2011/03/05, 09:32 PM
خنده، دوای دردهای بی درمان. آيا تا به حال انديشيده ايد که خنده چه فوايدي مي تواند داشته باشد؟ خنده تنها مجموعه ای از اصوات بلند و گاه ناهنجار نيست که از حنجره ما خارج شود، بلکه خنده مي تواند بر تمام ابعاد انسان تاثير بگذارد. دکتر «مجيد پزشکی» روانشناس و نماينده باشگاه جهانی خنده در ايران و پژوهشگر خنده درمانی است. چندی پيش او سمينار «همگام با باشگاه های خنده جهان» را در مجموعه فرهنگ و هنری تهران برگزار کرد. به اين بهانه با او گفت وگويی انجام شده است که با هم می خوانيم .
خنده آثار بسيار مفيدی بر تمام ابعاد وجودی انسان از نظر زيستی، روانی و اجتماعی دارد. خوشبختانه ما ايرانيان انسان های اجتماعی هستيم و هميشه در جمع های خودمانی لطيفه می گوييم و همه با هم می خنديم. اين نشان می دهد که تا چه اندازه در درون، شادی نهفته داريم. حتی بزرگان و شاعران برجسته ما هم آثار مثبت خنده را خيلی پيش تر از ديگران کشف کرده اند. به طوری که حتی در اشعار شاعران کهن همانند سعدي، حافظ، مولانا و غيره از خنده سخن به ميان آمده است. سعدي در قرن هفتم درباره خنده مي گويد؛
چو به خنده درآيي چه جاي مرهم ريش
که ممکن است بر جسم مرده جان آري
يا فردوسي مي گويد؛
چو شادي بکاهد، بکاهد روان
خرد گردد اندر ميان ناتوان
در سال هاي اخير تحقيقات زيادي درباره خنده انجام شده که با نگاه به اين تحقيقات مي توان دريافت تا چه اندازه اين پديده مي تواند مهم باشد. بر اين اساس اگر انسان يک ساعت به صورت متوالي بخندد به طور متوسط 500 کالري مي سوزاند، يک دقيقه خنده مساوي با چهل بار تنفس عميق است. وقتي پانزده دقيقه بخنديم يعني پانزده دقيقه بر روي نقاله هاي متحرک دويده ايم. پس مي بينيد که پديده به ظاهر ساده خنده چه آثار مفيدي مي تواند بر تمام دستگاه هاي مهم بدن مثل دستگاه تنفس، گوارش، اعصاب، مغز و دستگاه ايمني بدن داشته باشد.
خنده چگونه مي تواند بر دستگاه تنفس تاثير بگذارد؟
خنديدن براي درست نفس کشيدن ما تاثير زيادي دارد. همان طور که نقطه مقابل آن يعني اضطراب و تشويش مي تواند باعث تنفس سطحي و نادرست باشد و دي اکسيد کربن به صورت کامل از بدن خارج نشود. با خنده ريه ها حجم بيشتري از اکسيژن را دريافت کرده و باعث مي شود مغز بيشترين اکسيژن را جذب کند. وقتي مي خنديم يک پنجم اکسيژن را مغز مستقيماً دريافت مي کند. با کار بهتر مغز در انجام بسياري از مسائل خود موفق تر عمل مي کنيم و نسبت به مسائل مختلف زندگي عکس العمل مناسب تري از خود بروز مي دهيم.
امروزه يکي از شايع ترين بيماري ها مربوط به گوارش است مثل معده درد، زخم معده، زخم روده و غيره که مهمترين دليل آن استرس است و معده نخستين عضوي است که از استرس تاثير زيادي مي گيرد اما وقتي ما مي خنديم چه تاثيري بر اندام هاي گوارشي دارد؟ اندام هاي داخلي ما به وسيله خنده به قولي ماساژ داده مي شود و عضلات مختلف با تکان هاي يکنواخت خصوصاً هنگام صرف غذا به هضم و جذب کمک زيادي مي کنند.
خنده چه کمکي به دستگاه عصبي مي کند؟
خنده بر روح و روان ما تاثير مي گذارد و بيجا نيست که گفته مي شود خنده بر هر درد بي درمان دواست. مغز با دريافت بهتر اکسيژن کارايي مناسب تر مي يابد. وقتي مي خنديم افکار مزاحم از ذهن ما دور مي شود و در واقع خنده نقش حمام اکسيژن مغز را دارد که به وسيله آن محرک هاي عصبي آزاد شده و بيرون ريخته مي شوند.
دستگاه ايمني بدن چه تاثيري مي تواند از خنده بگيرد؟
براي جواب دادن به اين سوال نخست بايد پرسيد چه کساني بيشتر بيمار مي شوند. افرادي که افسرده و دچار استرس هستند، بيش از ديگران بيمار مي شوند. دستگاه ايمني بدن يکي از کامل ترين و بهترين دستگاه ها است. اگر در کار اين دستگاه اختلالي به وجود نيايد، بيماري هم نيست. از دلايل اختلال در دستگاه ايمني بدن، استرس، نگراني، ناراحتي و اضطراب است. هرکدام از اين موارد سيستم ايمني بدن را آسيب پذير مي سازد و با ورود کوچک ترين مهاجمي به بدن بيماري به وجود مي آيد.
لويي پاستور مي گويد؛ «ميکروب اصلاً مهم نيست، بلکه اين ميزبان است که اهميت دارد.» ميزبان هم به آدم هاي افسرده و غمگين و ناراحت گفته مي شود. خنده با تاثير روي اندام هاي مختلف نقش پيشگيري را دارد. امروزه متاسفانه بيمارستان ها، مطب ها و داروخانه ها مملو از بيمار است و بين مردم علاقه و گرايش عجيبي براي مصرف دارو وجود دارد.
چگونه مي توانيم روح خنده را در وجودمان جاري کنيم و اصلاً چطور مي شود با وجود مشکلات روزمره خنديد؟
ما به بسياري از مسائل چون خانه، وسايل زندگي، ماشين و ظاهر خودمان مي رسيم اما بايد به جسم خود بيشتر توجه کرد. بيماري سرطان امروزه دامنگير بسياري از جوامع شده و هنوز درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد. طبق تحقيقات تنها ده درصد عوامل ژنتيکي بر بروز سرطان نقش داشته و نود درصد ديگر ريشه در عواملي چون غم، غصه، استرس، نگراني، افسردگي و غيره دارد. براي جاري کردن روح خنده مي بايست اين عوامل را از خود دور کرد. با اتکا و ايمان به خداوند، مسائل زندگي را حل کنيم. بايد مقاوم باشيم. نبايد در برابر کوچک ترين مشکل زانوي غم بغل کنيم و خود را ببازيم زيرا نشانه ضعف ايمان است. هرگاه غم و غصه به سراغ ما مي آيد با تکيه بر اعتقادات آن را رفع کنيم. پس بخنديم زيرا خنده ما تمام دردها را از جسم مي زدايد. حضور در چنين سمينارهايي در کنار ديگران و خنديدن همراه با آنان باعث مي شود مرواريد از داخل صدف جان بيرون آيد. همان گونه که مولانا مي فرمايد؛
به صدف مانم، خندم چو مرا درشکند
کار خامان بود از فتح و ظفر خنديدن
باشگاه جهاني خنده
سال 1995 براي اولين بار «دکتر مادام کاتاريا» از کشور هند جنبش خنده را پايه ريزي کرد. او اعتقاد داشت همان اندازه که ورزش براي سلامت انسان مفيد است، خنده نيز بر سلامت روح، روان و جسم تاثير مي گذارد. پس با روزي نيم ساعت خنديدن، اين امر ممکن مي شود. سال 1995 دکتر کاتاريا به پارکي نزديک منزلش رفت و همراه با چندين نفر از ورزشکاران شروع به خنديدن از طريق جوک و لطيفه کرد. اما اين انگيزه دو هفته بيشتر دوام نياورد. چون کم کم لطيفه ها بي مزه شد، چرا که تمامي جوک ها در بهترين حالت ها، تنها هفتاد درصد مردم را مي خنداند و سي درصد ديگر آن جوک را خنده دار نمي دانند. پس از آن دکتر کاتاريا در بمبئي از ابزار يوگاي خنده استفاده کرد و از اين راه توانست بسياري را جذب باشگاه خنده کند. به طوري که سراسر جهان جذب اين باشگاه شدند. در کشورهاي مختلف چون ايتاليا، فرانسه، امريکا، انگليس، ژاپن، چين، کره، استراليا و غيره هم اکنون اين باشگاه فعاليت دارد.
آيا تا به حال اين باشگاه ها و در کل خنده توانسته است در درمان بيماري موثر باشد؟
بله، بسياري از کشورها نتايج بسيار خوبي از پديده خنده گرفته اند. در سميناري که مجموعه فرهنگي و هنري تهران آن را برگزار کرده بود دو نفر از طريق ويدئوکنفرانس از معجزه خنده با حاضران در جمع سخن گفتند، مثلاً فردي از کره جنوبي که بر اثر تصادف دچار جراحات شديد شده بود و به طور مداوم از درد شکايت داشت، از راه خنده اين درد را کاهش داده و پس از مدتي هم بهبود يافت، يا يک پزشک جراح ژاپني توانست با خنده بيماري سرطانش را درمان کند و با خنده درماني سلول هاي سرطاني در بدن او کاهش يافت و سرطان از بين رفت. سمينارهاي خنده در توکيو ژاپن به طور مداوم دنبال مي شود و افراد زيادي با انجام حرکات يوگاي خنده در اين سمينارها شرکت مي کنند. متاسفانه در ايران هنوز اين باشگاه نتوانسته است خود را به خوبي معرفي کند و تنها در دو پارک تهران اين باشگاه مشغول فعاليت است.
__________________
میا بی دف، به گور من...برادر!
که در بــــزم خدا،غمگین نشاید!
خنده آثار بسيار مفيدی بر تمام ابعاد وجودی انسان از نظر زيستی، روانی و اجتماعی دارد. خوشبختانه ما ايرانيان انسان های اجتماعی هستيم و هميشه در جمع های خودمانی لطيفه می گوييم و همه با هم می خنديم. اين نشان می دهد که تا چه اندازه در درون، شادی نهفته داريم. حتی بزرگان و شاعران برجسته ما هم آثار مثبت خنده را خيلی پيش تر از ديگران کشف کرده اند. به طوری که حتی در اشعار شاعران کهن همانند سعدي، حافظ، مولانا و غيره از خنده سخن به ميان آمده است. سعدي در قرن هفتم درباره خنده مي گويد؛
چو به خنده درآيي چه جاي مرهم ريش
که ممکن است بر جسم مرده جان آري
يا فردوسي مي گويد؛
چو شادي بکاهد، بکاهد روان
خرد گردد اندر ميان ناتوان
در سال هاي اخير تحقيقات زيادي درباره خنده انجام شده که با نگاه به اين تحقيقات مي توان دريافت تا چه اندازه اين پديده مي تواند مهم باشد. بر اين اساس اگر انسان يک ساعت به صورت متوالي بخندد به طور متوسط 500 کالري مي سوزاند، يک دقيقه خنده مساوي با چهل بار تنفس عميق است. وقتي پانزده دقيقه بخنديم يعني پانزده دقيقه بر روي نقاله هاي متحرک دويده ايم. پس مي بينيد که پديده به ظاهر ساده خنده چه آثار مفيدي مي تواند بر تمام دستگاه هاي مهم بدن مثل دستگاه تنفس، گوارش، اعصاب، مغز و دستگاه ايمني بدن داشته باشد.
خنده چگونه مي تواند بر دستگاه تنفس تاثير بگذارد؟
خنديدن براي درست نفس کشيدن ما تاثير زيادي دارد. همان طور که نقطه مقابل آن يعني اضطراب و تشويش مي تواند باعث تنفس سطحي و نادرست باشد و دي اکسيد کربن به صورت کامل از بدن خارج نشود. با خنده ريه ها حجم بيشتري از اکسيژن را دريافت کرده و باعث مي شود مغز بيشترين اکسيژن را جذب کند. وقتي مي خنديم يک پنجم اکسيژن را مغز مستقيماً دريافت مي کند. با کار بهتر مغز در انجام بسياري از مسائل خود موفق تر عمل مي کنيم و نسبت به مسائل مختلف زندگي عکس العمل مناسب تري از خود بروز مي دهيم.
امروزه يکي از شايع ترين بيماري ها مربوط به گوارش است مثل معده درد، زخم معده، زخم روده و غيره که مهمترين دليل آن استرس است و معده نخستين عضوي است که از استرس تاثير زيادي مي گيرد اما وقتي ما مي خنديم چه تاثيري بر اندام هاي گوارشي دارد؟ اندام هاي داخلي ما به وسيله خنده به قولي ماساژ داده مي شود و عضلات مختلف با تکان هاي يکنواخت خصوصاً هنگام صرف غذا به هضم و جذب کمک زيادي مي کنند.
خنده چه کمکي به دستگاه عصبي مي کند؟
خنده بر روح و روان ما تاثير مي گذارد و بيجا نيست که گفته مي شود خنده بر هر درد بي درمان دواست. مغز با دريافت بهتر اکسيژن کارايي مناسب تر مي يابد. وقتي مي خنديم افکار مزاحم از ذهن ما دور مي شود و در واقع خنده نقش حمام اکسيژن مغز را دارد که به وسيله آن محرک هاي عصبي آزاد شده و بيرون ريخته مي شوند.
دستگاه ايمني بدن چه تاثيري مي تواند از خنده بگيرد؟
براي جواب دادن به اين سوال نخست بايد پرسيد چه کساني بيشتر بيمار مي شوند. افرادي که افسرده و دچار استرس هستند، بيش از ديگران بيمار مي شوند. دستگاه ايمني بدن يکي از کامل ترين و بهترين دستگاه ها است. اگر در کار اين دستگاه اختلالي به وجود نيايد، بيماري هم نيست. از دلايل اختلال در دستگاه ايمني بدن، استرس، نگراني، ناراحتي و اضطراب است. هرکدام از اين موارد سيستم ايمني بدن را آسيب پذير مي سازد و با ورود کوچک ترين مهاجمي به بدن بيماري به وجود مي آيد.
لويي پاستور مي گويد؛ «ميکروب اصلاً مهم نيست، بلکه اين ميزبان است که اهميت دارد.» ميزبان هم به آدم هاي افسرده و غمگين و ناراحت گفته مي شود. خنده با تاثير روي اندام هاي مختلف نقش پيشگيري را دارد. امروزه متاسفانه بيمارستان ها، مطب ها و داروخانه ها مملو از بيمار است و بين مردم علاقه و گرايش عجيبي براي مصرف دارو وجود دارد.
چگونه مي توانيم روح خنده را در وجودمان جاري کنيم و اصلاً چطور مي شود با وجود مشکلات روزمره خنديد؟
ما به بسياري از مسائل چون خانه، وسايل زندگي، ماشين و ظاهر خودمان مي رسيم اما بايد به جسم خود بيشتر توجه کرد. بيماري سرطان امروزه دامنگير بسياري از جوامع شده و هنوز درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد. طبق تحقيقات تنها ده درصد عوامل ژنتيکي بر بروز سرطان نقش داشته و نود درصد ديگر ريشه در عواملي چون غم، غصه، استرس، نگراني، افسردگي و غيره دارد. براي جاري کردن روح خنده مي بايست اين عوامل را از خود دور کرد. با اتکا و ايمان به خداوند، مسائل زندگي را حل کنيم. بايد مقاوم باشيم. نبايد در برابر کوچک ترين مشکل زانوي غم بغل کنيم و خود را ببازيم زيرا نشانه ضعف ايمان است. هرگاه غم و غصه به سراغ ما مي آيد با تکيه بر اعتقادات آن را رفع کنيم. پس بخنديم زيرا خنده ما تمام دردها را از جسم مي زدايد. حضور در چنين سمينارهايي در کنار ديگران و خنديدن همراه با آنان باعث مي شود مرواريد از داخل صدف جان بيرون آيد. همان گونه که مولانا مي فرمايد؛
به صدف مانم، خندم چو مرا درشکند
کار خامان بود از فتح و ظفر خنديدن
باشگاه جهاني خنده
سال 1995 براي اولين بار «دکتر مادام کاتاريا» از کشور هند جنبش خنده را پايه ريزي کرد. او اعتقاد داشت همان اندازه که ورزش براي سلامت انسان مفيد است، خنده نيز بر سلامت روح، روان و جسم تاثير مي گذارد. پس با روزي نيم ساعت خنديدن، اين امر ممکن مي شود. سال 1995 دکتر کاتاريا به پارکي نزديک منزلش رفت و همراه با چندين نفر از ورزشکاران شروع به خنديدن از طريق جوک و لطيفه کرد. اما اين انگيزه دو هفته بيشتر دوام نياورد. چون کم کم لطيفه ها بي مزه شد، چرا که تمامي جوک ها در بهترين حالت ها، تنها هفتاد درصد مردم را مي خنداند و سي درصد ديگر آن جوک را خنده دار نمي دانند. پس از آن دکتر کاتاريا در بمبئي از ابزار يوگاي خنده استفاده کرد و از اين راه توانست بسياري را جذب باشگاه خنده کند. به طوري که سراسر جهان جذب اين باشگاه شدند. در کشورهاي مختلف چون ايتاليا، فرانسه، امريکا، انگليس، ژاپن، چين، کره، استراليا و غيره هم اکنون اين باشگاه فعاليت دارد.
آيا تا به حال اين باشگاه ها و در کل خنده توانسته است در درمان بيماري موثر باشد؟
بله، بسياري از کشورها نتايج بسيار خوبي از پديده خنده گرفته اند. در سميناري که مجموعه فرهنگي و هنري تهران آن را برگزار کرده بود دو نفر از طريق ويدئوکنفرانس از معجزه خنده با حاضران در جمع سخن گفتند، مثلاً فردي از کره جنوبي که بر اثر تصادف دچار جراحات شديد شده بود و به طور مداوم از درد شکايت داشت، از راه خنده اين درد را کاهش داده و پس از مدتي هم بهبود يافت، يا يک پزشک جراح ژاپني توانست با خنده بيماري سرطانش را درمان کند و با خنده درماني سلول هاي سرطاني در بدن او کاهش يافت و سرطان از بين رفت. سمينارهاي خنده در توکيو ژاپن به طور مداوم دنبال مي شود و افراد زيادي با انجام حرکات يوگاي خنده در اين سمينارها شرکت مي کنند. متاسفانه در ايران هنوز اين باشگاه نتوانسته است خود را به خوبي معرفي کند و تنها در دو پارک تهران اين باشگاه مشغول فعاليت است.
__________________
میا بی دف، به گور من...برادر!
که در بــــزم خدا،غمگین نشاید!