2014/09/08, 06:48 PM
سلول های بنیادی چه چیزی هستند؟
1- آنها می توانند " خود تجدید" باشند. به آن معنی که می توانند چند برابر شده و تعداد بیشتری از نوع خودشان ایجاد نمایند.
2- آنها می توانند " مشتق شونده" باشند. به آن معنی که می توانند حداقل به 2 نوع مختلف سلول با عملکرد خاص تبدیل شوند.
انواع مختلف سلول های بنیادی وجود داشته که از منابع مختلف تهیه می شود.تمامی آنها می توانند خود تجدید باشند. تفاوت آنها در این است که به چه نوع سلول خاصی تبدیل می شوند و به چه میزان می توانند مشتق شونده باشند.
در قسمت هایی از بدن مانند مغز استخوان و مغز یافت می شود. قابلیت تولید تعداد محدودی از سلول های تخصصی، وابسته به آنکه از کدام قسمت بدن بوده را دارد. به عنوان مثال سلول هایی که از مغز استخراج می شود تنها سلول های مغزی را تولید می کنند.
انسان بالغ
سلول بنیادی انسان بالغ
قابلیت تولید اکثر سلول های بدن را دارد.
اهدا از جنین
سلولهای بنیادی جنینی
بیشتر از سلول های بنیادی جنینی توسعه داشته و اندکی تخصصی تر می باشد. اگرچه می توان اکثر سلول های بدن را تولید نمود ولی موارد استفاده آن محدود تر است.
اهدا از جنین سقط شده
سلول بنیادی رویانی
شبیه سلول های بنیادی بوده که در مغز استخوان یافت می شود و قابلیت تولید تعداد محدودی از سلول هایی که در خون یافت می شود مانند سلول های ایمنی را دارد
اهدا خون بند ناف
سلولهای بنیادی خون بند ناف
این سلولها با روش های مهندسی از سلولهای بالغتر تخصص یافته تهیه میشوند. برای مثال سلولهای پوست که بطور طبیعی فقط می توانند به سلولهای پوستی تبدیل شوند. دانشمندان این سلولها با قابلیت محدود را طوری تغییر می دهند که مانند سلولهای بنیادی جنینی رفتار کنند و توانائی تبدیل به هر نوع سلول انسانی را داشته باشند. این یک تکنیک پیچیده است و اخیرا" ابداع شده و در حال حاضر موضوع بسیاری تحقیقات در حال انجام می باشد.
برخی قسمت های بدن انسان
سلول های بنیادی پرتوان القایی (iPSCs)
درمان با سلول های بنیادی چیست؟
در این درمان از سلول های بنیادی استفاده می کنند یا آنها را هدف قرار می دهند. در این زمینه سلول های آسیب دیده جایگزین یا ترمیم می شوند، همچنین این نوع درمان برای جلوگیری از آسیب نیز قابل استفاده می باشد. درمان با سلول بنیادی می تواند شامل پیوند سلول بنیادی یا تجویز داروهایی باشد که سلول های بنیادی را در بدن هدف قرار می دهد. درمانهای بسیار کمی با سلول های بنیادی تایید شده است. مرسوم ترین درمان سلول بنیادی پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان در درمان لوکمی، لنفوم و چند اختلال خونی ارثی می باشد.
هیچ درمان با سلول بنیادی برای ام اس تایید نشده است.
سلول های بنیادی چگونه در ام اس کمک می کنند؟
درمان
با توجه به تمامی اطلاعاتی که در ارتباط با سلول بنیادی و ام اس وجود دارد دو راه اصلی در درمان ام اس می تواند وجود داشته باشد:
1- ایمونومدولیشن: جلوگیری از تخریب سیستم عصبی توسط سیستم ایمنی
2- ترمیم میلین: ترمیم رویه میلین های آسیب دیده می باشد. از این روش به درمان " حفاظت عصب" به دلیل حفاظت از رشته های عصبی با استفاده از غلاف میلین نیز موسوم است. هر دوی این روش ها ، روشهای محافظتی محسوب میشوند چرا که در نهایت ، از آسیب های عصبی پیشگیری می کنند . اما در عین حال امیدهائی است که با استفاده از سلول بنیادی رشته های عصبی از دست رفته نیز بازسازی شوند. با این روش ، آسیب هائی که در اثر ام اس پیشرونده بوجود آمده و باعث ناتوانی های پایدار شده نیز می تواند ترمیم شود. با این حال ، فعلا" شواهد علمی کافی دال بر اینکه سلولهای بنیادی می توانند از این راه نیز کمک کننده باشند وجود ندارد و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
تحقیق در آزمایشگاه
درمان با سلول بنیادی علاوه بر آنکه در آینده خود می تواند به عنوان درمان ام اس به کار رود، به عنوان کمک درمانهای دیگر نیز می تواند کاربرد داشته باشد. سلول های بنیادی از آن جهت که می تواند جنبه های مختلف ام اس را در آزمایشگاه شبیه سازی کند می تواند مفید باشد و بنابراین تاثیر داروها به سرعت آزمایش می شوند.
چه نوعی از سلول های بنیادی می تواند برای ام اس استفاده شود؟
چند نوع مختلف سلول های بنیادی تاثیر بالقوه نشان داده است. آنها بطور گسترده ای در حیوانات در حال بررسی هستند. برخی از آنها نیز در ابتدای مطالعات بالینی (شامل انسان) می باشند. تا پایان این آزمایشات بالینی تاثیر و ایمن بودن آنها مشخص نمی شود.
سلول بنیادی خون ساز (HSCs)
جزو سلول های بنیادی انسان بالغ است و در مغز استخوان و خون یافت می شود. آنها می توانند تمام سلول های خون و سیستم ایمنی را تولید نمایند. آنها هم اکنون برای درمان لوکمی، لنفوم و چند نوع مختلف اختلالات خونی ارثی استفاده می شوند. HSCs هم اکنون در حال آزمایشات بالینی در ام اس با فعالیت بالا می باشند که امید میرود در جلوگیری از آسیب میلین مفید باشند.
سلول بنیادی مزانشیمال (MSCs)
جزو سلول های بنیادی بالغ است و در قسمت های مختلف بدن مانند مغز استخوان، پوست و بافت چربی یافت می شود. آنها سلول هائی را بوجود می آورند که به عملکرد سایر سلول های بنیادی کمک می کنند. MSCs نیز در حال آزمایشات بالینی برای ام اس می باشند. امید بر آن است که این سلول های بنیادی تاثیر مثبت بر روی "ایمونومدولیشن" و بهبود سیستم عصبی در مکانیسم خود ترمیمی برای ترمیم میلین آسیب دیده داشته باشند.
سلول های بنیادی عصبی (NSCs)
این سلول ها مسئول ترمیم میلین در مغز بوده ولی وقتی شخصی ام اس دارد عملکرد NSCs مناسب نمی باشد و برای ترمیم آسیب دیدگی فعال نمی شوند. دو رویکرد در تصحیح عملکرد وجود دارد. در یکی از آنها از دارویی استفاده می شود که عملکرد NSCs را موثرتر کند. دیگری پیوند سلول های جدید جهت ترمیم آسیب دیدگی هایی است که سلول های مغزی موجود نمی توانند ترمیم کنند. NSCs بزودی جهت آزمایشات بالینی برای ام اس بررسی می شود. تاثیر این سلول ها از طریق ایمونومدولیشن و نیز اثر مستقیم بر بازسازی میلین است. NSCs بطور طبیعی در مغز وجود دارند ولی به علت مشکل در برداشت آنها از مغز، سلول های بنیادی رویانی در آزمایشات بالینی سلولهای بنیادی رویانی استفاده میشود.
سلول های بنیادی جنینی (ESCs) و سلول های بنیادی القایی پرتوان (iPSCs)
ESCs بطور طبیعی هر نوعی از سلول های بدن را تولید می کند. مهندسی iPSCs نیز بگونه ای بوده که همین عملکرد را داشته باشد. این روش به دلیل آنکه امکان رشد و تولید تومور را دارد بحث برانگیز است. ESCs و iPSCs میتوانند در آزمایشگاه برای شناسائی و آزمایش داروها در کوتاه مدت تا میان مدت برای شناسایی و آزمایش داروها قبل از آزمایشات بالینی مفید باشند. آزمایشات ایمنی بیشتری مورد نیاز می باشد قبل از آنکه به عنوان درمان برای افراد مبتلا به ام اس تجویز شود.
چه نوع از سلول بنیادی برای چه نوع ام اس؟
بدون پایان اولین آزمایشات بالینی، پیش بینی آنکه برای چه نوع ام اسی باید چه نوع سلول بنیادی را استفاده نمود مشکل است. در ابتدا سلول های بنیادی برای تعداد افراد کمی مبتلا به ام اس که انتظار عکس العمل مثبت وجود دارد تجویز می شود. افرادیکه درمان های موجود دیگر برای آنها پاسخگو نبوده کاندیدای اول مصرف می باشند. بعد از این آزمایشات بالینی اولیه می توان آن را بر روی نوع های دیگر ام اس آزمایش نمود.
چگونه سلول های بنیادی تزریق می شوند؟
برای استفاده از سلول های بنیادی به عنوان یک درمان بالقوه برای ام اس، از سه طریق تزریق انجام میشود:
· داخل وریدی: تزریق داخل رگ
· داخل نخاعی: تزریق داخل فضای تحت عنکبوتیه
· داخلی: تزریق مستقیم داخل نسجی
تنها تزریق داخل وریدی و نخاعی برای آزمایش درمان ام اس بکار رفته اند ولی با افزایش دانش هر کدام از آنها می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
بر اساس شواهد علمی موجود، جدول ذیل انواع مختلف سلول های بنیادی را که در تحقیقاتی فعلی برای انواع مختلف ام اس مورد استفاده قرار میگرد نشان میدهد .
1- آنها می توانند " خود تجدید" باشند. به آن معنی که می توانند چند برابر شده و تعداد بیشتری از نوع خودشان ایجاد نمایند.
2- آنها می توانند " مشتق شونده" باشند. به آن معنی که می توانند حداقل به 2 نوع مختلف سلول با عملکرد خاص تبدیل شوند.
انواع مختلف سلول های بنیادی وجود داشته که از منابع مختلف تهیه می شود.تمامی آنها می توانند خود تجدید باشند. تفاوت آنها در این است که به چه نوع سلول خاصی تبدیل می شوند و به چه میزان می توانند مشتق شونده باشند.
در قسمت هایی از بدن مانند مغز استخوان و مغز یافت می شود. قابلیت تولید تعداد محدودی از سلول های تخصصی، وابسته به آنکه از کدام قسمت بدن بوده را دارد. به عنوان مثال سلول هایی که از مغز استخراج می شود تنها سلول های مغزی را تولید می کنند.
انسان بالغ
سلول بنیادی انسان بالغ
قابلیت تولید اکثر سلول های بدن را دارد.
اهدا از جنین
سلولهای بنیادی جنینی
بیشتر از سلول های بنیادی جنینی توسعه داشته و اندکی تخصصی تر می باشد. اگرچه می توان اکثر سلول های بدن را تولید نمود ولی موارد استفاده آن محدود تر است.
اهدا از جنین سقط شده
سلول بنیادی رویانی
شبیه سلول های بنیادی بوده که در مغز استخوان یافت می شود و قابلیت تولید تعداد محدودی از سلول هایی که در خون یافت می شود مانند سلول های ایمنی را دارد
اهدا خون بند ناف
سلولهای بنیادی خون بند ناف
این سلولها با روش های مهندسی از سلولهای بالغتر تخصص یافته تهیه میشوند. برای مثال سلولهای پوست که بطور طبیعی فقط می توانند به سلولهای پوستی تبدیل شوند. دانشمندان این سلولها با قابلیت محدود را طوری تغییر می دهند که مانند سلولهای بنیادی جنینی رفتار کنند و توانائی تبدیل به هر نوع سلول انسانی را داشته باشند. این یک تکنیک پیچیده است و اخیرا" ابداع شده و در حال حاضر موضوع بسیاری تحقیقات در حال انجام می باشد.
برخی قسمت های بدن انسان
سلول های بنیادی پرتوان القایی (iPSCs)
درمان با سلول های بنیادی چیست؟
در این درمان از سلول های بنیادی استفاده می کنند یا آنها را هدف قرار می دهند. در این زمینه سلول های آسیب دیده جایگزین یا ترمیم می شوند، همچنین این نوع درمان برای جلوگیری از آسیب نیز قابل استفاده می باشد. درمان با سلول بنیادی می تواند شامل پیوند سلول بنیادی یا تجویز داروهایی باشد که سلول های بنیادی را در بدن هدف قرار می دهد. درمانهای بسیار کمی با سلول های بنیادی تایید شده است. مرسوم ترین درمان سلول بنیادی پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان در درمان لوکمی، لنفوم و چند اختلال خونی ارثی می باشد.
هیچ درمان با سلول بنیادی برای ام اس تایید نشده است.
سلول های بنیادی چگونه در ام اس کمک می کنند؟
درمان
با توجه به تمامی اطلاعاتی که در ارتباط با سلول بنیادی و ام اس وجود دارد دو راه اصلی در درمان ام اس می تواند وجود داشته باشد:
1- ایمونومدولیشن: جلوگیری از تخریب سیستم عصبی توسط سیستم ایمنی
2- ترمیم میلین: ترمیم رویه میلین های آسیب دیده می باشد. از این روش به درمان " حفاظت عصب" به دلیل حفاظت از رشته های عصبی با استفاده از غلاف میلین نیز موسوم است. هر دوی این روش ها ، روشهای محافظتی محسوب میشوند چرا که در نهایت ، از آسیب های عصبی پیشگیری می کنند . اما در عین حال امیدهائی است که با استفاده از سلول بنیادی رشته های عصبی از دست رفته نیز بازسازی شوند. با این روش ، آسیب هائی که در اثر ام اس پیشرونده بوجود آمده و باعث ناتوانی های پایدار شده نیز می تواند ترمیم شود. با این حال ، فعلا" شواهد علمی کافی دال بر اینکه سلولهای بنیادی می توانند از این راه نیز کمک کننده باشند وجود ندارد و تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
تحقیق در آزمایشگاه
درمان با سلول بنیادی علاوه بر آنکه در آینده خود می تواند به عنوان درمان ام اس به کار رود، به عنوان کمک درمانهای دیگر نیز می تواند کاربرد داشته باشد. سلول های بنیادی از آن جهت که می تواند جنبه های مختلف ام اس را در آزمایشگاه شبیه سازی کند می تواند مفید باشد و بنابراین تاثیر داروها به سرعت آزمایش می شوند.
چه نوعی از سلول های بنیادی می تواند برای ام اس استفاده شود؟
چند نوع مختلف سلول های بنیادی تاثیر بالقوه نشان داده است. آنها بطور گسترده ای در حیوانات در حال بررسی هستند. برخی از آنها نیز در ابتدای مطالعات بالینی (شامل انسان) می باشند. تا پایان این آزمایشات بالینی تاثیر و ایمن بودن آنها مشخص نمی شود.
سلول بنیادی خون ساز (HSCs)
جزو سلول های بنیادی انسان بالغ است و در مغز استخوان و خون یافت می شود. آنها می توانند تمام سلول های خون و سیستم ایمنی را تولید نمایند. آنها هم اکنون برای درمان لوکمی، لنفوم و چند نوع مختلف اختلالات خونی ارثی استفاده می شوند. HSCs هم اکنون در حال آزمایشات بالینی در ام اس با فعالیت بالا می باشند که امید میرود در جلوگیری از آسیب میلین مفید باشند.
سلول بنیادی مزانشیمال (MSCs)
جزو سلول های بنیادی بالغ است و در قسمت های مختلف بدن مانند مغز استخوان، پوست و بافت چربی یافت می شود. آنها سلول هائی را بوجود می آورند که به عملکرد سایر سلول های بنیادی کمک می کنند. MSCs نیز در حال آزمایشات بالینی برای ام اس می باشند. امید بر آن است که این سلول های بنیادی تاثیر مثبت بر روی "ایمونومدولیشن" و بهبود سیستم عصبی در مکانیسم خود ترمیمی برای ترمیم میلین آسیب دیده داشته باشند.
سلول های بنیادی عصبی (NSCs)
این سلول ها مسئول ترمیم میلین در مغز بوده ولی وقتی شخصی ام اس دارد عملکرد NSCs مناسب نمی باشد و برای ترمیم آسیب دیدگی فعال نمی شوند. دو رویکرد در تصحیح عملکرد وجود دارد. در یکی از آنها از دارویی استفاده می شود که عملکرد NSCs را موثرتر کند. دیگری پیوند سلول های جدید جهت ترمیم آسیب دیدگی هایی است که سلول های مغزی موجود نمی توانند ترمیم کنند. NSCs بزودی جهت آزمایشات بالینی برای ام اس بررسی می شود. تاثیر این سلول ها از طریق ایمونومدولیشن و نیز اثر مستقیم بر بازسازی میلین است. NSCs بطور طبیعی در مغز وجود دارند ولی به علت مشکل در برداشت آنها از مغز، سلول های بنیادی رویانی در آزمایشات بالینی سلولهای بنیادی رویانی استفاده میشود.
سلول های بنیادی جنینی (ESCs) و سلول های بنیادی القایی پرتوان (iPSCs)
ESCs بطور طبیعی هر نوعی از سلول های بدن را تولید می کند. مهندسی iPSCs نیز بگونه ای بوده که همین عملکرد را داشته باشد. این روش به دلیل آنکه امکان رشد و تولید تومور را دارد بحث برانگیز است. ESCs و iPSCs میتوانند در آزمایشگاه برای شناسائی و آزمایش داروها در کوتاه مدت تا میان مدت برای شناسایی و آزمایش داروها قبل از آزمایشات بالینی مفید باشند. آزمایشات ایمنی بیشتری مورد نیاز می باشد قبل از آنکه به عنوان درمان برای افراد مبتلا به ام اس تجویز شود.
چه نوع از سلول بنیادی برای چه نوع ام اس؟
بدون پایان اولین آزمایشات بالینی، پیش بینی آنکه برای چه نوع ام اسی باید چه نوع سلول بنیادی را استفاده نمود مشکل است. در ابتدا سلول های بنیادی برای تعداد افراد کمی مبتلا به ام اس که انتظار عکس العمل مثبت وجود دارد تجویز می شود. افرادیکه درمان های موجود دیگر برای آنها پاسخگو نبوده کاندیدای اول مصرف می باشند. بعد از این آزمایشات بالینی اولیه می توان آن را بر روی نوع های دیگر ام اس آزمایش نمود.
چگونه سلول های بنیادی تزریق می شوند؟
برای استفاده از سلول های بنیادی به عنوان یک درمان بالقوه برای ام اس، از سه طریق تزریق انجام میشود:
· داخل وریدی: تزریق داخل رگ
· داخل نخاعی: تزریق داخل فضای تحت عنکبوتیه
· داخلی: تزریق مستقیم داخل نسجی
تنها تزریق داخل وریدی و نخاعی برای آزمایش درمان ام اس بکار رفته اند ولی با افزایش دانش هر کدام از آنها می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
بر اساس شواهد علمی موجود، جدول ذیل انواع مختلف سلول های بنیادی را که در تحقیقاتی فعلی برای انواع مختلف ام اس مورد استفاده قرار میگرد نشان میدهد .
صبر کن سهراب! آری… تو راست می گویی آسمان مال من است پنجره،فکر،هوا،عشق،زمین،مالِ من است!
اما سهراب تو قضاوت کن، بر دل سنگ زمین جای من است؟! من نمی دانم که چرا این مردم، دانه های دلشان پیدا نیست…
صبر کن سهراب! قایقت جا دارد؟ من هم از همهمه ی داغ زمین بیزارم
اما سهراب تو قضاوت کن، بر دل سنگ زمین جای من است؟! من نمی دانم که چرا این مردم، دانه های دلشان پیدا نیست…
صبر کن سهراب! قایقت جا دارد؟ من هم از همهمه ی داغ زمین بیزارم
