[شهرزاد]

اثرات آلودگی صوتی در زندگی شهری

اصولا سر و صدای محیط پیرامون در درازمدت به ایجاد ضایعات فیزیولوژیک در انسان منجر شده و گاه آثارشان به صورت خستگی، خواب آلودگی، توهم و حتی حملات عصبی تظاهر می نماید. آلودگی صوتی در عصر تکنولوژی اما به عنوان شایع ترین علل کاهش شنوایی عصبی اکتسابی نیز مطرح است و البته هنگامی که این بیماری به گوش آسیب رساند، دیگر قابل درمان نبوده و متاسفانه افراد آلوده به صوت زمانی متوجه مرض خود می شوند که بیماریشان به مراحل حاد رسیده و غیرقابل بازگشت شده است.

اساسا شلوغی زیاد و آلودگی صوتی نوعی عامل استرس زای بیولوژیک و از عوامل تحریک و تخریب سلسله اعصاب است که نه تنها بر سیستم شنوایی که بر کل بدن آدمی و روان او تاثیرات مخرب خواهد گذاشت. اکثر افراد به نوعی به سر و صداهای ناهنجار محیط زندگی خود به مرور عادت کرده و از آنجا که پارادایم آلودگی صوتی را جزءلاینفک زندگی شان می پندارند لکن ناراحتی ناشی از مضرات آن را چندان حس نمی کنند. در نهایت اختلالات هورمونی و عدم سلامت که یکی از نمادهای عینی اش کاهش شنوایی است سبب شده تا شخص نتواند با مردم و جامعه اطرافش ارتباط موثر و کارآمد برقرار نموده که این به نوبه خود باعث کاهش کیفیت زندگی و سلامت روحی و بهداشت روانی او می شود و باری بر دوش اجتماع و افراد در واقع آن خواهد گذاشت.

امروزه در جوامع پست مدرن، آلودگی صوتی به دلیل ناملموس بودن و بی توجهی افکار عمومی و عادت به شنیدن صداهای غیراستاندارد در زندگی های به اصطلاح نوآر و آوانگارد و این که تحمل آلودگی صوتی و مدارای صوتی از خصایص و ویژگی های زندگی در کلانشهرها محسوب می شود لذا این پدیده پر صدا به چالشی خاموش و اصطکاکی فرسایشی مبدل شده است. هرچند در جهان صنعتی امروز و بویژه در کشورهای توسعه یافته سر و صدای زیست محیطی شامل اصوات ناشی از ترافیک جاده ای، ترافیک هوایی و قطارها، صنایع، ساخت و سازها و فعالیت های معمول است لکن کارشناسان عوامل موثر در ایجاد آلودگی صوتی در ایران و بخصوص تهران را خودروها و موتورسیکلت ها دانسته و به علاوه بوق هایی با اصوات گوشخراش و متفاوت عاملی دیوانه کننده در میان عوامل ایجاد آلودگی صوتی به شمار می آیند.

از مضرات آلودگی صوتی همین بس که تحقیقات نشان می دهد حتی رشد گیاهان نیز بر اثر سر و صدای بلند بشدت کاسته شده و در مورد جانوران هم مهاجرت بی موقع حیات وحش و پرندگان، سقط جنین، خونریزی گوش، بی اشتهایی، بروز حالات پرخاشگرانه، کاهش شیر در موجودات شیرده و کوتاهی طول عمر از جمله اثرات سر و صداهای ناهنجار بر جانوران است. آلودگی صوتی اجسام بی جان را نیز بی نصیب نگذاشته و لذا از اهم آثار آلودگی صوتی و ارتعاشات اجسام بی جان می توان به شکسته شدن شیشه ها و ایجاد شکاف در ساختمان ها اشاره نمود. با توجه به شاکله اصلی «اصل پنجاهم قانون اساسی» جمهوری اسلامی ایران، حفاظت محیط زیست که هم نسل امروز و هم نسل های بعدی می بایست در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند وظیفه ای عمومی تلقی شده و از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند، جرم و لذا ممنوع است. هم اینک در شرایطی به سر می بریم که اخباری مبنی بر اعلام فهرست حدود ۶۰۰ نقطه خارج از حد استاندارد آلودگی صوتی در تهران منتشر شده و نشانه هشداری جدی برای همه شهروندانی است که در شرایط نابسامان هشدار و فرابحرانی روزگار را سپری می کنند.


منبع:jamejamonline.ir

[sargol]

شماره خبر : 125911 تاریخ خبر : ۱۳۹۱/۱۰/۲ ساعت خبر : ۱۱ : ۴۵
تاثیر آلودگی صوتی بر اعصاب و روان
چنانچه فردی استراحت و خواب کافی نداشته باشد نمی‌تواند در زمان بیداری طبق برنامه کارهایش را انجام دهد. حتی حافظه‌اش کارکرد لازم را نیز ندارد. در نتیجه این مسئله به همراه آلودگی هوا که هم‌اکنون معضلی جدی در اکثر کلانشهرهاست باعث استرس، اضطراب و اختلال در تمرکز فرد می‌شود.

ایران / حمیده گودرزی : نظریه‌های کارشناسان مسائل اجتماعی و نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد یکی از مسائل مهمی که موجب وقوع جرایم مختلف در کشور می‌شود به هم ریختگی روح و روان افراد است که بخش عمده‌ای از آنها ناشی از استرس و عصبانیت‌های زودهنگام است.
یکی از دلایل بروز این مشکلات عصبی نیز آلودگی‌های صوتی و نداشتن استراحت کافی است. در چنین وضعیتی فرد که به خاطر مشکلات گوناگون به شدت رنجیده خاطر شده است و از سوی دیگر به خاطر استرس‌های ناشی از مشکلات نتوانسته به قدر کافی استراحت داشته باشد، به محض شنیدن یک صدای ناهنجار از کوره دررفته و سعی می‌کند عقده‌های روانی سرکوب شده‌اش را بر سر خانواده خود یا اطرافیانش خالی کند. این در حالی است که انواع صداهای ناهنجار ازجمله صدای ناهنجار افراد دوره‌گرد که در طول ساعت‌های مختلف روز از پشت بلندگوها به گوش می‌رسد فریاد بخش قابل‌توجهی از مردم را درآورده است بی‌آنکه مسئولان شهرداری‌ها به وظایف قانونی‌شان در قبال شهروندان عمل کنند.
دکتر رضا سوری جرم‌شناس و بازپرس شعبه پنجم دادسرای شهرستان ری در این باره می‌گوید: با نگاهی به اکثر جرایم درمی‌یابیم علت اصلی اغلب جرایم موسوم به جنایی به دلیل به هم ریختگی روح و روان افراد و به دنبال عصبانیت‌های لحظه‌ای و کنترل نکردن خشم صورت می‌گیرد که درگیری‌های خانوادگی، کاری یا خیابانی از جمله آنهاست. در این میان یکی از دلایل بروز این قبیل مسائل و مشکلات نیز ریشه در آلودگی‌های صوتی دارد.
وی می‌گوید: به طور کلی صدا یا صوت عبارت است از امواج طولی که از ارتعاش سریع اجسام و مواد اعم از جامد، مایع و گاز تولید می‌شود. با توجه به این تعریف، آلودگی صوتی عبارت است از پخش و انتشار هرگونه صوت و صدا و ارتعاش بیش از حد مجاز و مقرر در فضای باز (فضای غیرسرپوشیده). اما حد مجاز آلودگی صوتی که استاندارد آلودگی صوتی نیز نامیده می‌شود عبارت است از میزان و مشخصات ویژه‌ای که با توجه به اصول حفاظت محیط زیست و برمبنای واحد اندازه‌گیری صدا برای منابع مولد آلودگی صوتی و فضای مورد انتشار در محیطهای مختلف تعیین می‌گردد. حال با توجه به توضیحات ارائه شده درمی‌یابیم افرادی که به بهانه کسب درآمد در ساعات استراحت مردم با وانت، چرخ‌دستی یا سایر وسایط نقلیه با استفاده از بلندگو در محله‌ها اقدام به خرید و فروش لوازم خانگی، میوه و... می‌کنند به نوعی برای شهروندان مزاحمت ایجاد می‌نمایند که این موضوع نیز باعث هیستریک یا عصبانیت در مردم و در نهایت منجر به درگیری‌های خانوادگی و پرخاشگری در بین سایر افراد می‌شود. البته در برخی از موارد هم این مسئله باعث می‌شود تا فردی که از مزاحمت‌های فرد دوره‌گرد به ستوه آمده با وی درگیر شود که در برخی از موارد هم منجر به قتل یا آسیب‌های جدی بدنی به یکدیگر و در نهایت تشکیل پرونده قضایی می‌شود.
به گفته بازپرس «سوری» اگر این افراد شغل مناسب داشته باشند هیچگاه به خود این اجازه را نمی‌دهند که برای کسب درآمد، با بلندگو در خیابان فریاد بزنند و برای مردم ایجاد مزاحمت نمایند. پس به نظر می‌رسد دستگاه‌ها و نهادهای مسئول از جمله شهرداری‌ها می‌بایست برای رفاه و آسایش مردم تصمیماتی اتخاذ کنند و این قبیل افراد و مشاغل را ساماندهی کنند چرا که این افراد نه تنها از بعد اجتماعی باعث اخلال در نظم و آسایش جامعه می‌شوند بلکه از نظر اقتصادی نیز برای کشور زیان‌هایی به بار می‌آورند. چرا که این افراد موظف هستند در قبال کارکرد خود هزینه‌های جانبی قانونی نیز پرداخت کنند اما هیچگاه چنین بهایی را نمی‌پردازند به عنوان مثال این افراد بابت کاری که انجام می‌دهند باید مالیات بپردازند و یا در قبال کالایی که فروخته‌اند (از بابت کم‌فروشی و یا فروختن جنس نو و مرغوب) هیچ مسئولیتی قبول نمی‌کنند. پس باید با فعالیت غیرقانونی این افراد که هم از لحاظ اقتصادی، روانی و آلودگی صوتی به ضرر جامعه است مقابله کرد چرا که درحقیقت این افراد بی‌بضاعت نیستند بلکه افرادی هستند که روح و روان جامعه را مخدوش کرده و به نوعی در سیستم اقتصادی و اجتماعی کشور نیز اخلال می‌کنند.
قانونی برای برخورد با عوامل آلودگی‌های صوتی وجود ندارد
بازپرس سوری، در ادامه می‌گوید: برای جلوگیری از آلودگی‌های صوتی، قانون خاص و مشخصی وجود ندارد و این موضوع نیز در قالب قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب سال 1374 رسیدگی می‌شود. حال آن که آئین نامه اجرایی آن نیز در سال 78 از سوی هیأت وزیران تصویب شده است. آئین نامه مذکور دارای 13 ماده و تبصره است که با قرار دادن این مواد در کنار یکدیگر بر حسب موضوع تصمیمات قضایی گرفته و حکم صادر می‌شود!
وی با اشاره به تبصره 5 آئین نامه اجرایی قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا نیز می‌گوید: هر فرد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از انجام بازرسی یا تعیین میزان آلودگی صوتی جلوگیری کند و یا از آمار و اطلاعات موردنیاز خودداری کند مطابق ماده 30 همین آئین نامه محاکمه می‌گردد. طبق ماده 30 افرادی که آلودگی صوتی ایجاد کنند برحسب اهمیت موضوع به جزای نقدی از 500 هزار ریال تا 5 میلیون ریال و در صورت تکرار به حبس تعزیری از یک ماه تا سه ماه و جزای نقدی محکوم خواهند شد.
مسئول برخورد با عاملان آلودگی صوتی کیست؟
دکتر سوری همچنین درباره نحوه برخورد با دستفروشانی که آلودگی صوتی ایجاد می‌کنند، می‌گوید: در مرحله نخست این وظیفه شهرداری‌هاست که با این دسته افراد مبارزه کنند. اما طبق قوانین موجود اگر این افراد در کنار بزرگراه‌ها توقف کرده و ایجاد ترافیک کنند وظیفه پلیس راهور است که با آنها برخورد کند اگر هم در سطح خیابانها و شهرها سدمعبر کرده یا مانع کسب و کار دیگران شوند این وظیفه شهرداری‌هاست که با کمک نیروی انتظامی که ضابط قضایی محسوب می شوند متهمان را به دادسرای محل وقوع جرم معرفی کنند.
تأثیر آلودگی‌های صوتی بر اعصاب و روان
دکتر حسن عشایری، عصب‌شناس، روانپزشک و مدرس دانشگاه تهران نیز معتقد است افراد در زندگی باید یکسری کارهایی را انجام دهند که نیاز به هوشیاری کامل، توجه و تمرکز دارد. این مهم نیز در صورتی محقق می شود که فرد استراحت کامل داشته است. یکی از عواملی که باعث به هم خوردن استراحت افراد و در نتیجه بروز عصبانیت می‌شود، آلودگی صوتی ناشی از بوق خودروها، بلندگوی دوره‌گردها و یا حتی صدای موزیک بلند همسایه و موارد مختلف مشابه می‌باشد. از این رو چنانچه فردی استراحت و خواب کافی نداشته باشد نمی‌تواند در زمان بیداری طبق برنامه کارهایش را انجام دهد. حتی حافظه‌اش کارکرد لازم را نیز ندارد. در نتیجه این مسئله به همراه آلودگی هوا که هم‌اکنون معضلی جدی در اکثر کلانشهرهاست باعث استرس، اضطراب و اختلال در تمرکز فرد می‌شود. کما این که در تحقیقات‌مان ثابت کرده‌ایم چنانچه کارکرد مغز دچار آشفتگی شود به طور قطع استرس در فرد ایجاد می‌شود. به گفته دکتر عشایری زندگی شهری بدون شک بی‌استرس امکانپذیر نیست. به عنوان مثال هنگام رانندگی وقوع برخی از وقایع، ناخودآگاه در راننده استرس ایجاد می‌کند. حال اگر این موضوع با آلودگی‌های صوتی و آلودگی هوا باشد موجب اختلال در پردازش و کارکرد اطلاعات حافظه می‌شود. چنانچه این وضعیت با محرک‌های دیگر ازجمله برخی مشکلات خانوادگی و موارد دیگر نیز همراه شود در کیفیت عصب‌شناختی فرد اثر منفی می‌گذارد که این حالت یکی از علل عصبانیت در فرد می‌شود. پس در چنین وضعیتی آستانه تحمل فرد پائین می‌آید و باعث می‌شود تا وی یکسری واکنش‌های ضداجتماعی نشان دهد. این روانپزشک با بیان این که واکنش‌های آلودگی صدا و اختلالات و استرس‌های ناشی از آن در زندگی شهرنشینی باعث رنجورشدن افکار و روان می‌شود، خاطرنشان می‌کند: وقتی در روح و روان فرد اختلالی ایجاد شود به میزان 22 درصد بر قلب و سایر اعضای بدن اثر سوء می‌گذارد که همین مسئله نیز باعث می‌شود کیفیت زندگی افراد پائین بیاید. از این رو آن فرد نمی‌تواند ذهن خلاقی داشته باشد و درست فکر کند و همیشه حالت عصبیت خواهد داشت. پس در اینجا می‌بینیم که وجود صداها در زمان خواب افراد و کارکرد مغز چه اثرات منفی جدی دارد. به عنوان مثال وقتی در نیمه‌شب یک برج‌ساز یا ساختمان‌ساز در حال تخلیه آهن است و مورد اعتراض همسایه قرار می‌گیرد به راحتی می‌گوید: خلافی و عوارض را داده‌ام و کوچه متعلق به خودم است پس هر کاری که دلم بخواهد انجام می‌دهم. فردی که با صدای بلند موسیقی گوش می‌دهد به طور قطع برای افرادی که بیمار هستند یا نیاز به استراحت دارند و یا فردی که خواب است استرس جدی تولید می‌کند و این فرایند در زندگی روزمره چنین افرادی تأثیر منفی خواهد گذاشت. متأسفانه به این مسائل هیچگاه در کشور ما توجه جدی نشده است. به عنوان مثال در همه کشورها بخصوص در اروپا، هنگام ظهر بخصوص در طول ساعات 13 تا 15 در محله‌های مسکونی هیچ کسی حتی اجازه ندارد از دستگاه چمن‌زنی استفاده کند چرا که آن ساعات زمان استراحت مردم است و به محض این که فردی برای آنها مزاحمت ایجاد کند به طور قطع جریمه خواهد شد. این در حالی است که ما در کشورمان بوق و انواع صداهای ناهنجار داریم و به طور تقریبی در همه جا آلودگی صوتی باعث آزار و اذیت مردم می‌شود اما هیچ توجهی به این مسائل نمی‌شود. به گفته دکتر عشایری ، باید در مقابل مدارس و بیمارستانها بوق‌زدن به طور واقعی ممنوع شود نه در حد یک تابلو بماند. چرا که در یادگیری دانش‌آموزان تأثیر منفی دارد و برای بیماران نیز تبعات خواهد داشت. وی با اشاره این که متأسفانه در کشور ما فرهنگ شهرنشینی به طور کامل شکل نگرفته و آداب شهرنشینی به طور کامل رعایت نمی‌شود، می‌گوید: برای مقابله با آلودگی‌های صوتی باید فرهنگ‌سازی از آموزش و پرورش آغاز و از همان ابتدا فرهنگ شهرنشینی به دانش‌آموزان آموزش داده شود و در دوره‌های مختلف آموزشی
نیز ادامه یابد.
به گفته وی براساس تحقیقات انجام شده در یک چهارراه کلانشهرهای ایران در هر دقیقه 70 تا 80 صدای بوق شنیده می‌شود و در حقیقت این آلودگی صوتی به حریم خصوصی سلامت شنوندگان آسیب می‌رساند. پس باید تمامی مسئولان و دست‌اندرکاران مربوطه برای حفظ سلامت مردم چاره‌ای بیندیشند.

---

نقش آلودگی صوتی در ام.اس

آلودگی صوتی افسردگی می آورد

محیط هایی که همراه با آلودگی صوتی باشند سبب ساز افزایش تحریک پذیری، تنش، پرخاشگری و فرسودگی شغلی و روانی می شوند.
آلودگی صوتی یکی از عوامل موثر در بروز استرس شغلی و کاری در حیات روانی جوامع است. آلودگی صوتی قدرت شنوایی را به تدریج و به طور غیرمحسوس کاهش می دهد و ابتدا بخش هایی که وظیفه انتقال اصوات بلند را در گوش برعهده دارند، ضعیف می شوند و از میان می روند.
قرار گرفتن دائمی در معرض اصوات بلند عارضه زنگ زدن، وزوز و سوت کشیدن گوش را به همراه دارد. از دست دادن قدرت شنوایی بر اثر آلودگی صوتی برخلاف عوارض کهولت بر شنوایی انسان، قابل درمان نیست و حداقل بازگشت به حالت عادی غیرممکن است چون در این عارضه سلول های حلزونی گوش داخلی تخریب می شود.
سردرد، خستگی، افزایش فشار خون، تحریک پذیری و زودرنجی، ضعف سیستم ایمنی بدن، سوءهاضمه و مشکلات گوارشی، آسیب پذیری در مقابل بیماری های ویروسی و عفونی و... از دیگر عوارض آلودگی صوتی هستند که در شهرهای شلوغ و صنعتی با شدت و ضعف نسبی رخ می دهند.
کاهش قدرت یادگیری در کودکان، سقط جنین، انقباضات عضلانی و عروقی، استرس، بیماری های قلبی و عصبی، ام اس و افسردگی جزء عوارضی است که نقش آلودگی صوتی در بروز آنها اثبات شده است.
یکی دیگر از اثرات منفی آلودگی صوتی بر روی انسان، تاثیرات بالینی آن است که سبب بالارفتن فشار داخل جمجمه و کاهش ترشحات بزاق و در نتیجه منجر به خشکی دهان می شود. سر و صدا و آلودگی صوتی ممکن است با فشار فیزیولوژیک خود، بیماری ها را تشدید کند.
جمعه 18 شهریور ماه سال 1390 15:53