2013/05/19, 05:12 PM
منبع: سایت مجله پیام ام اس - 27/2/92
دکتر حسین کرمانپور – خبرها از هر جنس و گروهی باشند باید قبل از اعلام همگانی، از دیدگاههای مختلف به آنها توجه شود. بپذیریم که این موضوع، شرط علمی اطلاع رسانی به موقع و صحیح است. هر چقدر میزان سرعت و دقت خبر بالاتر باشد آن خبرگزاری در نزد کاربران عام و خاص با اعتبارتر خواهد بود.
صداوسیمای کشور ما در خبررسانی با محدودیتهای بیشماری روبه رو است. به همین دلیل اگر خبر درجات اعتباری بالایی هم داشته باشد به لحاظ رعایت احتیاطهای بیاندازه، همواره با بیرغبتی شنیده و گزارش میشود. به همین دلیل، خیلی به ندرت میبینید که در خبرگزاریهای برخطّ و وبسایتهای معتبر، نقل خبر از صداوسیما یا واحد مرکزی خبر باشد. این موضوع برای صداوسیمای ما باید مغموم کننده باشد. حتی در اخبار ورزشی هم صداوسیما دست پیشروای ندارد.
*****************************************
اولین روزهایی که برنامۀ خبری بیست وسی، به رؤیت جماعت ایرانی رسید، با رویکردی از جنس یک خبررسانی حرفهای ظاهر شد، اما رفته رفته این برنامه هم رنگ برنامه های همنوع خویش را گرفت و همان محدودیتها و همان معذوریتها.
از خبرهای اقتصادی، ارزی، سیاسی و اجتماعی که بگذریم، به این واقعیت باید اذعان کرد که خبرهای حوزۀ سلامتی نیز از این واقعیت مستثنی نیستند. در اطلاعرسانی سلامت افراد زیر مجموعاً یا به صورت مجزا جزو جامعۀ هدف قرار میگیرند:
۱- عموم مردم
۲- بیماران مرتبط با خبر، مثلاً دیابتیها، بیماران قلب و…
۳- متخصصان و کارکنان بخش سلامت، اعم از پزشکان، پرستاران و…
۴- مسئولان
۵- گروه هدفی که در تولید ناسلامتی یا بیماری نقش دارند، مثل: تولیدکنندگان غذاهای سریع پخت( فستفود) یا کارخانجات و تولیدکننده های آلاینده های محیطی و…
کافی است هر خبری در حوزۀ سلامت و ناسلامتی تولید میشود را بلافاصله در این ظرف پنجگانه ریخت، از صاحبان اصلی فرایند پرس وجو کرد تا در صورتی که عیبی دارد، رفع و سپس به پخش آن اقدام شود.
این موارد صغریهای بحثی است که کبرای این موضوع را دربرمیگیرد. کبرای بحث این مقوله برمیگردد به خبری که عزیزان مستقر در بخش خبری صداوسیمای جمهوریاسلامیایران بدونتوجه به عوارض احتمالی، آن را روی آنتن بردند.
خبر از این قرار بود:
«محققان دانشگاه علوم پزشکی تبریز داروی گیاهی برای درمان قطعی بیماری اماس کشف کردند.»
این خبر فقط و فقط به یک دلیل روشن، خبری نادرست است. عبارت «درمان قطعی» برای یک بیماری خاص، درحالیکه همۀ مراکز جهانی دربارۀ بیماری پژوهش میکنند و هنوز از این حیث بروندادی نداشته اند باید بااحتیاط گسترش می یافت. در عالم پزشکی قبل از اینکه درمانی قطعی برای بیماری کشف شود باید «دلیل ایجاد آن بیماری» کشف شود. همکارانی که در تولید و توزیع این خبر نقش داشته اند، نمیتوانند ادعا کنند اگر در سرویس سلامت خبرگزاری کار میکنند نمیدانستهاند این بیماری جزو بیماریهای ناشناخته و در هیچ کجای دنیا برای آن دلیلی یافت نشده است. این عزیزان چطور حاضر شده اند، با شوکی کاذب به بیماران محترمی که از قضای روزگار حامل این بیماری اند، باعث تشویش بیدلیل اذهان آنها شوند؟
مدتها پس از آنکه «دلیل بیماری» کشف شود، محققان قادر خواهند بود دلیل را بررسی و درنهایت درمانش را به جامعه ارائه دهند. برای مثال سالیان دراز مردمان جهان از بیماری به نام «بیماری قند» رنج میبردند. تا اینکه پس از مدتهای دراز، محققان دریافتند، در سلولهایی خاصی که لوزالمعدۀ آدمی دارد، هورمونی به نام انسولین ترشح میشود که عامل تنظیم قند خون ابوالبشر است. هنگامی که به دلایل ارثی و اکتسابی این سلولها دستخوش برخی تغییرات شوند، انسولین ناکافی میشود یا قابلیت خود را از دست میدهد و قند خون افزایش مییابد. میبینید که در تلاش چندسالۀ محققان، عامل بیماری مشخص شده است و پس از آن داروها بر اساس همین عوامل شناسایی میشوند.
متاسفانه تا لحظۀ نگارش این یادداشت، هیچ عامل ویژهای برای ایجاد ام اس شناخته نشده است و همۀ داروهایی که تا این زمان برای این عارضه استفاده میشوند، جنبۀ کنترل و مدیریت بیماری را دارند و نه درمان آن.
بنا بر آنچه گفته شد بر متولیان خبررسانی واجب است قبل از مخابرۀ خبری که میتواند موجی از امید و ناامیدی را در بین مبتلایان به بیماریای پراکنده سازد، آن را با منابع علمی تطبیق دهند. متأسفانه در چند سال گذشته چند بار با خبرهایی از این دست مواجه شدهایم که عبارت «درمان قطعی» در همۀ آنها به عنوان کلیدواژه به چشم میآید. باز متأسفانه پس از نشر این اخبار و تطابقنداشتن آن با واقعیات علمی، مردم کوچه، بازار و حتی متخصصان آن را تبدیل به لطیفه کردند و انتشار آن را نشانۀ ضعف بنیۀ سلامت علمی وزارت بهداشت و ارگانهای مرتبط بهشمار میآورند.
انتظار میرود از این پس، واحد مرکزی خبر در مورادی که به تصمیم درستی در اشاعه خبری نمیرسد، در درجۀ اول با متولی آن در وزارت بهداشت و در صورت نداشتن با مراکز علمی معتبر در حوزۀ آن خبر با متخصصان مشاوره کنند. مسلماً مشاوره در زمینۀ ام اس با مراکز معتبر، به سختی مشاوره در خصوص بلایی که میتواند بر اثر پراکنش آلودگی بنزین، پارازیتهای آسمان، مواد غذایی و میوه های مملو از سموم باشد نیست.
مردم کشورمان را دریابیم!
دکتر حسین کرمانپور – خبرها از هر جنس و گروهی باشند باید قبل از اعلام همگانی، از دیدگاههای مختلف به آنها توجه شود. بپذیریم که این موضوع، شرط علمی اطلاع رسانی به موقع و صحیح است. هر چقدر میزان سرعت و دقت خبر بالاتر باشد آن خبرگزاری در نزد کاربران عام و خاص با اعتبارتر خواهد بود.
صداوسیمای کشور ما در خبررسانی با محدودیتهای بیشماری روبه رو است. به همین دلیل اگر خبر درجات اعتباری بالایی هم داشته باشد به لحاظ رعایت احتیاطهای بیاندازه، همواره با بیرغبتی شنیده و گزارش میشود. به همین دلیل، خیلی به ندرت میبینید که در خبرگزاریهای برخطّ و وبسایتهای معتبر، نقل خبر از صداوسیما یا واحد مرکزی خبر باشد. این موضوع برای صداوسیمای ما باید مغموم کننده باشد. حتی در اخبار ورزشی هم صداوسیما دست پیشروای ندارد.
*****************************************
اولین روزهایی که برنامۀ خبری بیست وسی، به رؤیت جماعت ایرانی رسید، با رویکردی از جنس یک خبررسانی حرفهای ظاهر شد، اما رفته رفته این برنامه هم رنگ برنامه های همنوع خویش را گرفت و همان محدودیتها و همان معذوریتها.
از خبرهای اقتصادی، ارزی، سیاسی و اجتماعی که بگذریم، به این واقعیت باید اذعان کرد که خبرهای حوزۀ سلامتی نیز از این واقعیت مستثنی نیستند. در اطلاعرسانی سلامت افراد زیر مجموعاً یا به صورت مجزا جزو جامعۀ هدف قرار میگیرند:
۱- عموم مردم
۲- بیماران مرتبط با خبر، مثلاً دیابتیها، بیماران قلب و…
۳- متخصصان و کارکنان بخش سلامت، اعم از پزشکان، پرستاران و…
۴- مسئولان
۵- گروه هدفی که در تولید ناسلامتی یا بیماری نقش دارند، مثل: تولیدکنندگان غذاهای سریع پخت( فستفود) یا کارخانجات و تولیدکننده های آلاینده های محیطی و…
کافی است هر خبری در حوزۀ سلامت و ناسلامتی تولید میشود را بلافاصله در این ظرف پنجگانه ریخت، از صاحبان اصلی فرایند پرس وجو کرد تا در صورتی که عیبی دارد، رفع و سپس به پخش آن اقدام شود.
این موارد صغریهای بحثی است که کبرای این موضوع را دربرمیگیرد. کبرای بحث این مقوله برمیگردد به خبری که عزیزان مستقر در بخش خبری صداوسیمای جمهوریاسلامیایران بدونتوجه به عوارض احتمالی، آن را روی آنتن بردند.
خبر از این قرار بود:
«محققان دانشگاه علوم پزشکی تبریز داروی گیاهی برای درمان قطعی بیماری اماس کشف کردند.»
این خبر فقط و فقط به یک دلیل روشن، خبری نادرست است. عبارت «درمان قطعی» برای یک بیماری خاص، درحالیکه همۀ مراکز جهانی دربارۀ بیماری پژوهش میکنند و هنوز از این حیث بروندادی نداشته اند باید بااحتیاط گسترش می یافت. در عالم پزشکی قبل از اینکه درمانی قطعی برای بیماری کشف شود باید «دلیل ایجاد آن بیماری» کشف شود. همکارانی که در تولید و توزیع این خبر نقش داشته اند، نمیتوانند ادعا کنند اگر در سرویس سلامت خبرگزاری کار میکنند نمیدانستهاند این بیماری جزو بیماریهای ناشناخته و در هیچ کجای دنیا برای آن دلیلی یافت نشده است. این عزیزان چطور حاضر شده اند، با شوکی کاذب به بیماران محترمی که از قضای روزگار حامل این بیماری اند، باعث تشویش بیدلیل اذهان آنها شوند؟
مدتها پس از آنکه «دلیل بیماری» کشف شود، محققان قادر خواهند بود دلیل را بررسی و درنهایت درمانش را به جامعه ارائه دهند. برای مثال سالیان دراز مردمان جهان از بیماری به نام «بیماری قند» رنج میبردند. تا اینکه پس از مدتهای دراز، محققان دریافتند، در سلولهایی خاصی که لوزالمعدۀ آدمی دارد، هورمونی به نام انسولین ترشح میشود که عامل تنظیم قند خون ابوالبشر است. هنگامی که به دلایل ارثی و اکتسابی این سلولها دستخوش برخی تغییرات شوند، انسولین ناکافی میشود یا قابلیت خود را از دست میدهد و قند خون افزایش مییابد. میبینید که در تلاش چندسالۀ محققان، عامل بیماری مشخص شده است و پس از آن داروها بر اساس همین عوامل شناسایی میشوند.
متاسفانه تا لحظۀ نگارش این یادداشت، هیچ عامل ویژهای برای ایجاد ام اس شناخته نشده است و همۀ داروهایی که تا این زمان برای این عارضه استفاده میشوند، جنبۀ کنترل و مدیریت بیماری را دارند و نه درمان آن.
بنا بر آنچه گفته شد بر متولیان خبررسانی واجب است قبل از مخابرۀ خبری که میتواند موجی از امید و ناامیدی را در بین مبتلایان به بیماریای پراکنده سازد، آن را با منابع علمی تطبیق دهند. متأسفانه در چند سال گذشته چند بار با خبرهایی از این دست مواجه شدهایم که عبارت «درمان قطعی» در همۀ آنها به عنوان کلیدواژه به چشم میآید. باز متأسفانه پس از نشر این اخبار و تطابقنداشتن آن با واقعیات علمی، مردم کوچه، بازار و حتی متخصصان آن را تبدیل به لطیفه کردند و انتشار آن را نشانۀ ضعف بنیۀ سلامت علمی وزارت بهداشت و ارگانهای مرتبط بهشمار میآورند.
انتظار میرود از این پس، واحد مرکزی خبر در مورادی که به تصمیم درستی در اشاعه خبری نمیرسد، در درجۀ اول با متولی آن در وزارت بهداشت و در صورت نداشتن با مراکز علمی معتبر در حوزۀ آن خبر با متخصصان مشاوره کنند. مسلماً مشاوره در زمینۀ ام اس با مراکز معتبر، به سختی مشاوره در خصوص بلایی که میتواند بر اثر پراکنش آلودگی بنزین، پارازیتهای آسمان، مواد غذایی و میوه های مملو از سموم باشد نیست.
مردم کشورمان را دریابیم!
هزار مرتبه بیماری از سلامت به
تو گر کنی قدمی رنجه بر عیادت من...
تو گر کنی قدمی رنجه بر عیادت من...
