دكتر ماهي ... دكتر زنبور !
شنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۱ ساعت
«درمان انواع سرطان؛ قطعي و بدون عارضه!» اگر شما اين جمله را ببينيد چه واكنشي نشان مي‌دهيد؟ شايد اين ادعا را باور نكنيد و بگوييد مشخص است اين همه قطعيت و اطمينان فقط جنبه تبليغاتي دارد، اما اگر روزي خودتان با اين بيماري دست به گريبان شويد يا يكي از عزيزان‌تان به سرطان مبتلا شود، چطور؟ باز هم حاضر نيستيد در مورد اين موضوع پرس‌وجو كنيد و اطلاعات بيشتري به دست آوريد؟
تبليغ براي اين‌گونه روش‌هاي درماني كه ادعا مي‌شود نتيجه‌اي رضايت‌بخش، تضميني و بدون هيچ‌گونه عارضه‌اي دارد، فقط به سرطان محدود نمي‌شود و درباره درمان ام‌اس، روماتيسم، ميگرن و ساير بيماري‌ها هم مي‌توان چنين مواردي را ديد. خيلي‌ها هم وقتي مستاصل يا نگران هستند و نمي‌دانند چه شيوه‌اي بهترين است، تصميم مي‌گيرند چنين راه‌هايي را هم امتحان كنند؛ روش‌هايي كه از نظر آنها ضرري ندارد و شايد تير آخر تركش باشد، ولي به عقيده متخصصان، رفتن در اين مسير ممكن است به قيمت از دست دادن سلامت فرد تمام شود.
اين روزها سر و كله انواع جديدتري از اين نوع درمان‌هاي غيرمتعارف پيداشده و طرفداران زيادي هم پيدا كرده است؛ زنبوردرماني به روش نوين و استفاده از نوع خاصي ماهي از جمله اين شيوه‌هاست.
علي ـ الف سال‌ها قبل به اميد خلاص شدن از مشكل پوستي‌اش به اين ماهي‌ها دل‌خوش كرد تا به كمك آنها بيماري‌اش درمان شود. آن روزها علي چيز زيادي درباره اين ماهي‌هاي جادويي نمي‌دانست و فقط شنيده بود براي بيماري‌هاي پوستي از آنها استفاده مي‌كنند. او هم استفاده كرد، اما ماهي‌ها در درمان بيماري‌اش عاجز ماندند؛ هر چند جيبش را خالي كردند.
خانم يوسفي هم يكي از افرادي است كه چند بار به فردي مراجعه كرده تا به كمك نيش زنبور، بيماري‌اش را درمان كند. او ام‌اس دارد و از روند زنبوردرماني هم راضي به نظر مي‌رسد، اما اين‌كه نتيجه چه خواهد شد، هنوز كسي نمي‌داند.
مصطفي- ر هم به اميد درمان سرطان روده به دنبال نيش زنبورها آمده، اما آيا واقعاً نيش زنبور مي‌تواند ام‌اس خانم يوسفي و سرطان مصطفي را درمان كند؟
ماهي‌ها متخصص پوست مي‌شوند
«از بين بردن كك‌ومك، درمان خشكي و التهاب پوست، زيبايي و شفافيت بيشتر، درمان پسوريازيس و...» اين‌ موارد روي بروشور تبليغاتي يك كِرِم جديد نوشته نشده، قرص و داروي خاصي هم قرار نيست اين همه كار را يك‌جا براي بيماران انجام دهد و شيوه جديدي نيز براي درمان تمام اين بيماري‌ها و مشكلات پوستي ابداع نشده است. فقط بعضي‌ها مي‌گويند ماهي‌ها قادرند تمام اين مشكلات را حل كنند. تعجب نكنيد، درست خوانديد.
اين روزها در بعضي سالن‌هاي ورزشي و زيبايي هم چنين خدماتي ارائه مي‌شود و عده‌اي بر اين‌ باورند كه اين ماهي‌ها نه‌تنها براي درمان بيماري‌ها، بلكه براي زيبايي و ماساژ دست و پا هم كاربرد دارند.
آن‌طور كه مسئول يكي از اين سالن‌هاي ورزشي درباره اين نوع ماهي‌ها مي‌گويد، آنها قادرند بيشتر بيماري‌هاي پوستي را درمان كنند و شما فقط بايد از اين باشگاه وقت بگيريد و از خدمات ارائه‌شده از سوي ماهي‌هاي متخصص استفاده كنيد.
البته متصدي باشگاه تاكيد مي‌كند استفاده از اين ماهي‌ها علاوه بر درمان بيماري‌هاي پوستي، براي ماساژ و زيبايي پوست هم مفيد است.
نام علمي اين ماهي‌ها كه به دكتر ماهي معروفند، گاراروفا(Garra rufa) است. اين ماهي‌هاي كوچك بي‌دندان، امروزه به دليل احساس آرامشي كه مي‌گويند براثر استفاده از آنها ايجاد مي‌شود يا خواص درماني‌اي كه به آنها نسبت مي‌دهند، معروف شده‌اند و بازار كسب و كارشان حسابي رونق گرفته است.
البته بعضي مسئولان چنين مراكزي ادعا مي‌كنند اين ماهي‌ها قادرند تمام مشكلات و بيماري‌هاي پوستي را درمان كنند. در حالي كه گروهي نيز خدمات اين نوع ماهي را فقط به موضوعات زيبايي و تمرين‌هاي آرامبخش محدود مي‌كنند.
نكته جالبي هم در مورد رفتار برخي متصديان سالن‌هاي زيبايي و شيوه كاري‌شان وجود دارد. آنها ادعا مي‌كنند پس از ارائه خدمات مانيكور و پديكور (سوهان زدن به ناخن و گرفتن گوشت‌هاي اضافه اطراف آن) لازم است از اين ماهي‌ها كمك بگيريد تا با از بين رفتن سلول‌هاي مرده پوست، شادابي و شفافيت بيشتري براي دست‌ها و پاها ايجاد شود.
نكته: اين روزها سر و كله انواع جديدتري از درمان‌هاي غيرمتعارف پيداشده و طرفداران زيادي هم پيدا كرده است؛ زنبوردرماني به روش نوين و استفاده از نوع خاصي ماهي از جمله اين شيوه‌هاست
آنها كه مي‌خواهند از اين خدمت استفاده كنند بايد داخل استخر يا حوضچه‌اي كه اين ماهي‌ها درون آن هستند، بروند يا فقط دست و پاي‌شان را داخل آن قرار دهند تا اين ماهي‌هاي بدون دندان، لايه‌هاي مرده پوست را بخورند. البته وقتي از مراكزي كه اين خدمات را ارائه مي‌دهند درباره نظافت و بهداشت حوضچه‌ها بپرسيد، پاسخ‌هاي متفاوتي خواهيد شنيد. بعضي‌ها مي‌گويند آب استخر پس از هر بار استفاده، ضدعفوني مي‌شود و گروهي هم تصور مي‌كنند اين ماهي‌ها به كمك آنزيمي كه ترشح مي‌كنند، خودشان آب را تميز خواهند كرد.
ماهي‌هاي تبليغاتي!
اگر فكر مي‌كنيد چنين شيوه‌هايي طرفداران زيادي ندارد، بدانيد كاملا در اشتباه هستيد؛ چراكه بسياري از افراد حاضرند هزينه‌اي بسيار بيشتر از ويزيت معمول پزشكان متخصص بپردازند و چند دقيقه‌اي دست و پاي‌شان را در اين حوضچه‌ها بگذارند تا مشكل‌شان برطرف شود؛ در حالي‌كه متخصصان چنين روشي را موثر نمي‌دانند.
دكتر زهره نيكبخت، متخصص بيماري‌هاي پوست و مو با اشاره به اين‌كه استفاده از اين ماهي‌ها سال‌ها قبل در كشورهاي آسيايي مرسوم بوده است به «جام‌جم» مي‌گويد: در گذشته، از اين ماهي‌ها براي پاك كردن و شست‌وشوي حمام‌هاي قديمي در تركيه استفاده مي‌شد، اما پس از مدتي به اين نتيجه رسيدند كه مي‌توان از آنها استفاده‌هاي ديگري كرد و سود بيشتري به دست آورد. براي همين امروزه اين ماهي‌ها در آسيا و اروپا تكثير شده و به فروش مي‌رسند.
اين روزها از اين ماهي‌ها در استخرهاي مخصوص استفاده مي‌شود ولي آن‌طور كه دكتر نيكبخت مي‌گويد اين كار بيشتر جنبه تجاري دارد.
به گفته اين متخصص پوست اكنون مطالعات متعددي در اين زمينه در حال انجام است و به همين دليل استفاده از اين ماهي‌ها براي درمان بيماري پسوريازيس (بيماري پوستي مزمن و خودايمن)‌ ممنوع اعلام شده، در حالي كه در گذشته تصور مي‌شد بيمار مبتلا به پسوريازيس مي‌تواند به كمك اين ماهي‌ها، مشكلش را درمان كند.
وي ضمن بيان اين‌كه در بسياري از كشورها استفاده از اين ماهي‌ها ممنوع شده، يادآور مي‌شود: آن‌طور كه مطالعات و بررسي‌ها نشان مي‌دهد، ميكروارگانيسم‌هايي در محل نگهداري اين ماهي‌ها وجود دارد كه بسرعت نيز تكثير مي‌شود و مي‌تواند عفونت‌ها را از آب به افراد، از فرد به فردي ديگر و از ماهي به فرد منتقل كند. بنابراين با توجه به ساده بودن كار تكثير ماهي، مي‌توان گفت چنين اقداماتي بيشتر جنبه تجاري و تبليغاتي دارد.
دكتر نيكبخت تاكيد مي‌كند: استفاده از اين ماهي‌ها به هيچ‌وجه توصيه نمي‌شود و حتي ممكن است افراد سالم نيز پس از اين كار دچار بيماري‌ شوند.
نيش زنبورها از ره كين نيست
اين روزها زنبورها هم طرفداران زيادي پيدا كرده‌اند و خيلي‌ها حاضرند درد و سوزش نيش آنها را تحمل كنند تا بيماري‌شان درمان شود؛ بيماري‌هايي كه سال‌ها آنها را عذاب داده و حالا ادعا مي‌شود زنبورها چاره كار را مي‌دانند.
ديابت، ام‌اس، سرطان، روماتيسم، ميگرن، بيماري‌هاي پوستي، بواسير و اختلالات تيروئيد از جمله بيماري‌هايي است كه مي‌گويند با اين روش درمان مي‌شود. در اين ميان، درمان ام‌اس يكي از شناخته‌شده‌ترين و پرطرفدارترين‌هاست كه افراد زيادي مايلند آن را امتحان كنند.
مريم ـ س يكي از اين اشخاص است. او چند بار نيش زنبورها را تحمل كرده و مي‌گويد تا آخرين مرحله همه چيز خوب پيش رفت، اما انگار آخرين نيش‌ها كار را خراب كرده و مريم دچار مشكل شده است. او نمي‌داند چرا چنين مشكلي ايجادشده ولي مطمئن است زنبورها مقصر نبوده و مصمم است اين راه را ادامه دهد.
يكي از افرادي كه ادعا مي‌كند به كمك نيش زنبور قادر است اكثر بيماري‌ها را درمان كند، مي‌گويد: درباره همه افراد نمي‌توان با اطمينان گفت صددرصد درمان مي‌شوند؛ بلكه با توجه به سن، شرايط جسمي‌ و وضع بيماري‌ براي هركس باید به طور جداگانه تصميم گرفت.
دكتر محمدرضا معتمد، متخصص بيماري‌هاي مغز و اعصاب و عضو كميته علمي انجمن ام‌اس در گفت‌وگو با «جام‌جم» در اين‌باره مي‌گويد: معمولاً در چنين روش‌هايي، برخي از افراد به شيوه‌هاي مختلف و براساس فرضيه‌هايي كه در اين زمينه وجود دارد، اقدامات درماني خاصي را (خارج از روش‌هاي علمي) براي بيماران مختلف و از جمله مبتلايان به ام‌اس تجويز و ارائه مي‌كنند. اين افراد معمولاً گزارش‌هايي دارند يا نمونه‌هايي را معرفي مي‌كنند كه با استفاده از اين روش كاملاً بهبود يافته و هيچ مشكلي هم نداشته و ندارند.
وي با تاكيد بر اين‌كه هيچ يك از اين موارد مستند نبوده و اين روش‌ها غيرعلمي است، يادآور مي‌شود: تنها روش‌هاي درماني‌اي كه براساس مطالعات علمي و با استفاده از راهكارهاي درماني انجام گرفته باشد، قابل قبول است و انجام هر روشي كه پايه غيرعلمي دارد، به هيچ‌وجه توصيه نمي‌شود؛ هر چند بندرت ممكن است بعضي روش‌هاي درماني، اثراتي در كاهش بعضي از علائم بيماري داشته باشد. همچنين، با توجه به اين‌كه هنوز در مورد بسياري از اين روش‌ها مطالعه علمي انجام نشده، ممكن است عوارض مختلفي نيز در پي داشته باشد.
از سوي ديگر با توجه به اين‌كه يكي از انواع شايع بيماري ام‌اس، ماهيت رفت و برگشتي دارد و گاهي ممكن است بعضي از علائم بيماري حتي بدون درمان هم بهبود يابد، افراد به اشتباه اين بهبود را ناشي از مصرف داروي خاص يا بهره‌گرفتن از شيوه‌اي متفاوت با درمان‌هاي علمي مي‌دانند كه هيچ كدام اين موارد ثابت شده نيست.
اين پزشك متخصص به بيماراني كه مي‌خواهند روش‌هاي مكمل را به عنوان شيوه‌درماني انتخاب ‌كنند، توصيه مي‌كند: قبل از انتخاب روش درماني حتماً با پزشك معالج‌تان مشورت كنيد و به هيچ‌وجه خودسرانه سراغ چنين روش‌هايي نرويد.