[warrior]

تاثير هورمون‌ها بر سيستم ايمني بدن

بدن ما مجموعه‌ای از حامل انرژی است که اجزای تشکیل‌دهنده آن هر کدام با انجام وظایف خود و همکاری متقابل با یکدیگر در راستای عملکرد صحیح این مجموعه عمل می‌کنند. این اجزا از سیستم ایمنی، سیستم اعصاب،‌ سیستم هورمونی، سیستم گردش خون، سیستم لنفاوی،‌ ماهیچه‌ها و دستگاه گوارش تشکیل شده است. عملکرد این اعضا و تنظیم فعالیت آنها نسبت به یکدیگر باعث توازن و سلامت بدن می‌شود و البته عملکرد صحیح هر کدام از این سیستم‌ها، نیاز به تفکر، احساسات، عواطف و ذهن مثبت در کنار تغذیه مناسب دارد.



این که سلامت از حالات روحی و روانی ما تاثیرپذیر است مساله جدیدی نیست، اما نکته جالب اینجاست که سیستم ایمنی بدن ما که وظیفه مقابله با میکروب‌ها و ویروس‌ها و به طور کلی مواد بیگانه را به عهده دارد،‌ نیاز به مراقبت دارد که البته بخشی از این مراقبت‌ها به موضوعات ذهنی و روحی و تغذیه‌ای برمی‌گردند. با تضعیف سیستم ایمنی، بدن دچار اختلال شده و شرایط برای ابتلای بدن به عفونت‌های قارچی و بیماری‌هایی از جمله سرماخوردگی و... افزایش می‌یابد.

پیشرفت علم ایمونولوژی (ایمن‌شناسی) در قرن اخیر کمک زیادی به توسعه درک بیشتر از چگونگی عملکرد این مکانیسم در سطح مولکولی اعضای بدن کرده است.

اصطلاح نوروایمونولوژی را اولین بار سال 1981 پروفسور روبرت آور ابداع کرد و در آن وابستگی دوجانبه سیستم ایمنی و سیستم اعصاب به یکدیگر را تاکید کرد، البته پیش از این موضوع هم اندورفین به عنوان ماده شیمیایی که موجب شادی و آرامش و از سلول‌های موجود در مغز ترشح می‌شود شناخته شده بود، ولی بررسی و پژوهش‌های مختلف در این زمینه ثابت کرد که علاوه بر سیستم‌ اعصاب برای ترشح ماده اندروفین، سیستم ایمنی نیز این کار را انجام می‌دهد که این کشف به عنوان تاییدی به نظریه دوجانبه جسم و ذهن در نظر گرفته شد.

نتایج مطالعات در زمینه نوروایمونولوژی امکان درک مکانیزم چگونگی تاثیرپذیری سلامت بدن از احساسات و افکار و همچنین تاثیر متقابل آنها را بیشتر مشخص می‌کند. سلول‌های ایمنی بدن می‌توانند پپتیدهایی ترشح کنند که بر رفتار و احساسات فرد تاثیرگذار باشد.

اکنون با مسلم شدن حقایق علمی فوق می‌توان نشان داد که خوی و روحیات گوناگون در کارکرد سیستم ایمنی چه تاثیراتی دارد،‌مثلا می‌توان تاثیر میزان استرس را در عملکرد سلول‌های مختلف و عوامل مختلف فیزیولوژیکی اندازه‌گیری کرد. زمانی که میزان استرس بسیار زیاد باشد، بین سیستم اعصاب، هورمون‌ها و سیستم ایمنی اختلال به وجود می‌آید، تناسب بیوشیمیایی در مغز به هم می‌خورد و تعادل کارکرد اعضای دیگر بدن نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. بنابراین کاهش مقاومت انسان در برابر بیماری‌ها، رابطه مستقیمی با اختلال‌های روحی و روانی در افراد جوامع کنونی دارد. بنابراین در اقدامات درمانی، تنها معالجه ‌بخشی از اعضای بدن در بهبود تاثیر آنچنانی ندارد، بلکه وابستگی تنگاتنگی که اعضای بدن به یکدیگر دارند را باید مورد توجه قرار داد.

سیما سبزه‌خواه

کارشناس ارشد زیست‌شناسی (فیزیولوژی)‌

.