[شهرزاد]

حرفهای یک زرشک :
غم و غصه و بى اشتهايى را از بين مى برم .
براى تقويت هاضمه از من استفاده كنيد.
درمان تنگ نفس هستم و صفرا را مى برم ...
فارسى من ((زرشك )) است ، به من ((زاج )) و ((زرتك )) هم گفته اند. من در دامنه كوه ها نزديك به آب مى رويم . نوعى از من كه در خراسان و نزديك شيروان مى رويد، بدون دانه است و به آن زرشك پلويى گويند. چون با آن زرشك پلو درست مى كنند و اين نوع زرشك در خارج از ايران ديده نشده است ، در كتب گياه شناسى قديم مرا ((امبرباريس )) و ((برباريس )) خوانده اند. اين يك لغت بربرى است و نام لاتينى من هم ((بربريس )) است . ميوه من داراى ترشى مخصوصى است شبيه آنچه در سيب ترش ديده مى شود و بعلاوه داراى قند و چند ترشى ديگر است شبيه آنچه در سيب ترش ديده مى شود و بعلاوه داراى قند و چند ترشى ديگر هستم . ريشه درخت من به علت داشتن تركيبى بنام ((برى برين )) داراى اثر مسهلى بوده و ضد تب مى باشد و براى ترك ترياك مفيد است .
برگهاى درخت من داراى مقدار زيادى ويتامين ((ث )) بوده و درمان رقيق شدن خون است . آب زرشك بسيار خنك است ، صفرا بر و مسكن تنگى است و حرارت معده و جگر را فرو مى نشاند و براى بازشدن جگر و درمان استسقا و سردى احشاء و معالجه اسهالى كه از ضعف جگر و يا به سبب زيادى بلغم باشد، نافع است جهت تقويت هاضمه ، با زعفران تجويز مى شود. با آب افسنتين جهت معالجه بزرگى كبد و سختى ادرار توصيه شده است . از رنگ قرمز من در رنگرزى استفاده مى شود. و چون آب مرا با آب سيب به مقدار مساوى مخلوط كرده و معادل نصف آب من آب ليمو اضافه كرده ، و به آن مقدار شكر افزوده و به قوام آورند تا بسته شود. معجونى بدست مى آيد كه پادزهر سموم ، مخصوصا ضد سم افعى است و ترياق كبير را نيز به همين دستور درست مى كردند و به آن مقدارى مرواريد محلول در آب ترش ترنج مى افزودند.
اين معجون علاوه بر خاصيت پادزهرى كه دارد، درمان تنگ نفس و غش ‍ بوده ، غم و غصه و بى اشتهايى را از بين مى برم . دانه هاى من به تنهايى يا مخلوط با ادويه مناسب جهت زخم معده و دل درد و اسهال تجويز شده است . مقدار خوراك آب من تا صد گرم و از دانه هاى من تا 45 گرم است .
براى معالجه كسانى كه با ترياك مسموم شده اند، معمولا از جوشانده ريشه درخت من استفاده مى كنند و نيز براى ترك ترياك مى توان از آن استفاده كرد. به خانم هايى كه دوره ى يائسگى آنها نزديك است و آنهايى كه اختلالات رحمى دارند توصيه كنيد كه از خوردن من غفلت ننمايند.

خواص طبی زرشک

زرشک از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است میوه زرشک خواص زیر را درد:

1)قابض است

2)تقویت کننده قلب و کبد است

3)بواسیر خونی را درمان می کند

4)خونریزی را برطرف می کند

5)برای برطرف کردن بیماریهای کبدی مفید است

6)صفرا بر است

7)دم کرده زرشک را برای برطرف کردن ناراحتی های دهان غرغره کنید .


خواص ریشه و پوست ساقه

1)صفرا بر و مسهل است

2)کبد را پاک و تقویت می کند

3)اعمال دستگاه گوارش را منظم می کند

4)سوء هاضمه را از بین می برد

5)بی اشتهایی را برطرف می کند

6)برای رفع یبوست مفید است

7)در درمان یرقان و زردی موثر است

8)نقرس و رماتیسم را برطرف می کند

9)خانم هائیکه بین دو عادت ماهیانه خونریزی دارند باید برای برطرف کردن آن از ریشه و ساقه زرشک استفاده کنند .

10)آنهائیکه مبتلا به ورم طحال هستند می توانند برای معالجه از این گیاه کمک بگیرند .

11)واریس را درمان می کند .

12)برای معالجه بواسیر نافع است .

13)برای برطرف کردن سوزش ادرار مفید است .

14)فشار خون را پائین می آورد

15)برای شست وشوی چشم می توانید از جوشانده ریشه و ساقه و زرشک استفاده کنید .



خواص برگ زرشک

1-آب آوردگی بدن را برطرف می کند .

2-اسهال های مزمن را درمان می کند .

3-برگ زرشک دارای مقدار زیادی ویتامین C می باشد بنابراین در درمان بیماری اسکوربوت اثر مفید درد .

4-جویدن برگ زرشک باعث محک شدن لثه و دندان می شود .

5-درموقع آنژین و گلو درد ، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید .