2009/11/07, 01:48 AM
دكتر حسين پاكدامن، رئيس انجمن علوم اعصاب و متخصص مغز و اعصاب درباره بيماري ام .اس به گزارشگر ما، مي‌گويد: بيماري «مولتيپل اسكلروزيس» يا ام . اس يك بيماري سيستم عصبي مركزي است كه در آن مغز، مخچه، نخاع گردن و نخاع گرفتار مي‌شود. آنچه كه در اين بيماري مورد تهاجم قرار مي‌گيرد «ميلين» است و آن چه كه به جا مي‌ماند «پلاگ» است. كه در ام – آر – اي قابل ديدن است.
اين بيماري افراد جوان بخصوص خانم‌ها را درگير مي‌كند و نسبت اين بيماري در كشور سه به يك است.او درباره علت اين بيماري مي‌افزايد: هنوز براي اين بيماري علت خاصي مشخص نشده است، ولي مانند بيشتر بيماري‌هايي كه اختلالات ايمني در آن نقش دارد، خانم‌ها بيشتر در معرض ابتلا هستند؛ البته شيوه اين بيماري در كودكان و افراد مسن هم ديده مي‌شود، ولي بيشتر خانم‌ها و آقايان جوان – بين 20 تا 35 سال – در معرض اين بيماري هستند.
از نظر علائم بيماري هم بستگي دارد كدام قسمت از سيستم عصبي مركزي درگير شده باشد. معمولاً در اين بيماري بيشتر عصب چشم درگير مي‌شود كه به آن «نوريت» يا التهاب باصره گفته مي‌شود، در اين حالت بيمار به طور ناگهاني احساس درد در يك چشم مي‌كند كه ممكن است چند روز طول بكشد كه در صورت درمان نشدن، بيماري طولاني‌تر مي‌شود و تا چند هفته ادامه پيدا مي‌كند. اگر بيماري سيستم عصبي مركزي را درگير كرده باشد، سفيد مغز – كه ميلين نام دارد – را دچار اختلالات حركتي مي‌كند، اگر ساقه مغز گرفتار شود، اختلالات حسي حركتي بينايي و مشكل در بلع و صحبت كردن بوجود مي‌آيد. اگر مخچه گرفتار شود بيمار ممكن است به حملات سرگيجه و اختلال تعادل مبتلا شود و اگر نخاع درگير شود، اختلال در راه رفتن براي بيمار بوجود مي‌آيد.به طور كلي فرم شايع بيماري ام.اس به‌صورت حمله‌اي ظاهر مي‌شود ابتدا تدريجي ولي بعداً پيشرونده است.
او درباره درمان اين بيماري مي‌گويد: متاسفانه درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد. اين بيماري حدود 40 سال پيش توسط يك متخصص مغز و اعصاب فرانسوي به نام «شاركو» معرفي شد و از آن زمان تاكنون روي اين موضوع تحقيق و بررسي زيادي انجام شده است كه علت اين بيماري مشخص شود، زيرا تا زماني كه علت قطعي بيماري مشخص نشود، درمان ممكن‌پذير نيست.البته از سال 1991 داروهايي كه سيستم ايمني بدن را تنظيم مي‌كنند مانند اينترفرون‌ها براي درمان اين بيماري مورد تأييد كشورهاي پيشرفته قرار گرفته است، اگرچه اثر اين داروها به هيچ‌وجه قطعي نيست و اثر درماني آنها محدود است و تنها اثر پيشگيري در حد 30 تا 40 درصد دارد.اين متخصص مغز و اعصاب مي‌گويد: بيشتر افراد باهوش به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و گرفتار شدن به اين بيماري در سنين جواني منجر به ناتواني جسمي و فعاليت مغزي مي‌شود به طوري كه زيان‌هاي زيادي به فرد، خانواده و جامعه وارد مي‌شود و هزينه‌هاي سرسام‌آوري را به دنبال دارد.
در آمريكا چيزي حدود 600 هزار بيمار مبتلا به ام . اس وجود دارد كه سالانه هزينه بالاي 10 ميليارد دلار صرف درمان و تحقيق اين بيماري مي‌شود.از نظر تقسيم‌بندي جغرافيايي هم اين بيماري در سه منطقه جغرافيايي شيوع دارد كه در مقايسه با خط استوا اين مناطق مشخص شده‌اند. كه در بعضي از مناطق شيوع كم، بعضي مناطق شيوع متوسط و در بعضي از مناطق هم زياد است. طبق تقسيم‌بندي جغرافيايي آمار بيماري ام. اس در كشور بايد زير 3 در 100 هزار باشد، يعني حدود 3 هزار نفر ما بيمار مبتلا به ام . اس داشته باشيم كه براساس تحقيقات انجام شده در كشور حدود 30 هزار نفر بيمار مبتلا به ام. اس داريم و اين در حالي است كه خانواده‌ها اين بيماري را عيب تلقي مي‌كنند و بسياري بيماري‌شان را مخفي مي‌كنند كه اگر آمار اين بيماران را اضافه كنيم تعداد بيماران ما به 40 هزار نفر افزايش مي‌يابد. اين در حالي است كه در كل آسيا حدود 100 هزار نفر بيمار مبتلا به ام ـ اس وجود دارند و آمار كشور ما بسيار بالا است.
دكتر پاكدامن درباره علت اين بيماري مي‌افزايد: در مورد علت اين بيماري مسائل زيادي مطرح مي‌شود كه مي‌توان به تغذيه، واكسيناسيون، ژنتيك، مهاجرت و بيماري آبله‌مرغان اشاره كرد كه بسياري از آنها از سوي مجامع علمي رد شده است.حتي در كنگره‌ايي كه در ايتاليا برگزار شد درباره واكسيناسيون و ام.اس مقاله‌اي ارائه داديم كه براساس تحقيقات انجام شده مشخص شد كه واكسيناسيون در كشور نمي‌تواند عاملي براي ابتلا به ام . اس باشد و نبايد واكسيناسيون را مقصر دانست.بيماري ام . اس در بعضي از كشورها مانند آفريقا و ژاپن بيماري شناخته شده‌اي نيست و متأسفانه در ده سال اخير اين بيماري در كشور ما شيوع زيادي يافته است.
به طور كلي اين بيماري به سيستم ايمني بدن حمله مي‌كند و باعث تخريب سيستم ميلين مي‌شود. و ما هنوز در حال تحقيق و بررسي هستيم كه چگونه مي‌توان از اين بيماري پيشگيري كرد. اگر علت اين بيماري مشخص شود قطعاً مي‌توان از بوجود آمدن اين بيماري پيشگيري كرد.تحقيقات دانشمندان نشان داده است كه عامل تغذيه در ابتلاء به بيماري ام . اس بسيار مهم است در مناطقي كه مردم از گوشت ماهي زياد استفاده مي‌كنند كمتر به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و آمار بيماري در مناطقي كه ماهي كمتر مي‌خورند و بيشتر گوشت قرمز مصرف مي‌كنند، بيشتر است.
در خوزستان تحقيقي را با دانشگاه توماس جفرسون آمريكا انجام داديم و متوجه شديم كه خوزستان يك منطقه كويري و بدون آفتاب و ويتامين D است و اين در حالي است كه نقش ويتامين D در ايجاد اين بيماري اثبات شده است؛ آفتاب نيز نقش پررنگي در اين بيماري دارد و افرادي كه در كشورهاي كم‌آفتاب زندگي مي‌كنند، بيشتر در معرض اين بيماري هستند. در خوزستان، سالانه 19 روز هوا بدون آفتاب است، ولي آمار بيماري بسيار بالا بود و در حد كشورهايي مانند سوئد، ايرلند و اسكاتلند بود كه آفتاب نبود. پس تغذيه بيشتر خود را نشان مي‌داد.
تحقيق ديگري درباره مهاجران انجام و مشخص شد، مهاجران ايراني به نسبت مهاجران عرب‌تبار بيشتر به بيماري ام . اس مبتلا مي‌شوند كه بعد از بررسي تغذيه اين دو گروه مشخص شد كه مهاجران عرب‌تبار كمتر از گوشت گوسفند و گوساله استفاده مي‌كنند و بيشتر ماهي استفاده مي‌كنند و ايراني‌ها بيشتر از گوشت قرمز استفاده كرده‌اند.ما متوجه شديم كه از 100 درصد ابتلاء به ام ـ اس 93 درصد را ايرانيان تشكيل مي‌دهد و فقط 7 درصد از اعراب به اين بيماري مبتلا شده‌اند.
او مي‌گويد: شايد در سالهاي آينده در مورد اين بيماري به نتايج مثبتي برسيم، ولي هنوز راه پيشگيري خاصي از اين بيماري وجود ندارد .او مي‌گويد: حدود 80 درصد از بيماران بعد از 10 سال مجبور به استفاده از صندلي چرخدار مي‌شوند و اين درحالي است كه افراد جوان 20 تا 35 سالهاي كه از نظر هوش هم در سطح بالايي هستند به خاطر بيماري زمينگير مي‌شوند و از لحاظ اقتصادي و اجتماعي به جامعه لطمه وارد مي‌شود و بايد اين معضل بزرگ برطرف شود.در چند سال قبل اگر بيمار ام.اسي براي درمان مراجعه مي‌كرد با صداقت پزشكي مي‌گفتم كه اين بيماري درمان ندارد، ولي الان نمي‌توانم اميدواري را از بيمار بگيرم و به بيمار بگويم استفاده از دارو تا حد زيادي روند بيماري شما را كند مي‌كند.اگر بيمار قرار است 10 سال ديگر روي صندلي چرخدار بنشيند و توانايي انجام كارهايش را از دست دهد، بهتر است كه اين مدت به 15 سال برسد و اين بسيار ارزشمند است اگر چه راه حل اصلي نيست.
ام.اس و تئوري ما
دكتر محمدعلي صحراييان، فلو شيب ام.اس و رئيس كميته علمي انجمن ام.اس ايران درباره اين بيماري مي‌گويد: دو عامل ژنتيك و محيط مي‌تواند در بروز بيماري ام.اس ـ كه يك بيماري خود ايمني است ـ مؤثر باشد.وي با بيان اينكه نقش ژنتيك در بروز اين بيماري بسيار كم است به طوري كه اگر يك فردي مبتلا به ام.اس باشد، كمتر از 5 درصد احتمال مي‌رود كه فرزند آن فرد نيز مبتلا شود، مي‌گويد: ژنتيك نقش قابل توجهي در اين بيماري دارد، اما كافي نيست. معمولاً در مورد بيماري ام.اس توصيه مي‌شود كه دو فرد مبتلا به ام.اس با يكديگر ازدواج نكنند و يا اگر ازدواج كردند، بچه‌دار نشوند، اما در مورد ازدواج آنان با فرد سالم، از نظر ژنتيكي منعي وجود ندارد.
او مي‌افزايد: ميزان رو به رو شدن فرد با آفتاب و ويتامين D در سنين زير 15 سالگي، استرس و عوامل محيطي از جمله تئوري‌هاي مطرح شده در مورد ابتلا به بيماري ام.اس است كه هنوز به اثبات نرسيده است.
او مي‌گويد: ام.اس بر حسب اينكه كدام قسمت سيستم عصبي را درگير كند، علائم مختلفي دارد. درگيري عصب اپتيك بيمار و تاري ديد، از شايعترين علايم اين بيماري است. اين علامت براي چند روز يا گاهي چند هفته در يكي از چشم‌هاي بيمار ايجاد مي‌شود كه با بررسي بيشتر ام.اس تشخيص داده مي‌شود. ضعف يك اندام، دو اندام و يا هر چهار اندام، يكي از علائم مهم ابتلا به ام.اس است و اين علائم ممكن است به تدريج و يا به صورت ناگهاني ايجاد شود. علائم حسي نيز از ديگر علامت‌هاي اين بيماري است كه بيمار دچار «گزگز» يا «مورمور» شدن دست، احساس خواب رفتگي و همزمان بي‌حسي آن ناحيه مي‌شود.
همچنين ممكن است بي‌حسي از پاها شروع شود و تا كمر ادامه پيدا كند كه در اصطلاح مي‌گوييم بيمار سطح حسي پيدا كرده است.
او با اشاره به اينكه نداشتن تعادل يا اختلال در راه رفتن، يكي ديگر از علائم اين بيماري است، مي‌گويد: براساس آمارها، بيماري ام.اس در افراد جوان و به‌خصوص زنان، بيشتر ديده مي‌شود.
مشكلات بيماران
محمد خسرويار، مدير انجمن ام.اس ايران در گفت‌وگو با رسانه‌هاي جمعي با بيان اين كه هنوز مطالعه دقيقي درباره چگونگي شيوع اين بيماري در مناطق كشور انجام نشده است،مي‌گويد: اين امر بايد به صورت طرح ملي دنبال شود. البته تجربه نشان داده كه تهران و اصفهان از شهرهاي داراي بيشترين تعداد بيماران ام.اس هستند و مردم ساكن در تبريز، مشهد و رشت در رتبه‌هاي بعدي ابتلا به اين بيماري قرار دارند كه نبايد از عواملي مانند مهاجرت و پارامترهاي جمعيتي درخصوص تراكم تعداد بيماران هر استان غافل ماند.
باتوجه به اينكه تعداد بيماران ام.اس در ايران ـ مانند ديگر نقاط جهان رو به افزايش است ـ يكي از بزرگترين مشكلات اين گروه از بيماران، قيمت بالاي داروهاي موردنياز آنان است.
براساس اطلاعات انجمن مذكور، هر فرد مبتلا به بيماري ام.اس به طور متوسط ماهانه 200 تا 250 هزار تومان براي تهيه دارو هزينه مي‌كند. پرداخت اين هزينه با توجه به روند طولاني بيماري – كه سال‌ها طول مي‌كشد – و اين مساله كه علم پزشكي درماني قطعي براي آن پيدا نكرده است، روز به روز برمشكلات بيماران مي‌افزايد.
***
متاسفانه داروهاي بيماران خاص با وجود حمايت‌هاي دولتي به سختي تهيه مي‌شود وكمبود آنها مشكل هميشگي بيماران است، دارويي كه بعد از مراحل اداري پرپيچ و خم به جاي اينكه به دست بيمار نيازمند برسد، سر از انبار دلالاني در مي‌آورد كه سلامت مردم و جامعه را معامله مي‌كنند.كمبود داروهاي بيماران خاص با پوشش سازمان‌هاي بيمه گر نشات گرفته از مديريت ضعيف سازمان‌هاي بيمه و افزايش قاچاق اين داروها به ديگر كشورهاست.قيمت پايين داروهاي بيماران خاص در ايران باعث شده است تا سالانه درصد بالايي از داروهاي اين بيماران به كشورهاي همسايه قاچاق شود و يا بدست دلالان دارو برسد. اين درحالي است كه با مشكل توزيع اين داروها در كشور مواجه هستيم و اگر مسئولان ذيربط، راهكار موثري براي برون رفت از اين وضع نابسامان اتخاذ نكنند، بيماران خاص مجبور مي‌شوند، علاوه‌بر تحمل جانفرساي بيماري، هزينه درمان و غم نان را هم به دوش كشند.
www.ms-links.org
اين بيماري افراد جوان بخصوص خانم‌ها را درگير مي‌كند و نسبت اين بيماري در كشور سه به يك است.او درباره علت اين بيماري مي‌افزايد: هنوز براي اين بيماري علت خاصي مشخص نشده است، ولي مانند بيشتر بيماري‌هايي كه اختلالات ايمني در آن نقش دارد، خانم‌ها بيشتر در معرض ابتلا هستند؛ البته شيوه اين بيماري در كودكان و افراد مسن هم ديده مي‌شود، ولي بيشتر خانم‌ها و آقايان جوان – بين 20 تا 35 سال – در معرض اين بيماري هستند.
از نظر علائم بيماري هم بستگي دارد كدام قسمت از سيستم عصبي مركزي درگير شده باشد. معمولاً در اين بيماري بيشتر عصب چشم درگير مي‌شود كه به آن «نوريت» يا التهاب باصره گفته مي‌شود، در اين حالت بيمار به طور ناگهاني احساس درد در يك چشم مي‌كند كه ممكن است چند روز طول بكشد كه در صورت درمان نشدن، بيماري طولاني‌تر مي‌شود و تا چند هفته ادامه پيدا مي‌كند. اگر بيماري سيستم عصبي مركزي را درگير كرده باشد، سفيد مغز – كه ميلين نام دارد – را دچار اختلالات حركتي مي‌كند، اگر ساقه مغز گرفتار شود، اختلالات حسي حركتي بينايي و مشكل در بلع و صحبت كردن بوجود مي‌آيد. اگر مخچه گرفتار شود بيمار ممكن است به حملات سرگيجه و اختلال تعادل مبتلا شود و اگر نخاع درگير شود، اختلال در راه رفتن براي بيمار بوجود مي‌آيد.به طور كلي فرم شايع بيماري ام.اس به‌صورت حمله‌اي ظاهر مي‌شود ابتدا تدريجي ولي بعداً پيشرونده است.
او درباره درمان اين بيماري مي‌گويد: متاسفانه درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد. اين بيماري حدود 40 سال پيش توسط يك متخصص مغز و اعصاب فرانسوي به نام «شاركو» معرفي شد و از آن زمان تاكنون روي اين موضوع تحقيق و بررسي زيادي انجام شده است كه علت اين بيماري مشخص شود، زيرا تا زماني كه علت قطعي بيماري مشخص نشود، درمان ممكن‌پذير نيست.البته از سال 1991 داروهايي كه سيستم ايمني بدن را تنظيم مي‌كنند مانند اينترفرون‌ها براي درمان اين بيماري مورد تأييد كشورهاي پيشرفته قرار گرفته است، اگرچه اثر اين داروها به هيچ‌وجه قطعي نيست و اثر درماني آنها محدود است و تنها اثر پيشگيري در حد 30 تا 40 درصد دارد.اين متخصص مغز و اعصاب مي‌گويد: بيشتر افراد باهوش به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و گرفتار شدن به اين بيماري در سنين جواني منجر به ناتواني جسمي و فعاليت مغزي مي‌شود به طوري كه زيان‌هاي زيادي به فرد، خانواده و جامعه وارد مي‌شود و هزينه‌هاي سرسام‌آوري را به دنبال دارد.
در آمريكا چيزي حدود 600 هزار بيمار مبتلا به ام . اس وجود دارد كه سالانه هزينه بالاي 10 ميليارد دلار صرف درمان و تحقيق اين بيماري مي‌شود.از نظر تقسيم‌بندي جغرافيايي هم اين بيماري در سه منطقه جغرافيايي شيوع دارد كه در مقايسه با خط استوا اين مناطق مشخص شده‌اند. كه در بعضي از مناطق شيوع كم، بعضي مناطق شيوع متوسط و در بعضي از مناطق هم زياد است. طبق تقسيم‌بندي جغرافيايي آمار بيماري ام. اس در كشور بايد زير 3 در 100 هزار باشد، يعني حدود 3 هزار نفر ما بيمار مبتلا به ام . اس داشته باشيم كه براساس تحقيقات انجام شده در كشور حدود 30 هزار نفر بيمار مبتلا به ام. اس داريم و اين در حالي است كه خانواده‌ها اين بيماري را عيب تلقي مي‌كنند و بسياري بيماري‌شان را مخفي مي‌كنند كه اگر آمار اين بيماران را اضافه كنيم تعداد بيماران ما به 40 هزار نفر افزايش مي‌يابد. اين در حالي است كه در كل آسيا حدود 100 هزار نفر بيمار مبتلا به ام ـ اس وجود دارند و آمار كشور ما بسيار بالا است.
دكتر پاكدامن درباره علت اين بيماري مي‌افزايد: در مورد علت اين بيماري مسائل زيادي مطرح مي‌شود كه مي‌توان به تغذيه، واكسيناسيون، ژنتيك، مهاجرت و بيماري آبله‌مرغان اشاره كرد كه بسياري از آنها از سوي مجامع علمي رد شده است.حتي در كنگره‌ايي كه در ايتاليا برگزار شد درباره واكسيناسيون و ام.اس مقاله‌اي ارائه داديم كه براساس تحقيقات انجام شده مشخص شد كه واكسيناسيون در كشور نمي‌تواند عاملي براي ابتلا به ام . اس باشد و نبايد واكسيناسيون را مقصر دانست.بيماري ام . اس در بعضي از كشورها مانند آفريقا و ژاپن بيماري شناخته شده‌اي نيست و متأسفانه در ده سال اخير اين بيماري در كشور ما شيوع زيادي يافته است.
به طور كلي اين بيماري به سيستم ايمني بدن حمله مي‌كند و باعث تخريب سيستم ميلين مي‌شود. و ما هنوز در حال تحقيق و بررسي هستيم كه چگونه مي‌توان از اين بيماري پيشگيري كرد. اگر علت اين بيماري مشخص شود قطعاً مي‌توان از بوجود آمدن اين بيماري پيشگيري كرد.تحقيقات دانشمندان نشان داده است كه عامل تغذيه در ابتلاء به بيماري ام . اس بسيار مهم است در مناطقي كه مردم از گوشت ماهي زياد استفاده مي‌كنند كمتر به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و آمار بيماري در مناطقي كه ماهي كمتر مي‌خورند و بيشتر گوشت قرمز مصرف مي‌كنند، بيشتر است.
در خوزستان تحقيقي را با دانشگاه توماس جفرسون آمريكا انجام داديم و متوجه شديم كه خوزستان يك منطقه كويري و بدون آفتاب و ويتامين D است و اين در حالي است كه نقش ويتامين D در ايجاد اين بيماري اثبات شده است؛ آفتاب نيز نقش پررنگي در اين بيماري دارد و افرادي كه در كشورهاي كم‌آفتاب زندگي مي‌كنند، بيشتر در معرض اين بيماري هستند. در خوزستان، سالانه 19 روز هوا بدون آفتاب است، ولي آمار بيماري بسيار بالا بود و در حد كشورهايي مانند سوئد، ايرلند و اسكاتلند بود كه آفتاب نبود. پس تغذيه بيشتر خود را نشان مي‌داد.
تحقيق ديگري درباره مهاجران انجام و مشخص شد، مهاجران ايراني به نسبت مهاجران عرب‌تبار بيشتر به بيماري ام . اس مبتلا مي‌شوند كه بعد از بررسي تغذيه اين دو گروه مشخص شد كه مهاجران عرب‌تبار كمتر از گوشت گوسفند و گوساله استفاده مي‌كنند و بيشتر ماهي استفاده مي‌كنند و ايراني‌ها بيشتر از گوشت قرمز استفاده كرده‌اند.ما متوجه شديم كه از 100 درصد ابتلاء به ام ـ اس 93 درصد را ايرانيان تشكيل مي‌دهد و فقط 7 درصد از اعراب به اين بيماري مبتلا شده‌اند.
او مي‌گويد: شايد در سالهاي آينده در مورد اين بيماري به نتايج مثبتي برسيم، ولي هنوز راه پيشگيري خاصي از اين بيماري وجود ندارد .او مي‌گويد: حدود 80 درصد از بيماران بعد از 10 سال مجبور به استفاده از صندلي چرخدار مي‌شوند و اين درحالي است كه افراد جوان 20 تا 35 سالهاي كه از نظر هوش هم در سطح بالايي هستند به خاطر بيماري زمينگير مي‌شوند و از لحاظ اقتصادي و اجتماعي به جامعه لطمه وارد مي‌شود و بايد اين معضل بزرگ برطرف شود.در چند سال قبل اگر بيمار ام.اسي براي درمان مراجعه مي‌كرد با صداقت پزشكي مي‌گفتم كه اين بيماري درمان ندارد، ولي الان نمي‌توانم اميدواري را از بيمار بگيرم و به بيمار بگويم استفاده از دارو تا حد زيادي روند بيماري شما را كند مي‌كند.اگر بيمار قرار است 10 سال ديگر روي صندلي چرخدار بنشيند و توانايي انجام كارهايش را از دست دهد، بهتر است كه اين مدت به 15 سال برسد و اين بسيار ارزشمند است اگر چه راه حل اصلي نيست.
ام.اس و تئوري ما
دكتر محمدعلي صحراييان، فلو شيب ام.اس و رئيس كميته علمي انجمن ام.اس ايران درباره اين بيماري مي‌گويد: دو عامل ژنتيك و محيط مي‌تواند در بروز بيماري ام.اس ـ كه يك بيماري خود ايمني است ـ مؤثر باشد.وي با بيان اينكه نقش ژنتيك در بروز اين بيماري بسيار كم است به طوري كه اگر يك فردي مبتلا به ام.اس باشد، كمتر از 5 درصد احتمال مي‌رود كه فرزند آن فرد نيز مبتلا شود، مي‌گويد: ژنتيك نقش قابل توجهي در اين بيماري دارد، اما كافي نيست. معمولاً در مورد بيماري ام.اس توصيه مي‌شود كه دو فرد مبتلا به ام.اس با يكديگر ازدواج نكنند و يا اگر ازدواج كردند، بچه‌دار نشوند، اما در مورد ازدواج آنان با فرد سالم، از نظر ژنتيكي منعي وجود ندارد.
او مي‌افزايد: ميزان رو به رو شدن فرد با آفتاب و ويتامين D در سنين زير 15 سالگي، استرس و عوامل محيطي از جمله تئوري‌هاي مطرح شده در مورد ابتلا به بيماري ام.اس است كه هنوز به اثبات نرسيده است.
او مي‌گويد: ام.اس بر حسب اينكه كدام قسمت سيستم عصبي را درگير كند، علائم مختلفي دارد. درگيري عصب اپتيك بيمار و تاري ديد، از شايعترين علايم اين بيماري است. اين علامت براي چند روز يا گاهي چند هفته در يكي از چشم‌هاي بيمار ايجاد مي‌شود كه با بررسي بيشتر ام.اس تشخيص داده مي‌شود. ضعف يك اندام، دو اندام و يا هر چهار اندام، يكي از علائم مهم ابتلا به ام.اس است و اين علائم ممكن است به تدريج و يا به صورت ناگهاني ايجاد شود. علائم حسي نيز از ديگر علامت‌هاي اين بيماري است كه بيمار دچار «گزگز» يا «مورمور» شدن دست، احساس خواب رفتگي و همزمان بي‌حسي آن ناحيه مي‌شود.
همچنين ممكن است بي‌حسي از پاها شروع شود و تا كمر ادامه پيدا كند كه در اصطلاح مي‌گوييم بيمار سطح حسي پيدا كرده است.
او با اشاره به اينكه نداشتن تعادل يا اختلال در راه رفتن، يكي ديگر از علائم اين بيماري است، مي‌گويد: براساس آمارها، بيماري ام.اس در افراد جوان و به‌خصوص زنان، بيشتر ديده مي‌شود.
مشكلات بيماران
محمد خسرويار، مدير انجمن ام.اس ايران در گفت‌وگو با رسانه‌هاي جمعي با بيان اين كه هنوز مطالعه دقيقي درباره چگونگي شيوع اين بيماري در مناطق كشور انجام نشده است،مي‌گويد: اين امر بايد به صورت طرح ملي دنبال شود. البته تجربه نشان داده كه تهران و اصفهان از شهرهاي داراي بيشترين تعداد بيماران ام.اس هستند و مردم ساكن در تبريز، مشهد و رشت در رتبه‌هاي بعدي ابتلا به اين بيماري قرار دارند كه نبايد از عواملي مانند مهاجرت و پارامترهاي جمعيتي درخصوص تراكم تعداد بيماران هر استان غافل ماند.
باتوجه به اينكه تعداد بيماران ام.اس در ايران ـ مانند ديگر نقاط جهان رو به افزايش است ـ يكي از بزرگترين مشكلات اين گروه از بيماران، قيمت بالاي داروهاي موردنياز آنان است.
براساس اطلاعات انجمن مذكور، هر فرد مبتلا به بيماري ام.اس به طور متوسط ماهانه 200 تا 250 هزار تومان براي تهيه دارو هزينه مي‌كند. پرداخت اين هزينه با توجه به روند طولاني بيماري – كه سال‌ها طول مي‌كشد – و اين مساله كه علم پزشكي درماني قطعي براي آن پيدا نكرده است، روز به روز برمشكلات بيماران مي‌افزايد.
***
متاسفانه داروهاي بيماران خاص با وجود حمايت‌هاي دولتي به سختي تهيه مي‌شود وكمبود آنها مشكل هميشگي بيماران است، دارويي كه بعد از مراحل اداري پرپيچ و خم به جاي اينكه به دست بيمار نيازمند برسد، سر از انبار دلالاني در مي‌آورد كه سلامت مردم و جامعه را معامله مي‌كنند.كمبود داروهاي بيماران خاص با پوشش سازمان‌هاي بيمه گر نشات گرفته از مديريت ضعيف سازمان‌هاي بيمه و افزايش قاچاق اين داروها به ديگر كشورهاست.قيمت پايين داروهاي بيماران خاص در ايران باعث شده است تا سالانه درصد بالايي از داروهاي اين بيماران به كشورهاي همسايه قاچاق شود و يا بدست دلالان دارو برسد. اين درحالي است كه با مشكل توزيع اين داروها در كشور مواجه هستيم و اگر مسئولان ذيربط، راهكار موثري براي برون رفت از اين وضع نابسامان اتخاذ نكنند، بيماران خاص مجبور مي‌شوند، علاوه‌بر تحمل جانفرساي بيماري، هزينه درمان و غم نان را هم به دوش كشند.
www.ms-links.org
