[نازلی]

ناآرامی پا

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:
۱. اغلب دچار ناراحتی پا می‌شوید که مانع خواب می‌گردد.
۲. گزگز، کرختی یا پرش ناگهانی پا و اغلب احساس خزش در زیر پوست وجود دارد.
ـ ناآرامی پا نشانهٔ چیست:
کمی بعد از اینکه سر را روی بالش گذاشته‌اید، مغز می‌خواهد وارد دنیای خواب شود، اما پاهایتان مصرانه پتو را کنار می‌زنند و می‌خواهند بر کف اتاق راه بروند. این تنها راه خلاص‌شدن از دست احساس خزش در آنهااست.
شب شاهد بسیار کسانی است که برای نجات از سوزش و قلقلک ناشی از نشانگان ناآرامی پا در اتاق قدم می‌زنند. حدود ۱۰ درصد افراد دچار این ناراحتی هستند که تا یک ربع بعد از رفتن به رختخواب شروع می‌شود. گاهی دست‌ها و پاها با هم احساس خزش زیر پوست می‌کنند. مردان و زنان به یک نسبت دچار می‌شوند، ولی در زنان آبستن بیشتر دیده می‌شود که بعد از زایمان برطرف می‌گردد.
علت دقیق ناآرامی پا معلوم نیست. احتمالاً ناهنجارئی در اعمال شیمیائی مغز وجود دارد که بر تکانه‌های عصبی ارسالی به پا تأثیر می‌گذارد. این گرفتاری‌ در میان اعضای یک خانواده بیشتر دیده می‌شود. شاید کافئین یکی از عوامل ایجاد آن باشد. برخی دانشمندان معتقدند که کافئین در برخی افراد تعادل شیمیائی مغز را بر هم زده و باعث تحریک علائم ارسالی به ماهیچه‌های پا می‌شود.
ناآرامی پا می‌تواند ناشی از سرمای زیاد، کم‌خونی، کمبود آهن، نیکوتین، تنش روانی، خستگی و اضطراب هم باشد. اگر با علائم دیگر، مثل گزگز، کرختی، یا چنگ شدن ماهیچه، همراه باشد، ممکن است علامت بیماری قند، التهاب شبه روماتیسمی مفاصل، یا بیماری تیروئید باشد.
در اکثر موارد، ناآرامی پا بیشتر یک حالت آزارنده است تا نشانهٔ عدم سلامت. این حالت گاهی روی می‌دهد و خودبه‌خود ناپدید می‌شود.
ـ درمان ناآرامی پا:
غیر از راه‌رفتن شبانه، کارهای دیگری می‌توان برای رفع ناآرامی پا انجام داد. پا را با آب گرم بشوئید. گرم کردن پا و ساق جریان خون را در آنها بالا برده و کمکی برای از بین بردن اسید لاکتیک است که ناراحتی را بیشتر می‌کند. گذاشتن کیسهٔ آب گرم در رختخواب مفید است، اما مبتلایان به بیماری قند نباید این کار را بکنند، چون ممکن است بدون این که احساس سوختگی کنند دچار آسیب عصبی شوند.
ساق را بمالید. مالش‌دادن ساق‌پا از قوزک تا زانو هم جریان خون آن را بیشتر می‌کند. پماد گرم‌کننده بمالید. مالیدن پمادهای حاوی منتول و ماساژ دادن ساق ممکن است فعالیت غیرعادی عصب‌ها را از بین ببرد یا لااقل اجساس گرمای این پمادها احساس خزش زیر پوست را می‌پوشاند. پمادهای گرم‌کننده را همراه با کیسهٔ آب گرم به‌کار نبرید، چون باعث سوختگی می‌شود.
دارو بخورید. خوردن شبانهٔ دو قرص حاوی کینین و ویتامین E ناآرامی پا و نیز چنگ شدن آن را برطرف می‌کند. برای خوردن این دارو از پزشک اجازه بگیرید. آسپیرین بخورید. خوردن دو قرص آسپیرین به هنگام خواب ممکن است به رفع ناآرامی پا کمک کند.
کمی دیرتر بخوابید. کسانی که کمی بیشتر بیدار می‌مانند و دیرتر می‌خوابند کمتر دچار ناآرامی پا می‌شوند. اما مراقب باشید که دچار خستگی بیش از حد نشوید، چون در این صورت تمام شب پاهایتان می‌پرد. قهوه نخورید. کافئین یک محرک قوی است و نخوردن آن خواب را راحت‌تر می‌کند. شاید نخوردن مواد کافئین‌دار در شب بهترین کار برای درمان ناآرامی پا باشد.
سیگار نکشید. نیکوتین و الکل موادی هستند که خواب عمیق و آرام را از فرد می‌گیرند. رژیم غذائی را تغییر دهید. کمبود مواد مغذی مثل روی و فولات هم در ناآرامی پا مؤثرند، گرچه ارتباط دقیق آنها نامعلوم است. اگر در خانوادهٔ شما ناآرامی پا شایع است، گوشت لخم، مرغ و ماهی را در برنامهٔ غذائی بگنجانید. و در صورت لزوم، قرص‌های مولتی ویتامین همراه با کانی‌ها بخورید.
ورزش کنید. نیم ساعت پیاده‌روی روزانه تنش روانی و آرامش دستگاه عصبی را از سر تا پا به‌دنبال دارد. دارو بخورید. اگر این کارها به رفع ناآرامی پا کمک نکرد، نزد پزشک بروید تا او با تجویز دارو آن را درمان کند. داروهای مصرفی دارای عوارض جانبی هستند و حتماً باید تحت‌نظر پرشک باشید.