2015/05/31, 11:14 AM
دیسک گردن :علائم و درمان بدون جراحی
دکتر مهدی سعیدی
ستون فقرات گردن از استخوان‌های متعددی به نام مهره تشکیل می‌شود که هر یک از آنها توسط یک دیسک از دیگری جدا می‌شود. دیسک گردن متشکل است از چند لایه بافت محکم اتصال دهنده‌ای است که دیسک را در میان می‌گیرند و آن را می‌پوشانند. ماده‌ی ژلاتینی مانند نرمی با قابلیت تغییر شکل در میان دیسک وجود دارد؛ هنگامی که این ماده ژلاتینی به دلیل پارگی لایههای بافت اتصال دهنده از دیسک بیرون می‌زند، بیماری بیرون زدگی دیسک گردن رخ می دهد.
اجازه دهید برای درک بهتر ساز و کار فتق دیسک گردن، دیسک را به یک برش از دسر اسلایس وانیلی تشبیه کنیم که بین پنج لایه خمیر نازک قرار گرفته است. بالاترین و پایین‌ترین لایه‌ی شیرینی همان مهره‌ها (استخوان‌ها)، مایه میانی همان ماده ژلاتینی دیسک گردن و لایههای خمیر هم بافت اتصال دهنده‌ی پیرامون دیسک هستند. حال اگر بالای این دسر را فشار دهید، مسلماً مایه میانی به طرف پایین فشرده می‌شود و دو یا سه لایه از خمیر نازک پایینی را پاره می‌کند و از محل خود خارج می‌شود چون دیگر لایههای خمیری مانند سابق آن را نگه نمی‌دارند. در دیسک نیز چنین اتفاقی پیش می‌آید. خم کردن رو به جلوی گردن به جلوی دیسک فشار می‌آورد و ماده ژلاتینی مانند آن را درون دیسک گردن رو به سمت عقب می‌راند؛ در نتیجه به مرور زمان یا به یکباره، با پاره شدن چند لایه از بافت اتصال دهنده‌ی عقب دیسک، بیرون زدگی یا فتق دیسک گردن رخ می‌دهد.
1 علت
2 نشانه‌ها و علائم
2.1 دیسک گردن و سردرد
3 تشخیص
4 درمان
4.1 درمان محافظه‌کارانه یا نگهدارنده
4.2 کمپرس سرد و گرم
4.3 دارو
4.4 تزریق
4.5 تزریق پری رادیکولار (PRT)
4.6 فیزیوتراپی
4.7 ورزش و حرکات اصلاحی
4.7.1 نرمش‌های در برابر مقاومت دست
4.8 طب سوزنی
4.9 ماساژ درمانی
4.10 تغذیه و رژیم غذایی
4.11 درمان با لیزر
4.12 کایروپراکتیک
4.13 درمان گیاهی و طب سنتی
4.14 گردن بند طبی
4.15 جراحی
4.16 بهبودی
4.17 پیشگیری
علت
خم کردن رو به جلوی گردن، حالت اندامی نامناسب (قوز کردن) به ویژه هنگام خوابیدن یا نشستن، فعالیت‌های درگیر کننده‌ی بازوها در جلوی بدن (برای مثال: ظرف شستن، رانندگی و ...) و بلند کردن اشیاء چهار حرکتی هستند که همگی هر روز انجام می‌دهیم و در صورت تکرار، طول کشیدن یا شدید بودن به بیرن زدگی دیسک گردن دامن می‌زنند. چرخاندن یا خم کردن گردن به طرفین نیز به دلیل متمرکز نمودن فشار بر یک طرف دیسک در بروز بیماری دیسک گردن بی‌تأثیر نیست. برجستگی دیسک گردن گاهی در پی حرکتی جزیی شامل خم کردن رو به جلوی گردن مانند از زمین برداشتن وسیله‌ای کوچک یا عطسه کردن رخ می‌دهد. دیسک در این موارد به طور طبیعی در معرض نیروهای حاصل از بلند کردن اشیاء، قوز کردن، خم کردن مکرر و طولانی مدت بوده است که در نهایت این نیروها در قالب رخدادی منجر به بیرن زدگی دیسک گردن شده‌اند. برجستگی دیسک گردن غالباً هنگام بیدار شدن از یک خواب طولانی سپری شده در موقعیتی ناراحت و نامناسب رخ می‌دهد. عامل‌های گوناگونی در بروز برجستگی دیسک گردن نقش دارند. این عامل‌ها را باید تحت نظارت و راهنمایی‌های درمانی دکتر فیزیوتراپی ارزیابی و اصلاح نمود. برخی از این عامل‌ها عبارت‌اند از:
• وضعیت اندامی نامناسب
• پایداری ضعیف هسته
• سبک زندگی بی‌تحرک
• سفتی و خشکی عضلانی
• ضعف عضلانی
• خشکی مفاصل
• بلند کردن اشیاء به شیوه نادرست
• خم کردن، قوز کردن، به جلو دادن شانه‌ها یا بلند کردن اشیاء به دفعات یا به مدت طولانی طی انجام فعالیت‌های روزانه
نشانه‌ها و علائم
بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن معمولاً از درد شدید یا خفیف یک طرف گردن رنج می‌برند که بیشتر ناحیه‌ی پایین گردن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ گاهی اوقات نیز علایم دیسک گردن در مرکز یا هر دو سمت گردن بروز می‌یابند. علائم بیرن زدگی دیسک گردن گاهی با درد منتشرشونده‌ای توأم هستند که تا پایین بازو (حتی تا دست و انگشتان) یا داخل ناحیه‌ی استخوان کتف منتشر می شود و هر از گاهی به سر درد نیز دامن می‌زند. اسپاسم یا گرفتگی عضلانی، سوزن سوزن یا مور مور شدن، کرختی یا ضعف نیز از جمله علائم فتق دیسک گردن هستند. گردن گاهی اوقات به میزان قابل توجهی از حالت طبیعی خود خارج می‌شود و درد به بیمار اجازه نمی‌دهد تا گردن را صاف کند. دامنه حرکتی گردن، به ویژه حرکت دادن آن در سمت دردناک، محدود می‌شود.
درد بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن گاهی به یکباره هنگام فعالیت دامن زننده به درد شروع می‌شود، اما بیماران معمولاً پس از فعالیت تحریک کننده، به ویژه فردای روز فعالیت، از سفتی و درد رنج می‌برند. علائم غالباً در نتیجه حالت‌های اندامی مستمری چون مطالعه، رانندگی، کار با رایانه یا تماشای تلویزیون تشدید می‌شوند. انجام فعالیت‌های درگیر کننده‌ی بازوها در جلوی بدن (مانند آشپزی، اتو کردن، جارو کشیدن و ...)، نشستن طولانی مدت (به ویژه با قوز کردن)، بلند کردن اشیاء و حرکات خاص گردن شامل چرخش، خم کردن به طرفین، خم کردن به جلو یا عقب باعث وخیم‌تر شدن علائم می‌شود. عطسه کردن نیز موجب تشدید علائم می‌شود. بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن غالباً با سفتی و دردی مواجه هستند که صبح‌ها هنگام برخاستن از خواب شدیدتر می‌شود.
دیسک گردن و سردرد
از دیگر علایم دیسک گردن سردرد و سرگیجه می باشد. سر درد و فتق دیسک گردن معمولاً مرتبط با یکدیگراند، اگرچه بسیاری از بیماران و پزشکان معالج این ارتباط را تشخیص نمی‌دهند، درصدد درمان‌شان برنمی‌آیند و علائم نیز غالباً در اثر این بی‌توجهی موجب ناتوانی و ضعیف‌تر شدن بیمار می‌شوند. سر درد تنها یکی از علائم ممکن بیرون زدگی دیسک گردن است که احتمالاً با پیامدهایی چون درد بازو، درد شانه، تغییر حواس، کرختی و تحلیل عضلانی همراه است. سردرد و فتق دیسک با سرگیجه و حالت تهوع نیز توأم است. درد مزمن ادواری گردن پس از درد حاد و شدید گردن بیانگر دیسک برجسته‌ای است که ناگهان دچار فتق شده است.
تشخیص
درمان مناسب همواره بر مبنای تشخیص صحیح شکل می‌گیرد؛ فرایند تشخیص جامع بیرون زدگی دیسک گردن شامل موارد زیر می‌شود:
• سابقه پزشکی: پزشک معالج در مورد علائم، شدت آنها و شیوه‌های درمانی امتحان شده با شما صحبت می‌کند.
• معاینه فیزیکی: پزشک به دقت محدودیت‌های حرکتی، مشکلات مربوط به حفظ تعادل و درد را بررسی می‌کند و در طول معاینه، واکنش نشان ندادن پایین‌تنه، ضعف عضلانی، از دست دادن حواس یا دیگر نشانه‌های آسیب نخاع را مدّ نظر قرار می‌دهد.
• آزمایش‌های تشخیصی: پزشکان معمولاً در وهله نخست جهت تشخیص افتراقی و از میدان حدس خارج کردن عارضه‌هایی چون عفونت دستور انجام پرتونگاری (اشعه ایکس) می‌دهند. سی. تی. اسکن‌ها و ام. آر. آی.ها غالباً برای به دست آوردن تصاویر سه بعدی از مهره‌های کمری انجام می‌شوند و به تشخیص بیرون زدگی دیسک گردن کمک می‌کنند.
درمان
راه های درمان بیرن زدگی و پارگی دیسک گردن و آرتروز گردن به دو روش درمان بدون جراحی و جراحی صورت می گیرد. در ادامه مقاله هر دو روش ذکر خواهد شد.
درمان محافظه‌کارانه یا نگهدارنده
درمان بیرون زدگی دیسک گردن لزوماً به معنای تن دادن به عمل جراحی نیست و درمان بر مبنای علائم تجربه شده طرح‌ریزی می‌شود. اکثر بیماران مبتلا به فتق دیسک نیازی به عمل جراحی ندارند و علائم را می‌توان با شیوه‌های درمانی محافظه‌کارانه‌ای چون انتظار برای برطرف شدن علائم، مصرف مسکن و فیزیوتراپی (طب فیزیکی) مدیریت کرد. علائم بسیاری از بیماران مبتلا به برجستگی دیسک پس از سپری شدن چند هفته یا چند ماه کاملاً از بین می‌رود.
کمپرس سرد و گرم
کمپرس‌های سرد و گرم، هر کدام مزایای خاص خود را دارند و ممکن است دکتر فیزیوتراپی استفاده متناوب از این دو را پیشنهاد دهد تا مشخص شود که کدام یک از این دو بهترین نتیجه را به دست می‌دهد. دکتر فیزیوتراپی احتمالاً از کمپرس گرم برای افزایش جریان خون در ناحیه‌ی تحت درمان بهره می‌گیرد. خون با رساندن مواد مغذی و اکسیژن اضافی به التیام ناحیه ای که بیرون زدگی دیسک گردن در آن رخ داده کمک می کند. همچنین خون فراورده‌های جانبی زائد را از گرفتگی‌ها و اسپاسم‌های عضلانی دور می‌کند. کمپرس سرد (سرما درمانی)، برعکس کمپرس گرم، جریان خون را آهسته می‌کند و باعث کاهش التهاب، درد و گرفتگی عضلانی می‌شود. دکتر فیزیوتراپی احتمالاً کمپرس یخ را روی ناحیه‌ی تحت درمان قرار می‌دهد، گردن را با یخ ماساژ می‌دهد یا حتی از اسپری‌ای به نام فلوئورومتان برای سرد کردن بافت‌های ملتهب استفاده می‌کند.
دارو
متخصص درمان دیسک گردن از داروهای ضد التهابی مثل پروفن، داروهای شل کننده عضلات و گاهی اوقات از تزریق مستقیم کورتیکوستروئید در اطراف ریشه های عصبی برای کاهش مشکلات مبتلایان به دیسک گردن استفاده می کند. داروهای مدیریت درد مورد استفاده برای کنترل درد را داروهای ضد درد یا مسکن می‌نامند. اکثر دردهای خفیف دیسک و آرتروز گردن با مصرف داروهایی غیرتجویزی چون آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسین یا استامینوفن کاهش می‌یابند. اگر از درد شدید مداوم رنج می‌برید، پزشک احتمالاً داروهای مسکن مخدر را برای مصرف کوتاه مدت تجویز خواهد کرد. پزشک گاهی اوقات شل کننده‌های عضلات را در برنامه درمان آرتروز گردن و پارگی دیسک می‌گنجاند. با این وجود، باید فقط داروهای ضروری را طبق تجویزمصرف کنید، چون استفاده بیشتر نه تنها روند بهبود را تسریع نمی‌کند، بلکه اثرات جانبی ناخواسته‌ای مانند یبوست یا گیجی را نیز به دنبال دارد و باعث وابستگی دارویی می‌شود. بنابراین تمام داروها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید و وی را در جریان داروهای مصرفی کنونی خود، حتی داروهای غیرتجویزی یا مکمل‌ها، قرار دهید و پس از مصرف مسکن‌های تجویزی پزشک، او را از نحوه تأثیرگذاری آنها آگاه کنید. علاوه بر این حتماً سابقه‌ی واکنش‌های آلرژیک به داروها را به پزشک یادآوری کنید. مصرف داروهای فوق حتی داروهای غیر تجویزی برای دیسک گردن در بارداری باید تحت نظر پزشک مصرف شود.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) جزء مسکن‌ها به شمار می‌روند و برای کاهش تورم و التهاب ناشی از پارگی دیسک گردن نیز مصرف می‌شوند. آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسین و داروهای تجویزی مختلف از جمله این داروها محسوب می‌شوند. در صورت تجویز شدن داروهای ضدالتهاب به بروز اثرات جانبی‌ای چون خونریزی یا ناراحتی شکم توجه کنید. استفاده طولانی مدت از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تجویزی یا غیرتجویزی باید تحت نظارت پزشک صورت گیرد تا از بروز مشکلات بالقوه جلوگیری شود.
تزریق
داروهای کورتیکواستدوئید، به صورت خوراکی یا تزریقی، گاهی با توجه به اثر ضدالتهابی قوی‌شان برای تسکین درد شدیدتر بازو و گردن تجویز می‌شوند. کورتیکواستروئیدها، مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، اثرات جانبی به دنبال دارند. در مورد مزایا و خطرات این داروها با پزشک مشورت کنید.
تزریق در فضای اپیدورال یا "بلوک‌ها": در صورت درد شدید بازو توصیه می‌شود. در این حالت داروهای کورتیکواستروئیدی درون فضای اپیدورال (ناحیه‌ی پیرامون اعصاب نخاعی ستون فقرات) توسط پزشک متخصص در این زمینه تزریق می‌شوند. در پی تزریق اولیه، یک یا دو تزریق دیگر نیز در آینده انجام می‌شود. این درمان پارگی دیسک گردن باید جزیی از برنامه‌ی درمانی و توان‌بخشی جامع باشد. کاهش التهاب عصب و دیسک هدف این تزریق به شمار می‌رود.
تزریق در نقاط ماشه‌ای (تریگر پوینت): این تزریق تحت بی‌حسی موضعی (گاهی همراه با داروهای کورتیکواستروئید) مستقیماً درون بافت دردناک عضله‌های قرار گرفته در امتداد ستون فقرات انجام می‌شود. تزریق در نقاط ماشه‌ای، به رغم مفید بودن در کنترل درد، در فتق دیسک گردنی مؤثر نیست.
تزریق تحت گاید سونو: جراحان ارتوپد اغلب برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله برای درمان دیسک گردن از تزریقات استفاده می کنند. داروهایی که عموما تزریق می شوند شامل کورتیزون و روان کننده های مفاصل است. تزریقات علاوه بر درمان، برای بی حسی موضعی مورد استفاده قرار می گیرند تا با بی حس کردن بیماری های دردناک بتوان این نواحی را بهتر معاینه کرد. به منظور این که احتمال موفقیت درمان به حداکثر برسد، تزریقات باید به محل دقیق استعمال شوند. یکی از شیوه های افزایش احتمال تزریق به ناحیه دردناک استفاده از یک دستگاه تصویربرداری به منظور مشاهده قسمت داخلی بدن در حین تزریق است. پرکاربرد ترین دستگاه تصویربرداری دستگاه فراصوت نام دارد. پزشکان با استفاده از دستگاه فراصوت می توانند با دقت بیشتری تزریق را در ناحیه دیسک گردن انجام دهند. تزریقات تحت گاید سونو مشابه تزریقات سنتی استعمال می شود. سوزن و سرنگ مشابه است. وقتی دستگاه فراصوت مورد استفاده قرار گیرد، یک میله کوچک متصل به نمایشگر ویدئویی مشابه دستگاهی که برای مشاهده جنین مادر باردار مورد استفاده قرار می گیرد، به پوست فشار داده می شود. پراب یا پروب به قسمتی از بدن که تزریق در آنجا می خواهد صورت بگیرد قرار می گیرد که عموما پوشش مفصل یا تاندون است. وقتی پزشک ساختار آناتومیک (محل تزریق) را تشخیص داد، تزریق در حین مشاهده محل وارد شدن پوست با استفاده از دستگاه فراصوت انجام می گیرد. فراصوت یکی از بهترین روش ها برای به تصویر کشیدن مایعات است و از این رو یک متخصص با تجربه می تواند مایعی که تزریق می شود را مشاهده کند و مطمئن شود که تزریق در محل دقیق برای درمان دیسک گردن صورت گرفته است.
تزریق پری رادیکولار (PRT)
در روش تزریق PRT، یک سوزن باریک نزدیک به ریشه عصب در ستون فقرات و تحت نظارت از طریق تصاویر سونوگرافی داخل بدن می شود. پس از تعیین محلی که دارو باید در آنجا تزریق شود، پزشک سوزن را در عمق مشخص فرو می کند تا داروها تا حد امکان به عصب مشکل ساز نزدیک شود. روش تزریق PRT یک روش درمانی رادیولوژیک برای درمان درد مزن ناشی از فرسایش ستون فقرات، دیسک گردن، قفسه سینه یا فتق دیسک یا بیرون زدگی دیسک گردن است.
قبل از انجام این روش جراحی، ستون مهره ها و ریشه های عصب آسیب دیده باید به خوبی تشخیص داده شوند.از این رو انجام سی تی اسکن یا ام آر ای قبل از جراحی ضروری است. مهره ای که باید درمان شود توسط گاید سونو تحت کنترل قرار می گیرد و در یک تصویر ثبت می شود. این کار باعث تعیین و کنترل جهت و عمق ورود سوزن می شود. سوزن تزریقی سپس تا حد امکان با استفاده از یک پرتو لیزری به ریشه عصب نزدیک می شود و داروهای ضد التهابی ( معمولا بیهوشی موضی و کورتیزون) تزریق می شوند. نتایج درمان بر اساس ارسال داروهای ضد التهابی به ناحیه مورد نظر است. هدف از این روش درمانی شکستن چرخه ی ناتمام وارد شدن فشار بر عصب و ورم کردن آن با فشار بیشتر است. این روش در درمان درد سیاتیک و بیرون زدگی دیسک کمر و گردن موثر می باشد و منجر به کاهش کمر درد و گردن درد می شود.در ابتدا بیماران بر روی شکم خوابانده می شوند. محلی که باید درمان شود ضد عفونی می شود. سپس احتمالا با بیهوشی موضعی یک سوزن باریک به آرامی در ستون فقرات تحت کنترل دوربین قرار داده می شود. محل دقیق نوک سوزن در صورت نیاز با یک ماژیک مشخص می شود. در این سوزن یک داروی ضد التهاب بسیار قوی (معمولا کورتیزون) و داروهای بیهوشی موضعی تزریق می شود. درمان در عرض ۵ تا ۱۰ دقیقه صورت می گیرد.
نتایج در عرض چند روز قابل مشاهده هستند. معمولا سه درمان را در فاصله زمانی یک هفته ای انجام می دهیم تا شاهد بهبودی طولانی مدت تر علائم دیسک گردن شویم.
فیزیوتراپی
هدف کلی دکتر فیزیوتراپ قادر ساختن بیمار به پیگیری و شرکت در فعالیت‌های روزمرّه‌ی معمول و نقش‌های اجتماعی و شغلی است. دکتر فیزیوتراپی بر مبنای یافته‌های حاصل از ارزیابی و معاینه و اهداف شخصی بیمار برنامه‌ی درمانی را طرح‌ریزی می‌کند. ترکیبی از نرمش‌ها و تمرین‌ها به احتمال زیاد در برنامه‌ی درمانی گنجانده می‌شود.
دکتر فیزیوتراپی در این برنامه نکات زیر را مدّ نظر خواهد داشت:
• نرمش‌ها و ورزش هایی که شامل حرکات خاصی برای کاهش فشار روی عصب، تسکین و کاهش درد و دیگر علائم، به ویژه در مراحل اولیه درمان، می‌شوند.
• نرمش‌های کششی و انعطاف‌پذیری برای بهبود قابلیت حرکتی مفصل‌ها و عضله‌های ستون فقرات، بازوها و پاها. لازم به ذکر است که افزایش دامنه حرکتی مفصل نفشی حیاتی در تسکین و کاهش درد دارد.
• نرمش‌های تقویتی ـ عضله‌های قوی بالاتنه از مفصل‌های ستون فقرات حمایت می‌کنند و عضله‌های نیرومند بازو و پا بخشی از وزن تحمیلی بر مفاصل را جذب می‌کنند.
• نرمش‌های ایروبیک (هوازی) ـ تأثیر مثبت این نرمش‌ها بر تسکین درد پارگی و بیرون زدگی دیسک گردن، تناسب اندام، داشتن وزن مناسب و افزایش قابلیت حرکتی و استقامت کل بدن اثبات شده است که همگی از جمله عوامل مؤثر در مدیریت فتق دیسک به شمار می‌روند.
شاید به نظر برسد که این برنامه درمانی شامل انجام نرمش‌های فراوان است، اما نگران نباشید: پژوهش‌ها حکایت از آن دارند که هر چه نرمش بیشتری انجام دهید، سریع‌تر از چنگ درد و علائم دیگر خلاصی خواهید یافت.
علاوه بر این دکتر فیزیوتراپی احتمالاً از ترکیبی از درمان‌های دیگر بهره خواهد برد:
• درمان دستی یا کایروپراکتیک برای بهبود قابلیت حرکتی مفصل‌های خشک و عضله‌های سفت دامن زننده به بروز علائم.
• آموزش حالت صحیح اندامی و حرکت مناسب باعث می‌شود تا بیمار با انجام تغییرات کوچک در نحوه نشستن، ایستادن، خم شدن و بلند کردن اشیاء ـ حتی در شیوه خوابیدن ـ به تسکین درد خود کمک کند و عارضه را خود به تنهایی به خوبی مدیریت کند.
• درمان‌های ویژه درد ـ مانند کمپرس یخ، کشش و تحریک الکتریکی ـ در کاهش درد شدید و مقاوم در برابر نرمش یا درمان با دست به کار می‌روند.
نکته حائز اهمیت این است که پس از فرو نشستن درد، همچنان حالت اندامی صحیح و عادات حرکتی مناسب داشته باشید تا سلامت بدن و ستون فقرات حفظ شود.
ورزش و حرکات اصلاحی
ورزش معمولاً جزء لاینفکی از درمان دیسک و آرتروز گردن به شمار می‌رود. اتخاذ رویکرد غیرمنفعل در خصوص بهبود بیماری توسط انجام فعالیت جسمی موجب کاهش درد و اطمینان خاطر از سلامت طولانی مدت ستون فقرات و پشت بدن می‌شود. ورزش کردن روش کارآمدی برای تقویت و پایداری عضله‌های کمر و پیشگیری از بروز آسیب و درد بیشتر است. عضله‌های قوی وزن بدن و استخوان‌ها را تحمل می‌کنند و مانع وارد آمدن فشار غیر ضروری بر ستون فقرات می‌شوند و نهایتا منجر به کاهش درد دیسک گردن می شود.
خم کردن گردن به طرفین
سر را صاف نگه دارید و آن را همزمان به آهستگی به یک طرف خم کنید.
البته سر را تا جایی خم نکنید که گوش به شانه برسد.
این حالت را یک دقیقه حفظ کنید.
سر را به حالت مرکزی و وسط برگردانید.
سر را به طرف شانه‌ی مقابل خم کنید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
disk gardan 6
خم کردن گردن از جلو به عقب
سر را به آهستگی به عقب تا جایی خم کنید که بتوانید به بالا نگاه کنید.
این حالت را یک دقیقه حفظ کنید.
سر را به آهستگی به حالت اول و رو به جلو بیاورید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
مقاومت جانبی
یک دست را روی یک طرف سر بگذارید.
در حالی که سعی می‌کنید شانه با گوش تماس پیدا کند، از دست برای مقاومت در برابر انجام این حرکت استفاده کنید.
تا پنج بشمارید و این حالت را حفظ کنید.
سر را به حالت اول برگردانید و این حرکت را در جهت مخالف تکرار کنید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید. این حرکت با تجویز پزشک منجر به کاهش درد دیسک گردن می شود.
سر را از یک سمت به سمت دیگر بچرخانید.
سر را به آهستگی تا جایی که می‌توانید بچرخانید.
این حالت را یک دقیقه حفظ کنید.
سر را به حال اول و جایگاه مرکزی برگردانید.
سر را در جهت مخالف بچرخانید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
نرمش‌های در برابر مقاومت دست
مقاومت رو به عقب
هر دو دست را پشت سر قرار دهید.
سعی کنید سر را رو به عقب حرکت دهید، اما با فشار دست مانع انجام این حرکت شوید. چانه را کج نکنید.
تا پنج بشمارید و این حالت را حفظ کنید.
سر را به حالت اول برگردانید و استراحت کنید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
مقاومت رو به جلو
هر دو دست را در برابر پیشانی قرار دهید.
سعی کنید سر را رو به جلو حرکت دهید، اما با فشار دست مانع انجام این حرکت شوید.
تا پنج بشمارید و این حالت را حفظ کنید.
سر را به حالت اول برگردانید و استراحت کنید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
طب سوزنی
این روش چینی سنتی در این باور ریشه دارد که تمامی انسان‌ها از انرژی‌ای موسوم به چی (با نگارش Chi یا Qi) برخوردار هستند. بدن در صورت مسدود شدن چی یا عدم توازن آن با درد و بیماری واکنش نشان می‌دهد. متخصصین طب سوزنی سنتی با فرو کردن سوزن‌های بسیار باریک در نقاط مشخص پوست در صدد پاک کردن کانال‌های چی، موسوم به مریدیان، برمی‌آیند. متخصص طب سوزنی بر مبنای تشخیص به عمل آمده چندین سوزن را وارد نقاط مشخص می‌کند و این سوزن‌ها مدت ۲۰ تا ۴۰ دقیقه در بدن می‌مانند. به علاوه این گونه گفته می‌شود که طب سوزنی آزادسازی اندورفین‌ها در جریان خون را نیز تحریک می‌کند. اندورفین‌ها به بیان ساده مسکن‌های طبیعی بدن هستند؛ بنابراین آزادسازی آنها باعث کاهش درد پارگی دیسک گردن می‌شود.
نظریه کنترل دروازه درد نقشی اساسی در کارآمدی طب سوزنی در کاهش درد ایفاء می‌کند. بر طبق این نظریه، سیگنال‌های درد به آهستگی از ناحیه‌ی آسیب دیده‌ی نخاع می‌گذرند و به مغز می‌رسند چون این عصب‌ها تنها شمار محدودی از سیگنال‌ها را به طور همزمان کنترل می‌کنند. این گونه پنداشته می‌شود که طب سوزنی سیگنال‌های سریع‌تری را برای پس زدن سیگنال‌های درد با حرکت آهسته تولید می‌کند و به این ترتیب راه عبور درد را سد می‌کند و به درمان درد آرتروز و دیسک گردن کمک می کند.
ماساژ درمانی
دریافت ماساژ به صورت منظم تسکین درد مزمن کمر را به ارمغان می‌آورد. ماساژ شامل ضربه زدن آهسته و کنترل شده، مالش دادن و دستکاری بافت‌های پشت بدن می‌شود. این حرکات جریان خون را افزایش می‌دهند و به این ترتیب مواد مغذی و اکسیژن بیشتری به عضله‌ها می‌رسد. همچنین خون اضافی فرآورده‌های جانبی زائد انباشته شده به مرور زمان را دور می‌کند. اگرچه تأثیرگذاری ماساژ بر درمان دیسک گردن هنوز اثبات نشده است، استفاده از آن با توجه به ایمن بودن و عاری از اثرات جانبی بودن آن توصیه می‌شود. بااین وجود، ماساژدرمانی ممکن است در صورت ابتلا به پوکی استخوان، ترومبوزیس عمیق وریدی (تشکیل لخته خون در رگ)، عفونت‌های پوستی، زخم‌های باز یا آرتروز در ناحیه تحت ماساژ درمانی یا نزدیکی آن گزینه‌ی مناسبی نباشد. بیش از ۱۰۰ روش ماساژ دادن وجود دارد. برای مثال، در ماساژ سوئدی از استروک‌های طولانی برای تأثیرگذاری بر لایههای سطحی عضله‌ها استفاده می‌شود. در مقابل، در ماساژ بافتی عمیق فشار مستقیم و استروک‌های آهسته برای تسکین لایههای عمیق عضله و کاهش فشار و تنش عضلانی مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماساژور به کمک بیمار بهترین ماساژ خاص را برای تسکن درد تعیین می‌کند.
تغذیه و رژیم غذایی
تغذیه از منظر زیست‌شناختی داخلی، نقش بسیار مهم و مستقیمی را در سلامت ستون فقرات، التیام دیسکها و سطوح مفصل‌های ستون فقرات ایفاء می‌کند. رژیم سرشار از کلسیم و ویتامین D در ارتباط با ستون فقرات و کمک که درمان بیرون زدگی دیسک گردن یک رژیم مناسب برای حفظ سلامت استخوان‌ها به شمار می‌رود. استخوان‌ها را با میل کردن غذاهایی مانند مواد زیر قوی نگه دارید:
• شیر
• ماست کم چرب
• پنیرهایی مانند پنیر چدار، پارمزان
• سبزیجاتی مانند کلم‌پیچ، بامیه، لوبیا قرمز و لوبیای پخته
• آجیل مانند بادام، فندق، گردو و کنجد و خمیر کنجد (تاهینی)
• ماهی‌هایی نظیر شاه‌ماهی‌ها، ساردین (تن در روغن) و ماهی آزاد
• انجیر و زردآلو
• توفو، دانه سویا و تخم مرغ
با مصرف غذاهای زیر به التیام ستون فقرات در سطح سلولی کمک کنید:
• صدف‌داران: خرچنگ، میگو و صدف
• سبزیجات سبز تیره: کلم‌پیچ (گونه‌ای کلم)، اسفناج، کلم، مارچوبه
• سبزیجات و میوه‌های قرمز: فلفل قرمز، چغندر، گوجه فرنگی تازه یا پخته، توت‌های تیره رنگ مانند شاه توت و زغال اخته
• فراورده‌های سویا: شیر سویا، پنیر سویا و توفو
• زیتون سیاه
• سیب و پیاز قرمز که به طور طبیعی سرشار از ماده‌ای به نام کورستین هستند که ویژگی ضدالتهابی طبیعی دارد.
• تخم کتان و دانه چیا
• دانه‌های گیاهی: لوبیا چشم بلبلی، لوبیا قرمز، دانه سویا و ...
• ماهی‌های چرب آب‌های سرد: ماهی کولی، شاه ماهی، ساردین، ماهی آزاد و ماهی اسقومری
• کدو حلوایی
• روغن زیتون
• میوه‌ها، آجیل، سبزیجات و غلات
• آب پاک: اجازه ندهید آب بدن کم شود و همواره بیش از نیاز بدن به آن آب برسانید. تأمین آب مورد نیاز بدن برای فرایند جذب آب مجدد در التیام دیسک‌های تخریب شده اهمیت فراوان دارد. بهترین حالت آن است که هر روز ۸ تا ۱۰ لیوان آب پاک و غیرآلوده بنوشید.
درمان با لیزر
درمان با لیزر روشی پزشکی است که در آن از انرژی نور لیزر با تمرکز بالا برای درمان درد و التهاب استفاده می‌شود و شیوه تأثیرگذاری آن به این صورت است که فرایندهای التیام‌بخش طبیعی بدن را در سطح سلولی تحریک می‌کند. این فن‌آوری بسیار پیشرفته در درمان بیماری های حاد و مزمنی موفق بوده است که در برابر رویکردهای درمانی سنتی مقاوم بوده‌اند. آرتروز گردن، کمر درد، بیرون زدگی . پارگی دیسک، سر درد، درد زانو و مفصل ران، گردن درد، اختلال‌های عصبی محیطی، نوروپاتی، درد رگ و عصب سیاتیک کمر و پا، زونا ، تنگی مجرای نخاع از جمله عارضه‌هایی هستند که به کمک لیزردرمانی بهبود می‌یابند. این روش پس از تأیید شدن از سوی سازمان غذا و دارو بر روی بیش از یک میلیون بیمار به عنوان یک روش درمانی غیرتهاجمی امتحان شده است و تاکنون گزارشی مبنی بر بروز عوارض جانبی و خطرات آن دریافت نشده است. لیزرهای با انرژی پایین متعددی در کاهش و از بین بردن درد مزمن و شدید گردن مؤثر تشخیص داده شده‌اند. بسیاری از بیماران این راهکار را جایگزین بسیار کارآمدتر و سریع‌تر مسکن‌های سنتی می‌دانند. لیزر درمانی در تلفیق با فیزیوتراپی و کایروپراکتیک زندگی طبیعی، سالم و فعال عاری از درد توان‌فرسا را برای بیماران به ارمغان می‌آورد.
کایروپراکتیک
کایروپراکتیک یا روش‌های درمان دستی تأثیر قابل توجهی بر اختلال‌های گوناگون عضلانی ـ اسکلتی و آسیب‌های دیسک ستون فقرات از جمله دیسک گردن دارند که به دلیل استفاده بیش از اندازه و شرکت در فعالیت‌های سنگین و توان‌فرسا بروز می‌یابند. متخصصین کایروپراکتیک در تسکین درد و اصلاح مفصل و عضله به بیماران کمک می‌کنند.
درمان گیاهی و طب سنتی
disk gardan 12
چند نمونه از درمان های گیاهی و طب سنتی در ادامه ذکر شده است:
• ویلو بارک (نوعی بید): با استفاده از گیاه ویلو بارک التهاب را کاهش دهید. این گیاه در سه صورت مختلف در تمام عطاری‌ها فروخته می‌شود. برای مصرف این گیاه به صورت دمنوش، یک تا دو قاشق چای‌خوری از گیاه خشک را در ۸ اونس آب بجوشانید و اجازه بدهید تا به مدت ۳۰ دقیقه خیس بخورد و دم بکشد. مایع را صاف کنید و آن را مانند چای معمولی بنوشید. جهت کسب بهترین نتیجه روزی سه تا چهار فنجان از این دمنوش مصرف کنید.
• فلفل قرمز گرمسیری: پماد فلفل قرمز را روی ناحیه دردناک پشت بدن بمالید تا درد قسمت بیرون زده دیسک گردن کاهش یابد. از این پماد چند بار در روز یا هنگام درد استفاده کنید. دست‌ها را پس از استعمال کرم به خوبی بشویید و دست آلوده به کرم را به چشم نزنید.
• کلشیسین: برای تسکین درد در عوض آسپرین، کلشیسین مصرف کنید. کلشیسین از خشک کردن دانه‌های موجود در مرکز گل زعفران پاییزی به دست می‌آید. این دانه‌های خشک را می‌کوبند تا پودر زرد کمرنگی به دست آید که خاصیت ضدالتهابی بسیار بالایی دارد. در صورت بروز درد دو قرص ۰.۶ میلی‌گرمی را هر دو ساعت یک‌بار مصرف کنید.
• زردچوبه: ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم زردچوبه را سه بار در روز جهت کاهش التهاب پارگی دیسک گردن مصرف کنید. این درمان جریان خون را افزایش می‌دهد و به تسکین درد کمر کمک می‌کند. پودر زردچوبه غالباً به صورت دمنوش با دم کردن یک قاشق چای‌خوری زردچوبه در ۸ اونس آب مصرف می‌شود.
گردن بند طبی
گردن‌بند طبی از گردن محافظت می‌کند و آن را در جای صحیح خود نگه می‌دارد؛ همچنین با محدود کردن حرکت اطراف عصب امکان بهبود سریع‌تر آن را فراهم می‌سازد. از این گذشته با بستن گردن‌بند فشار کمتری بر عصب درگیر وارد می‌شود. گردن هنگام بستن گردن‌بند طبی دیگر نمی‌تواند حرکت کند و دیسکها در جای خود ثابت می‌مانند. به علاوه گردن‌بند مانع جلو آمدن دیسک تغییر شکل یافته می‌شود و به این ترتیب دیسک به عقب و جای اصلی خود برمی‌گردد. به همین دلیل پزشکان برای درمان قربانیان سوانحی که عصب‌های‌شان تحت فشار قرار دارد از گردن‌بند طبی استفاده می‌کنند. گردن‌بند طبی گردن را به گونه‌ای نگه می‌دارد که احتمال حالت اندامی نامناسب گردن کاملاً از بین می‌رود. بااین حال، ممکن است امکان تهیه گردن‌بند طبی برای استفاده در خانه وجود نداشته باشد، اما همیشه می‌توان ابتکار به خرج داد؛ سعی کنید گردن را با هر جسم سختی، که گردن را به شیوه صحیح سر جای خود نگه می‌دارد، ببندید. این یکی از بهترین درمان های دیسک گردن است.
جراحی
انجام عمل جراحی دیسک گردن در صورت نتیجه‌بخش نبودن درمان های بدون جراحی ضرورت می‌یابد. دیسککتومی پیشین (از جلو) گردن رایج‌ترین عمل جراحی برای درمان دیسک‌های گردنی آسیب دیده به شمار می‌رود. هدف از انجام این عمل آن است که با برداشتن قسمتی از دیسک آسیب دیده یا تمام آن، فشار روی ریشه‌های عصبی یا نخاع کاهش یابد. بافت نرم گردن طی عمل جراحی جهت آشکارسازی دیسک برجسته جدا می‌شود؛ سپس این دیسک برداشته می‌شود تا فشار روی ریشه‌های عصبی یا نخاع از بین برود. فضای خالی ایجاد شده در نتیجه برداشتن دیسک در صورت لزوم با پیوند (گرافت) استخوانی ـ تکه استخوان کوچکی که معمولاً از مفصل ران بیمار گرفته می‌شود ـ پر می‌شود. پیوند استخوان برای متصل گردن یا جوش دادن مهره‌ها به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از این عمل با اصطلاح فیوژن یا خشک کردن مهره‌ها یاد می‌شود. قطعات خاصی، مانند پیچ یا صفحه، در برخی موارد برای اتصال بهتر مهره‌ها به یکدیگر یا افزایش پایداری ستون فقرات به کار برده می‌شوند. در شیوه جراحی از پشت گردن، شاید لازم باشد تا بخشی از استخوان پوشاننده عصب نیز برداشته شود؛ این عمل در اصطلاح لامینوتومی گفته می‌شود. خوشبختانه این عمل‌ها غالباً با بهره‌گیری از تکنیک‌هایی با حداقل تهاجم انجام می‌شوند. در جراحی با حداقل تهاجم برش‌های کوچک‌تری ایجاد می‌شود و تجهیزات مخصوص بسیار کوچکی نظیر میکروسکوپ و اندوسکوپ به کار می‌روند.
بهبودی
اکثر بیماران همان روز عمل جراحی دیسک گردن می‌توانند از تخت خارج شوند و راه بروند! میزان فعالیت به تدریج افزایش می‌یابد و بیماران معمولاً یک تا دو روز پس از عمل، با توجه به پیچیدگی و گستردگی عمل، مرخص می‌شوند. بیمار پس از این عمل، مانند اکثر جراحی‌های دیگر، دچار درد می‌شود؛ اگرچه خوشبختانه امروزه پزشکان به دانش قابل ملاحظه‌ای در خصوص به حداقل رساندن درد و ناراحتی دست یافته‌اند. بیمار با مصرف مسکن‌های موجود تا حد زیادی احساس راحتی و آرامش می‌یابد. بیمار پس از ترخیص باید همچنان در خانه استراحت کند و از دستورات پزشک در خصوص افزایش تدریجی میزان فعالیت پیروی کند. احتمالاً هنوز باید برای مدتی مصرف مسکن‌ها را ادامه دهد؛ هر چند درد و ناراحتی ظرف یک یا دو هفته پس از جراحی درمان دیسک گردن رو به کاهش می‌گذارد. جراح پیش از بازگشت به منزل درباره‌ی دیگر روش‌های تسکین درد و افزایش انعطاف‌پذیری راهنمایی‌های لازم را به بیمار ارائه می‌دهد و زمان مناسب از سرگیری وظایف شغلی و فعالیت‌های دیگری چون ورزش و رانندگی را گوشزد می‌کند.
پیشگیری
با انجام برخی تغییرات کوچک و ساده در برنامه‌ی روزمرّه می‌توان گام بزرگی را در پیشگیری از ابتلا به بیرون زدگی دیسک گردن برداشت:
• استراحت کردن در فواصل زمانی منظم. اگر مسافت‌های طولانی رانندگی می‌کنید یا ساعت‌ها با رایانه کار می‌کنید، در فواصل زمانی منظم استراحت کنید. سر را رو به عقب، بالای ستون فقرات نگه دارید تا فشار کمتری به گردن وارد شود. دندان‌ها را روی هم فشار ندهید.
• میز کار، صندلی و رایانه را به گونه‌ای تنظیم کنید که نمایشگر هم‌تراز با چشمان‌تان باشد، زانوها اندکی پایین‌تر از مفصل ران قرار گیرند؛ از صندلی‌های دسته‌دار برای گذاشتن بازو و آرنج استفاده کنید.
• گوشی تلفن را هنگام مکالمه بین شانه و گوش قرار ندهید. اگر زیاد با تلفن صحبت می‌کنید از هدست استفاده کنید.
• اگر پشت میزنشین هستید به طور منظم نرمش‌های کششی انجام دهید. شانه‌ها را بالا و پایین ببرید؛ کتف‌ها را به یکدیگر فشار دهید و سپس رها کنید. شانه‌ها را هنگام خم کردن سر به یک سمت پایین ببرید تا عضله‌های گردن تحت کشش قرار بگیرند.
• پایه را متعادل کنید. حرکات کششی مربوط به عضله‌های دیواره قفسه سینه را انجام دهید و عضله‌های اطراف کتف و پشت شانه را تقویت کنید تا تعادل پایه‌ی نگهدارنده‌ی گردن را بهبود ببخشید.
• روی شکم نخوابید. این حالت فشار زیادی را به گردن وارد می‌کند. بالشی انتخاب کنید که انحنای طبیعی گردن را حفظ کند.
گردن درد و بیماری دیسک گردن از جمله بیماری های شایع در عصر حاضر می باشد. از آنجا که در زندگی امرزی نمی توان از نشستن های طولانی و استفاده از کامپیوتر اجتناب کرد لذا باید موارد ذکر شده را به منظور پیشگیری از دیسک گردن مد نظر قرار داده شود تا از عوارض بیماری دیسک گردن در امان باشید. با پیشرفت های پزشکی امروز درمان قطعی دیسک گردن به منظور کاهش کنترل درد میسر شده است.
دکتر مهدی سعیدی
ستون فقرات گردن از استخوان‌های متعددی به نام مهره تشکیل می‌شود که هر یک از آنها توسط یک دیسک از دیگری جدا می‌شود. دیسک گردن متشکل است از چند لایه بافت محکم اتصال دهنده‌ای است که دیسک را در میان می‌گیرند و آن را می‌پوشانند. ماده‌ی ژلاتینی مانند نرمی با قابلیت تغییر شکل در میان دیسک وجود دارد؛ هنگامی که این ماده ژلاتینی به دلیل پارگی لایههای بافت اتصال دهنده از دیسک بیرون می‌زند، بیماری بیرون زدگی دیسک گردن رخ می دهد.
اجازه دهید برای درک بهتر ساز و کار فتق دیسک گردن، دیسک را به یک برش از دسر اسلایس وانیلی تشبیه کنیم که بین پنج لایه خمیر نازک قرار گرفته است. بالاترین و پایین‌ترین لایه‌ی شیرینی همان مهره‌ها (استخوان‌ها)، مایه میانی همان ماده ژلاتینی دیسک گردن و لایههای خمیر هم بافت اتصال دهنده‌ی پیرامون دیسک هستند. حال اگر بالای این دسر را فشار دهید، مسلماً مایه میانی به طرف پایین فشرده می‌شود و دو یا سه لایه از خمیر نازک پایینی را پاره می‌کند و از محل خود خارج می‌شود چون دیگر لایههای خمیری مانند سابق آن را نگه نمی‌دارند. در دیسک نیز چنین اتفاقی پیش می‌آید. خم کردن رو به جلوی گردن به جلوی دیسک فشار می‌آورد و ماده ژلاتینی مانند آن را درون دیسک گردن رو به سمت عقب می‌راند؛ در نتیجه به مرور زمان یا به یکباره، با پاره شدن چند لایه از بافت اتصال دهنده‌ی عقب دیسک، بیرون زدگی یا فتق دیسک گردن رخ می‌دهد.
1 علت
2 نشانه‌ها و علائم
2.1 دیسک گردن و سردرد
3 تشخیص
4 درمان
4.1 درمان محافظه‌کارانه یا نگهدارنده
4.2 کمپرس سرد و گرم
4.3 دارو
4.4 تزریق
4.5 تزریق پری رادیکولار (PRT)
4.6 فیزیوتراپی
4.7 ورزش و حرکات اصلاحی
4.7.1 نرمش‌های در برابر مقاومت دست
4.8 طب سوزنی
4.9 ماساژ درمانی
4.10 تغذیه و رژیم غذایی
4.11 درمان با لیزر
4.12 کایروپراکتیک
4.13 درمان گیاهی و طب سنتی
4.14 گردن بند طبی
4.15 جراحی
4.16 بهبودی
4.17 پیشگیری
علت
خم کردن رو به جلوی گردن، حالت اندامی نامناسب (قوز کردن) به ویژه هنگام خوابیدن یا نشستن، فعالیت‌های درگیر کننده‌ی بازوها در جلوی بدن (برای مثال: ظرف شستن، رانندگی و ...) و بلند کردن اشیاء چهار حرکتی هستند که همگی هر روز انجام می‌دهیم و در صورت تکرار، طول کشیدن یا شدید بودن به بیرن زدگی دیسک گردن دامن می‌زنند. چرخاندن یا خم کردن گردن به طرفین نیز به دلیل متمرکز نمودن فشار بر یک طرف دیسک در بروز بیماری دیسک گردن بی‌تأثیر نیست. برجستگی دیسک گردن گاهی در پی حرکتی جزیی شامل خم کردن رو به جلوی گردن مانند از زمین برداشتن وسیله‌ای کوچک یا عطسه کردن رخ می‌دهد. دیسک در این موارد به طور طبیعی در معرض نیروهای حاصل از بلند کردن اشیاء، قوز کردن، خم کردن مکرر و طولانی مدت بوده است که در نهایت این نیروها در قالب رخدادی منجر به بیرن زدگی دیسک گردن شده‌اند. برجستگی دیسک گردن غالباً هنگام بیدار شدن از یک خواب طولانی سپری شده در موقعیتی ناراحت و نامناسب رخ می‌دهد. عامل‌های گوناگونی در بروز برجستگی دیسک گردن نقش دارند. این عامل‌ها را باید تحت نظارت و راهنمایی‌های درمانی دکتر فیزیوتراپی ارزیابی و اصلاح نمود. برخی از این عامل‌ها عبارت‌اند از:
• وضعیت اندامی نامناسب
• پایداری ضعیف هسته
• سبک زندگی بی‌تحرک
• سفتی و خشکی عضلانی
• ضعف عضلانی
• خشکی مفاصل
• بلند کردن اشیاء به شیوه نادرست
• خم کردن، قوز کردن، به جلو دادن شانه‌ها یا بلند کردن اشیاء به دفعات یا به مدت طولانی طی انجام فعالیت‌های روزانه
نشانه‌ها و علائم
بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن معمولاً از درد شدید یا خفیف یک طرف گردن رنج می‌برند که بیشتر ناحیه‌ی پایین گردن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ گاهی اوقات نیز علایم دیسک گردن در مرکز یا هر دو سمت گردن بروز می‌یابند. علائم بیرن زدگی دیسک گردن گاهی با درد منتشرشونده‌ای توأم هستند که تا پایین بازو (حتی تا دست و انگشتان) یا داخل ناحیه‌ی استخوان کتف منتشر می شود و هر از گاهی به سر درد نیز دامن می‌زند. اسپاسم یا گرفتگی عضلانی، سوزن سوزن یا مور مور شدن، کرختی یا ضعف نیز از جمله علائم فتق دیسک گردن هستند. گردن گاهی اوقات به میزان قابل توجهی از حالت طبیعی خود خارج می‌شود و درد به بیمار اجازه نمی‌دهد تا گردن را صاف کند. دامنه حرکتی گردن، به ویژه حرکت دادن آن در سمت دردناک، محدود می‌شود.
درد بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن گاهی به یکباره هنگام فعالیت دامن زننده به درد شروع می‌شود، اما بیماران معمولاً پس از فعالیت تحریک کننده، به ویژه فردای روز فعالیت، از سفتی و درد رنج می‌برند. علائم غالباً در نتیجه حالت‌های اندامی مستمری چون مطالعه، رانندگی، کار با رایانه یا تماشای تلویزیون تشدید می‌شوند. انجام فعالیت‌های درگیر کننده‌ی بازوها در جلوی بدن (مانند آشپزی، اتو کردن، جارو کشیدن و ...)، نشستن طولانی مدت (به ویژه با قوز کردن)، بلند کردن اشیاء و حرکات خاص گردن شامل چرخش، خم کردن به طرفین، خم کردن به جلو یا عقب باعث وخیم‌تر شدن علائم می‌شود. عطسه کردن نیز موجب تشدید علائم می‌شود. بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن غالباً با سفتی و دردی مواجه هستند که صبح‌ها هنگام برخاستن از خواب شدیدتر می‌شود.
دیسک گردن و سردرد
از دیگر علایم دیسک گردن سردرد و سرگیجه می باشد. سر درد و فتق دیسک گردن معمولاً مرتبط با یکدیگراند، اگرچه بسیاری از بیماران و پزشکان معالج این ارتباط را تشخیص نمی‌دهند، درصدد درمان‌شان برنمی‌آیند و علائم نیز غالباً در اثر این بی‌توجهی موجب ناتوانی و ضعیف‌تر شدن بیمار می‌شوند. سر درد تنها یکی از علائم ممکن بیرون زدگی دیسک گردن است که احتمالاً با پیامدهایی چون درد بازو، درد شانه، تغییر حواس، کرختی و تحلیل عضلانی همراه است. سردرد و فتق دیسک با سرگیجه و حالت تهوع نیز توأم است. درد مزمن ادواری گردن پس از درد حاد و شدید گردن بیانگر دیسک برجسته‌ای است که ناگهان دچار فتق شده است.
تشخیص
درمان مناسب همواره بر مبنای تشخیص صحیح شکل می‌گیرد؛ فرایند تشخیص جامع بیرون زدگی دیسک گردن شامل موارد زیر می‌شود:
• سابقه پزشکی: پزشک معالج در مورد علائم، شدت آنها و شیوه‌های درمانی امتحان شده با شما صحبت می‌کند.
• معاینه فیزیکی: پزشک به دقت محدودیت‌های حرکتی، مشکلات مربوط به حفظ تعادل و درد را بررسی می‌کند و در طول معاینه، واکنش نشان ندادن پایین‌تنه، ضعف عضلانی، از دست دادن حواس یا دیگر نشانه‌های آسیب نخاع را مدّ نظر قرار می‌دهد.
• آزمایش‌های تشخیصی: پزشکان معمولاً در وهله نخست جهت تشخیص افتراقی و از میدان حدس خارج کردن عارضه‌هایی چون عفونت دستور انجام پرتونگاری (اشعه ایکس) می‌دهند. سی. تی. اسکن‌ها و ام. آر. آی.ها غالباً برای به دست آوردن تصاویر سه بعدی از مهره‌های کمری انجام می‌شوند و به تشخیص بیرون زدگی دیسک گردن کمک می‌کنند.
درمان
راه های درمان بیرن زدگی و پارگی دیسک گردن و آرتروز گردن به دو روش درمان بدون جراحی و جراحی صورت می گیرد. در ادامه مقاله هر دو روش ذکر خواهد شد.
درمان محافظه‌کارانه یا نگهدارنده
درمان بیرون زدگی دیسک گردن لزوماً به معنای تن دادن به عمل جراحی نیست و درمان بر مبنای علائم تجربه شده طرح‌ریزی می‌شود. اکثر بیماران مبتلا به فتق دیسک نیازی به عمل جراحی ندارند و علائم را می‌توان با شیوه‌های درمانی محافظه‌کارانه‌ای چون انتظار برای برطرف شدن علائم، مصرف مسکن و فیزیوتراپی (طب فیزیکی) مدیریت کرد. علائم بسیاری از بیماران مبتلا به برجستگی دیسک پس از سپری شدن چند هفته یا چند ماه کاملاً از بین می‌رود.
کمپرس سرد و گرم
کمپرس‌های سرد و گرم، هر کدام مزایای خاص خود را دارند و ممکن است دکتر فیزیوتراپی استفاده متناوب از این دو را پیشنهاد دهد تا مشخص شود که کدام یک از این دو بهترین نتیجه را به دست می‌دهد. دکتر فیزیوتراپی احتمالاً از کمپرس گرم برای افزایش جریان خون در ناحیه‌ی تحت درمان بهره می‌گیرد. خون با رساندن مواد مغذی و اکسیژن اضافی به التیام ناحیه ای که بیرون زدگی دیسک گردن در آن رخ داده کمک می کند. همچنین خون فراورده‌های جانبی زائد را از گرفتگی‌ها و اسپاسم‌های عضلانی دور می‌کند. کمپرس سرد (سرما درمانی)، برعکس کمپرس گرم، جریان خون را آهسته می‌کند و باعث کاهش التهاب، درد و گرفتگی عضلانی می‌شود. دکتر فیزیوتراپی احتمالاً کمپرس یخ را روی ناحیه‌ی تحت درمان قرار می‌دهد، گردن را با یخ ماساژ می‌دهد یا حتی از اسپری‌ای به نام فلوئورومتان برای سرد کردن بافت‌های ملتهب استفاده می‌کند.
دارو
متخصص درمان دیسک گردن از داروهای ضد التهابی مثل پروفن، داروهای شل کننده عضلات و گاهی اوقات از تزریق مستقیم کورتیکوستروئید در اطراف ریشه های عصبی برای کاهش مشکلات مبتلایان به دیسک گردن استفاده می کند. داروهای مدیریت درد مورد استفاده برای کنترل درد را داروهای ضد درد یا مسکن می‌نامند. اکثر دردهای خفیف دیسک و آرتروز گردن با مصرف داروهایی غیرتجویزی چون آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسین یا استامینوفن کاهش می‌یابند. اگر از درد شدید مداوم رنج می‌برید، پزشک احتمالاً داروهای مسکن مخدر را برای مصرف کوتاه مدت تجویز خواهد کرد. پزشک گاهی اوقات شل کننده‌های عضلات را در برنامه درمان آرتروز گردن و پارگی دیسک می‌گنجاند. با این وجود، باید فقط داروهای ضروری را طبق تجویزمصرف کنید، چون استفاده بیشتر نه تنها روند بهبود را تسریع نمی‌کند، بلکه اثرات جانبی ناخواسته‌ای مانند یبوست یا گیجی را نیز به دنبال دارد و باعث وابستگی دارویی می‌شود. بنابراین تمام داروها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید و وی را در جریان داروهای مصرفی کنونی خود، حتی داروهای غیرتجویزی یا مکمل‌ها، قرار دهید و پس از مصرف مسکن‌های تجویزی پزشک، او را از نحوه تأثیرگذاری آنها آگاه کنید. علاوه بر این حتماً سابقه‌ی واکنش‌های آلرژیک به داروها را به پزشک یادآوری کنید. مصرف داروهای فوق حتی داروهای غیر تجویزی برای دیسک گردن در بارداری باید تحت نظر پزشک مصرف شود.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) جزء مسکن‌ها به شمار می‌روند و برای کاهش تورم و التهاب ناشی از پارگی دیسک گردن نیز مصرف می‌شوند. آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسین و داروهای تجویزی مختلف از جمله این داروها محسوب می‌شوند. در صورت تجویز شدن داروهای ضدالتهاب به بروز اثرات جانبی‌ای چون خونریزی یا ناراحتی شکم توجه کنید. استفاده طولانی مدت از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تجویزی یا غیرتجویزی باید تحت نظارت پزشک صورت گیرد تا از بروز مشکلات بالقوه جلوگیری شود.
تزریق
داروهای کورتیکواستدوئید، به صورت خوراکی یا تزریقی، گاهی با توجه به اثر ضدالتهابی قوی‌شان برای تسکین درد شدیدتر بازو و گردن تجویز می‌شوند. کورتیکواستروئیدها، مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، اثرات جانبی به دنبال دارند. در مورد مزایا و خطرات این داروها با پزشک مشورت کنید.
تزریق در فضای اپیدورال یا "بلوک‌ها": در صورت درد شدید بازو توصیه می‌شود. در این حالت داروهای کورتیکواستروئیدی درون فضای اپیدورال (ناحیه‌ی پیرامون اعصاب نخاعی ستون فقرات) توسط پزشک متخصص در این زمینه تزریق می‌شوند. در پی تزریق اولیه، یک یا دو تزریق دیگر نیز در آینده انجام می‌شود. این درمان پارگی دیسک گردن باید جزیی از برنامه‌ی درمانی و توان‌بخشی جامع باشد. کاهش التهاب عصب و دیسک هدف این تزریق به شمار می‌رود.
تزریق در نقاط ماشه‌ای (تریگر پوینت): این تزریق تحت بی‌حسی موضعی (گاهی همراه با داروهای کورتیکواستروئید) مستقیماً درون بافت دردناک عضله‌های قرار گرفته در امتداد ستون فقرات انجام می‌شود. تزریق در نقاط ماشه‌ای، به رغم مفید بودن در کنترل درد، در فتق دیسک گردنی مؤثر نیست.
تزریق تحت گاید سونو: جراحان ارتوپد اغلب برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله برای درمان دیسک گردن از تزریقات استفاده می کنند. داروهایی که عموما تزریق می شوند شامل کورتیزون و روان کننده های مفاصل است. تزریقات علاوه بر درمان، برای بی حسی موضعی مورد استفاده قرار می گیرند تا با بی حس کردن بیماری های دردناک بتوان این نواحی را بهتر معاینه کرد. به منظور این که احتمال موفقیت درمان به حداکثر برسد، تزریقات باید به محل دقیق استعمال شوند. یکی از شیوه های افزایش احتمال تزریق به ناحیه دردناک استفاده از یک دستگاه تصویربرداری به منظور مشاهده قسمت داخلی بدن در حین تزریق است. پرکاربرد ترین دستگاه تصویربرداری دستگاه فراصوت نام دارد. پزشکان با استفاده از دستگاه فراصوت می توانند با دقت بیشتری تزریق را در ناحیه دیسک گردن انجام دهند. تزریقات تحت گاید سونو مشابه تزریقات سنتی استعمال می شود. سوزن و سرنگ مشابه است. وقتی دستگاه فراصوت مورد استفاده قرار گیرد، یک میله کوچک متصل به نمایشگر ویدئویی مشابه دستگاهی که برای مشاهده جنین مادر باردار مورد استفاده قرار می گیرد، به پوست فشار داده می شود. پراب یا پروب به قسمتی از بدن که تزریق در آنجا می خواهد صورت بگیرد قرار می گیرد که عموما پوشش مفصل یا تاندون است. وقتی پزشک ساختار آناتومیک (محل تزریق) را تشخیص داد، تزریق در حین مشاهده محل وارد شدن پوست با استفاده از دستگاه فراصوت انجام می گیرد. فراصوت یکی از بهترین روش ها برای به تصویر کشیدن مایعات است و از این رو یک متخصص با تجربه می تواند مایعی که تزریق می شود را مشاهده کند و مطمئن شود که تزریق در محل دقیق برای درمان دیسک گردن صورت گرفته است.
تزریق پری رادیکولار (PRT)
در روش تزریق PRT، یک سوزن باریک نزدیک به ریشه عصب در ستون فقرات و تحت نظارت از طریق تصاویر سونوگرافی داخل بدن می شود. پس از تعیین محلی که دارو باید در آنجا تزریق شود، پزشک سوزن را در عمق مشخص فرو می کند تا داروها تا حد امکان به عصب مشکل ساز نزدیک شود. روش تزریق PRT یک روش درمانی رادیولوژیک برای درمان درد مزن ناشی از فرسایش ستون فقرات، دیسک گردن، قفسه سینه یا فتق دیسک یا بیرون زدگی دیسک گردن است.
قبل از انجام این روش جراحی، ستون مهره ها و ریشه های عصب آسیب دیده باید به خوبی تشخیص داده شوند.از این رو انجام سی تی اسکن یا ام آر ای قبل از جراحی ضروری است. مهره ای که باید درمان شود توسط گاید سونو تحت کنترل قرار می گیرد و در یک تصویر ثبت می شود. این کار باعث تعیین و کنترل جهت و عمق ورود سوزن می شود. سوزن تزریقی سپس تا حد امکان با استفاده از یک پرتو لیزری به ریشه عصب نزدیک می شود و داروهای ضد التهابی ( معمولا بیهوشی موضی و کورتیزون) تزریق می شوند. نتایج درمان بر اساس ارسال داروهای ضد التهابی به ناحیه مورد نظر است. هدف از این روش درمانی شکستن چرخه ی ناتمام وارد شدن فشار بر عصب و ورم کردن آن با فشار بیشتر است. این روش در درمان درد سیاتیک و بیرون زدگی دیسک کمر و گردن موثر می باشد و منجر به کاهش کمر درد و گردن درد می شود.در ابتدا بیماران بر روی شکم خوابانده می شوند. محلی که باید درمان شود ضد عفونی می شود. سپس احتمالا با بیهوشی موضعی یک سوزن باریک به آرامی در ستون فقرات تحت کنترل دوربین قرار داده می شود. محل دقیق نوک سوزن در صورت نیاز با یک ماژیک مشخص می شود. در این سوزن یک داروی ضد التهاب بسیار قوی (معمولا کورتیزون) و داروهای بیهوشی موضعی تزریق می شود. درمان در عرض ۵ تا ۱۰ دقیقه صورت می گیرد.
نتایج در عرض چند روز قابل مشاهده هستند. معمولا سه درمان را در فاصله زمانی یک هفته ای انجام می دهیم تا شاهد بهبودی طولانی مدت تر علائم دیسک گردن شویم.
فیزیوتراپی
هدف کلی دکتر فیزیوتراپ قادر ساختن بیمار به پیگیری و شرکت در فعالیت‌های روزمرّه‌ی معمول و نقش‌های اجتماعی و شغلی است. دکتر فیزیوتراپی بر مبنای یافته‌های حاصل از ارزیابی و معاینه و اهداف شخصی بیمار برنامه‌ی درمانی را طرح‌ریزی می‌کند. ترکیبی از نرمش‌ها و تمرین‌ها به احتمال زیاد در برنامه‌ی درمانی گنجانده می‌شود.
دکتر فیزیوتراپی در این برنامه نکات زیر را مدّ نظر خواهد داشت:
• نرمش‌ها و ورزش هایی که شامل حرکات خاصی برای کاهش فشار روی عصب، تسکین و کاهش درد و دیگر علائم، به ویژه در مراحل اولیه درمان، می‌شوند.
• نرمش‌های کششی و انعطاف‌پذیری برای بهبود قابلیت حرکتی مفصل‌ها و عضله‌های ستون فقرات، بازوها و پاها. لازم به ذکر است که افزایش دامنه حرکتی مفصل نفشی حیاتی در تسکین و کاهش درد دارد.
• نرمش‌های تقویتی ـ عضله‌های قوی بالاتنه از مفصل‌های ستون فقرات حمایت می‌کنند و عضله‌های نیرومند بازو و پا بخشی از وزن تحمیلی بر مفاصل را جذب می‌کنند.
• نرمش‌های ایروبیک (هوازی) ـ تأثیر مثبت این نرمش‌ها بر تسکین درد پارگی و بیرون زدگی دیسک گردن، تناسب اندام، داشتن وزن مناسب و افزایش قابلیت حرکتی و استقامت کل بدن اثبات شده است که همگی از جمله عوامل مؤثر در مدیریت فتق دیسک به شمار می‌روند.
شاید به نظر برسد که این برنامه درمانی شامل انجام نرمش‌های فراوان است، اما نگران نباشید: پژوهش‌ها حکایت از آن دارند که هر چه نرمش بیشتری انجام دهید، سریع‌تر از چنگ درد و علائم دیگر خلاصی خواهید یافت.
علاوه بر این دکتر فیزیوتراپی احتمالاً از ترکیبی از درمان‌های دیگر بهره خواهد برد:
• درمان دستی یا کایروپراکتیک برای بهبود قابلیت حرکتی مفصل‌های خشک و عضله‌های سفت دامن زننده به بروز علائم.
• آموزش حالت صحیح اندامی و حرکت مناسب باعث می‌شود تا بیمار با انجام تغییرات کوچک در نحوه نشستن، ایستادن، خم شدن و بلند کردن اشیاء ـ حتی در شیوه خوابیدن ـ به تسکین درد خود کمک کند و عارضه را خود به تنهایی به خوبی مدیریت کند.
• درمان‌های ویژه درد ـ مانند کمپرس یخ، کشش و تحریک الکتریکی ـ در کاهش درد شدید و مقاوم در برابر نرمش یا درمان با دست به کار می‌روند.
نکته حائز اهمیت این است که پس از فرو نشستن درد، همچنان حالت اندامی صحیح و عادات حرکتی مناسب داشته باشید تا سلامت بدن و ستون فقرات حفظ شود.
ورزش و حرکات اصلاحی
ورزش معمولاً جزء لاینفکی از درمان دیسک و آرتروز گردن به شمار می‌رود. اتخاذ رویکرد غیرمنفعل در خصوص بهبود بیماری توسط انجام فعالیت جسمی موجب کاهش درد و اطمینان خاطر از سلامت طولانی مدت ستون فقرات و پشت بدن می‌شود. ورزش کردن روش کارآمدی برای تقویت و پایداری عضله‌های کمر و پیشگیری از بروز آسیب و درد بیشتر است. عضله‌های قوی وزن بدن و استخوان‌ها را تحمل می‌کنند و مانع وارد آمدن فشار غیر ضروری بر ستون فقرات می‌شوند و نهایتا منجر به کاهش درد دیسک گردن می شود.
خم کردن گردن به طرفین
سر را صاف نگه دارید و آن را همزمان به آهستگی به یک طرف خم کنید.
البته سر را تا جایی خم نکنید که گوش به شانه برسد.
این حالت را یک دقیقه حفظ کنید.
سر را به حالت مرکزی و وسط برگردانید.
سر را به طرف شانه‌ی مقابل خم کنید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
disk gardan 6
خم کردن گردن از جلو به عقب
سر را به آهستگی به عقب تا جایی خم کنید که بتوانید به بالا نگاه کنید.
این حالت را یک دقیقه حفظ کنید.
سر را به آهستگی به حالت اول و رو به جلو بیاورید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
مقاومت جانبی
یک دست را روی یک طرف سر بگذارید.
در حالی که سعی می‌کنید شانه با گوش تماس پیدا کند، از دست برای مقاومت در برابر انجام این حرکت استفاده کنید.
تا پنج بشمارید و این حالت را حفظ کنید.
سر را به حالت اول برگردانید و این حرکت را در جهت مخالف تکرار کنید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید. این حرکت با تجویز پزشک منجر به کاهش درد دیسک گردن می شود.
سر را از یک سمت به سمت دیگر بچرخانید.
سر را به آهستگی تا جایی که می‌توانید بچرخانید.
این حالت را یک دقیقه حفظ کنید.
سر را به حال اول و جایگاه مرکزی برگردانید.
سر را در جهت مخالف بچرخانید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
نرمش‌های در برابر مقاومت دست
مقاومت رو به عقب
هر دو دست را پشت سر قرار دهید.
سعی کنید سر را رو به عقب حرکت دهید، اما با فشار دست مانع انجام این حرکت شوید. چانه را کج نکنید.
تا پنج بشمارید و این حالت را حفظ کنید.
سر را به حالت اول برگردانید و استراحت کنید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
مقاومت رو به جلو
هر دو دست را در برابر پیشانی قرار دهید.
سعی کنید سر را رو به جلو حرکت دهید، اما با فشار دست مانع انجام این حرکت شوید.
تا پنج بشمارید و این حالت را حفظ کنید.
سر را به حالت اول برگردانید و استراحت کنید.
این حرکت را سه بار در روز، ۵ تا ۱۰ بار تکرار کنید.
طب سوزنی
این روش چینی سنتی در این باور ریشه دارد که تمامی انسان‌ها از انرژی‌ای موسوم به چی (با نگارش Chi یا Qi) برخوردار هستند. بدن در صورت مسدود شدن چی یا عدم توازن آن با درد و بیماری واکنش نشان می‌دهد. متخصصین طب سوزنی سنتی با فرو کردن سوزن‌های بسیار باریک در نقاط مشخص پوست در صدد پاک کردن کانال‌های چی، موسوم به مریدیان، برمی‌آیند. متخصص طب سوزنی بر مبنای تشخیص به عمل آمده چندین سوزن را وارد نقاط مشخص می‌کند و این سوزن‌ها مدت ۲۰ تا ۴۰ دقیقه در بدن می‌مانند. به علاوه این گونه گفته می‌شود که طب سوزنی آزادسازی اندورفین‌ها در جریان خون را نیز تحریک می‌کند. اندورفین‌ها به بیان ساده مسکن‌های طبیعی بدن هستند؛ بنابراین آزادسازی آنها باعث کاهش درد پارگی دیسک گردن می‌شود.
نظریه کنترل دروازه درد نقشی اساسی در کارآمدی طب سوزنی در کاهش درد ایفاء می‌کند. بر طبق این نظریه، سیگنال‌های درد به آهستگی از ناحیه‌ی آسیب دیده‌ی نخاع می‌گذرند و به مغز می‌رسند چون این عصب‌ها تنها شمار محدودی از سیگنال‌ها را به طور همزمان کنترل می‌کنند. این گونه پنداشته می‌شود که طب سوزنی سیگنال‌های سریع‌تری را برای پس زدن سیگنال‌های درد با حرکت آهسته تولید می‌کند و به این ترتیب راه عبور درد را سد می‌کند و به درمان درد آرتروز و دیسک گردن کمک می کند.
ماساژ درمانی
دریافت ماساژ به صورت منظم تسکین درد مزمن کمر را به ارمغان می‌آورد. ماساژ شامل ضربه زدن آهسته و کنترل شده، مالش دادن و دستکاری بافت‌های پشت بدن می‌شود. این حرکات جریان خون را افزایش می‌دهند و به این ترتیب مواد مغذی و اکسیژن بیشتری به عضله‌ها می‌رسد. همچنین خون اضافی فرآورده‌های جانبی زائد انباشته شده به مرور زمان را دور می‌کند. اگرچه تأثیرگذاری ماساژ بر درمان دیسک گردن هنوز اثبات نشده است، استفاده از آن با توجه به ایمن بودن و عاری از اثرات جانبی بودن آن توصیه می‌شود. بااین وجود، ماساژدرمانی ممکن است در صورت ابتلا به پوکی استخوان، ترومبوزیس عمیق وریدی (تشکیل لخته خون در رگ)، عفونت‌های پوستی، زخم‌های باز یا آرتروز در ناحیه تحت ماساژ درمانی یا نزدیکی آن گزینه‌ی مناسبی نباشد. بیش از ۱۰۰ روش ماساژ دادن وجود دارد. برای مثال، در ماساژ سوئدی از استروک‌های طولانی برای تأثیرگذاری بر لایههای سطحی عضله‌ها استفاده می‌شود. در مقابل، در ماساژ بافتی عمیق فشار مستقیم و استروک‌های آهسته برای تسکین لایههای عمیق عضله و کاهش فشار و تنش عضلانی مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماساژور به کمک بیمار بهترین ماساژ خاص را برای تسکن درد تعیین می‌کند.
تغذیه و رژیم غذایی
تغذیه از منظر زیست‌شناختی داخلی، نقش بسیار مهم و مستقیمی را در سلامت ستون فقرات، التیام دیسکها و سطوح مفصل‌های ستون فقرات ایفاء می‌کند. رژیم سرشار از کلسیم و ویتامین D در ارتباط با ستون فقرات و کمک که درمان بیرون زدگی دیسک گردن یک رژیم مناسب برای حفظ سلامت استخوان‌ها به شمار می‌رود. استخوان‌ها را با میل کردن غذاهایی مانند مواد زیر قوی نگه دارید:
• شیر
• ماست کم چرب
• پنیرهایی مانند پنیر چدار، پارمزان
• سبزیجاتی مانند کلم‌پیچ، بامیه، لوبیا قرمز و لوبیای پخته
• آجیل مانند بادام، فندق، گردو و کنجد و خمیر کنجد (تاهینی)
• ماهی‌هایی نظیر شاه‌ماهی‌ها، ساردین (تن در روغن) و ماهی آزاد
• انجیر و زردآلو
• توفو، دانه سویا و تخم مرغ
با مصرف غذاهای زیر به التیام ستون فقرات در سطح سلولی کمک کنید:
• صدف‌داران: خرچنگ، میگو و صدف
• سبزیجات سبز تیره: کلم‌پیچ (گونه‌ای کلم)، اسفناج، کلم، مارچوبه
• سبزیجات و میوه‌های قرمز: فلفل قرمز، چغندر، گوجه فرنگی تازه یا پخته، توت‌های تیره رنگ مانند شاه توت و زغال اخته
• فراورده‌های سویا: شیر سویا، پنیر سویا و توفو
• زیتون سیاه
• سیب و پیاز قرمز که به طور طبیعی سرشار از ماده‌ای به نام کورستین هستند که ویژگی ضدالتهابی طبیعی دارد.
• تخم کتان و دانه چیا
• دانه‌های گیاهی: لوبیا چشم بلبلی، لوبیا قرمز، دانه سویا و ...
• ماهی‌های چرب آب‌های سرد: ماهی کولی، شاه ماهی، ساردین، ماهی آزاد و ماهی اسقومری
• کدو حلوایی
• روغن زیتون
• میوه‌ها، آجیل، سبزیجات و غلات
• آب پاک: اجازه ندهید آب بدن کم شود و همواره بیش از نیاز بدن به آن آب برسانید. تأمین آب مورد نیاز بدن برای فرایند جذب آب مجدد در التیام دیسک‌های تخریب شده اهمیت فراوان دارد. بهترین حالت آن است که هر روز ۸ تا ۱۰ لیوان آب پاک و غیرآلوده بنوشید.
درمان با لیزر
درمان با لیزر روشی پزشکی است که در آن از انرژی نور لیزر با تمرکز بالا برای درمان درد و التهاب استفاده می‌شود و شیوه تأثیرگذاری آن به این صورت است که فرایندهای التیام‌بخش طبیعی بدن را در سطح سلولی تحریک می‌کند. این فن‌آوری بسیار پیشرفته در درمان بیماری های حاد و مزمنی موفق بوده است که در برابر رویکردهای درمانی سنتی مقاوم بوده‌اند. آرتروز گردن، کمر درد، بیرون زدگی . پارگی دیسک، سر درد، درد زانو و مفصل ران، گردن درد، اختلال‌های عصبی محیطی، نوروپاتی، درد رگ و عصب سیاتیک کمر و پا، زونا ، تنگی مجرای نخاع از جمله عارضه‌هایی هستند که به کمک لیزردرمانی بهبود می‌یابند. این روش پس از تأیید شدن از سوی سازمان غذا و دارو بر روی بیش از یک میلیون بیمار به عنوان یک روش درمانی غیرتهاجمی امتحان شده است و تاکنون گزارشی مبنی بر بروز عوارض جانبی و خطرات آن دریافت نشده است. لیزرهای با انرژی پایین متعددی در کاهش و از بین بردن درد مزمن و شدید گردن مؤثر تشخیص داده شده‌اند. بسیاری از بیماران این راهکار را جایگزین بسیار کارآمدتر و سریع‌تر مسکن‌های سنتی می‌دانند. لیزر درمانی در تلفیق با فیزیوتراپی و کایروپراکتیک زندگی طبیعی، سالم و فعال عاری از درد توان‌فرسا را برای بیماران به ارمغان می‌آورد.
کایروپراکتیک
کایروپراکتیک یا روش‌های درمان دستی تأثیر قابل توجهی بر اختلال‌های گوناگون عضلانی ـ اسکلتی و آسیب‌های دیسک ستون فقرات از جمله دیسک گردن دارند که به دلیل استفاده بیش از اندازه و شرکت در فعالیت‌های سنگین و توان‌فرسا بروز می‌یابند. متخصصین کایروپراکتیک در تسکین درد و اصلاح مفصل و عضله به بیماران کمک می‌کنند.
درمان گیاهی و طب سنتی
disk gardan 12
چند نمونه از درمان های گیاهی و طب سنتی در ادامه ذکر شده است:
• ویلو بارک (نوعی بید): با استفاده از گیاه ویلو بارک التهاب را کاهش دهید. این گیاه در سه صورت مختلف در تمام عطاری‌ها فروخته می‌شود. برای مصرف این گیاه به صورت دمنوش، یک تا دو قاشق چای‌خوری از گیاه خشک را در ۸ اونس آب بجوشانید و اجازه بدهید تا به مدت ۳۰ دقیقه خیس بخورد و دم بکشد. مایع را صاف کنید و آن را مانند چای معمولی بنوشید. جهت کسب بهترین نتیجه روزی سه تا چهار فنجان از این دمنوش مصرف کنید.
• فلفل قرمز گرمسیری: پماد فلفل قرمز را روی ناحیه دردناک پشت بدن بمالید تا درد قسمت بیرون زده دیسک گردن کاهش یابد. از این پماد چند بار در روز یا هنگام درد استفاده کنید. دست‌ها را پس از استعمال کرم به خوبی بشویید و دست آلوده به کرم را به چشم نزنید.
• کلشیسین: برای تسکین درد در عوض آسپرین، کلشیسین مصرف کنید. کلشیسین از خشک کردن دانه‌های موجود در مرکز گل زعفران پاییزی به دست می‌آید. این دانه‌های خشک را می‌کوبند تا پودر زرد کمرنگی به دست آید که خاصیت ضدالتهابی بسیار بالایی دارد. در صورت بروز درد دو قرص ۰.۶ میلی‌گرمی را هر دو ساعت یک‌بار مصرف کنید.
• زردچوبه: ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم زردچوبه را سه بار در روز جهت کاهش التهاب پارگی دیسک گردن مصرف کنید. این درمان جریان خون را افزایش می‌دهد و به تسکین درد کمر کمک می‌کند. پودر زردچوبه غالباً به صورت دمنوش با دم کردن یک قاشق چای‌خوری زردچوبه در ۸ اونس آب مصرف می‌شود.
گردن بند طبی
گردن‌بند طبی از گردن محافظت می‌کند و آن را در جای صحیح خود نگه می‌دارد؛ همچنین با محدود کردن حرکت اطراف عصب امکان بهبود سریع‌تر آن را فراهم می‌سازد. از این گذشته با بستن گردن‌بند فشار کمتری بر عصب درگیر وارد می‌شود. گردن هنگام بستن گردن‌بند طبی دیگر نمی‌تواند حرکت کند و دیسکها در جای خود ثابت می‌مانند. به علاوه گردن‌بند مانع جلو آمدن دیسک تغییر شکل یافته می‌شود و به این ترتیب دیسک به عقب و جای اصلی خود برمی‌گردد. به همین دلیل پزشکان برای درمان قربانیان سوانحی که عصب‌های‌شان تحت فشار قرار دارد از گردن‌بند طبی استفاده می‌کنند. گردن‌بند طبی گردن را به گونه‌ای نگه می‌دارد که احتمال حالت اندامی نامناسب گردن کاملاً از بین می‌رود. بااین حال، ممکن است امکان تهیه گردن‌بند طبی برای استفاده در خانه وجود نداشته باشد، اما همیشه می‌توان ابتکار به خرج داد؛ سعی کنید گردن را با هر جسم سختی، که گردن را به شیوه صحیح سر جای خود نگه می‌دارد، ببندید. این یکی از بهترین درمان های دیسک گردن است.
جراحی
انجام عمل جراحی دیسک گردن در صورت نتیجه‌بخش نبودن درمان های بدون جراحی ضرورت می‌یابد. دیسککتومی پیشین (از جلو) گردن رایج‌ترین عمل جراحی برای درمان دیسک‌های گردنی آسیب دیده به شمار می‌رود. هدف از انجام این عمل آن است که با برداشتن قسمتی از دیسک آسیب دیده یا تمام آن، فشار روی ریشه‌های عصبی یا نخاع کاهش یابد. بافت نرم گردن طی عمل جراحی جهت آشکارسازی دیسک برجسته جدا می‌شود؛ سپس این دیسک برداشته می‌شود تا فشار روی ریشه‌های عصبی یا نخاع از بین برود. فضای خالی ایجاد شده در نتیجه برداشتن دیسک در صورت لزوم با پیوند (گرافت) استخوانی ـ تکه استخوان کوچکی که معمولاً از مفصل ران بیمار گرفته می‌شود ـ پر می‌شود. پیوند استخوان برای متصل گردن یا جوش دادن مهره‌ها به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از این عمل با اصطلاح فیوژن یا خشک کردن مهره‌ها یاد می‌شود. قطعات خاصی، مانند پیچ یا صفحه، در برخی موارد برای اتصال بهتر مهره‌ها به یکدیگر یا افزایش پایداری ستون فقرات به کار برده می‌شوند. در شیوه جراحی از پشت گردن، شاید لازم باشد تا بخشی از استخوان پوشاننده عصب نیز برداشته شود؛ این عمل در اصطلاح لامینوتومی گفته می‌شود. خوشبختانه این عمل‌ها غالباً با بهره‌گیری از تکنیک‌هایی با حداقل تهاجم انجام می‌شوند. در جراحی با حداقل تهاجم برش‌های کوچک‌تری ایجاد می‌شود و تجهیزات مخصوص بسیار کوچکی نظیر میکروسکوپ و اندوسکوپ به کار می‌روند.
بهبودی
اکثر بیماران همان روز عمل جراحی دیسک گردن می‌توانند از تخت خارج شوند و راه بروند! میزان فعالیت به تدریج افزایش می‌یابد و بیماران معمولاً یک تا دو روز پس از عمل، با توجه به پیچیدگی و گستردگی عمل، مرخص می‌شوند. بیمار پس از این عمل، مانند اکثر جراحی‌های دیگر، دچار درد می‌شود؛ اگرچه خوشبختانه امروزه پزشکان به دانش قابل ملاحظه‌ای در خصوص به حداقل رساندن درد و ناراحتی دست یافته‌اند. بیمار با مصرف مسکن‌های موجود تا حد زیادی احساس راحتی و آرامش می‌یابد. بیمار پس از ترخیص باید همچنان در خانه استراحت کند و از دستورات پزشک در خصوص افزایش تدریجی میزان فعالیت پیروی کند. احتمالاً هنوز باید برای مدتی مصرف مسکن‌ها را ادامه دهد؛ هر چند درد و ناراحتی ظرف یک یا دو هفته پس از جراحی درمان دیسک گردن رو به کاهش می‌گذارد. جراح پیش از بازگشت به منزل درباره‌ی دیگر روش‌های تسکین درد و افزایش انعطاف‌پذیری راهنمایی‌های لازم را به بیمار ارائه می‌دهد و زمان مناسب از سرگیری وظایف شغلی و فعالیت‌های دیگری چون ورزش و رانندگی را گوشزد می‌کند.
پیشگیری
با انجام برخی تغییرات کوچک و ساده در برنامه‌ی روزمرّه می‌توان گام بزرگی را در پیشگیری از ابتلا به بیرون زدگی دیسک گردن برداشت:
• استراحت کردن در فواصل زمانی منظم. اگر مسافت‌های طولانی رانندگی می‌کنید یا ساعت‌ها با رایانه کار می‌کنید، در فواصل زمانی منظم استراحت کنید. سر را رو به عقب، بالای ستون فقرات نگه دارید تا فشار کمتری به گردن وارد شود. دندان‌ها را روی هم فشار ندهید.
• میز کار، صندلی و رایانه را به گونه‌ای تنظیم کنید که نمایشگر هم‌تراز با چشمان‌تان باشد، زانوها اندکی پایین‌تر از مفصل ران قرار گیرند؛ از صندلی‌های دسته‌دار برای گذاشتن بازو و آرنج استفاده کنید.
• گوشی تلفن را هنگام مکالمه بین شانه و گوش قرار ندهید. اگر زیاد با تلفن صحبت می‌کنید از هدست استفاده کنید.
• اگر پشت میزنشین هستید به طور منظم نرمش‌های کششی انجام دهید. شانه‌ها را بالا و پایین ببرید؛ کتف‌ها را به یکدیگر فشار دهید و سپس رها کنید. شانه‌ها را هنگام خم کردن سر به یک سمت پایین ببرید تا عضله‌های گردن تحت کشش قرار بگیرند.
• پایه را متعادل کنید. حرکات کششی مربوط به عضله‌های دیواره قفسه سینه را انجام دهید و عضله‌های اطراف کتف و پشت شانه را تقویت کنید تا تعادل پایه‌ی نگهدارنده‌ی گردن را بهبود ببخشید.
• روی شکم نخوابید. این حالت فشار زیادی را به گردن وارد می‌کند. بالشی انتخاب کنید که انحنای طبیعی گردن را حفظ کند.
گردن درد و بیماری دیسک گردن از جمله بیماری های شایع در عصر حاضر می باشد. از آنجا که در زندگی امرزی نمی توان از نشستن های طولانی و استفاده از کامپیوتر اجتناب کرد لذا باید موارد ذکر شده را به منظور پیشگیری از دیسک گردن مد نظر قرار داده شود تا از عوارض بیماری دیسک گردن در امان باشید. با پیشرفت های پزشکی امروز درمان قطعی دیسک گردن به منظور کاهش کنترل درد میسر شده است.
فعلا سکوت را برگزیدیم ............
