2010/11/15, 09:18 PM
نفس كشيدن برايتان مشكل شده، سردرد داريد، خلط امانتان را بريده و احساس سنگيني در سر كاري كرده كه به فكر چاره بيافتيد. سراغ پزشك مي رويد و او پس از بررسي رو به شما كرده مي گويد:«شما مبتلا به سينوزيت هستيد!»
به گزارش سلامت نيوز اگر كمي آگاهي خود را از اين بيماري و نحوه برخورد با آن را بالا ببريد، مطمئن باشيد مي توانيد بر آن غلبه كرده و آن را درمان كنيد. تشخيص سينوزيت چندان كارمشكلي نيست، اما آنچه از اهميت فوق العاده برخوردار است، نحوه برخوردبيمار با اين بيماري است به عبارت بهتر اين بيماري خوب درمان نمي شود، مگر آنكه بيمار خود بخواهد همكاري كند.
بسياري ازبيماران پس از دريافت دارو، مجدداَ درماه هاي بعد با علائم سينوزيت مراجعه مي كنند و وقتي پزشك با آنها صحبت مي كند، درمي يابد كه بيمار به خوبي خود را كنترل نكرده است. يكي ازعمده ترين علت هاي اين اشكال، نحوه آموزش بيمار درمواجهه باسينوزيت است. ما در اين بخش به كمك آقاي دكترحميدرضا سهرابي متخصص گوش وحلق وبيني و فلوشيپ راينولوژي به طورمفصل وجامع به بيماران مبتلا به سينوزيت آموزش مي دهيم تا ازاين پس شاهد كنترل قابل توجه اين بيماري باشيم.
دكتر امانپور : بهتر است اول بگوئيم سينوزيت چيست؟
دكتر سهرابي : انسان ها در اطراف بيني، گونه وحتي روي پيشاني خود فضاهاي كوچكي مملو از هوا دارند كه اصطلاحا به آنها سينوس مي گويند. اين حفره هاي كوچك يك پوشش سلولي و نرم دارند كه به آن مخاط مي گويندو به صورت معمول ترشحات اندكي دارند كه از طريق بيني يا حلق تخليه مي شوند. هنگامي كه فردي به سينوزيت مبتلا مي شود، غشاهاي مخاطي بيني،گلو و خود سينوس ملتهب و متورم مي شوند. با اين اتفاق راه خروج ترشحات گرفته شده و دهانه خروج سينوس بسته مي شود. سينوسهاي بسته شده، ايجاد يك محيط مرطوب مي كنند كه بسيار نسبت به عفوني شدن مستعد مي باشد. سينوسهايي كه عفوني مي شوند و نمي تواند تخليه شوند پر از چرك شده و ايجاد علايمي چون ترشحات غليظ، زرد يا سبز رنگ و درد صورت و ديگر علايم عفونت را مي كنند. بصورت كاملا ساده اگر از شروع علائم سينوزيت چندروز گذشته باشد(بين يك تا سه هفته) به اين سينوزيت حاد گفته مي شود و اگر به هر دليلي درمان طولاني شود وبهبود حاصل نشود و بيمار مدام مشكل داشته باشد، به آن سينوزيت مزمن مي گويند. خوب است بدانيد اكثرسينوزيت ها همان سينوزيت حاد است.
دكتركرمانپور: آقاي دكتر! دربين بيماران كه به ما مراجعه مي كنند، نسبت مبتلايان به سينوزيت زياد است، اين طور نيست ؟
دكترسهرابي: بله، درصد آنها قابل توجه است. حدود پنج درصد ويزيتهاي پزشكان را شامل مي شود و بيش از 31 ميليون انسان را در سال مبتلا مي كند. سينوزيت پنجمين بيماري شايعي است كه به خاطر آن آنتي بيوتيك تجويز مي شود و مسئول 7 تا 12 درصد كلي آنتي بيوتيك هايي است كه به وسيله پزشكان تجويز مي شود.
ترشح، درد وگرفتگي بيني از علايم اوليه سينوزيت حاد هستند.
ترشحات، غليظ زرد يا سبزرنگ هستند و از بيني يا پشت حلق خارج مي شوند، درد، حساسيت و تورم واحساس پري وفشار اطراف چشم ها، گونه ها بيني ويا پيشاني است وگاهي فك فوقاني و دندانها راهم شامل مي شود .گرفتگي بيني يا انسداد بيني وسختي تنفس هم اكثرا وجود دارد. برخي بيماران علاوه برموارد فوق ازكاهش حس بويايي وچشائي، گاهي سرفه كه ممكن است شبها بدتر شود هم شاكي هستند.
اكثربيماران از سردرد هم رنج مي برند.
اما سردرد جزو علايم اصلي جهت تشخيص سينوزيت نيست و اهميت آن از علايم ذكر شده كمتر است .گاهي تب، بوي بددهان، گلودرد، خستگي و بيحالي و احساس پري گوش هم توسط بيماران ذكر مي شود كه مي تواند تائيد سينوزيت باشد.
علايم سينوزيت حاد در بزرگسالان:
• خروج ترشحات غليظ سبز يا زرد رنگ از بيني يا از پشت حلق
• گرفتگي بيني يا انسداد بيني و سختي تنفس از بيني
• درد، حساسيت، تورم و احساس پري و فشار اطراف چشم ها، گونه ها، بيني يا پيشاني
• درد فك فوقاني و دندانها
• كاهش حس بويايي و چشايي
• سردرد جزو علايم اصلي جهت تشخيص سينوزيت نيست و اهميت آن از علايم ذكر شده در بالا كمتر است.
• سرفه كه ممكن است شبها بدتر شود.
• گاهي تب، بوي بد دهان، گلودرد، خستگي و بي حالي، احساس پُري گوش
علي الظاهرعلايمي كه بزرگترهارا گرفتار مي كند با كودكان تفاوت هايي دارد؟
تا حدي؛ گرفتگي دائمي بيني وسرفه بيش از7روز از علائم سينوزيت در كودكان است، تب خفيف، ترشح چركي از بيني، بوي بد دهان، ياحتي تورم خفيف اطراف چشم، احتمالا دركودكان تاييد كننده سينوزيت است؛ افراد مسن بيشتر از ترشح پشت حلق واحتقان، احساس فشار مبهم روي صورت صاف كردن گلو وسرفه صبحگاهي شاكي هستند.
علايم سينوزيت حاد در كودكان:
• علايم در كودكان كمتر اختصاصي است،گرفتگي دائمي بيني و سرفه كه بيش از 7 روز به طول مي انجامد.
• ترشح چركي بيني، بوي بد دهان، تب خفيف و تورم خفيف اطراف چشم احتمالا نشان دهده سينوزيت است.
• درد يك يافته شايع در سينوزيت كودكان نيست.
من علل ديگري راسراغ دارم كه بيمار پس از مواجهه با آنها دچار سينوزيت و ياعود سينوزيت مي شود، مثلا اانحراف بيني وشنا!
ببين دكتر جان بايد بپذيريم كه اينها علت نيستند، بلكه فقط شرايط را مناسب كرده وخطر ابتلا به سينوزيت را افزايش مي دهند؛ عفونت هاي ويروسي ديگر، حساسيت هاي خاص وآلرژي، آلاينده هاي هوا، انحراف بيني، شناكردن، وجودپوليپ هاي بيني ويا تومورهاي بيني ويا حتي اعمال دندانپزشكي روي فك فوقاني مي تواندخطر ابتلا به سينوزيت را افزايش دهند.
پس آلودگي هوا هم سينوزيت راتشديد مي كند.
بله كاملا، آلاينده هاي محيطي در مخاط، حين دم رسوب مي كنند، بعضي از آنها با بازدم خارج مي شوند اما برخي باقي مانده ،غليظ شده وهمان سير سينوزيت را طي مي كنند. سيگار ودود ناشي از آن يكي از بدترين آلاينده هاي مستقيم است.
آيا مي توان گفت شناگرها بيشتر به سينوزيت مبتلا مي شوند؟
بله، شنا يكي از عوامل تحريك كننده سينوس ها وتشديد كننده بيماري سينوزيت است ويك نكته را هم اينجا بگويم كه وجود لوزه سوم بزرگ وعفوني، يكي از عوامل تشديد كننده سينوزيت در كودكان است.
آقاي دكتر، شما به عنوان يك متخصص گوش و حلق وبيني، چگونه درماني را توصيه مي كنيد؟ اگرچه اين بخش خاص پزشكان است، اما بالاخره بيمار ما بايد با بحث درمان چگونه كنار بيايد تا بهبود خود را تضمين كند.
درمان سينوزيت يك مربع چهار ضلعي است، شامل پزشك، دارو، بيمار و روش هاي كمكي، هر يك از اين اضلاع مشكل داشته باشد، به نوعي روند بهبود سينوزيت را دچار آسيب مي كند.
خوب آقاي دكتر برويم سراغ درمان ! فرموديد 4 ضلع دارد كه يك ضلع آن پزشك و سه ضلع ديگر دارو، بيمار، و روشهاي كمكي است.
ضلع دوم، داروهاست كه پزشك اقدام به تجويز نهايي مي كند، آنتي بيوتيك ها، آنتي هيستامين ها ضد احتقان ها و سرم هاي شستشو اساسا در نسخه ها نوشته مي شود، اما اين به آن معني نيست كه هر نسخه اي شامل هر 4 داروي فوق باشد.
مثلا آنتي هيستامين ها اصولا براي بيماراني تجويز مي شود كه سابقه آلرژي مي دهند، اين دارو اگر براي كساني كه سابقه آلرژي ندارند تجويز شود، باعث تغليظ ترشحات شده ، تخليه آنها را با تاخير رو به رو كرده و بهتر است مصرف نشود و يا ضد احتقان ها فقط در اوايل درمان كمك كننده است نه در طول درمان .
شستشوي بيني اضافه بر مصرف دارو، يكي از اصول درماني سينوزيت است. اين كار را هر كسي به دلخواه خود انجام مي دهد! مي خواهم بدانم براي اين كار روش خاصي وجود دارد؟
بله! شستشوي بيني هم تابع ضوابطي است كه اگر درست انجام شود در بهبود سينوزيت بسيار موثر است.شستشوي بيني و سينوس ها، ترشحات را رقيق، ذرات عفوني را خارج و تخليه سينوس را تسهيل مي كند.سرم نرمال سالين براي شستشو مطمئن تر است، اما اختصاصي نيست و محلولي كه خود بيمار هم درست مي كند بلا اشكال است.در جواب شما چند نكته مهم است: اول آنكه اگر خود بيمار مي خواهد محلول بسازد نبايد از نمك يد دار استفاده كند، چون در طولاني مدت خود باعث حساسيت مي شود.
دوم مقدار نمك، نصف قاشق چاي خوري است به علاوه 250 سي سي آب گرم (چيزي حدود 2 ليوان معمولي) و مي دانيد كه آب نبايد داغ باشد(بهتر است آب قبلا جوشيده باشد).
حالا اگر گرفتگي شديد است، شستشو بايد با دو ليوان (250 سي سي آب ) انجام شود و گرنه120 سي سي(يك ليوان) كافي است و بقيه را دور بريزيد.
نحوه و تكنيك شستشو هم حائز اهميت است، در بزرگسالان بهتر است اين كار با سرنگ (از سر پلاستيكي آن) يا اسپري پر شده با سرم انجام شود. مي توان با دست انجام داد.سر بايد جلوي دستشويي خم شده و شستشو صورت پذيرد.
در كودكان بهتر است از قطره چكان با سرنگ بدون سوزن 20 –10 قطره در هر بيني چكانده و شستشو شود. تا 6 بار در روز اين كار براي افراد مبتلا به سينوزيت توصيه مي شود.
يك نكته هم اينجا وجود دارد كه سرنگ استفاده شده را بعد از شستشو با الكل 70% تميز كنيد و وارونه در يك ليوان خالي قرار دهيد تا موقع استفاده بعدي كاملا خشك و آبها از سرنگ تخليه شده باشد.
دكتر كرمانپور: و اما ضلع سوم، روشهاي كمكي در درمان سينوزيت است.
استراحت در منزل مقاومت بدن در مقابل عفونت را بالا برده و بهبودي را تسريع مي كند. همچنين نوشيدن مايعات فراوان، مثل آب و آب ميوه، ترشحات مخاطي را رقيق كرده و تخليه ترشحات را تسهيل مي كند. البته از فراورده هاي حاوي كافئين به دليل ايجاد خشكي مخاط و تغليظ ترشحات پرهيز نماييد.
آقاي دكتر سهرابي! با آنكه سينوزيت يك بيماري قابل درمان است واتفاقا درمان آن هم دردسترس است، باز مشاهده مي كنيم كه بيماران از عدم بهبود كامل وبه قول خودشان «خوب خوب نشدن» شاكي هستند، چرا؟
اين برمي گردد به همان ضلع چهارم كه با هم مرور كرديم! گفتيم ضلع چهارم مربع درمان ؛ خود بيماران هستند. قاطعانه مي گوييم، اگربيماران دستورات فوق را خوب رعايت نكنند هر لحظه امكان عدم بهبود سينوزيت هست.
آقاي دكتر از بخور صحبتي به ميان نياورديد!
بخور بحث قابل توجه وجالبي دارد. هواي اكثر خانه ها خشك است وبا ورود فن كوئل ها اين خشكي نه تنها بيشتر شده است بلكه هواي گرم با فشار هم خارج مي شود، دراين شرايط افزودن رطوبت به هواي موجود مي تواند از سينوزيت جلوگيري كند.رطوبت هواي اتاق بايد بين 40 تا 45 درجه باشد. نكته مهم اين است كه مرطوب كننده هاي هوا بايد به صورت مرتب تميز شوند،وگرنه ممكن است قارچ درآنها رشد كرده وخود مستعدكننده ايجاد سينوزيت باشند.
اعتراف مي كنم كه اين موضوع را من هم نمي دانستم،آقاي دكتر مردم هميشه از ما سئوال مي كنند كه چه موقع بايد به پزشك مراجعه كنند يعني چه موقع باشك به سينوزيت به پزشك مراجعه كنند.
اگر علائم سرماخوردگي بيشتر از ده روز باقي ماند، اگر علائم سرماخوردگي بعد ازهفت روز بدتر شد، اگرخلط چركي طي هفت روز سرماخوردگي كم نشد ويا سير بدترشونده داشته باشد و اگر علائم آلرژي با درمان هاي رايج بهبود نيافت و يا عوارض سينوزيت مثل تورم اطراف چشم ها بالاخص در كودكان، سردردشديد ياسفتي گردن، بيرون زدگي چشم ويا تب بالا ايجاد شود بايد به پزشك مراجعه كرد.
يك سئوال را به عمد به آخر موكول كردم و آن اين است كه اصولاً مي شود به سينوزيت مبتلا نشد؟
زندگي ما انسان ها در هر حال اجتماعي است و هر چقدر ما رعايت كنيم، ممكن است طرف مقابل ما رعايت نكرده و ما را هم مبتلا كند. در هر صورت من پاسخ شما را اين چنين مي دهم كه با رعايت برخي موارد مي توان از ابتلا به سينوزيت پيشگيري و يا از عود آن جلوگيري به عمل آورد.
برخي از اين دستورات عبارتند از:
• پيشگيري از ابتلا به عفونت هاي دستگاه تنفس فوقاني: حداقل تماس با افراد سرماخورده، شستن مرتب دست ها با آب و صابون خصوصاً قبل از غذا، پوشيدن دستكش توسط مراقبين بهداشتي.
• درمان دقيق حساسيت و آلرژي: علايم حساسيت مي بايست زير نظر پزشك به بهترين نحو كنترل گردد.
• كنترل محيطي آلرژن ها شامل:
گرده هاي گياهان: در فصول مربوطه سعي نماييد پنجره هاي خانه و اتومبيل بسته باشد و از هواي تهويه استفاده شود. پس از فعاليت خارج خانه دوش گرفته شود و در صورتي كه قصد داريد در حياط خانه كار كنيد از ماسك استفاده شود، هنگام كار با گياهان خانگي هم ماسك استفاده شود .
حيوانات خانگي خود عامل توليد آلرژن هاي حساسيت زا هستند. گاهي پس از بيرون بردن اين حيوانات و تميز كردن خانه، آلرژن هاي اين حيوانات ماه ها باقي مي مانند.
مايت هاي خانگي: تشك ها و بالش ها را با پوشش هاي ضد مايت بپوشانيد. چيزهايي كه باعث تجمع گرد و غبار در اتاق خواب مي شوند را از آنجا خارج كنيد، جارو برقي با قدرت بالا و با امكان فيلترينگ گرد و غبار استفاده كنيد.تا آنجايي كه امكان دارد در اتاق خواب از تخت خواب استفاده شده و كمتر فرش استفاده شود.رطوبت خانه را با دستگاه هاي توليد رطوبت در حد كمتر از 50 درصد نگه داريد. از دود سيگار و آلاينده هاي هوا دوري كنيد.
دكتر سهرابي متخصص گوش و حلق و بيني
دكتر كرمانپور : پزشك عمومي
به گزارش سلامت نيوز اگر كمي آگاهي خود را از اين بيماري و نحوه برخورد با آن را بالا ببريد، مطمئن باشيد مي توانيد بر آن غلبه كرده و آن را درمان كنيد. تشخيص سينوزيت چندان كارمشكلي نيست، اما آنچه از اهميت فوق العاده برخوردار است، نحوه برخوردبيمار با اين بيماري است به عبارت بهتر اين بيماري خوب درمان نمي شود، مگر آنكه بيمار خود بخواهد همكاري كند.
بسياري ازبيماران پس از دريافت دارو، مجدداَ درماه هاي بعد با علائم سينوزيت مراجعه مي كنند و وقتي پزشك با آنها صحبت مي كند، درمي يابد كه بيمار به خوبي خود را كنترل نكرده است. يكي ازعمده ترين علت هاي اين اشكال، نحوه آموزش بيمار درمواجهه باسينوزيت است. ما در اين بخش به كمك آقاي دكترحميدرضا سهرابي متخصص گوش وحلق وبيني و فلوشيپ راينولوژي به طورمفصل وجامع به بيماران مبتلا به سينوزيت آموزش مي دهيم تا ازاين پس شاهد كنترل قابل توجه اين بيماري باشيم.
دكتر امانپور : بهتر است اول بگوئيم سينوزيت چيست؟
دكتر سهرابي : انسان ها در اطراف بيني، گونه وحتي روي پيشاني خود فضاهاي كوچكي مملو از هوا دارند كه اصطلاحا به آنها سينوس مي گويند. اين حفره هاي كوچك يك پوشش سلولي و نرم دارند كه به آن مخاط مي گويندو به صورت معمول ترشحات اندكي دارند كه از طريق بيني يا حلق تخليه مي شوند. هنگامي كه فردي به سينوزيت مبتلا مي شود، غشاهاي مخاطي بيني،گلو و خود سينوس ملتهب و متورم مي شوند. با اين اتفاق راه خروج ترشحات گرفته شده و دهانه خروج سينوس بسته مي شود. سينوسهاي بسته شده، ايجاد يك محيط مرطوب مي كنند كه بسيار نسبت به عفوني شدن مستعد مي باشد. سينوسهايي كه عفوني مي شوند و نمي تواند تخليه شوند پر از چرك شده و ايجاد علايمي چون ترشحات غليظ، زرد يا سبز رنگ و درد صورت و ديگر علايم عفونت را مي كنند. بصورت كاملا ساده اگر از شروع علائم سينوزيت چندروز گذشته باشد(بين يك تا سه هفته) به اين سينوزيت حاد گفته مي شود و اگر به هر دليلي درمان طولاني شود وبهبود حاصل نشود و بيمار مدام مشكل داشته باشد، به آن سينوزيت مزمن مي گويند. خوب است بدانيد اكثرسينوزيت ها همان سينوزيت حاد است.
دكتركرمانپور: آقاي دكتر! دربين بيماران كه به ما مراجعه مي كنند، نسبت مبتلايان به سينوزيت زياد است، اين طور نيست ؟
دكترسهرابي: بله، درصد آنها قابل توجه است. حدود پنج درصد ويزيتهاي پزشكان را شامل مي شود و بيش از 31 ميليون انسان را در سال مبتلا مي كند. سينوزيت پنجمين بيماري شايعي است كه به خاطر آن آنتي بيوتيك تجويز مي شود و مسئول 7 تا 12 درصد كلي آنتي بيوتيك هايي است كه به وسيله پزشكان تجويز مي شود.
ترشح، درد وگرفتگي بيني از علايم اوليه سينوزيت حاد هستند.
ترشحات، غليظ زرد يا سبزرنگ هستند و از بيني يا پشت حلق خارج مي شوند، درد، حساسيت و تورم واحساس پري وفشار اطراف چشم ها، گونه ها بيني ويا پيشاني است وگاهي فك فوقاني و دندانها راهم شامل مي شود .گرفتگي بيني يا انسداد بيني وسختي تنفس هم اكثرا وجود دارد. برخي بيماران علاوه برموارد فوق ازكاهش حس بويايي وچشائي، گاهي سرفه كه ممكن است شبها بدتر شود هم شاكي هستند.
اكثربيماران از سردرد هم رنج مي برند.
اما سردرد جزو علايم اصلي جهت تشخيص سينوزيت نيست و اهميت آن از علايم ذكر شده كمتر است .گاهي تب، بوي بددهان، گلودرد، خستگي و بيحالي و احساس پري گوش هم توسط بيماران ذكر مي شود كه مي تواند تائيد سينوزيت باشد.
علايم سينوزيت حاد در بزرگسالان:
• خروج ترشحات غليظ سبز يا زرد رنگ از بيني يا از پشت حلق
• گرفتگي بيني يا انسداد بيني و سختي تنفس از بيني
• درد، حساسيت، تورم و احساس پري و فشار اطراف چشم ها، گونه ها، بيني يا پيشاني
• درد فك فوقاني و دندانها
• كاهش حس بويايي و چشايي
• سردرد جزو علايم اصلي جهت تشخيص سينوزيت نيست و اهميت آن از علايم ذكر شده در بالا كمتر است.
• سرفه كه ممكن است شبها بدتر شود.
• گاهي تب، بوي بد دهان، گلودرد، خستگي و بي حالي، احساس پُري گوش
علي الظاهرعلايمي كه بزرگترهارا گرفتار مي كند با كودكان تفاوت هايي دارد؟
تا حدي؛ گرفتگي دائمي بيني وسرفه بيش از7روز از علائم سينوزيت در كودكان است، تب خفيف، ترشح چركي از بيني، بوي بد دهان، ياحتي تورم خفيف اطراف چشم، احتمالا دركودكان تاييد كننده سينوزيت است؛ افراد مسن بيشتر از ترشح پشت حلق واحتقان، احساس فشار مبهم روي صورت صاف كردن گلو وسرفه صبحگاهي شاكي هستند.
علايم سينوزيت حاد در كودكان:
• علايم در كودكان كمتر اختصاصي است،گرفتگي دائمي بيني و سرفه كه بيش از 7 روز به طول مي انجامد.
• ترشح چركي بيني، بوي بد دهان، تب خفيف و تورم خفيف اطراف چشم احتمالا نشان دهده سينوزيت است.
• درد يك يافته شايع در سينوزيت كودكان نيست.
من علل ديگري راسراغ دارم كه بيمار پس از مواجهه با آنها دچار سينوزيت و ياعود سينوزيت مي شود، مثلا اانحراف بيني وشنا!
ببين دكتر جان بايد بپذيريم كه اينها علت نيستند، بلكه فقط شرايط را مناسب كرده وخطر ابتلا به سينوزيت را افزايش مي دهند؛ عفونت هاي ويروسي ديگر، حساسيت هاي خاص وآلرژي، آلاينده هاي هوا، انحراف بيني، شناكردن، وجودپوليپ هاي بيني ويا تومورهاي بيني ويا حتي اعمال دندانپزشكي روي فك فوقاني مي تواندخطر ابتلا به سينوزيت را افزايش دهند.
پس آلودگي هوا هم سينوزيت راتشديد مي كند.
بله كاملا، آلاينده هاي محيطي در مخاط، حين دم رسوب مي كنند، بعضي از آنها با بازدم خارج مي شوند اما برخي باقي مانده ،غليظ شده وهمان سير سينوزيت را طي مي كنند. سيگار ودود ناشي از آن يكي از بدترين آلاينده هاي مستقيم است.
آيا مي توان گفت شناگرها بيشتر به سينوزيت مبتلا مي شوند؟
بله، شنا يكي از عوامل تحريك كننده سينوس ها وتشديد كننده بيماري سينوزيت است ويك نكته را هم اينجا بگويم كه وجود لوزه سوم بزرگ وعفوني، يكي از عوامل تشديد كننده سينوزيت در كودكان است.
آقاي دكتر، شما به عنوان يك متخصص گوش و حلق وبيني، چگونه درماني را توصيه مي كنيد؟ اگرچه اين بخش خاص پزشكان است، اما بالاخره بيمار ما بايد با بحث درمان چگونه كنار بيايد تا بهبود خود را تضمين كند.
درمان سينوزيت يك مربع چهار ضلعي است، شامل پزشك، دارو، بيمار و روش هاي كمكي، هر يك از اين اضلاع مشكل داشته باشد، به نوعي روند بهبود سينوزيت را دچار آسيب مي كند.
خوب آقاي دكتر برويم سراغ درمان ! فرموديد 4 ضلع دارد كه يك ضلع آن پزشك و سه ضلع ديگر دارو، بيمار، و روشهاي كمكي است.
ضلع دوم، داروهاست كه پزشك اقدام به تجويز نهايي مي كند، آنتي بيوتيك ها، آنتي هيستامين ها ضد احتقان ها و سرم هاي شستشو اساسا در نسخه ها نوشته مي شود، اما اين به آن معني نيست كه هر نسخه اي شامل هر 4 داروي فوق باشد.
مثلا آنتي هيستامين ها اصولا براي بيماراني تجويز مي شود كه سابقه آلرژي مي دهند، اين دارو اگر براي كساني كه سابقه آلرژي ندارند تجويز شود، باعث تغليظ ترشحات شده ، تخليه آنها را با تاخير رو به رو كرده و بهتر است مصرف نشود و يا ضد احتقان ها فقط در اوايل درمان كمك كننده است نه در طول درمان .
شستشوي بيني اضافه بر مصرف دارو، يكي از اصول درماني سينوزيت است. اين كار را هر كسي به دلخواه خود انجام مي دهد! مي خواهم بدانم براي اين كار روش خاصي وجود دارد؟
بله! شستشوي بيني هم تابع ضوابطي است كه اگر درست انجام شود در بهبود سينوزيت بسيار موثر است.شستشوي بيني و سينوس ها، ترشحات را رقيق، ذرات عفوني را خارج و تخليه سينوس را تسهيل مي كند.سرم نرمال سالين براي شستشو مطمئن تر است، اما اختصاصي نيست و محلولي كه خود بيمار هم درست مي كند بلا اشكال است.در جواب شما چند نكته مهم است: اول آنكه اگر خود بيمار مي خواهد محلول بسازد نبايد از نمك يد دار استفاده كند، چون در طولاني مدت خود باعث حساسيت مي شود.
دوم مقدار نمك، نصف قاشق چاي خوري است به علاوه 250 سي سي آب گرم (چيزي حدود 2 ليوان معمولي) و مي دانيد كه آب نبايد داغ باشد(بهتر است آب قبلا جوشيده باشد).
حالا اگر گرفتگي شديد است، شستشو بايد با دو ليوان (250 سي سي آب ) انجام شود و گرنه120 سي سي(يك ليوان) كافي است و بقيه را دور بريزيد.
نحوه و تكنيك شستشو هم حائز اهميت است، در بزرگسالان بهتر است اين كار با سرنگ (از سر پلاستيكي آن) يا اسپري پر شده با سرم انجام شود. مي توان با دست انجام داد.سر بايد جلوي دستشويي خم شده و شستشو صورت پذيرد.
در كودكان بهتر است از قطره چكان با سرنگ بدون سوزن 20 –10 قطره در هر بيني چكانده و شستشو شود. تا 6 بار در روز اين كار براي افراد مبتلا به سينوزيت توصيه مي شود.
يك نكته هم اينجا وجود دارد كه سرنگ استفاده شده را بعد از شستشو با الكل 70% تميز كنيد و وارونه در يك ليوان خالي قرار دهيد تا موقع استفاده بعدي كاملا خشك و آبها از سرنگ تخليه شده باشد.
دكتر كرمانپور: و اما ضلع سوم، روشهاي كمكي در درمان سينوزيت است.
استراحت در منزل مقاومت بدن در مقابل عفونت را بالا برده و بهبودي را تسريع مي كند. همچنين نوشيدن مايعات فراوان، مثل آب و آب ميوه، ترشحات مخاطي را رقيق كرده و تخليه ترشحات را تسهيل مي كند. البته از فراورده هاي حاوي كافئين به دليل ايجاد خشكي مخاط و تغليظ ترشحات پرهيز نماييد.
آقاي دكتر سهرابي! با آنكه سينوزيت يك بيماري قابل درمان است واتفاقا درمان آن هم دردسترس است، باز مشاهده مي كنيم كه بيماران از عدم بهبود كامل وبه قول خودشان «خوب خوب نشدن» شاكي هستند، چرا؟
اين برمي گردد به همان ضلع چهارم كه با هم مرور كرديم! گفتيم ضلع چهارم مربع درمان ؛ خود بيماران هستند. قاطعانه مي گوييم، اگربيماران دستورات فوق را خوب رعايت نكنند هر لحظه امكان عدم بهبود سينوزيت هست.
آقاي دكتر از بخور صحبتي به ميان نياورديد!
بخور بحث قابل توجه وجالبي دارد. هواي اكثر خانه ها خشك است وبا ورود فن كوئل ها اين خشكي نه تنها بيشتر شده است بلكه هواي گرم با فشار هم خارج مي شود، دراين شرايط افزودن رطوبت به هواي موجود مي تواند از سينوزيت جلوگيري كند.رطوبت هواي اتاق بايد بين 40 تا 45 درجه باشد. نكته مهم اين است كه مرطوب كننده هاي هوا بايد به صورت مرتب تميز شوند،وگرنه ممكن است قارچ درآنها رشد كرده وخود مستعدكننده ايجاد سينوزيت باشند.
اعتراف مي كنم كه اين موضوع را من هم نمي دانستم،آقاي دكتر مردم هميشه از ما سئوال مي كنند كه چه موقع بايد به پزشك مراجعه كنند يعني چه موقع باشك به سينوزيت به پزشك مراجعه كنند.
اگر علائم سرماخوردگي بيشتر از ده روز باقي ماند، اگر علائم سرماخوردگي بعد ازهفت روز بدتر شد، اگرخلط چركي طي هفت روز سرماخوردگي كم نشد ويا سير بدترشونده داشته باشد و اگر علائم آلرژي با درمان هاي رايج بهبود نيافت و يا عوارض سينوزيت مثل تورم اطراف چشم ها بالاخص در كودكان، سردردشديد ياسفتي گردن، بيرون زدگي چشم ويا تب بالا ايجاد شود بايد به پزشك مراجعه كرد.
يك سئوال را به عمد به آخر موكول كردم و آن اين است كه اصولاً مي شود به سينوزيت مبتلا نشد؟
زندگي ما انسان ها در هر حال اجتماعي است و هر چقدر ما رعايت كنيم، ممكن است طرف مقابل ما رعايت نكرده و ما را هم مبتلا كند. در هر صورت من پاسخ شما را اين چنين مي دهم كه با رعايت برخي موارد مي توان از ابتلا به سينوزيت پيشگيري و يا از عود آن جلوگيري به عمل آورد.
برخي از اين دستورات عبارتند از:
• پيشگيري از ابتلا به عفونت هاي دستگاه تنفس فوقاني: حداقل تماس با افراد سرماخورده، شستن مرتب دست ها با آب و صابون خصوصاً قبل از غذا، پوشيدن دستكش توسط مراقبين بهداشتي.
• درمان دقيق حساسيت و آلرژي: علايم حساسيت مي بايست زير نظر پزشك به بهترين نحو كنترل گردد.
• كنترل محيطي آلرژن ها شامل:
گرده هاي گياهان: در فصول مربوطه سعي نماييد پنجره هاي خانه و اتومبيل بسته باشد و از هواي تهويه استفاده شود. پس از فعاليت خارج خانه دوش گرفته شود و در صورتي كه قصد داريد در حياط خانه كار كنيد از ماسك استفاده شود، هنگام كار با گياهان خانگي هم ماسك استفاده شود .
حيوانات خانگي خود عامل توليد آلرژن هاي حساسيت زا هستند. گاهي پس از بيرون بردن اين حيوانات و تميز كردن خانه، آلرژن هاي اين حيوانات ماه ها باقي مي مانند.
مايت هاي خانگي: تشك ها و بالش ها را با پوشش هاي ضد مايت بپوشانيد. چيزهايي كه باعث تجمع گرد و غبار در اتاق خواب مي شوند را از آنجا خارج كنيد، جارو برقي با قدرت بالا و با امكان فيلترينگ گرد و غبار استفاده كنيد.تا آنجايي كه امكان دارد در اتاق خواب از تخت خواب استفاده شده و كمتر فرش استفاده شود.رطوبت خانه را با دستگاه هاي توليد رطوبت در حد كمتر از 50 درصد نگه داريد. از دود سيگار و آلاينده هاي هوا دوري كنيد.
دكتر سهرابي متخصص گوش و حلق و بيني
دكتر كرمانپور : پزشك عمومي
