2012/01/19, 07:39 PM
دکتر شهرام آگاه/فوق تخصص گوارش و کبد، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران/خطاهاي هفت گانه در محوطه آشپزخانه
7 عادت بيماري زا
تغذيه در سالم زيستن انسان نقش مهمي دارد و عادت‌هاي بد غذايي، مي‌توانند بر سلامت تمام ارگان‌هاي بدن تاثير منفي بگذارند بنابراين تمام افراد بايد براي حفظ سلامت خود، مجموعه‌اي از انواع گروه‌هاي غذايي را به تناسب در رژيم روزانه‌شان داشته باشند...
در غير اين صورت و در اثر مصرف نامناسب اين گروه‌ها، بدن با آسيب‌هايي جدي مواجه خواهد شد. در ادامه به بررسي برخي از عادت‌هاي غذايي اشتباه و تاثير منفي آنها بر دستگاه گوارش مي‌پردازيم.
عادت اول: افراط در مصرف کربوهيدرات و ابتلا به کبد چرب
متاسفانه برخي از افراد، تمايل زيادي به مصرف انواع کربوهيدرات‌ها مانند نان و برنج دارند و در طول روز هم به اندازه کافي ميوه يا سبزي نمي‌خورند، در حالي كه گنجاندن حجم بالايي از کربوهيدرات‌ها در رژيم غذايي روزانه، باعث بروز چاقي مفرط مي‌شود از آنجا که افراد چاق و پرخور، در کنار کربوهيدرات‌ها به مصرف غذاهاي چرب هم علاقه دارند، ابتلا به بيماري کبد چرب و عوارض ناشي از آن برايشان دور از انتظار نخواهد بود. پس بد نيست که با اندکي تغيير در سبک خورد و خوراک و کم‌کردن مصرف کربوهيدرات و چربي‌ها، احتمال ابتلا به کبد چرب را در خود کاهش دهيد.
عادت دوم: مصرف‌نكردن ميوه و سبزي و ابتلا به يبوست
در حالت عادي، خوردن 3 وعده غذاي اصلي همراه 2 ميان‌وعده، به تمام افراد سالم توصيه مي‌شود. نتايج مطالعه‌هاي مختلف نشان مي‌دهد که مصرف 5 وعده ميوه و سبزي در طول روز، خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها از جمله سرطان‌هاي دستگاه گوارش را تا حد قابل?قبولي کاهش مي‌دهد. پس اگر تا امروز اهل خوردن ميوه‌ها و سبزي‌ها نبوده‌ايد، بهتر است سبزي‌ها را در کنار وعده‌هاي اصلي غذايي و ميوه‌ها را هم در ميان‌وعده‌هايتان جاي دهيد.
نکته ديگر اين است که شما مي‌توانيد با مصرف به اندازه فيبر غذايي که به وفور در سبزي‌ها و ميوه‌ها وجود دارد، تحرک طبيعي دستگاه گوارش را حفظ کنيد. کساني که علاقه چنداني به خوردن ميوه‌ها و سبزي‌ها نشان نمي‌دهند، با کاهش دريافت فيبر غذايي، دچار کاهش تحرک طبيعي دستگاه گوارش و در نتيجه ابتلا به عوارض ناشي از آن مانند يبوست خواهند شد.
عادت سوم: مصرف فست‌فود و ابتلا به ريفلاکس
متاسفانه گرايش به مصرف فست‌فودها و غذاهاي آماده، از بدترين ارمغان‌هاي زندگي ماشيني است. چربي بيش از اندازه و افزودني‌هايي مانند انواع سس يا پنيرهاي چربي که به فست‌فودها اضافه مي‌شوند، از مهم‌ترين دلايل چاق شدن نسل امروز نسبت به نسل‌هاي گذشته است. از طرف ديگر، افزودني‌ها، نگهدارنده‌ها و مواد تشکيل‌دهنده فست‌فودها با تاثير منفي بر دستگاه گوارش، باعث بالارفتن احتمال ريفلاکس معده به مري مي‌شوند. به عبارت ساده‌تر، کساني که به اصطلاح دچار ترش‌کردن يا همان برگشت اسيد از معده به مري مي‌شوند، بايد مصرف فست‌فودها و غذاهاي حاضري را كنار بگذارند.
عادت چهارم: مصرف غذاهاي سرخ‌کردني و ابتلا به سرطان
برخي اوقات روغني که قرار است غذا در آن سرخ شود، بيش از اندازه حرارت مي‌بيند كه باعث ايجاد تغييرات شيميايي در ساختمان روغن خواهد شد. از طرف ديگر، امکان سوختن بخشي از قسمت‌هاي سطحي ماده خوراکي در طول فرآيند سرخ‌کردن وجود دارد. حرارت ديدن بيش از اندازه روغن و مصرف غذاهاي سرخ‌کرده‌اي که کمي هم گوشه و کنار آنها سوخته است، باعث آزاد شدن ترکيب‌هاي سرطان‌زا در بدن خواهد شد و دستگاه گوارش هم از زيان اين ترکيب‌ها در امان نخواهد ماند. ضمن اينکه با سرخ‌کردن و حرارت دادن بيش از حد برخي خوراکي‌ها مانند سبزي‌ها، حجم قابل‌توجهي از ويتامين‌هاي آنها هم از بين خواهند رفت و ديگر نبايد از آنها انتظار عملکرد ضدسرطاني داشت.
عادت پنجم: مصرف گوشت خام و ابتلا به اسهال
حتما شما هم تا به حال با افرادي که عادت به خوردن گوشت يا جگر نيمه پخته يا به
تعبير خودشان «آبدار» دارند، مواجه شده‌ايد. در حالي كه اگر گوشت به‌طور کامل و صحيح پخته نشود، احتمال باقي‌ماندن و تکثير برخي از ميکروب‌ها و عوامل بيماري‌زا در آن بالا مي‌رود، بنابراين کساني که به خوردن گوشت‌هاي آبدار علاقه دارند، بايد در انتظار ابتلا به انواع بيماري‌هاي گوارشي مانند مسموميت، اسهال و استفراغ هم باشند.
عادت ششم: خوردن غذاي مانده و ابتلا به مسموميت
گاهي از روي تنبلي يا شايد سهل‌انگاري، يادمان مي‌رود باقي مانده غذاها را داخل يخچال بگذاريم، ولي احتمال تکثير ميکروب‌ها در غذاهايي که حاوي مواد فاسدشدني مانند گوشت و چربي هستند، زياد است. اگر دوست نداريد به علت مسموميت غذايي ناشي از مصرف غذاهايي که بيشتر از 2-1 ساعت خارج از يخچال مانده‌اند، راهي بيمارستان شويد، بهتر است از خير خوردن اين غذاها بگذريد. دستگاه گوارش بچه‌ها، سالمندان و کساني که سيستم ايمني بدنشان ضعيف است، به ميکروب‌ها و سموم غذاهاي مانده، واکنش شديدتري نشان مي‌دهد.
عادت هفتم: نخوردن صبحانه و ابتلا به چاقي
برخي از افراد عادت دارند بدون خوردن صبحانه، خانه را ترک کنند در حالي که صبحانه يکي از مهم‌ترين وعده‌هاي غذايي است و مصرف آن نقش مهمي در حفظ سلامت بدن دارد. افرادي که صبحشان را با خوردن صبحانه آغاز مي‌کنند، انرژي کافي براي انجام تمام فعاليت‌هاي فکري و جسمي‌شان در طول روز دارند. کساني که عادت به خوردن صبحانه ندارند، دچار اختلال در کارکرد طبيعي بدن مي‌شوند و قدرت کافي براي انجام کارهاي فکري و حتي جسمي به خصوص در ساعت‌هاي اوليه صبح ندارند. از طرف ديگر، اين افراد به علت نرسيدن قند خون کافي به مغزشان در ساعت‌هاي اوليه روز دچار گرسنگي و اشتهاي کاذب مي‌شوند. اين اشتهاي کاذب مي‌تواند آنها را به سمت مصرف خوراکي‌هاي چرب، شيرين و پرکالري بکشاند و همين مساله باعث چاق شدن، ابتلا به کبد چرب و عوارض ناشي از اين ناراحتي‌ها خواهد شد.
7 عادت بيماري زا
تغذيه در سالم زيستن انسان نقش مهمي دارد و عادت‌هاي بد غذايي، مي‌توانند بر سلامت تمام ارگان‌هاي بدن تاثير منفي بگذارند بنابراين تمام افراد بايد براي حفظ سلامت خود، مجموعه‌اي از انواع گروه‌هاي غذايي را به تناسب در رژيم روزانه‌شان داشته باشند...
در غير اين صورت و در اثر مصرف نامناسب اين گروه‌ها، بدن با آسيب‌هايي جدي مواجه خواهد شد. در ادامه به بررسي برخي از عادت‌هاي غذايي اشتباه و تاثير منفي آنها بر دستگاه گوارش مي‌پردازيم.
عادت اول: افراط در مصرف کربوهيدرات و ابتلا به کبد چرب
متاسفانه برخي از افراد، تمايل زيادي به مصرف انواع کربوهيدرات‌ها مانند نان و برنج دارند و در طول روز هم به اندازه کافي ميوه يا سبزي نمي‌خورند، در حالي كه گنجاندن حجم بالايي از کربوهيدرات‌ها در رژيم غذايي روزانه، باعث بروز چاقي مفرط مي‌شود از آنجا که افراد چاق و پرخور، در کنار کربوهيدرات‌ها به مصرف غذاهاي چرب هم علاقه دارند، ابتلا به بيماري کبد چرب و عوارض ناشي از آن برايشان دور از انتظار نخواهد بود. پس بد نيست که با اندکي تغيير در سبک خورد و خوراک و کم‌کردن مصرف کربوهيدرات و چربي‌ها، احتمال ابتلا به کبد چرب را در خود کاهش دهيد.
عادت دوم: مصرف‌نكردن ميوه و سبزي و ابتلا به يبوست
در حالت عادي، خوردن 3 وعده غذاي اصلي همراه 2 ميان‌وعده، به تمام افراد سالم توصيه مي‌شود. نتايج مطالعه‌هاي مختلف نشان مي‌دهد که مصرف 5 وعده ميوه و سبزي در طول روز، خطر ابتلا به انواع سرطان‌ها از جمله سرطان‌هاي دستگاه گوارش را تا حد قابل?قبولي کاهش مي‌دهد. پس اگر تا امروز اهل خوردن ميوه‌ها و سبزي‌ها نبوده‌ايد، بهتر است سبزي‌ها را در کنار وعده‌هاي اصلي غذايي و ميوه‌ها را هم در ميان‌وعده‌هايتان جاي دهيد.
نکته ديگر اين است که شما مي‌توانيد با مصرف به اندازه فيبر غذايي که به وفور در سبزي‌ها و ميوه‌ها وجود دارد، تحرک طبيعي دستگاه گوارش را حفظ کنيد. کساني که علاقه چنداني به خوردن ميوه‌ها و سبزي‌ها نشان نمي‌دهند، با کاهش دريافت فيبر غذايي، دچار کاهش تحرک طبيعي دستگاه گوارش و در نتيجه ابتلا به عوارض ناشي از آن مانند يبوست خواهند شد.
عادت سوم: مصرف فست‌فود و ابتلا به ريفلاکس
متاسفانه گرايش به مصرف فست‌فودها و غذاهاي آماده، از بدترين ارمغان‌هاي زندگي ماشيني است. چربي بيش از اندازه و افزودني‌هايي مانند انواع سس يا پنيرهاي چربي که به فست‌فودها اضافه مي‌شوند، از مهم‌ترين دلايل چاق شدن نسل امروز نسبت به نسل‌هاي گذشته است. از طرف ديگر، افزودني‌ها، نگهدارنده‌ها و مواد تشکيل‌دهنده فست‌فودها با تاثير منفي بر دستگاه گوارش، باعث بالارفتن احتمال ريفلاکس معده به مري مي‌شوند. به عبارت ساده‌تر، کساني که به اصطلاح دچار ترش‌کردن يا همان برگشت اسيد از معده به مري مي‌شوند، بايد مصرف فست‌فودها و غذاهاي حاضري را كنار بگذارند.
عادت چهارم: مصرف غذاهاي سرخ‌کردني و ابتلا به سرطان
برخي اوقات روغني که قرار است غذا در آن سرخ شود، بيش از اندازه حرارت مي‌بيند كه باعث ايجاد تغييرات شيميايي در ساختمان روغن خواهد شد. از طرف ديگر، امکان سوختن بخشي از قسمت‌هاي سطحي ماده خوراکي در طول فرآيند سرخ‌کردن وجود دارد. حرارت ديدن بيش از اندازه روغن و مصرف غذاهاي سرخ‌کرده‌اي که کمي هم گوشه و کنار آنها سوخته است، باعث آزاد شدن ترکيب‌هاي سرطان‌زا در بدن خواهد شد و دستگاه گوارش هم از زيان اين ترکيب‌ها در امان نخواهد ماند. ضمن اينکه با سرخ‌کردن و حرارت دادن بيش از حد برخي خوراکي‌ها مانند سبزي‌ها، حجم قابل‌توجهي از ويتامين‌هاي آنها هم از بين خواهند رفت و ديگر نبايد از آنها انتظار عملکرد ضدسرطاني داشت.
عادت پنجم: مصرف گوشت خام و ابتلا به اسهال
حتما شما هم تا به حال با افرادي که عادت به خوردن گوشت يا جگر نيمه پخته يا به
تعبير خودشان «آبدار» دارند، مواجه شده‌ايد. در حالي كه اگر گوشت به‌طور کامل و صحيح پخته نشود، احتمال باقي‌ماندن و تکثير برخي از ميکروب‌ها و عوامل بيماري‌زا در آن بالا مي‌رود، بنابراين کساني که به خوردن گوشت‌هاي آبدار علاقه دارند، بايد در انتظار ابتلا به انواع بيماري‌هاي گوارشي مانند مسموميت، اسهال و استفراغ هم باشند.
عادت ششم: خوردن غذاي مانده و ابتلا به مسموميت
گاهي از روي تنبلي يا شايد سهل‌انگاري، يادمان مي‌رود باقي مانده غذاها را داخل يخچال بگذاريم، ولي احتمال تکثير ميکروب‌ها در غذاهايي که حاوي مواد فاسدشدني مانند گوشت و چربي هستند، زياد است. اگر دوست نداريد به علت مسموميت غذايي ناشي از مصرف غذاهايي که بيشتر از 2-1 ساعت خارج از يخچال مانده‌اند، راهي بيمارستان شويد، بهتر است از خير خوردن اين غذاها بگذريد. دستگاه گوارش بچه‌ها، سالمندان و کساني که سيستم ايمني بدنشان ضعيف است، به ميکروب‌ها و سموم غذاهاي مانده، واکنش شديدتري نشان مي‌دهد.
عادت هفتم: نخوردن صبحانه و ابتلا به چاقي
برخي از افراد عادت دارند بدون خوردن صبحانه، خانه را ترک کنند در حالي که صبحانه يکي از مهم‌ترين وعده‌هاي غذايي است و مصرف آن نقش مهمي در حفظ سلامت بدن دارد. افرادي که صبحشان را با خوردن صبحانه آغاز مي‌کنند، انرژي کافي براي انجام تمام فعاليت‌هاي فکري و جسمي‌شان در طول روز دارند. کساني که عادت به خوردن صبحانه ندارند، دچار اختلال در کارکرد طبيعي بدن مي‌شوند و قدرت کافي براي انجام کارهاي فکري و حتي جسمي به خصوص در ساعت‌هاي اوليه صبح ندارند. از طرف ديگر، اين افراد به علت نرسيدن قند خون کافي به مغزشان در ساعت‌هاي اوليه روز دچار گرسنگي و اشتهاي کاذب مي‌شوند. اين اشتهاي کاذب مي‌تواند آنها را به سمت مصرف خوراکي‌هاي چرب، شيرين و پرکالري بکشاند و همين مساله باعث چاق شدن، ابتلا به کبد چرب و عوارض ناشي از اين ناراحتي‌ها خواهد شد.
مهم این نیست که در کجای این دنیا ایستاده ایم
مهم اینست که در چه راستائی گام برمیداریم.
مهم اینست که در چه راستائی گام برمیداریم.
