در رابطه با روشهای مدیتیشن دوره هایی به نام "دوره مدیتیشن" یا "دوره مراقبه" یا "آموزش مدیتیشن" یا "کلاس مدیتیشن" یا "آموزش مراقبه" یا "کلاس مرافبه" در جاهای مختلف برگزار میشود، ولی بسیاری از دوره ها اصولی نبوده و پیام مدیتیشن را درست نمیرسانند.
روشهای متافیزیک یا ماوراءالطبیعه در یک دید کلی شامل معادلات یا LEVEL ذهنی و فراذهنی است. علم روانشناسی و تکنیکهای متداول مثل هیپنوتیزم و NLP در سطح ذهنی قرار میگیرند که کاربرد و جایگاه مفید خود را دارند. سیستم های روحی مانند انواع مدیتیشن، یوگا، ذن و تجارب عمیق مانند ارتباطهای معنوی، پرواز روح، انرژی درمانی کیفیتی درونی تر داشته و در سطح فراذهنی جا میگیرند ولی برای عملیاتی شدن خود از ذهن و جسم فرد کمک گرفته ولی ریشه در انرژی روحانی دارند.
این دو LEVEL به ظاهر تشابهات زیادی دارند و دارای مرز مشترکی هستند ولی در اصل دو دنیای متفاوت هستند. امروزه به دلیل فراروی ذهن این مرز مشترک گم شده و شاهد تداخل این دو سطح هستیم. تجارب روشهای سطح ذهنی بنا به شرایط زندگی فرد حالتی ساختگی دارد ولی در سطح فراذهنی، تجارب اکتشافی است بهتر بگویم باید اکتشافی باشد.
به خاطر حساسیت ها و ترفندهای ذهن جهشی، تجارب سطح روحانی نیز میتواند شکلی ذهنی به خود بگیرد یعنی ذهنیت یا یک دنیای مجازی بر اساس تعالیم مربوطه برای فرد ساخته شود و این به خاطر بالا رفتن درجه خودهیپنوتیزمی ذهن معاصر میباشد.
امروزه به خصوص در کشور ما شاهد این هستیم که در بعضی جاها مدیتیشن را به عنوان تکنیکی ساده در کلاسهای روانشناسی برای آرام سازی فرد یعنی هم ردیف روشهای ذهنی آموزش میدهند در حالی که در اصل مدیتیشن واقعی کیفیتی روحانی داشته و روشی فراذهنی است که یکی از فواید پرورش روحی در آن احساس آرامش پایدار در فرد میباشد، چراکه اگر فقط هدف کسب آرامش باشد روشهای ذهنی جوابگوست، هرچند کیفیت آرامشی که در علوم روحی و مدیتیشن تجربه میکنیم ماندگارتر و عمیقتر و انرژی دهنده میباشد و یا در جاهایی که رویکرد معنوی به مدیتیشن دارند به خاطر عدم هدایت درست همانطور که در بالا توضیح دادم شکلی ذهنی و تلقینی به خود میگیرد.
پس تمام تجارب روحی، تجربه ذهنی موازی با خود را دارند، از طرفی در مواردی ممکن است مسیر کسب تجارب روحی از حالات موازی آن یعنی اشکال ذهنی شروع شود که بایستی این تجارب درست هدایت شده تا در ادامه شکلی روحانی به خود گرفته و حالتی ساختگی پیدا نکنند، به تعبیری با توجه به شرایط میتوان از تجارب ذهنی خاص به عنوان ابزاری برای رسیدن به مکاشفاتی درونی استفاده کرد مثلاً از تجسم یا داشتن حسی مجازی از واقعیت برای رسیدن به حسی درست و کامل از واقعیت، که با حضور استادی آگاه و به تناسب پیشرفت روحی فرد و رسیدن به حالتهای بی ذهنی تمام تجارب ذهنی و مجازی ذوب شده و به شکل واقعی و روحانی خود تبدیل میشوند.
بنابراین مهم نیست مدیتیشن یا مراقبه با چه اسم و سبکی آموزش داده میشود، اصل اساسی این است که محدود به تعالیم نبوده و در مسیری روحی هدایت شده و فرد را به ورای تعالیم برده و به کشف خود و واقعیتهای درون برساند و روشهای تمرینی باید انعطاف لازم را داشته و در هر شرایط زمانی و مکانی و سنی عملیاتی باشد.
روشهای متافیزیک یا ماوراءالطبیعه در یک دید کلی شامل معادلات یا LEVEL ذهنی و فراذهنی است. علم روانشناسی و تکنیکهای متداول مثل هیپنوتیزم و NLP در سطح ذهنی قرار میگیرند که کاربرد و جایگاه مفید خود را دارند. سیستم های روحی مانند انواع مدیتیشن، یوگا، ذن و تجارب عمیق مانند ارتباطهای معنوی، پرواز روح، انرژی درمانی کیفیتی درونی تر داشته و در سطح فراذهنی جا میگیرند ولی برای عملیاتی شدن خود از ذهن و جسم فرد کمک گرفته ولی ریشه در انرژی روحانی دارند.
این دو LEVEL به ظاهر تشابهات زیادی دارند و دارای مرز مشترکی هستند ولی در اصل دو دنیای متفاوت هستند. امروزه به دلیل فراروی ذهن این مرز مشترک گم شده و شاهد تداخل این دو سطح هستیم. تجارب روشهای سطح ذهنی بنا به شرایط زندگی فرد حالتی ساختگی دارد ولی در سطح فراذهنی، تجارب اکتشافی است بهتر بگویم باید اکتشافی باشد.
به خاطر حساسیت ها و ترفندهای ذهن جهشی، تجارب سطح روحانی نیز میتواند شکلی ذهنی به خود بگیرد یعنی ذهنیت یا یک دنیای مجازی بر اساس تعالیم مربوطه برای فرد ساخته شود و این به خاطر بالا رفتن درجه خودهیپنوتیزمی ذهن معاصر میباشد.
امروزه به خصوص در کشور ما شاهد این هستیم که در بعضی جاها مدیتیشن را به عنوان تکنیکی ساده در کلاسهای روانشناسی برای آرام سازی فرد یعنی هم ردیف روشهای ذهنی آموزش میدهند در حالی که در اصل مدیتیشن واقعی کیفیتی روحانی داشته و روشی فراذهنی است که یکی از فواید پرورش روحی در آن احساس آرامش پایدار در فرد میباشد، چراکه اگر فقط هدف کسب آرامش باشد روشهای ذهنی جوابگوست، هرچند کیفیت آرامشی که در علوم روحی و مدیتیشن تجربه میکنیم ماندگارتر و عمیقتر و انرژی دهنده میباشد و یا در جاهایی که رویکرد معنوی به مدیتیشن دارند به خاطر عدم هدایت درست همانطور که در بالا توضیح دادم شکلی ذهنی و تلقینی به خود میگیرد.
پس تمام تجارب روحی، تجربه ذهنی موازی با خود را دارند، از طرفی در مواردی ممکن است مسیر کسب تجارب روحی از حالات موازی آن یعنی اشکال ذهنی شروع شود که بایستی این تجارب درست هدایت شده تا در ادامه شکلی روحانی به خود گرفته و حالتی ساختگی پیدا نکنند، به تعبیری با توجه به شرایط میتوان از تجارب ذهنی خاص به عنوان ابزاری برای رسیدن به مکاشفاتی درونی استفاده کرد مثلاً از تجسم یا داشتن حسی مجازی از واقعیت برای رسیدن به حسی درست و کامل از واقعیت، که با حضور استادی آگاه و به تناسب پیشرفت روحی فرد و رسیدن به حالتهای بی ذهنی تمام تجارب ذهنی و مجازی ذوب شده و به شکل واقعی و روحانی خود تبدیل میشوند.
بنابراین مهم نیست مدیتیشن یا مراقبه با چه اسم و سبکی آموزش داده میشود، اصل اساسی این است که محدود به تعالیم نبوده و در مسیری روحی هدایت شده و فرد را به ورای تعالیم برده و به کشف خود و واقعیتهای درون برساند و روشهای تمرینی باید انعطاف لازم را داشته و در هر شرایط زمانی و مکانی و سنی عملیاتی باشد.
