوشتدار و به رنگ قرمز مي باشد.

گل مغربي احتمالا از آمريكاي شمالي به ديگر نقاط دنيا راه يافته است و چون گل ها هنگام غروب شكفته مي شوند، به گل مغربي معروف شده است. قسمت مورد استفاده ي گياه اكثرا ريشه و دانه ي آن است. دانه ها حدود 20 درصد روغن دارند كه به روغن گل مغربي مشهورند. اين گياه در ايران نمي رويد، ولي محصولات روغن آن در فرآورده هاي مهمي استفاده مي شود.

تركيبات مهم:


دانه هاي گل مغربي حاوي 14 درصد روغن ثابت به نام "اوي نينگ پرايم روزاويل" يا OEP است. اين روغن 50 تا 70 درصد سيس لينولئيك اسيد و 7 تا 10 درصد سيس گامالينولنيك اسيد(GLA) در خود دارد. گل مغربي در شرايط سني و آب و هوايي مختلف داراي مقادير مختلفي از GLA است. همچنين در اين گياه تركيب سيس 6 و 9 و 12 اوكتاتري انوليك اسيد وجود دارد.
تركيبات ديگر اين گياه شامل مقادير كمي اولئيك، پالمتيك و استئاريك اسيد، استروئيدها، كامپسترول و بتاسيتوسترول مي باشد.

داروشناختي و اثرات مهم:


اسيدهاي چرب ضروري(EFAS) براي ساخت ساختمان سلول ها و پيش ساخت پروستاگلاندين ها بسيار با اهميت هستند. پروستاگلاندين ها نيز به نوبه ي خود در تنظيم عمل متابوليسم بدن دخالت دارند. EFAS مواد بيولوژيكي فعالي هستند كه قسمتي از چربي هاي اشباع نشده را تشكيل مي دهند. كارشناسان معتقدند كه مصرف EFAS در كاهش مشكلات قلبي – عروقي مؤثر است.
با توجه به اين كه EFAS در بدن ساخته نمي شود و حتما بايد از راه غذا آن را تأمين كرد، بنابراين توصيه مي شود بين 1 تا 3 درصد از مجموع كالري جذب شده EFAS باشد. سازمان جهاني ميزان مصرف EFAS را براي زنان حامله، زنان شيرده و كودكان تا 5 درصد توصيه مي كند. تحقيقاتي كه بر روي حيوانات انجام شده نشان مي دهند كه حذف EFAS از غذا باعث نوعي بيماري شبيه اگزما و يا ريزش مو مي شود. همچنين تأثير نامطلوبي بر وي بافت هاي پيوندي دارد، روند بهبود زخم را كند مي كند و باعث كاهش قدرت ايمني بدن، ناباروري(خصوصا در مردان)، فساد چربي ها در كبد، آسيب هاي روده اي، به هم خوردن و كاهش تعادل آب بدن و در نتيجه آسيب(آتروفي) غدد برون ريز(بزاقي و اشكي) مي شود.

از طرفي چون گل مغربي مقدار زيادي EFAS به خصوص GLA در خود دارد، مي تواند در رفع مشكلات فوق مؤثر باشد.

از نظر تئوري GLA مي تواند با مصرف EPO در پيش ساخت پروستاگلاندين مستقيما به dLHomo- GLA يا DGLA تبديل شود. اين خاصيت به افرادي كه بدن شان نمي تواند سيس لينولئيك اسيد را به GLA تبديل كند يا در جذب سيس لينولئيك اسيد اختلال دارند، كمك مي كند. GLA و DGLA و آراشيدونيك اسيد در شير انسان وجود دارند و داراي تأثيرات عمده و ويژه اي هستند.

عوامل گوناگوني مانع تبديل LA به GLA مي شوند كه عبارتند از: كهولت سن، بيماري قند، استفاده ي زياد از مشروبات الكي، غذاهاي پُرچرب، كمبود بعضي ويتامين ها و هورمون ها، كلسترول بالا و امراض ويروسي. از طرفي اسيدهاي چرب ضروري براي تكامل بافت هاي بدن، از جمله مغز، بسيار مورد نياز مي باشند؛ مثلا مغز حاوي حدود 20 درصد EFAS است كه در كربن شماره 6 غيراشباع هستند. چون ميزان تبديل LA به GLA و DGLA در بدن بسيار كم است، وجود اين دو ماده با اسيد آراشيدوئيك در شير انسان كه غذاي اصلي نوزادان است، اهميت خاصي دارد.

يك مطالعه بسيار جالب در مور نوزادان نشان داد كه فسفوليپيدهاي گلبول قرمز نوزاداني كه با شير مادر تغذيه مي شوند، بيشتر از نوزاداني است كه با شير خشك تغذيه مي شوند. در آزمايش ديگري مصرف مكمل هاي غذايي حاوي EPO در زنان باردار باعث افزايش چربي و EFAS در شير آن ها شد. همچنين متابوليت هاي اسيد لينولئيك موجود در شير انسان مي توانند در تركيب غشاء گلبول هاي قرمز مؤثر باشند.

مطالعه ديگري نشان داد كه مصرف مقدار زياد LA (حدود 30 تا 40 گرم در روز) تأثير چنداني در بالا بردن DGLA و يا آراشيدوئيك سرم خون ندارد؛ در حالي كه مصرف روزانه حدود 500 ميلي گرم (5/0 گرم) GLA مي تواند افزايش قابل توجهي در ميزان DGLA داشته باشد. در مواردي از جمله مردان ميانسالي كه دچار سكته قلبي شده اند، بيماران با التهاب پوستي(نوع حساسيتي)، افراد الكلي و زنان مبتلا به سندرم پيش از قاعدگي ممكن است سطح GLA و DGLA پلاسماي آن ها از حد طبيعي كمتر باشد.

بيماري هاي قلبي و عروقي:

تحقيقات بسياري نشان داده اند كه مصرف LA مي تواند كلسترول را كاهش دهد. اين در حالي است كه GLA 170 بار قوي تر از LA مي باشد.

سرطان پستان و بيماري هاي مربوطه:

آزمايش هايي كه روي حيوان انجام شده، نشان داده است كه مصرف EPO مي تواند در كاهش سرطان پستان مؤثر باشد. اين در حالي است كه روغن زيتون چنين تأثيري را نشان نداده است.

در يك آزمايش، زناني كه به كيست هاي عود كننده ي پستان مبتلا بودند، پس از يك سال مصرف EPO، در مقايسه با دارونما، سرعت عود بيماري كمتر شد.

سندرم پيش از قاعدگي (PMS):

بر اساس مطالعات انجام شده با مصرف EPO مشكلات قبل از قاعدگي كاهش مي يابد. اگر چه بعضي آزمايش ها نشان مي دهند مصرف در بعضي افراد بي اثر بوده است، ولي مجموع تحقيقات تأثير اين ماده را تأييد مي كنند.

آرتريت روماتوئيد:

مطالعات مختلفي نشان مي دهند كه مصرف بيش از سه ماه EPO تأثير مطلوبي در بهبود آرتريت روماتوئيد دارد و سفتي عضلات را در هنگام صبح كاهش مي دهد. همچنين در بعضي موارد مصرف همزمان آن با داروهاي ضدالتهاب باعث كاهش مصرف اين داروها شده است.
بيماري MS:

مطالعات گوناگون نشان داده اند كه استفاده از رژيم هاي حاوي LA بهبودي در افراد مبتلا به MS ايجاد مي كند؛ زيرا در اين گونه افراد ناهنجاري متابوليسم EFA وجود دارد.

التهاب پوستي(حساسيتي) و بيماري هاي پوستي:

در آزمايش هايي كه بر روي التهابات پوستي حساسيتي به روش دوسوكور انجام شده، اثرات GLA مؤثرتر از دارونما بوده است. مصرف GLA در اين موارد باعث كاهش شديد خارش و مصرف كورتيكواستروئيدها نيز شده است. در اين مطالعه پانزده فرد بزرگسال و هفده كودك به مدت سه هفته روزي دو نوبت و هر نوبت 5/0 گرم EPO مصرف كردند. در تحقيق ديگري 60 بزرگسال و 39 كودك ميزان بيشتري EPO مصرف كردند و در يك آزمايش ديگر نيز 52 نفر از سنين 16 تا 64 سال به مدت چهار ماه روزي 5/0 گرم EPO استفاده نمودند كه در تمام موارد بهبود اگزماي حساسيتي مشهود بود و خارش، پوسته پوسته شدن، شدت التهاب، شدت بيماري، خشكي و قرمزي پوست كاهش قابل ملاحظه اي يافت.

از طرفي نقص در عمل آنزيمي كه LA را به GLA تبديل مي كند، در بيماران مبتلا به التهاب پوستي حساسيتي(اگزما) ديده شده است.

طريقه و ميزان مصرف:


فرآورده هاي مختلفي از روغن گل مغربي در بازار وجود دارد كه بايد با توجه به نوع دارو از راهنماي آن ها استفاده كرد. اين محصولات بيشتر مكمل غذايي هستند و مي توانند هر روز با مقادير معيني مصرف شوند.
به طور معمول حداكثر ميزان استفاده از EPO به عنوان مكمل غذايي، روزانه 4 گرم مي باشد كه اين مقدار حاوي 300 تا 360 ميلي گرم GLA است. بعضي منابع مصرف روزانه تا 8 گرم براي بزرگسالان و 4 گرم براي كودكان را بلامانع مي دانند.

عوارض جانبي:


تاكنون عوارضي از مصرف خوراكي روغن گل مغربي ديده نشده است. از سال 1970 اين روغن روزانه 1000 تن در كشورهاي مختلف استفاده مي شود كه تاكنون هيچ شكايتي از عوارض آن گزارش نشده است.مهم ترين اثرات گزارش شده:


ضد آلرژي، ضد تصلب شرائين، ضد التهاب، ضد سرطان، قابض، ملين، كاهش دهنده ي كلسترول، كاهش دهنده ي پُرفشاري خون، آرام بخش، مغذي(تأمين كننده ي اسيدهاي چرب ضروري بدن) و وازوديلاتور(گشاد كننده رگ ها).توجه:


گرچه بيشتر فرآورده هاي روغن گل مغربي به صورت خوراكي(كپسول) است، ولي فرآورده اي موضعي اين گياه مانند لوسيون، كرم، پماد و روغن هاي ماساژ نيز وجود دارد.
www.iranianuk.com

[earth]

[sargol]

گیاه دارویی گل مغربی

Oenothera biennis

.Evening primrose – Onagraceae


  eveprimrose.gif (اندازه: 15.83 KB / تعداد دفعات دریافت: 35)
معرفی و گیاه شناسی
گل مغربی گیاهی است دو ساله که ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر می باشد. برگ های این گیاه ساده و به فرم طوقه ای با کناره های موجدار هستند که در سال دوم ساقه گل دهنده ای پوشیده از تار و کرک از میان آنها نمایان می شود. گل های این گیاه منظم، دو جنسی، به رنگ زرد روشن و دارای ۴ گلبرگ بزرگ و ۸ پرچم و کاسبرگ های زود افت می باشند و به صورت گل آذین خوشه ای در طول انشعابات اصلی و فرعی ساقه قرار دارند. میوه ی آن به صورت کپسول بوده و حاوی دانه هایی به رنگ قهوه ای روشن تا تیره است. وزن هزار دانه در این گیاه در حدود ۰/۴ تا ۰/۸ گرم می باشد. ریشه های آن نسبتاً ضخیم و گوشتی بوده و به رنگ قرمز می باشند (۲ و ۴). گل های این گیاه معمولاً پس از غروب آفتاب شکوفا شده و دارای عطر دل انگیزی هستند و این موضوع سبب شده است که این گیاه به نام گل مغربی خوانده شود (۵).

  oenothera-biennis1-350x524.jpg (اندازه: 59.72 KB / تعداد دفعات دریافت: 3)
تولید بذر آن در کشورهای غربی شروع شد اما تولید این بذر به منظور صادرات در سال ۱۹۸۰ در چین آغاز گردید. در حال حاضر کشور چین به عنوان بزرگترین تولید کننده در جهان بیش از ۹۰ درصد تولید بذر گل مغربی را به خود اختصاص داده است.
هر چند گل مغربی پتانسیل خوبی را به عنوان یک محصول تجاری کشاورزی برای تولید گاما لینولنیک اسید (GLA) دارد اما برخی مشکلات از قبیل گلدهی غیر یکنواخت، ریزش بالای بذرها در طی رسیدن و دوره رشد طولانی (دو ساله بودن) می توانند موانع مهمی بر سر راه تولید این محصول با ارزش باشد (۶).


  golabad-Oenothera-biennis1-350x542.jpg (اندازه: 35.53 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)

نیازهای اکولوژیکی و پراکنش جغرافیایی
گل مغربی بومی مناطق شرقی و مرکزی آمریکای شمالی می باشد. گیاهی است مقاوم به خشکی که در مرحله ی تشکیل برگ های طوقه ای به سرما بسیار مقاوم می باشد. سرد شدن هوا در هنگام تشکیل بذور اثر بسیار منفی بر میزان و اجزای روغن این گیاه دارد و مشخص شده است این گیاه به حالت غرقابی حساس می باشد (۱).


  golabad-Oenothera-biennis-350x533.jpg (اندازه: 60.76 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)

کاشت، داشت و برداشت
تکثیر این گیاه معمولا از طریق بذر و به دو صورت کشت مستقیم و کشت غیرمستقیم (نشاکاری) است. کشت غیرمستقیم (نشاکاری) بیشتر توصیه شده است زیرا جوانه زنی بذرها محدود و نامنظم می باشد. در منابع مختلف فاصله کاشت بین ردیف ها ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر و بین بوته ها ۱۵ تا ۳۰ سانتی متر توصیه شده است (۱).
لوتی و همکاران (۱۹۸۴) نشان دادند که میزان گاما لینولنیک اسید در عملکرد حاصل از کشت بهاره نسبت به کشت پاییزه در ایتالیا کمتر است. لوی و همکاران (۲۰۰۱) نشان دادند که رژیم های دمایی بالا میزان گاما لینولنیک اسید را کاهش می دهد. لوی و همکاران (۲۰۰۲) نشان دادند که ارقام زود رس گل مغربی می توانند با موفقیت در مناطق گرم کشت شده و میزان گاما لینولنیک اسید بیشتری تولید کنند. افزایش کود نیتروژن سنتز پروتئین ها را بر علیه سنتز اسیدهای چرب تشدید می کند و لذا میزان روغن در بذر کاهش می یابد (۸).
این گیاه از خرداد تا شهریور به گل رفته و از مرداد تا مهر بذرهای آن می رسند (۲). اطلاعات کمی درباره مدیریت برداشت بهینه گل مغربی وجود دارد. برداشت زود هنگام می تواند کیفیت بذر را کاهش دهد و برداشت دیر هنگام می تواند کمیت بذر را کاهش دهد. خشکاندن گیاهان با علف کش ها روشی است که برای محصولاتی که دارای رسیدن غیر یکنواخت بذرها و تراکم بالای علفهای هرز هستند، استفاده می شود. این روش تلفات بذر را محدود کرده و کیفیت بذرها را بهبود می بخشد البته استفاده از این روش باید با احتیاطات لازم جهت عدم نفوذ سموم به بذور گیاه صورت بگیرد.
دنگ و همکاران (۲۰۰۱) گزارش کردند که عملکرد بذر گل مغربی در چین در دامنه بین ۱۱۲۵ و ۱۵۳۰ کیلوگرم در هکتار قرار دارد.

  Oenothera-biennis-350x587.jpg (اندازه: 63.46 KB / تعداد دفعات دریافت: 2)
مواد موثره و فرآوری
بذور کاملاً رسیده و خشک شده بخش دارویی این گیاه را تشکیل می دهند که بدون بو و با طعم نسبتاً روغنی و تلخ هستند. بذرهای این گیاه دارای ۲۰ تا ۳۰ درصد روغن هستند که یک منبع تجاری مهم جهت گاما لینولنیک اسید (GLA) می باشند. مهمترین اجزای روغن این گیاه عبارتند از لینولنیک اسید (۷۰ درصد)، گاما لینولنیک اسید (۷ تا ۱۰ درصد)، اولئیک اسید و پالمتیک اسید. گاما لینولنیک اسید یک اسید چرب غیر اشباع ضروری است که به عنوان یک مکمل غذایی و دارویی مطرح بوده و در ساختار غشاهای سلولی، تراوایی پوست و جابجایی کلسترول نقش دارد (۸).
برخی از محققین عنوان کرده اند که با وجود حضور سطوح بالای گاما لینولنیک اسید در بذر گیاهانی مانند گل گاو زبان، به نظر می رسد روغن بذور گل مغربی فعالترین فرم بیولوژیکی گاما لینولنیک اسید را دارا است (۶).


  Oenothera_Biennis_Oil_Soft_Capsules-350x350.jpg (اندازه: 22.83 KB / تعداد دفعات دریافت: 6)

خواص درمانی و کاربردها
روغن این گیاه دارای اثرات ضدالتهابی، ترمیم کننده سریع زخم ها، مهار تجمع پلاکت ها، درمان بیماری های پوستی مانند اگزمای حساسیتی و درمان عفونت های ویروسی است. همچنین در رفع مسمومیت ها به خصوص مسمومیت ناشی از مصرف مشروبات الکلی، در درمان تصلب شرائین و درمان بیمارهای ناشی از کم کاری سلولهای کبدی کاربرد دارد. بدن افراد مبتلا به دیابت و افراد مسن کمتر قادر به تبدیل لینولنیک اسید به گاما لینولنیک اسید می باشد لذا مصرف روغن بذور گل مغربی تحت نظارت پزشک برای این افراد توصیه شده است.
برخی از این گونه ها این گیاه بدلیل دارا بودن گل هایی درشت جهت زیبا سازی محیط استفاده می شوند (۶).

منابع مورد استفاده:
۱- امیدبیگی، رضا. ۱۳۸۹. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد چهارم. انتشارات به نشر. صفحات ۳۵۱-۳۶.
۲- بتولی، ح. ۱۳۸۵. اولین همایش منطقه ای گیاهان دارویی، ادویه ای و معطر (کشت و پرورش گیاه دارویی گل مغربی در منطقه کاشان).
۳- رجالی، فرهاد.، درزی، م.ت. وا، قلاوند. ۱۳۸۸. تأثیر مصرف کودهای بیولوژیک بر روی جذب عناصرN ،P ، K و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. ۱۹-۱ : (۱)۲۵.
۴- کیانی، ک. ۱۳۸۶. اطلس مصور گیاهان دارویی (شناسایی، محل رویش، زمان برداشت و خواص بیش از ۳۰۰ نوع گیاه دارویی). انتشارات زرقلم.

[نازلی]

روغن گل مغربی:(Evening Primrose Oil)
اين روغن از دانه های گياه اونوترا باينيس استخراج می شود که بومی آمريکا ،اروپا و قسمت هايی از آسيا می باشد. اين روغن دارای اسيد های چرب مهمی از جمله گاما لينولنيک اسيد که از اسيد چرب امگا6 و دارای خاصيت ضد التهابی است می باشد. گاما لينولنيک اسيد همچنين يکی از ترکيبات شير مادر نيز می باشد. اين روغن در درمان يا کمک به درمان بيماري های التهابی (مانند اگزما، آرتريت روماتوئيد) درد سينه ها به ويژه در سندرم پيش از قاعدگی(PMS) ،مشکلات عصبی ناشی از ديابت و تسکين علائم بيماری MS به کار می رود .همچنين، دارای خاصيت رقيق کنندگی خون نيز می باشد.

شکل محصول و ميزان مصرف:
اين روغن گياهی به شکل کپسول های نرم 500 ميلی گرمی است و در شيشه های 100 عددی بسته بندی می شود. ميزان مصرف آن روزانه يک کپسول يا طبق دستور پزشک می باشد.
منع مصرف و احتياطات:
مصرف اين مکمل در دوران بارداری و شيردهی و بيماران دچار صرع توصيه نمی شود.