رئيس انجمن علوم مغز و اعصاب ايران خبرداد:
در سال جاري تاکنون ۲هزار بيمار مبتلا به ام اس به بيماران کشور اضافه شده است. رئيس انجمن علوم مغز و اعصاب ايران با بيان اين مطلب به خبرگزاري فارس گفت: اين درحالي است که از نظر تقسيم بندي جغرافيايي شيوع ام اس در کشور ما بايد حداکثر ۲هزار بيمار در سال باشد که اين آمار ۲۰برابر کشورهاي منطقه است. پاکدامن در مراسم روز جهاني ام اس اظهار داشت اين که چه عاملي باعث شده که آمار مبتلايان به ام اس در کشور ما ۲۰برابر منطقه باشد هنوز مشخص نيست و متاسفانه بايد گفت که بيشتر مبتلايان در سنيني هستند که بالاترين فعاليت فيزيکي را دارند و بيماري ضربه سنگيني به زندگي آن ها مي زند. رئيس انجمن علوم مغز و اعصاب ايران ادامه داد: ام اس بيماري ويژه کشورهاي پيشرفته است و از نظر درجه شيوع از ۱۰۰در ۱۰۰هزار نيز بيشتر است اما در کشورهاي جهان سوم نادر است. به گفته پاکدامن تشخيص اين بيماري راحت نيست اما بايد توجه داشت که اين بيماران مي توانند ازدواج کنند، باردار شوند، بچه دار شوند اما براي ازدواج بايد موضوع را با پزشک مطرح کنند چرا که گاهي اوقات ممکن است فاصله حمله هاي ام اس ۱۵سال باشد. هم چنين قابل ذکر است چند روز پيش دکتر مسعود اعتمادي فر متخصص مغز و اعصاب با اشاره به شمار مبتلايان به ام اس در ايران به ايسنا گفت: براساس ثبت انجمن ها ۴۰ هزار و براساس ثبت بيماران مراجعه کننده به معاونت هاي درمان دانشگاه هاي علوم پزشکي کشور ۱۷ هزار مبتلا به ام اس در کشور داريم.
بيماري ام اس چيست؟
ام اس يا (Multiple Sclevosis) بيماري ناتوان کننده اي است که طي آن سيستم دفاعي بدن پوشش حفاظتي اعصاب را از بين مي برد و به اين ترتيب ارتباط بين مغز و ساير اعضاي بدن مختل مي شود. اين عارضه در نهايت به تخريب اعصاب منجر مي شود درحالي که اين اعصاب هرگز بازسازي نمي شوند. علائم اين بيماري بسيار پردامنه و بسته به ميزان خسارتي که اعصاب ديده اند، متفاوت است. بيماري در نوع حاد توان سخن گفتن يا راه رفتن را از فرد مي گيرد. به نوشته مايوکلينيک تشخيص اين بيماري بسيار دشوار است زيرا علائم در مقطعي بروز پيدا کرده و سپس ناپديد مي شوند و گاه تا مدت ها از علائم چيزي مشاهده نمي شود. اين بيماري در تمامي سنين گزارش شده اما بيشتر در افراد سنين ۲۰ تا ۴۰ ساله و اغلب در زنان ديده مي شود.هرچند علائم بيماري بسيار گسترده است اما مي توان به چند مورد آن که شيوع بيشتري دارد اشاره کرد.
* احساس کرخي و ضعف در يکي يا بيشتر عضلات بدن که اغلب يک طرفه رخ مي دهد و يا پايين تنه را درگير مي کند.
* از دست دادن بينايي به صورت کامل يا موضعي اغلب در يک چشم و همراه با درد به هنگام تحرک چشم ها* ديد تار و يا دو بيني.* سوزن سوزن شدن يا درد در برخي اعضاي بدن.* احساس شوک شديد همراه با حرکت ناگهاني سر.* لرزش، عدم برقراري ارتباط، راه رفتن نامتعادل.* خستگي مفرط.* سرگيجه
اولين گام در روند تشخيص بيماري ام اس، آن است که پزشک از بيمارش شرح حال کامل را بگيرد و بفهمد که چه بيماري هايي در ساير افراد خانواده وجود دارد و اين که اولين علائم اين بيماري از چه موقع شروع شده است. سپس پزشک اقدام به انجام معاينه مي کند که اين معاينه شامل بررسي قدرت عضلاني، رفلکس ها، هماهنگي و حس بيمار مي باشد. اين معاينات به پزشک کمک مي کند که تعيين کند چه قسمتي از سيستم عصبي ممکن است کار خودرا به خوبي انجام ندهد. يکي از آزمايش هايي که به طور معمول در اين بيماري انجام مي شود آزمايشي است به نام Evoked potential در اين آزمايش، انرژي الکتريکي که در بيمار ايجاد مي شود را اندازه گيري مي کنند.پزشکان ممکن است از تحريک الکتريکي بر روي پوست و يا از تحريکات بينايي مثل روشن و خاموش کردن چراغ استفاده کنند تا مشخص نمايند که آيا سلول عصبي به خوبي علائم را انتقال مي دهد يا خير. عصب بيماران مبتلا به ام اس اغلب انتقال پيام ها را آهسته تر انجام مي دهد زيرا ميلين آنها آسيب ديده است. بنابراين اگر در چنين آزمايش هايي مشاهده شد که سرعت انتقال پيام ها کمتر از حد طبيعي است، مي توان به وجود بيماري ام اس مشکوک شد.پزشکان همچنين براي بيمار درخواست آزمايش خون مي کنند تا وجود بيماري هايي مثل ديابت (مرض قند) يا بيماري تيروئيد را رد نمايند زيرا علائم عصبي اين بيماري ها نيز مي تواند شبيه بيماري ام اس باشد. همچنين از بيمار نوار قلبي (الکتروکارديوگرام) گرفته مي شود تا چگونگي کار قلب مشخص شود و نيز آزمايش هايي براي بررسي حافظه و قدرت تفکر بيمار انجام مي شود تا تشخيص را بيشتر مسجل نمايد.همين که پزشک تقريبا مطمئن شد که مشکل بيمار در سيستم عصبي مرکز ي اش مي باشد، با استفاده از ام آر آي (MRI) مي توان تشخيص را قطعي نمود. در تصاويري که از ام آر آي به دست مي آيد، پزشکان مي توانند ببينند که پلاک ها در کدام قسمت ها ايجاد شده و حتي مي توانند تخمين بزنند که چه مدت است که آنها به وجود آمده اند. گرچه حدود پنج درصد بيماران مبتلا به ام اس در اوايل بروز بيماري شان داراي عکس هاي ام آر آي طبيعي هستند، اما در ۹۵درصد موارد، پلاک هاي مشخص ام اس ديده مي شود. بنابراين با توجه به اين درصد بالاي تشخيصي که در ام آر آي ديده مي شود مي توان گفت که در حال حاضر ام آر آي دقيق ترين روشي است که مي تواند به تشخيص بيماري ام اس کمک کند.آزمايش ديگري که پزشکان اغلب براي تاييد تشخيص بيماري ام اس از آن کمک مي گيرند، آزمايش مايع نخاع مي باشد. براي کشيدن مايع نخاعي، سوزن را بين مهره هاي ستون فقرات کمري فرو مي کنند و سپس مقدار کمي از مايع آن را بيرون مي کشند و به آزمايشگاه مي فرستند تا بر روي پروتئين هاي سيستم ايمني که اصطلاحا به آن «باندهاي اوليگوکلونال» (Oligoclonal) گفته مي شود آزمايش نمايند. وجود باندهاي اوليگوکلونال در مايع نخاعي به اين معني است که التهابي در سيستم عصبي مرکزي وجود دارد و حدود ۹۰درصد بيماران مبتلا به ام اس اين پروتئين را در مايع نخاعي شان دارند.با وجود پيشرفت علم پزشکي محققان هنوز درنيافته اند که چگونه اين بيماري در برخي بروز پيدا مي کند و در عده ديگري خير. با اين همه عوامل خطر بيماري تا حدودي شناسايي شده اند.
عوامل خطر
سن مي تواند يکي از عوامل خطر باشد. زيرا بيشتر مبتلايان بين ۲۰ تا۴۰ سال سن دارند و همين طور جنسيت زيرا زنان ۲ برابر مردان به اين بيماري مبتلا مي شوند. خطر اين بيماري در افرادي که يکي از اعضاي خانواده شان دچار ام اس شده اند، بيشتر است. به عنوان مثال اگر يکي از والدين يا خواهر وبرادر فردي مبتلا به ام اس باشد شانس ابتلاي فرد به ام اس يک تا ۳ درصد بيشتر مي شود. عفونت هاي ويروسي يکي ديگر از عوامل خطر است. يکي از شناخته شده ترين ويروس ها در ارتباط با اين بيماري ويروس EpsTein-Barr است که عفونت هاي تک هسته اي را ايجاد مي کند. اين که چگونه ويروس به ام اس پيشرفته تبديل مي شود هنوز ناشناخته است. هم چنين نژاد يکي از عوامل خطر بيماري است. طبق تحقيقات سفيدپوستان شمال اروپا بيشتر از ساير مردم در خطر ابتلا به بيماري قرار دارند. آسيايي ها، آفريقايي ها و مردم آمريکاي لاتين کمترين شانس ابتلا به ام اس را دارا هستند. در نهايت عوامل جغرافيايي را بايد يکي از عوامل خطر ذکر کرد زيرا بيماري در کشورهايي با آب وهواي معتدل مانند اروپا، جنوب کانادا ، آمريکا، نيوزيلند و استراليا بيشتر گزارش مي شود.به گفته محققان ۳ دسته از بيماران نيز در خطر ابتلا به بيماري ام اس قرار دارند. بيماران مبتلا به تيروئيد، ديابت نوع يک و سندروم روده تحريک پذير.در برخي موارد مبتلايان به ام اس ممکن است به عوارض جانبي بيماري مبتلا شوند. خشکي عضلات يا اسپاسم، فلج در حد ۲ پا، اختلال در کار مثانه يا روده ها، اختلالات تمرکز، فراموشي يا عدم توانايي در برقراري ارتباط، افسردگي، صرع.
معالجه و درمان
اين بيماري درمان ندارد و شيوه هاي درماني عموما بر تحريک واکنش سيستم دفاعي بدن و کنترل علايم متمرکز است. در برخي موارد که علايم بيماري حاد نيست، درمان ضرورتي ندارد. داروهايي که معمولا براي بيماران مبتلا به ام اس مورد استفاده قرار مي گيرد عبارتند از:
*کورتيکو استروئيدها که مشهورترين داروي اين بيماري هستند و باعث کاهش التهاب ناگهاني فرد مي شوند.
*Interferons اين داروها مانند بتاسرون، آونکس و ربيف علايم بيماري را که در طول زمان بدتر مي شوند کنترل کرده و کاهش مي دهند.
* گلاتيرامر نوع ديگري از داروهاست که حمله سيستم دفاعي بدن به ميلين را متوقف مي کند. دارو روزي يک بار به فرد مبتلا تزريق مي شود. عوارض جانبي اين دارو داغ شدن بدن و تنگي نفس پس از تزريق است.
* Natalizumab. اين دارو مي تواند در حرکت سلول هاي ايمني مخرب بدن به سوي مغز و ستون فقرات اختلال ايجاد کند، اين دارو قابل تحمل براي بسياري از بيماران نيست و فقط در مورد بيماراني که تحمل ساير انواع درمان ها را ندارند توصيه مي شود. زيرا خطر نوعي عفونت مغزي مرگبار را تشديد مي کند.
سبک زندگي و درمان هاي خانگي ام اس
همزمان با دارو درماني مي توان بيمار را با چند روش و توصيه ساده به سمت زندگي طبيعي سوق داد.
* استراحت: خستگي مفرط يکي از علايم بارز ام اس است. بنابراين استراحت کافي مي تواند حس خستگي زياد از حد را از فرد کم تر کند.
* ورزش: براي مبتلايان به ام اس نوع متوسط ورزش هاي منظم هوازي بسيار مفيد است. تقويت عضلات، افزايش توده ماهيچه ها، حفظ تعادل و توازن بدن و رفع افسردگي به اين بيماران کمک شاياني مي کند.شنا نيز براي اين بيماران به ويژه کساني که از گرما و داغي بدن خود شکايت دارند توصيه مي شود.
* مقابله با گرما: گرماي زياد مي تواند به ضعف عضلات منجر شود، بدن بيماران مبتلا به ام اس به گرما حساس است بنابراين هرگز نبايد به تنهايي از حمام يا سوناي داغ استفاده کنند.
* پايين آوردن دماي بدن: بسياري از بيماران مبتلا به اين بيماري دچار تشديد علايم بيماري به هنگام گرم شدن بيش از حد بدن خود مي شوند. بنابراين استفاده از دستگاه تصفيه هوا در مناطق گرمسير ضروري است. حمام ولرم نيز مي تواند بسيار کمک کننده باشد.
* رژيم غذايي متعادل: رعايت يک رژيم غذايي سالم و متناسب مي تواند به سلامت سيستم ايمني بدن کمک کند.
* فعاليت هاي نرمال روزانه خود را ادامه دهيد.
* ارتباط خود با دوستان و خانواده را حفظ کنيد.
* سعي کنيد از فعاليت هاي سرگرم کننده عادي خود غافل نشويد.
http://www.khorasannews.com/News.aspx?ty...&id=118884
