2010/12/18, 10:51 PM
چرا عصب‌كشي دندان دردناك است؟
حتما براي شما هم پيش آمده كه دندان‌تان را عصب‌كشي كرده باشيد و اگر چنين تجربه‌اي را داشته باشيد، خوب مي‌دانيد كه گاهي اين كار بسيار دردناك است و تا چند روز پس از آن درد داريد. مي‌دانيد چرا؟
دكتر ناهيد اخلاقي، متخصص درمان ريشه دندان و عضو هيات علمي دانشگاه آزاد به اين سؤال پاسخ مي‌دهند.
چرا بعضي‌ها مي‌گويند بعد از عصب‌كشي دندان‌شان اصلا درد نكشيده‌اند، ولي بعضي ديگر درد شديدي را تجربه كرده‌اند. اين به خود دندانپزشك مربوط است يا به جنس دندان؟
در درمان ريشه دندان، احتمال درد وجود دارد، ولي مدت و شدت آن متفاوت است. دندان‌هايي كه قبل از درمان ريشه، به ضربه حساس بوده‌اند و يا به دليل از بين رفتن عروق و اعصاب شان در اثر آلودگي ميكروبي، مراحلي از عفونت را با خود دارند، احتمال درد در آنها پس از درمان ريشه بيشتر است. در عين حال، احتمال ايجاد درد براي دندان‌هايي كه اين شرايط را نداشته باشند نيز وجود دارد.
به طور كلي به دليل آن كه در درمان ريشه، فضاي داخل ريشه‌ها (كانال) با وسايل مخصوص و ضدعفوني‌كننده‌ها تميز مي‌شوند واگر عروق و اعصاب از بين نرفته باشند، در روند درمان در حد فاصل انتهاي ريشه با فضاي اطراف آن، اين عروق و اعصاب دچار پارگي مي‌گردند و به دليل التهاب ناشي از اين پارگي يا التهاب ناشي از گسترش آلودگي‌ها و يا در صورت وجود عفونت، ناحيه بسيار حساس و دردناك مي‌شود و اين دندان در تماس آسان با سطح مقابل‌اش قرار مي‌گيرد كه لازم است در مورد دندان‌هاي كرسي (جونده) حتما در شروع درمان، اين سطوح تا حدي كوتاه گردند.
در غير اين صورت درد تداوم خواهد داشت، چون مدام اين تماس زودرس، در هنگام ضربه يا قرار گرفتن دندانها روي هم، موجب تحريك ناحيه انتهاي ريشه و ايجاد درد خواهد شد.
پس كمي درد پس از درمان ريشه طبيعي است؟
بله. معمولا اين درد طي روزهاي اول پس از درمان طبيعي است و به مرور زمان كاهش مي‌يابد. روند كاهش درد در بيماران و حتي در دندان‌هاي مختلف يك فرد بنا به شرايط خاص دندان متفاوت است و حتي بسياري از بيماران ابراز مي‌كنند كه پس از درمان ريشه دردي نداشته‌اند.
اگر طولاني‌تر شد، چه‌طور؟
اگر درد در طي زمان طولاني با همان شدت و وضعيت روزهاي اوليه وجود داشته باشد (كه البته احتمال‌اش كم است) يا آنكه شرايط نسبت به قبل بهتر باشد، ولي درد با درجاتي نسبتا بالا تداوم يابد، لازم است بررسي‌هاي كلينيكي و راديوگرافي به طور كامل صورت گيرد.
با درد دندان چه كنيم؟
به دليل طبيعي بودن احتمال بروز درد پس از درمان ريشه، جهت پيشگيري يا كاهش درد، مصرف مسكن‌هاي ضدالتهابي غيركورتوني (ايبوبروفن، ژلوفن و از اين قبيل) نيم ساعت قبل از شروع درمان ريشه يا بلافاصله پس از اين درمان و ادامه دادن آن به مدت 24 ساعت بعد از درمان، به ميزان زيادي موثر است. در دردهاي بسيار شديد مصرف اين مسكن‌ها كمك زيادي به كاهش درد مي‌نمايد.
البته اين داروها حتما بايد توسط دندانپزشك معالج تجويز شوند و از مصرف خودسرانه آنها و آنتي‌بيوتيك‌ها بايد خودداري كرد.
آيا در همه موارد نياز به درمان مجدد ريشه وجود دارد؟
خير. در همه موارد نياز به درمان مجدد وجود ندارد. متمايز نمودن درد طبيعي از غيرطبيعي ضروري است. فقط زماني درمان مجدد صورت مي‌گيرد كه درمان در نماي راديوگرافي، ناكامل يا ضعيف به نظر آيد. در عين حال، احتمال وجود كانال‌هاي اضافي، پركردگي‌هاي كوتاه يا بلند و ضعيف ريشه نيز ممكن است نيازمند درمان مجدد باشند كه تشخيص آن با دندانپزشك و در صورت ضرورت مشاوره با متخصص درمان‌هاي ريشه دندان است.
در شرايطي كه درد بيمار تداوم يابد، لازم است وضعيت درمان ريشه، وجود ترك، ناراحتي‌هاي بافت لثه اطراف دندان، گير غذايي احتمالي، بلند بودن سطح پانسمان و يا دندان و پركردگي و تماس زودرس آن با سطح مقابل بررسي شود.
شما چه توصيه‌اي براي كاهش درد پس از خارج شدن از مطب دندانپزشكي داريد؟
ابتدا قبل از شروع درمان از دندانپزشك‌مان در مورد شرايط اوليه دندان و نيز احتمال بروز درد و تورم از لحاظ مدت و شدت و طبيعي بودن آن سوال نماييم (معمولا همكاران ما توضيحات لازمه را قبل از درمان مي‌دهند). حتي كتابچه‌هاي مختصر و مفيدي در مورد درمان ريشه توسط انجمن اندودنتيست‌هاي ايران چاپ شده است كه همه مي‌توانند از آن استفاده نمايند.
نيم ساعت قبل و يا بلافاصله پس از درمان ريشه از مسكن‌هاي ضدالتهابي تجويز شده توسط دندانپزشك استفاده شود. به اين ترتيب احتمال بروز درد بسيار كاهش مي‌يابد.
با توجه به آن كه درمان ريشه از جمله درمان‌هاي پيچيده دندانپزشكي است و علت آن نيز پيچيدگي آناتوميكي ساختماني ريشه دندان است، لذا دندانپزشك نيز از لحاظ داشتن ابزارهاي لازمه و تجربه و توانايي جهت درمان مناسب، خود را مورد ارزيابي قرار مي‌دهد و در صورت لزوم بيمار را به متخصصان درمان ريشه معرفي مي‌نمايد.
