[نازلی]

11 توصیه علیه مشکلات عصبی و روانی


روان‌‏شناسان معتقدند نداشتن مهارت حل مساله مى‏تواند ‏ اختلال‏هاى گوناگون روان‏شناختى (مثل افسردگى و اضطراب) یا مشکل‌هایی در ازدواج و تربیت فرزند ایجاد كند...
خیلی ها فکر می‌کنند روان‌درمانی فقط حرف‌زدن است، در حالی که به‌کارگیری تکنیک‌های بسیار گسترده و مختلف برای پیشگیری یا درمان مشکل‌های عصبی و روانی و پیشرفت سلامت روان و بهزیستی روانی در افراد است که در قالب بیان کلامی درمانگر و آموزش به مراجعان، با توجه به رویکرد خاص روان‌درمانی که از آن بهره گرفته شده، انجام می‌شود...

برای آشنایی بیشتر شما به برخی از این فنون روان‌‏شناختى اشاره می‌كنم:

1 آموزش قاطعیت
این تکنیک که برای افزایش مهارت‏هاى بین فردی طراحى شده، عبارت است از آموزش چگونگی ابراز عقیده، احساس‌ و افکار به صورت مناسب.
آموزش قاطعیت در پیوستار وسیعى از مشکل‌های مربوط به روابط بین‏شخصى مثل اختلاف‏هاى زناشویى، افسردگى، اختلالات جنسى، رفتارهاى پرخاشگرانه و مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، کاربرد دارد.

2 تکنیک حل مساله
حل مساله، یک تكنیك درمانی روان‌‏شناختى است که مراجعه‌‌کننده از طریق آن یاد مى‏گیرد از مجموعه آگاهى‏ها، دانش و منابع موجودى که در اختیار دارد، براى حل مساله یا مشکلى که با آن مواجه است، استفاده‌کند.
روان‌‏شناسان معتقدند نداشتن مهارت حل مساله مى‏تواند ‏ اختلال‏هاى گوناگون روان‏شناختى (مثل افسردگى و اضطراب) یا مشکل‌هایی در ازدواج و تربیت فرزند ایجاد كند.
3 آموزش خودآموزى
مراجعان با آموختن این روش می‌توانند رفتارهاى نادرست خود را بشناسند و با ترک آنها، رفتارهاى مناسبی را جایگزین کنند. معمولا در این روش، درمانگر الگوى مراجعه‌كننده مى‏شود و رفتارهاى سالم را نمایش می‌دهد.

4 تکنیک مدیریت استرس
این تکنیک از مجموعه‏ اى از شیوه‏ هاى درمانى تشکیل شده که ریلکسیشین (تن آرامى) یکى از آنهاست. ابتدا مراجعه‌كننده در مورد اثر استرس بر رفتار و سلامت، آموزش مى‏بیند و سپس با کمک درمانگر عوامل استرس‏زا را شناسایى مى‏کند تا بتواند با روش‏هایى مثل ریلکسیشین یا انواع مراقبه‌ها، استرس‌های خود را مدیریت کند و به آرامش برسد.

5 آموزش مهارت‏هاى اجتماعى
مهارت‏هاى اجتماعى، شامل طیف وسیعى از رفتارها مانند گرمى و صمیمیت در روابط، سهولت در گفت‌وگو، ابراز همدلى، تماس چشمى و به‏ طور کلى مهارت‏هاى کلامى و غیرکلامى برقرارى ارتباط است.

6 بازسازى شناختى
این تکنیک مربوط به شیوه‏ هایى است که به‌شکل مستقیم به‌دنبال تغییر باورهاى مشکل‏زاى افراد هستند و به مراجعان کمک مى‏شود تفکرات ناسالم خود را بشناسند، به پیامدهاى منفى آنها توجه و تفکرات سالم‏تر را جایگزین کنند.

7 مدیریت خشم
از این روش براى مهار خشم و پرخاشگرى استفاده مى‏شود. زود عصبانى شدن، از کوره دررفتن، دادزدن، پرتاب اشیاء یا شکستن آنها، در را محکم به‌هم‌کوبیدن و زدن خود و دیگران، نمونه‏ هایى از خشم و پرخاشگرى هستند.

8 تغییر عادت‌ها
به مراجعان آموزش داده مى‏شود عادت‌های ناسالم خود را بشناسند و از عادت‌های سالم متضاد با آنها براى ترک عادت مشکل‏دار استفاده کنند. از این تکنیک در درمان اختلال‌هایی مثل انگشت مکیدن، پلک‌زدن شدید و کندن مو (تریکوتیلومانیا) استفاده مى‏شود.

9 فعال‏سازى رفتارى
روش‏هاى افزایش فعالیت‏ها به مراجعان آموزش داده مى‏شود. گاهی یک برنامه‏ مناسب با سبک زندگى مراجعه‌‌کننده که دربرگیرنده مواردى مانند میزان فعالیت‏هاى تفریحى، ورزشى، مطالعه‏ آزاد و معاشرت با دیگران است در کنار مسوولیت‏هاى شغلى یا وظایف تحصیلى با کمک درمانگر، براى مراجعه‌كننده تنظیم می‌شود و در اختیار وى قرار مى‏گیرد.

10 مواجهه
مواجهه، روشى است که در آن شخص با هر محرکى که در او ایجاد رفتار یا هیجان نامطلوب مى‏کند، روبرو مى‏شود. در مواجهه، درمانگر براساس یک مقیاس درجه‏بندى شده، آنقدر مراجعه‌كننده را در معرض محرک‏هایى که از نظر او نامطلوب هستند، قرار می‌دهد تا هیجان یا رفتار ناسالم در او از بین برود.

مثلا طبق یک مقیاس درجه ‏بندى شده، کسى را که ترس شدید از ارتفاع دارد آنقدر در بلندى و ارتفاع قرار مى‏دهند که به اصطلاح ترسش بریزد و بعد از این در مقابل این محرک (ارتفاع)، واکنش نامطلوب (ترس و فرار) نشان ندهد.

11 پذیرش
پذیرش به معناى شناسایى و قبول رویدادهاى ناخوشایندى است که نمى‏توان کنترلى بر آنها داشت. در این تكنیك درمانگر با استفاده از روش‏هایى مثل انواع مراقبه‏ها به مراجعه‌كننده کمک مى‏کند تا مسایل تغییرناپذیرى که باعث ایجاد تنش یا احساس‌های دردناک مى‏شوند، بپذیرد و خود را از فشار روانى برهاند.