2014/04/03, 11:56 AM
بررسی اثرگذاری و اثرپذیری مزاج و حالات روانی
حالات روانی یا اعراض نفسانی مهم ترین نقش را در حفظ سلامتی و درمان بیماری بر عهده دارند زیرا به سرعت، قوا و
افعال را تحت تاثیر قرار می دهند.
حكیم سید اسماعیل جرجانی در کتاب اغراض الطبیه در اين باره می فرمايد:
اعراض نفسانی شادی است و غم و خشم و لذت و ایمنی و ترس و خجلی و اندیشه کارهای مهم و عمل های باریك و
امید و نومیدی. و هر یك را اندر تن مردم اثری ظاهر است فزون از اثر طعام و شراب و غیرآن؛ از بهر آنکه طعام و
شراب و دیگر اسباب بدان زودی اثر نکند که اعراض نفسانی. نبینی که اثر سخن یا چیزی خوش و ناخوش که مردم
بشنود و اندیشه که بر خاطر بگذرد چگونه بی هیچ مهلت زود به رنگ و روی پدید آید و حرکت و آواز مردم بگردد؟
.و این حال نشان آن است که اثر اعراض نفسانی قوی تر از دیگر سبب هاست.
مزاج انسان به شدت از حالات روانی تأثیر می پذیرد؛ برخی از این حالات با سرعت بسیار زیاد و برخی با سرعت
کمتر مزاج انسان را تحت تأثیر قرار می دهند. به عنوان مثال خشم، حرارت را به طور ناگهانی به بیرون می راند در حالی که
لذت، حرارت را کم کم به بیرون می راند. ترس، حرارت را به طور ناگهانی به داخل می راند (چهره سفید می شود) ولی
اندوه، حرارت را کم کم به داخل رانده، در دراز مدت موجب بیماری های سودایی می شود. در جدول بعدی، شش
حالت روانی مهم و کیفیت هر یک بیان گردیده است.
حالت روانی کیفیت
خشم گرم و خشک
هیجان گرم و خشک
نگرانی گرم و تر
ترس سرد و تر
افسردگی سرد و خشک
غم سرد و خشک
کسی که ضروریات شش گانه دیگر را به خوبی تدبیر کند ولی بسیار زودخشم یا بسیار بی خیال و خونسرد باشد
نمی تواند به تندرستی کامل دست یابد. تسلط بر حالات نفسانی و واکنش معقول در برابر پیشامدها خیلی مهم است.
پزشک نیز باید سودها و زیان های حالات روانی گوناگون مانند غم و شادی، ترس و خشم و … را بشناسد تا بتواند با همة
نیرو با بیماری ها مبارزه کند و سلامت را به فرد بازگرداند.
جرجانی در اين مورد می گويد:
بباید دانست که بر طبیب واجب است که منفعت و مضرت اعراض نفسانی به حقیقت بشناسد از بهر آنکه شناختن آن و تدبیر حاصل کردن ودفع کردن هر یك اصلی بزرگ است اندر نگاه داشتن تندرستی و بازداشتن بیماری
بقراط نیز می گويد:
بعضی بیماران اگرچه شرایط آنها خطرناک است، به راحتی سلامتی خود را با تکیه بر مهربانی پزشك به دست می آورند.
منبع: بررسی مفرحات و نقش آنها در تغذیه و زندگی سالم بر اساس طب ایرانی
گردآوری و تنظیم:دکتر حسین رضایی زاده
حالات روانی یا اعراض نفسانی مهم ترین نقش را در حفظ سلامتی و درمان بیماری بر عهده دارند زیرا به سرعت، قوا و
افعال را تحت تاثیر قرار می دهند.
حكیم سید اسماعیل جرجانی در کتاب اغراض الطبیه در اين باره می فرمايد:
اعراض نفسانی شادی است و غم و خشم و لذت و ایمنی و ترس و خجلی و اندیشه کارهای مهم و عمل های باریك و
امید و نومیدی. و هر یك را اندر تن مردم اثری ظاهر است فزون از اثر طعام و شراب و غیرآن؛ از بهر آنکه طعام و
شراب و دیگر اسباب بدان زودی اثر نکند که اعراض نفسانی. نبینی که اثر سخن یا چیزی خوش و ناخوش که مردم
بشنود و اندیشه که بر خاطر بگذرد چگونه بی هیچ مهلت زود به رنگ و روی پدید آید و حرکت و آواز مردم بگردد؟
.و این حال نشان آن است که اثر اعراض نفسانی قوی تر از دیگر سبب هاست.
مزاج انسان به شدت از حالات روانی تأثیر می پذیرد؛ برخی از این حالات با سرعت بسیار زیاد و برخی با سرعت
کمتر مزاج انسان را تحت تأثیر قرار می دهند. به عنوان مثال خشم، حرارت را به طور ناگهانی به بیرون می راند در حالی که
لذت، حرارت را کم کم به بیرون می راند. ترس، حرارت را به طور ناگهانی به داخل می راند (چهره سفید می شود) ولی
اندوه، حرارت را کم کم به داخل رانده، در دراز مدت موجب بیماری های سودایی می شود. در جدول بعدی، شش
حالت روانی مهم و کیفیت هر یک بیان گردیده است.
حالت روانی کیفیت
خشم گرم و خشک
هیجان گرم و خشک
نگرانی گرم و تر
ترس سرد و تر
افسردگی سرد و خشک
غم سرد و خشک
کسی که ضروریات شش گانه دیگر را به خوبی تدبیر کند ولی بسیار زودخشم یا بسیار بی خیال و خونسرد باشد
نمی تواند به تندرستی کامل دست یابد. تسلط بر حالات نفسانی و واکنش معقول در برابر پیشامدها خیلی مهم است.
پزشک نیز باید سودها و زیان های حالات روانی گوناگون مانند غم و شادی، ترس و خشم و … را بشناسد تا بتواند با همة
نیرو با بیماری ها مبارزه کند و سلامت را به فرد بازگرداند.
جرجانی در اين مورد می گويد:
بباید دانست که بر طبیب واجب است که منفعت و مضرت اعراض نفسانی به حقیقت بشناسد از بهر آنکه شناختن آن و تدبیر حاصل کردن ودفع کردن هر یك اصلی بزرگ است اندر نگاه داشتن تندرستی و بازداشتن بیماری
بقراط نیز می گويد:
بعضی بیماران اگرچه شرایط آنها خطرناک است، به راحتی سلامتی خود را با تکیه بر مهربانی پزشك به دست می آورند.
منبع: بررسی مفرحات و نقش آنها در تغذیه و زندگی سالم بر اساس طب ایرانی
گردآوری و تنظیم:دکتر حسین رضایی زاده
خدای درهای باز، خدای درهای بسته، ما را از این آستانه بگذران.
