[شهرزاد]

سینوزیت به معنی التهاب و ورم مخاط سینوس‌هاست.




سینوس‌ها حفره هایی هستند که درون استخوان‌های صورت جای گرفته‌اند و هر یک از آن‌ها توسط مجرایی به بینی راه پیدا می‌کند (در تصویر کناری نشان داده شده است). سطح پوشاننده این حفرات به‌ طور طبیعی ترشحات شفافی دارد که این ترشحات وارد بینی می‌شود. این ترشحات توسط مژک هایی که جهت حرکت آن‌ها به طرف حلق است، به عقب رانده می‌شوند و هر فرد سالم، با هر بلع مقداری از بزاق خود و مقداری از ترشحات بینی و سینوس‌ها را می بلعد.

سینوس‌های یک فرد بالغ به‌طور متوسط در شبانه روز حدود یک لیتر مواد ترشح می‌کنند. این ترشحات در لطیف نگه داشتن مخاط پوشاننده سینوس‌ها و بینی موثر است و در تمیز کردن هوایی که از بینی به ریه می‌رسد نقش اساسی دارد.

سه گروه ممکن است از این ترشحات و ورود آنها به حلق شکایت کنند:

گروه اول: وقتی که میزان ترشحات بیشتر از حد نرمال شود، مثل حالتی که در افراد مبتلا به حساسیت بینی مشاهده می‌کنیم.

گروه دوم: وقتی که قوام، رنگ یا بوی این ترشحات عوض شود، مثل حالتی که در مبتلایان به سینوزیت می‌بینیم.

گروه سوم: در بعضی افراد، هم میزان این ترشحات و هم قوام، رنگ و بوی آن طبیعی است، ولی باز هم بیمار از ترشحات پشت حلق خود شکایت دارد. این دسته افرادی هستند که خیلی حساس هستند و ترشحات طبیعی بینی را ترشحات چرکی می‌انگارند و از بلعیدن آن اکراه دارند.

همچنین وجود این حفرات توخالی درون استخوان‌های صورت، باعث کاهش وزن سرمی‌شود.

این حفرات در دلنشین بودن صدای فرد موثر هستند و چنانچه این حفرات یا بینی پر شوند، صدای فرد تودماغی می‌گردد.

این حفرات به عنوان ضربه گیر جمجمه و مغز عمل می‌کنند. بدین معنی که اگر ضربه شدیدی به صورت وارد شود، به‌واسطه وجود سینوس‌ها، استخوان‌های صورت می‌شکند و لذا ضربه مستهلک شده و به جمجمه و در نتیجه به مغز وارد نمی‌شود.
یکی از عوامل مزمن شدن بیماری سینوزیت، خوددرمانی است که باعث افزایش طول مدت بیماری می‌شود. بنابراین فرد بیمار باید از خوددرمانی پرهیز کند و طول مدت درمان سینوزیت را نیز کامل کند

نشانه ها و عوامل ابتلا به سینوزیت

سینوزیت یک بیماری است که کودکان به دلیل ضعف سیستم ایمنی بیشتر به آن مبتلا می شوند و در معرض عوارض بیشتری نیز قرار دارند و بزرگسالان نیز با توجه به شرایط جسمی و نوع میکروبی که باعث این بیماری می شود، به سینوزیت مبتلا می شوند.

نشانه‌های اصلی بیماری سینوزیت، گرفتگی بینی، ترشح ته حلق و در موارد حاد بیماری، درد و ورم سینوس درگیر بیماری و تب، سردرد و عفونت است.

گردوغبارهای صنعتی، محیط های سرد و خشک و همچنین گرم و خشک، انحراف بینی و آلرژی از عوامل مستعد کننده ابتلا به سینوزیت هستند.

یکی از راه‌های پیشگیری از این بیماری، پرهیز از کشیدن سیگار و همچنین پوشاندن بینی در هوای سرد است.

انواع سینوزیت

سینوزیت حاد: ممکن است منشاء عفونی یا آلرژیک داشته باشد. در مبتلایان به آلرژی، مخاط بینی و سینوس ها متورم شده و در نتیجه آلرژی باعث انسداد مجاری مرتبط کننده سینو‌س ها به بینی می‌شود.

از طرف دیگر آلرژی باعث افزایش ترشحات بینی و سینوس‌ها می‎شود و با وجود دو عامل فوق، سینوزیت با منشا آلرژی حاصل می‌شود.

در زمینه سینوزیت عفونی قضیه از این هم ساده تر است. یعنی همان‌طور که حلق به‌دلیل عفونت دچار ورم و ترشح می‌شود، میکروب می‌تواند مخاط بینی و سینوس‌ها را نیز متورم کنند.

سینوزیت مزمن: در مواردی که مجاری مرتبط کننده سینوس به بینی به طور طولانی مدت مسدود شود، سینوزیت مزمن حاصل می‌شود که علامت اصلی آن به شکل ترشحات عفونی مزمن پشت حلق است که معمولا به درمان دارویی جواب نمی‌دهد و برای درمان آن، احتیاج به عمل جراحی است.

یکی از عوامل مزمن شدن بیماری سینوزیت، خوددرمانی است که باعث افزایش طول مدت بیماری می‌شود. خوددرمانی مشکلات بعدی همچون مشکل گوارشی را به دنبال دارد. بنابراین فرد بیمار باید از خوددرمانی پرهیز کند و طول مدت درمان سینوزیت را نیز کامل کند.

درمان سینوزیت

پس از تشخیص سینوزیت و شناسایی علت احتمالی آن، پزشک می‌تواند درمان‌هایی را برای کاهش التهاب و بهبود علائم تجویز کند.

روش درمان نیز به این صورت است که بر اساس نوع میکروب، آنتی بیوتیک مناسب توسط پزشک تجویز می شود و همچنین بیمار باید از ورود به محل های مستعد کننده و تشدید کننده بیماری پرهیز کند.

درمان جراحی سینوزیت، به دو روش معمولی و روش آندوسکوپیک انجام می‌شود. در روش معمولی، محتویات درون سینوس‌ها تخلیه می‌شود و در روش آندوسکوپیک، مجاری سینوس به بینی را باز می‌کنند.