عوامل تغذیه ای موثر بر رشد قدی
تاخیر یا کاهش رشد قدی خصلتی چند علیتی دارد. بدان معنی که در اغلب موارد هیچ عامل منحصر به فردی را نمی توان به عنوان تنها دلیل بروز این کوتاهی قد یا تاخیر رشد برشمرد. در بین علل مختلف آن، علل تغذیه ای از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و توجه بیشتری را در بین والدین به خود جلب نموده است. مهمترین عوامل تغذیه ای که عدم دریافت مقادیر کافی آن ها یا عدم تامین نیاز به آن ها می تواند به تاخیر رشد قدی منجر شود، عبارتند از:
پروتئین، کلسیم، فسفر و منیزیم، روی، آهن، ویتامین A، مس و ید.
هر یک از این مواد مغذی دارای تاثیراتی خاص بر رشد قدی می باشند.
عنصر روی
کمبود روی با دریافت ناکافی منابع غذایی آن، افزایش دریافت فیتات ها، دریافت ناکافی پروتئین و آلودگی به کرم های روده ای مرتبط است. روی نقشی اساسی در رشد سلولی، تمایز سلولی و متابولیسم دارد. کمبود رشد قدی یکی از اولین و غالب ترین علایم کمبود روی در انسان می باشد. همچنین شواهد گواه آن است که حداکثر رشد بالقوه ای که فرد می تواند در مراحل رشد خود به آن دست یابد، با کمبود روی دچار اختلال خواهد شد و در چنین شرایطی فرد به حداکثر رشد مورد انتظار خود دست نخواهد یافت. در یک مطالعه بر روی پسران در سنین رشد، افرادی که رژیم غذایی همراه با مکمل روی مصرف می کردند، رشد قدی بیشتری در مقایسه با گروه دیگر که در برنامه غذایی خود عنصر روی را دریافت نمی کردند، نشان دادند. رشد ناکافی در پی دریافت محدود عنصر روی پدید می آید و پس از اصلاح رژیم غذایی و دریافت مقادیر کافی روی (در صورتی مهیا بودن سایر شرایط مرتبط با رشد) جهش رشدی مشاهده می شود. با دریافت مکمل روی در نوجوانان کشورهای خاورمیانه نظیر ایران رشد قدی بهبود یافته و از کوتاه قدی تغذیه ای (Nutrition dwarfism) جلوگیری می شود. در مواردی که برای مدت زمان طولانی دریافت روی به میزانی محدود و کمتر از نیاز فرد باشد، این کمبود مزمن روی می تواند به عنوان عامل محیطی موثر بر رشد قدی محسوب شود. زمانی که رشد قدی را در دو جنس مورد مقایسه قرار می دهیم، دریافت مکمل روی با رشد قدی مناسب در پسرها ارتباط بیشتری داشت. کمبود روی از چند مسیر متابولیسمی می تواند بر رشد قدی تاثیر بگذارد. در سطح سلولی و ملکولی چندین آنزیم موثر در متابولیسم اسیدهای نوکلئیک و متابولیسم پروتئین برای ایفای نقش خود به عنصر روی وابسته اند و به همین دلیل ایجاد بافت های جدید نیاز به عنصر روی زیادی دارند. در یک بررسی دقیق، مشخص شد که دریافت مکمل روی با افزایش غلظت روی در پلاسمای افراد تحت آزمون همراه بوده و در کودکان قبل از سن بلوغ، موجب افزایش رشد قدی و افزایش وزن شده ولی بر شاخص وزن برای قد آن ها بی تاثیر بوده است.
۸۱۲ عوامل تغذیه ای موثر بر رشد قدی کودک
ویتامین A
کمبود ویتامین A و تاخیر رشد قدی یک معضل بهداشتی مرسوم در کشورهای در حال توسعه است. مطالعات مقطعی متعدد گواه ارتباط بین دریافت ناکافی ویتامین A و افزایش خطر کوتاه قامتی و لاغر بودن در افراد می باشد. البته در افرادی که برنامه غذایی آنان از نظر ویتامین A دچار کمبود است، مواد مغذی متعددی نیز کمبود خواهند داشت. البته دریافت مکمل ویتامین A تنها در افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستند موجب بهبود و افزایش رشد قدی می شود.
آهن
در برخی مطالعات، نتایج نشان داد در کودکانی که مبتلا به کم خونی فقر آهن هستند، تجویز مکمل آهن موجب افزایش رشد قدی در آنان شده است. در دیگر مطالعات تجویز مکمل آهن در کودکانی که به فقر آهن مبتلا نبودند، تاثیری بر رشد قدی نداشت. در مجموع، مکمل آهن در کودکان مبتلا به کم خونی فقرآهن می تواند تاثیر قابل توجهی بر رشد قدی آنان داشته باشد.
ید
از دیگر عناصری که تاثیر قابل توجهی در رشد قدی می تواند داشته باشد، عنصر ید است. بررسی ها گواه آن است که حتی کمبود حاشیه ای ید در برنامه غذایی نیز می تواند تاثیر منفی بر رشد قدی داشته باشد و به اختلال رشد منجر شود. البته خوشبختانه با پیگیری و مکمل یاری عنصر ید که به صورت افزودن ید به نمک طعام در حال انجام است، نگرانی های گذشته مبنی بر احتمال دریافت ناکافی ید از طریق برنامه غذایی کاهش یافته است.
کلسیم، فسفر و منیزیم
این سه عنصر نقش مهم و اساسی در ساختار استخوان و رشد بافت اسکلتی دارند. کمبود این عناصر می تواند به اختلال در رشد استخوان ها منجر شده و رشد این بافت را تحت تاثیر قرار دهد.
کلام آخر
بر اساس یک مطالعه جدید که به روش متاآنالیز انجام شده است، شواهد گواه آن است که دریافت آهن و ویتامین A به تنهایی و یا آهن و روی، آهن و ویتامین A، روی و ویتامین A تاثیری بر رشد قدی، وزن و یا شاخص وزن برای قد در کودکان کمتر از ۵ سال ندارد. دریافت مکمل روی به تنهایی بر شاخص وزن به قد اثر محدودی داشته ولی بر وزن و قد کودکان کم سن تاثیری ندارد. از طرف دیگر مکمل هایی با چند ماده مغذی تاثیری محدود بر افزایش قد می توانند داشته باشند. نکته حائز اهمیت در این بحث آن است که در صورتی که کمبود ماده مغذی خاص در بدن وجود داشته باشد، دریافت مکمل آن می تواند در تعدیل علایم موثر باشد. مطالعات نیز گواه آن است که اگر کمبود ماده مغذی مورد نظر در بدن فرد وجود نداشته باشد، دریافت مکمل آن تاثیری بر رشد قدی نخواهد داشت. بنابراین در مصرف و یا تجویز مکمل های تغذیه ای زیاده روی نکرده و قبل از اقدام به مصرف هر نوع مکملی، ارزیابی مربوط به وضعیت تغذیه ای آن ماده مغذی را در نظر داشته باشید.
این پست اشتباه زدم
ماله رشد قد بود نه مو
ولی اشکال نداره بهم ربط دارند
تاخیر یا کاهش رشد قدی خصلتی چند علیتی دارد. بدان معنی که در اغلب موارد هیچ عامل منحصر به فردی را نمی توان به عنوان تنها دلیل بروز این کوتاهی قد یا تاخیر رشد برشمرد. در بین علل مختلف آن، علل تغذیه ای از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و توجه بیشتری را در بین والدین به خود جلب نموده است. مهمترین عوامل تغذیه ای که عدم دریافت مقادیر کافی آن ها یا عدم تامین نیاز به آن ها می تواند به تاخیر رشد قدی منجر شود، عبارتند از:
پروتئین، کلسیم، فسفر و منیزیم، روی، آهن، ویتامین A، مس و ید.
هر یک از این مواد مغذی دارای تاثیراتی خاص بر رشد قدی می باشند.
عنصر روی
کمبود روی با دریافت ناکافی منابع غذایی آن، افزایش دریافت فیتات ها، دریافت ناکافی پروتئین و آلودگی به کرم های روده ای مرتبط است. روی نقشی اساسی در رشد سلولی، تمایز سلولی و متابولیسم دارد. کمبود رشد قدی یکی از اولین و غالب ترین علایم کمبود روی در انسان می باشد. همچنین شواهد گواه آن است که حداکثر رشد بالقوه ای که فرد می تواند در مراحل رشد خود به آن دست یابد، با کمبود روی دچار اختلال خواهد شد و در چنین شرایطی فرد به حداکثر رشد مورد انتظار خود دست نخواهد یافت. در یک مطالعه بر روی پسران در سنین رشد، افرادی که رژیم غذایی همراه با مکمل روی مصرف می کردند، رشد قدی بیشتری در مقایسه با گروه دیگر که در برنامه غذایی خود عنصر روی را دریافت نمی کردند، نشان دادند. رشد ناکافی در پی دریافت محدود عنصر روی پدید می آید و پس از اصلاح رژیم غذایی و دریافت مقادیر کافی روی (در صورتی مهیا بودن سایر شرایط مرتبط با رشد) جهش رشدی مشاهده می شود. با دریافت مکمل روی در نوجوانان کشورهای خاورمیانه نظیر ایران رشد قدی بهبود یافته و از کوتاه قدی تغذیه ای (Nutrition dwarfism) جلوگیری می شود. در مواردی که برای مدت زمان طولانی دریافت روی به میزانی محدود و کمتر از نیاز فرد باشد، این کمبود مزمن روی می تواند به عنوان عامل محیطی موثر بر رشد قدی محسوب شود. زمانی که رشد قدی را در دو جنس مورد مقایسه قرار می دهیم، دریافت مکمل روی با رشد قدی مناسب در پسرها ارتباط بیشتری داشت. کمبود روی از چند مسیر متابولیسمی می تواند بر رشد قدی تاثیر بگذارد. در سطح سلولی و ملکولی چندین آنزیم موثر در متابولیسم اسیدهای نوکلئیک و متابولیسم پروتئین برای ایفای نقش خود به عنصر روی وابسته اند و به همین دلیل ایجاد بافت های جدید نیاز به عنصر روی زیادی دارند. در یک بررسی دقیق، مشخص شد که دریافت مکمل روی با افزایش غلظت روی در پلاسمای افراد تحت آزمون همراه بوده و در کودکان قبل از سن بلوغ، موجب افزایش رشد قدی و افزایش وزن شده ولی بر شاخص وزن برای قد آن ها بی تاثیر بوده است.
۸۱۲ عوامل تغذیه ای موثر بر رشد قدی کودک
ویتامین A
کمبود ویتامین A و تاخیر رشد قدی یک معضل بهداشتی مرسوم در کشورهای در حال توسعه است. مطالعات مقطعی متعدد گواه ارتباط بین دریافت ناکافی ویتامین A و افزایش خطر کوتاه قامتی و لاغر بودن در افراد می باشد. البته در افرادی که برنامه غذایی آنان از نظر ویتامین A دچار کمبود است، مواد مغذی متعددی نیز کمبود خواهند داشت. البته دریافت مکمل ویتامین A تنها در افرادی که دچار کمبود این ویتامین هستند موجب بهبود و افزایش رشد قدی می شود.
آهن
در برخی مطالعات، نتایج نشان داد در کودکانی که مبتلا به کم خونی فقر آهن هستند، تجویز مکمل آهن موجب افزایش رشد قدی در آنان شده است. در دیگر مطالعات تجویز مکمل آهن در کودکانی که به فقر آهن مبتلا نبودند، تاثیری بر رشد قدی نداشت. در مجموع، مکمل آهن در کودکان مبتلا به کم خونی فقرآهن می تواند تاثیر قابل توجهی بر رشد قدی آنان داشته باشد.
ید
از دیگر عناصری که تاثیر قابل توجهی در رشد قدی می تواند داشته باشد، عنصر ید است. بررسی ها گواه آن است که حتی کمبود حاشیه ای ید در برنامه غذایی نیز می تواند تاثیر منفی بر رشد قدی داشته باشد و به اختلال رشد منجر شود. البته خوشبختانه با پیگیری و مکمل یاری عنصر ید که به صورت افزودن ید به نمک طعام در حال انجام است، نگرانی های گذشته مبنی بر احتمال دریافت ناکافی ید از طریق برنامه غذایی کاهش یافته است.
کلسیم، فسفر و منیزیم
این سه عنصر نقش مهم و اساسی در ساختار استخوان و رشد بافت اسکلتی دارند. کمبود این عناصر می تواند به اختلال در رشد استخوان ها منجر شده و رشد این بافت را تحت تاثیر قرار دهد.
کلام آخر
بر اساس یک مطالعه جدید که به روش متاآنالیز انجام شده است، شواهد گواه آن است که دریافت آهن و ویتامین A به تنهایی و یا آهن و روی، آهن و ویتامین A، روی و ویتامین A تاثیری بر رشد قدی، وزن و یا شاخص وزن برای قد در کودکان کمتر از ۵ سال ندارد. دریافت مکمل روی به تنهایی بر شاخص وزن به قد اثر محدودی داشته ولی بر وزن و قد کودکان کم سن تاثیری ندارد. از طرف دیگر مکمل هایی با چند ماده مغذی تاثیری محدود بر افزایش قد می توانند داشته باشند. نکته حائز اهمیت در این بحث آن است که در صورتی که کمبود ماده مغذی خاص در بدن وجود داشته باشد، دریافت مکمل آن می تواند در تعدیل علایم موثر باشد. مطالعات نیز گواه آن است که اگر کمبود ماده مغذی مورد نظر در بدن فرد وجود نداشته باشد، دریافت مکمل آن تاثیری بر رشد قدی نخواهد داشت. بنابراین در مصرف و یا تجویز مکمل های تغذیه ای زیاده روی نکرده و قبل از اقدام به مصرف هر نوع مکملی، ارزیابی مربوط به وضعیت تغذیه ای آن ماده مغذی را در نظر داشته باشید.
این پست اشتباه زدم
ماله رشد قد بود نه مو
ولی اشکال نداره بهم ربط دارند
فعلا سکوت را برگزیدیم ............
