2010/02/28, 02:06 PM
اختلال شخصیت خود شیفته
تو ز شادی خند خند و نیستـی آگــاه
که فلک بر تو بخندد روز و شب در زیر لب
خودشیفتگی :
شاید شما این کلمه را زیاد شنیده باشید و یا در مکالمات روزمره آن را در وصف دیگران به کار برده‌اید که فلانی فردی خودشیفته است.
خودشیفتگی به معنای عاشق خود بودن است. رفتار و احساس طبیعی این است که خود را دوست بداریم، پس عاشق خود بودن از هنجار و طبیعت خلق آدمی به دور است و یک بیماری شناخته مي‌شود.
خودشیفتگی اصطلاحی است که اولین بار فروید آن را به کار برد. اصطلاح خودشیفتگی برای بیان حالت آنهایی به کار مي‌رود که قدرت عشق‌ورزی آنها به جای گرایش به سوی دیگران، به سوی خویش مي‌باشد. این حالت بسیاری از کسانی است که نوروتیک یا سایکوتیک هستند، آنها منحصراً به خود مشغولند و باور دارند که بالاتر از دیگرانند یا دست کم مورد توجه همگان هستند.
لغت خودشيفته ترجمه لغت Narcissistic است كه از يك افسانه يوناني گرفته شده است. در اين افسانه مرد جواني به نام (نارسيسوس) عاشق عكس خود كه در آب افتاده، مي‌شود و داخل آب مي‌پرد تا فرشته‌اي كه در آب ديده است را بگيرد و غرق مي‌شود.
شخصيت خود شيفته :
مشخصه افراد مبتلا به اختلال شخصيت خودشيفته اين است كه خود بزرگ‌بينانه احساس مي‌كنند فرد بسيار مهمي هستند و از جهتي نظير ندارند. اين افراد عميقاً احساس اهميت و بزرگ‌منشي و بي‌همتا بودن مي‌كنند.
خصايص باليني :
افراد مبتلا به اختلال شخصيت خودشيفته، احساس خودبزرگ‌بيني مي‌كنند و خود را فرد مهمي مي‌پندارند. فكر مي‌كنند شخص منحصر به فردي هستند و بايد ديگران به طرز خاصي با آنها تا كنند. احساس استحقاق و برتري آنها كاملاً چشمگير است. تاب تحمل انتقاد را ندارند و از اينكه هر كسي به خود اجازه انتقاد كردن از آنها را مي‌دهد، عصباني مي‌شوند يا ممكن است بي‌اعتنائي كامل به انتقادها از خود نشان دهند. آنها فقط نظر خود را قبول دارند و اغلب در طمع كسب شهرت و ثروت بادآورده‌اند. روابط آنها شكننده است و چون به قواعد مرسوم رفتار تن در نمي‌دهند، ممكن است خون ديگران را به جوش آورند. رفتار استثمارگرانه در روابط بين فردي آنها مسئله كاملاً پيش پا افتاده و رايجي است. اين‌ها نمي‌توانند همدلي از خود نشان دهند و تنها براي دستيابي به اهداف خودخواهانه خودشان تظاهر به همدردي مي‌كنند. اعتماد به نفس اين افراد شكننده است و آنها مستعد افسردگي‌اند. مشكلات بين فردي، مشكلات شغلي، طرد و از دست دادن محبت ديگران از جمله فشارهاي رواني شايعي است كه خودشيفته‌ها با رفتارشان براي خودشان ايجاد مي‌كنند و همين فشارها طوري است كه اين افراد نمي‌توانند از پسشان برآيند.
معيارهاي تشخيص براي اختلال شخصيت خودشيفته:
1. احساس بزرگ‌منشانه مبني بر مهم دانستن خود دارند.
2. اشتغال ذهني با تخيلات وضعيت، قدرت، استعداد زيربنايي و عشق ايده‌ال.
3. اعتقاد دارند كه فردي ويژه و منحصر به فرد مي‌باشند.
4. در روابط بين فردي استثمارگر هستند.
5. خود را تافته جدا بافته مي‌دانند.
6. احساس مبالغه‌آميزي دارند كه چقدر مهم‌اند.
7. عاشق خودشان هستند.
8. در شكل‌گيري ديكتاتوري‌ها نقش دارند.
9. غالباً نسبت به سايرين حسادت مي‌ورزند و يا بر اين اعتقادند كه ديگران به او حسادت مي‌كنند.
10. از تعريف و تمجيد سير نمي‌شوند.
برای توضیح بیشتر به مثالی مي‌پردازیم:
پروانه پس از دو سال زندگی مي‌گفت که هنوز به دوستش علاقه‌مند است. هر چند مشخص است آنچه که او علاقه مي‌نامد، معجون عجیبی از ترس و رنجش است. کافی است که دوست او کمی دیر از شهرستان به خوابگاه برگردد و او خیال کند، نکند طعمه حادثه‌ای در راه برگشت به محل زندگی شده است. او گریه مي‌کند، به لرزه مي‌افتد و به درگاه تمام معصومین دعا مي‌نماید. حال آن كه وقتی دوست او به آستانه در مي‌رسد به جای آن که خوشحال شود وی را سرزنش نموده، او را مسئول تمام دردهای چند لحظه پیش خود مي‌شمارد. یا وقتی که هم اتاقی خود را قربانی حادثه‌ای مي‌پندارد، هرگز درباره رنج او فکر نمي‌کند بلکه تنها درباره خودش مي‌اندیشد؛" اگر من تنها شوم، بر من چه خواهد گذشت؟".
اگر مادر يا پدرش نگران وضعیت وی بوده و به او سر بزنند، به خاطر مزاحمت ایجادشده، از آنها گلایه مي‌نماید و اگر سراغی نگیرند از بی‌توجهی آنان دلگیر می‌شوند.
برای جلوگیری این فرد از ناخشنود ساختن خود(كه با تمام این توقعات، باز ناخشنود است)، جلوگيري از ناراحت کردن تمام آنهایی که مورد علاقه او هستند و بالاخره جلوگيري از تباه ساختن خانواده‌اش، ضروری است که به او آموزش داده شود که چگونه عشق‌ورزی نماید و صحبت کودکانه‌اش را که ناشی از خودشیفتگی است، فراموش نماید.
منابع
1- روانشناسی عشق ورزیدن، اینیاس لپ، ترجمه کاظم سامی و محمود ریاضی
2- دكتر بنيامين جيمز سادوك، دكتر ويرجينيا آلكوت سادوك- خلاصه روان‌پزشكي(كاپلان و سادوك)- ترجمه دكتر حسن رفيعي دكتر خسرو سبحانيان
3- نوقابی احمدعلی. کیقبادی سیف اله- بهداشت روان(2) - نشر بشری 1379 تهران.
نام نویسنده :ندا آسیم کارشناس پرستاری - مرکز بهداشت و درمان دانشگاه صنعتی اصفهان
تو ز شادی خند خند و نیستـی آگــاه
که فلک بر تو بخندد روز و شب در زیر لب
خودشیفتگی :
شاید شما این کلمه را زیاد شنیده باشید و یا در مکالمات روزمره آن را در وصف دیگران به کار برده‌اید که فلانی فردی خودشیفته است.
خودشیفتگی به معنای عاشق خود بودن است. رفتار و احساس طبیعی این است که خود را دوست بداریم، پس عاشق خود بودن از هنجار و طبیعت خلق آدمی به دور است و یک بیماری شناخته مي‌شود.
خودشیفتگی اصطلاحی است که اولین بار فروید آن را به کار برد. اصطلاح خودشیفتگی برای بیان حالت آنهایی به کار مي‌رود که قدرت عشق‌ورزی آنها به جای گرایش به سوی دیگران، به سوی خویش مي‌باشد. این حالت بسیاری از کسانی است که نوروتیک یا سایکوتیک هستند، آنها منحصراً به خود مشغولند و باور دارند که بالاتر از دیگرانند یا دست کم مورد توجه همگان هستند.
لغت خودشيفته ترجمه لغت Narcissistic است كه از يك افسانه يوناني گرفته شده است. در اين افسانه مرد جواني به نام (نارسيسوس) عاشق عكس خود كه در آب افتاده، مي‌شود و داخل آب مي‌پرد تا فرشته‌اي كه در آب ديده است را بگيرد و غرق مي‌شود.
شخصيت خود شيفته :
مشخصه افراد مبتلا به اختلال شخصيت خودشيفته اين است كه خود بزرگ‌بينانه احساس مي‌كنند فرد بسيار مهمي هستند و از جهتي نظير ندارند. اين افراد عميقاً احساس اهميت و بزرگ‌منشي و بي‌همتا بودن مي‌كنند.
خصايص باليني :
افراد مبتلا به اختلال شخصيت خودشيفته، احساس خودبزرگ‌بيني مي‌كنند و خود را فرد مهمي مي‌پندارند. فكر مي‌كنند شخص منحصر به فردي هستند و بايد ديگران به طرز خاصي با آنها تا كنند. احساس استحقاق و برتري آنها كاملاً چشمگير است. تاب تحمل انتقاد را ندارند و از اينكه هر كسي به خود اجازه انتقاد كردن از آنها را مي‌دهد، عصباني مي‌شوند يا ممكن است بي‌اعتنائي كامل به انتقادها از خود نشان دهند. آنها فقط نظر خود را قبول دارند و اغلب در طمع كسب شهرت و ثروت بادآورده‌اند. روابط آنها شكننده است و چون به قواعد مرسوم رفتار تن در نمي‌دهند، ممكن است خون ديگران را به جوش آورند. رفتار استثمارگرانه در روابط بين فردي آنها مسئله كاملاً پيش پا افتاده و رايجي است. اين‌ها نمي‌توانند همدلي از خود نشان دهند و تنها براي دستيابي به اهداف خودخواهانه خودشان تظاهر به همدردي مي‌كنند. اعتماد به نفس اين افراد شكننده است و آنها مستعد افسردگي‌اند. مشكلات بين فردي، مشكلات شغلي، طرد و از دست دادن محبت ديگران از جمله فشارهاي رواني شايعي است كه خودشيفته‌ها با رفتارشان براي خودشان ايجاد مي‌كنند و همين فشارها طوري است كه اين افراد نمي‌توانند از پسشان برآيند.
معيارهاي تشخيص براي اختلال شخصيت خودشيفته:
1. احساس بزرگ‌منشانه مبني بر مهم دانستن خود دارند.
2. اشتغال ذهني با تخيلات وضعيت، قدرت، استعداد زيربنايي و عشق ايده‌ال.
3. اعتقاد دارند كه فردي ويژه و منحصر به فرد مي‌باشند.
4. در روابط بين فردي استثمارگر هستند.
5. خود را تافته جدا بافته مي‌دانند.
6. احساس مبالغه‌آميزي دارند كه چقدر مهم‌اند.
7. عاشق خودشان هستند.
8. در شكل‌گيري ديكتاتوري‌ها نقش دارند.
9. غالباً نسبت به سايرين حسادت مي‌ورزند و يا بر اين اعتقادند كه ديگران به او حسادت مي‌كنند.
10. از تعريف و تمجيد سير نمي‌شوند.
برای توضیح بیشتر به مثالی مي‌پردازیم:
پروانه پس از دو سال زندگی مي‌گفت که هنوز به دوستش علاقه‌مند است. هر چند مشخص است آنچه که او علاقه مي‌نامد، معجون عجیبی از ترس و رنجش است. کافی است که دوست او کمی دیر از شهرستان به خوابگاه برگردد و او خیال کند، نکند طعمه حادثه‌ای در راه برگشت به محل زندگی شده است. او گریه مي‌کند، به لرزه مي‌افتد و به درگاه تمام معصومین دعا مي‌نماید. حال آن كه وقتی دوست او به آستانه در مي‌رسد به جای آن که خوشحال شود وی را سرزنش نموده، او را مسئول تمام دردهای چند لحظه پیش خود مي‌شمارد. یا وقتی که هم اتاقی خود را قربانی حادثه‌ای مي‌پندارد، هرگز درباره رنج او فکر نمي‌کند بلکه تنها درباره خودش مي‌اندیشد؛" اگر من تنها شوم، بر من چه خواهد گذشت؟".
اگر مادر يا پدرش نگران وضعیت وی بوده و به او سر بزنند، به خاطر مزاحمت ایجادشده، از آنها گلایه مي‌نماید و اگر سراغی نگیرند از بی‌توجهی آنان دلگیر می‌شوند.
برای جلوگیری این فرد از ناخشنود ساختن خود(كه با تمام این توقعات، باز ناخشنود است)، جلوگيري از ناراحت کردن تمام آنهایی که مورد علاقه او هستند و بالاخره جلوگيري از تباه ساختن خانواده‌اش، ضروری است که به او آموزش داده شود که چگونه عشق‌ورزی نماید و صحبت کودکانه‌اش را که ناشی از خودشیفتگی است، فراموش نماید.
منابع
1- روانشناسی عشق ورزیدن، اینیاس لپ، ترجمه کاظم سامی و محمود ریاضی
2- دكتر بنيامين جيمز سادوك، دكتر ويرجينيا آلكوت سادوك- خلاصه روان‌پزشكي(كاپلان و سادوك)- ترجمه دكتر حسن رفيعي دكتر خسرو سبحانيان
3- نوقابی احمدعلی. کیقبادی سیف اله- بهداشت روان(2) - نشر بشری 1379 تهران.
نام نویسنده :ندا آسیم کارشناس پرستاری - مرکز بهداشت و درمان دانشگاه صنعتی اصفهان
هميشه مردم لباس هاي كهنه و پوسيده اشون رو دور مي ندازن دارم به اين فكر مي كنم كه چرا بعضي ها افكار كهنه و پوسيدشون رو هيچ وقت دور نمي ندازن
