بیماریهای تیروئید - نسخه قابل چاپ +- وبسایت تخصصی ام اس سنتر | بیماری ام اس | مرجع تخصصی ام اس (https://mscenter.ir) +-- انجمن: پزشكي (https://mscenter.ir/Forum-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D9%83%D9%8A) +--- انجمن: پزشكي (https://mscenter.ir/Forum-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D9%83%D9%8A--24) +---- انجمن: دانستنی های پزشکی (https://mscenter.ir/Forum-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C) +---- موضوع: بیماریهای تیروئید (/Thread-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF) |
اختلالات غده تيروييد - yaro - 2010/10/15 تيروييد از جمله غدد مهم بدن است كه در تمام طول عمر فعال مي باشد و با ترشح هورمون تيروييد، اعمال حياتي مهمي را در درون بدن كنترل ميكند. به طور مسلم، اختلال در توليد اين هورمون باعث ايجاد علايم و عوارض متعددي در بدن مي شود. آنچه درباره عملكرد غده تيروييد و همچنين اختلالات مربوط به ترشح هورمونهاي آن اهميت دارد، اين است كه عوارض بيماريهاي تيروييد در سنين گوناگون، متفاوت است و در هر سني، علايم مخصوص همان سن بروز ميكند. همچنين اين اختلالات هورموني ممكن است در هر سني از بدو تولد تا دوران كهولت در افراد بروز كند و به علت اعمال بسيار مهم و حياتي هورمون تيروييد در بدن افراد، تشخيص به موقع بيماري تيروييد از عوارض خطرناك اين بيماريها در بدن جلوگيري خواهد كرد. به طور معمول، افزايش سن در افراد با بيماري ها و علايم جسمي خاصي همراه است كه اغلب افراد به آنها آگاهي دارند. بسياري از سالمندان نيز حالات گوناگون و علايمي را كه در ذهن و جسم خود احساس ميكنند، به سن بالاي خود مربوط ميدانند و با اين توجيه كه اين علايم به دوران كهولت اختصاص دارد و اغلب درماني ندارد، به آن نشانهها توجه نميكنند؛ براي مثال، اگر يك فرد سالمند به كاهش تمركز و يا كمحافظگي مبتلا شود، آن را با افزايش سن خود توجيه ميكند. حتي در صورت بروز تپش قلب و درد قفسه سينه ، بيماري قلبي اولين گزينه مورد توجه شخص و اطرافيان اوست. تمام اين مسايل كه افزايش سن ميتواند موجب آن شود، در يك نگاه اجمالي، منطقي به نظر ميرسد، اما لازم به تذكر است كه بسياري از علايم بيماريها در دوران سالمندي با دوران ميانسالي و جواني متفاوت است و نبايد همه آنها را با افزايش سن توجيه كرد، به طور مثال، بيماريهاي تيروييد از جمله بيماريهايي هستند كه بايد در دوران سالمندي مورد توجه قرار بگيرند، زيرا كمكاري يا پُركاري تيروييد روي عملكرد شناختي سالمندان تاثير مي گذارند. در سالمندان، اختلالات غده تيروييد به شكل غيرمعمول ظاهر ميشوند، براي مثال، پركاري تيروييد با حالتهاي بيخوابي، فراموشي و كاهش تمركز حواس همراه است. كمكاري تيروييد نيز به شكل كندي حركات جسمي و ذهني ، ضعيف شدن حافظه، كاهش تمركز و ضعيف شدن قدرت شناخت در افراد بروز ميكند. برخي از سالمندان مبتلا به پركاري تيروييد، اغلب از دردهاي قلبي و تپش قلب شكايت ميكنند، غافل از اين كه اين علايم به علت اختلال در غده تيروييد فرد بروز ميكند و تا زماني كه اين مشكل درمان نشود، علايم بيماري از بين نخواهد رفت. همچنين نبايد علايم مربوط به كمحافظگي و تمركز نداشتن فرد سالمند را هميشه مربوط به كهولت سن دانست. بسيار ديده شده است كه درمان كمكاري تيروييد در بيماران سالخورده موجب به وجود آمدن شرايط بهتر ذهني در بيمار شده است. بنابراين توصيه ميكنم اگر به مشكلات حافظه دچار شدهايد، از پزشكتان بخواهيد بررسي غده تيروييد را هم مد نظر قرار دهد. دكتر م .ن– فوق تخصص بيماريهاي غدد استاد دانشگاه علوم پزشكي دانشگاه تهران بیماریهای تیروئید - نازلی - 2011/08/29 تیروئیدتان پرکار است یا کم کار؟ یکی از مشکلاتی که در کشور ما هم شایع است و علاوه بر تاثیر بر اندامهای داخلی، پوست را نیز تحتالشعاع قرار میدهد، بیماریهای تیرویید است... پرکاری تیرویید ریزش مو می آورد پوست، درواقع آینهای از مشکلات داخلی است و بسیاری از بیماریهای سیستمیک تظاهرات پوستی دارند. وقتی این غده بسیار مهم و حیاتی در بدن کار خود را درست انجام ندهد و در ترشح هورمونهای خود کمکاری یا پرکاری کند، سیستم داخلی بدن به هممیریزد و پوست هم از این قاعده مستثنی نیست. گاهی آگاهی نداشتن ما از علایم بیماریها، باعث میشود وقت و هزینه زیادی صرف کنیم و بدون گرفتن نتیجه از این مطب به مطب پزشک دیگر برویم. شاید باورتان نشود خارش یا خشکی پوست میتواند به علت مشکل تیرویید باشد. گفتوگوی ما را با دکتر نیلفروشزاده، رییس مرکز تحقیقات پوست و سالک در این باره بخوانید. آقای دکتر! مشکل تیرویید به متخصص غدد ربط دارد اما گاهی افراد این مشکل خود را هنگام مراجعه به متخصص پوست کشف می کنند. چرا؟ برای اینکه گاهی علت ریزش مو یا خارش پوست و خشکی آن را فقط میتوان در اختلالات تیرویید جستجو کرد و ما از این طریق به تشخیص تیرویید می?رسیم. بیماری که خارش دارد یا ریزش مو پیدا کرده، باید بداند پزشک برای رسیدن به تشخیص دقیق معمولا شرححال کاملی میگیرد و معاینه و آزمایشهای لازم او را به تشخیص قطعی میرساند. با پرسیدن نکات کلیدی از بیمار، حدس و گمان ما به سوی درست هدایت میشود و بعد از تشخیص و علتیابی، درمان را آغاز میکنیم. اینکه آیا بیمار عدمتحمل به گرما دارد؟ دچار کاهش وزن شده است، آیا تپش قلب دارد، و اینکه عادتهای غذاییاش تغییر کرده است یا نه، برای ما مهم است. اگر علت اصلی خارش پوست پیدا و برطرف شود، با کمک متخصص غدد همه بدن از عملکرد نادرست تیرویید نجات مییابد اما تا این عامل را نشناسیم، فقط بهطور موقت به بیمار راهحل دادهایم. سلامت: ما 2 مشکل اصلی با غده تیرویید داریم؛ در کدام حالت تظاهرات پوستی بهوجود میآیند؟ وقتی کمکاری میکند یا وقتی پرکار میشود؟ در هر 2 حالت. مشکل پرکاری تیرویید (هیپرتیروییدی) بیماری نسبتا شایعی است و بیشتر مردم از آن غافلاند یا به تشخیص آن اهمیت چندانی نمیدهند. این بیماری زمانی ایجاد میشود که تیرویید به هر دلیلی بیش از حد عادی هورمون تولید کند. پرکاری تیرویید بیشتر در سنین 20 تا40 سالگی رخ میدهد و زنان بیش از مردان دچار آن میشوند. در پرکاری تیرویید، کمپشتی وسیع موهای سر و ریزش مو دیده میشود و حتی در مواردی، موهای زیر بغل هم کاهش مییابد. علایم آن کاهش وزن زیاد با وجود تغذیه طبیعی، لرزش دستها، تپش قلب، عصبانیت و تغییرات پوستومو است. 2 مورد از شایعترین نشانههایی که در پرکاری تیرویید دیده میشود، خارش و ریزش مو است. در این بیماری بهطور کلی پوست گرم، مرطوب و نرم است ولی حالت تحلیلرفته و نازکشده ندارد. در بررسی پوست سر، موها نازک و نرم هستند و نازکشدگی گسترده موها و تغییرات ناخن از جمله جدا شدن ناخن یا ناخن چکشی میتواند مشاهده شود. در بعضی مناطق پوست، ممکن است تیرگی وجود داشته باشد و در موارد شدید این تیرگی گسترده خواهد شد. تعریق بیش از حد، گرگرفتگی و قرمزی کف دست معمولا در افراد دچار پرکاری تیرویید مشاهده میشود. در مردان، به دلیل افزایش ثانویه استروژن، احتمال بزرگی سینه (ژنیکوماستی) وجود دارد. سلامت: آیا رنگ پریدگی پوست هم در بیماران تیروییدی دیده می شود؟ بله، در بیماران دچار کمکاریتیرویید یا هیپوتیروییدی، تغییرات پوستی بهصورت پوست خشن، خشک و سرد و رنگپریده است. گاهی پوست متورم است که ناشی از ادم سلولی حاصل از این بیماری است. در بعضی بیماران تغییررنگ پوست و زردشدن پوست رخ میدهد و عروق پوست بسیار شکننده میشوند. پوستهپوسته شدن کف دست و پا نیز در تعدادی از بیماران رخ میدهد. موها، خشن و شکننده و عروسکی میشود و رشد آنها به آهستگی رخ میدهد که بهدلیل افزایش فاز تلوژن یا استراحت موهاست. ریزش موی ابرو بهخصوص در ناحیه یکسوم خارج ابرو ممکن است دیده شود. از طرفی ناخنها نازک و شکننده میشوند و رشد کمی دارند. سلامت: بهنظر میرسد مبتلایان به مختل شدن کار تیرویید، قبل از بروز مشکلات پوستی به دلایل دیگر مسایل، تحتبررسی و درمان قرار میگیرند و مشکل پوستی شان هم روبهراه میشود. درست است؟ همیشه اینطور نیست که با برطرف شدن علت زمینهای، بیماری پوستی هم بهبود پیدا کند. بیشتر اوقات لازم است علاوه بر مراجعه به متخصص داخلی، برای درمان مشکلات پوستی، به متخصص پوست هم مراجعه کرد. مثلا وقتی کسی با علامت خارش به پزشک مراجعه میکند، در ذهن پزشک متخصص علل فراوانی برای ایجاد این مشکل به وجود میآید و برای رد بیماریهایی مثل هپاتیت C، بیماریهای انسدادی کبد، نارسایی کلیه، کمکاری یا پرکاری تیرویید، کمخونی فقرآهن، پرخونی، برخی سرطانهای خون مثل لوسمی و لنفوم (بهخصوص لنفوم هوچکین)، میلوما، سرطانهای داخلی، انگلهای رودهای، اماس، ایدز و برخی بیماریهای اعصاب و روان، باید همه جوانب را بسنجد. شما با دادن شرححال کامل از خود میتوانید به او در تشخیص بهتر کمک کنید. مثلا دیابت به عنوان یکی از علل داخلی خارش مطرح میشود اما بیشتر افراد مبتلا به دیابت خارش ندارند. گاهی بیمار در اثر خارش با خاراندن صدمه زیادی به پوست خود میزند یا مشکل ریزش موهایش در وضعیت جدی قرار دارد که در این صورت هم به درمان متخصص پوست نیاز دارد. تیله های رنگی مزاحم در گلو، بیماری شایع اما بی علامت - نازلی - 2011/11/14 تیله های رنگی مزاحم در گلو، بیماری شایع اما بی علامت خبرگزاری جمهوری اسلامی - ایرنا تهران - 'ندول' ها یا 'گرهك' های تیروئیدی، توده های جامع یا مایعی هستند كه درون گلو، روی غده تیروئید رشد می كنند و طبق برخی آمارهای جهانی، این بیماری در بیش از 50 درصد جمعیت جهان مشاهده می شود. به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا، این بیماری، همه گروه های سنی را مبتلا می كند، در زنان شایع تر اما امكان بدخیمی آن در مردان، بیشتر است. اندازه این توده ها از چند میلی متر تا چند سانتی متر متغیر است، این توده های كوچك سفید و قرمز رنگ، معمولا خطرساز نیستند؛ اما بی توجهی به آن می تواند مشكلات جدی از گرفتگی صدا تا اختلال در بلع غذا را به وجود آورد و از سوی دیگر گرهكهای بدخیم تیرویید میتوانند گسترش یابند و زندگی را تهدید كنند. درصد كمی از این توده ها، بدخیم و سرطانی هستند، توده های معمولی ندول های تیروئیدی مشكل خاصی ایجاد نمی كنند؛ اما برخی دیگر از این توده ها، عوارضی مانند كاهش وزن شدید، گرگرفتگی و تپش قلب و لرزش به همراه دارند. برخی ندول های تیروئیدی مانند یك ناحیه متورم در گردن شخص قابل مشاهده هستند. این گونه توده ها به خاطر اندازه بزرگشان ممكن است به نای و حتی مری، فشار وارد كنند. همچنین ندول های تیروئیدی، تیروكسین اضافی - نوعی هورمون- ترشح می كنند كه این ترشح اضافی می تواند موجب بروز مشكلاتی مانند عصبانیت ناگهانی، از دست دادن غیر قابل توضیح وزن و ضربان سریع یا نامنظم قلب شود. فوق تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران در تعریف ندول های تیروئیدی به خبرنگار ایرنا می گوید: هر گاه سلول های بخش هایی از تیروئید بطور نامتناسب بزرگ شوند یا چیدمان برخی سلول های نسبت به بقیه بافت، ناهمگون شود به آن، ندول های تیروئیدی اطلاق می شود. 'ساسان شرقی' می افزاید: ندول های تیروئیدی هیچ گونه علامتی ندارند و به تنهایی موجب اختلال نمی شوند؛ اما نوع بدخیم و پركار آن می تواند عوارضی در فرد ایجاد كند. وی ادامه می دهد: ندول های تیروئید با لمس و اغلب با سونوگرافی، قابل تشخیص است. به گفته این فوق تخصص غدد، یكی از نشانه های ندول های تیروئیدی، كاهش شدید وزن همراه با اشتهای زیاد است. شرقی خاطرنشان می كند بیش از 95 درصد ندول های تیروئیدی بدخیم، قابل درمان هستند؛ بنابراین افراد نباید از این بیماری بترسند. وی می گوید: مبتلایان به ندول های تیروئیدی، پرهیز غذایی ندارند و می توانند تمام غذاها را به میزان معمولی مصرف كنند، اما افرادی كه غذای مهم آنان كاهو و كلم است باید این مواد غذایی را به اندازه معمولی مصرف كنند، در غیر این صورت این توده ها تحریك می شود. 'مجید رمضانی' فوق تخصص غدد و رییس دانشگاه علوم پزشكی اراك نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: بیش از 95 درصد ندول های تیروئیدی، خوش خیم هستند و علایمی ندارند فقط ممكن است گاهی فرد مبتلا، احساس ناراحتی و اضطراب داشته باشد. وی می افزاید: نمونه برداری سونوگرافی، میزان بدخیم یا خوش خیم بودن ندول های تیروئیدی را مشخص می كند. به گفته این فوق تخصص غدد، میزان شیوع ندول های تیروئیدی در یك جامعه، 10 درصد است. رمضانی با بیان این كه ندول های تیروئیدی، قابل درمان هستند، می گوید: درصدی از مبتلایان به این بیماری به درمان نیازی ندارند؛ درصدی با دارودرمانی، بهبود می یابند و درصدی دیگر نیاز به 'ید رادیواكتیو' یا جراحی دارند. وی با بیان این كه هیچ عامل شناخته شده ای برای بیماری ندول های تیروئیدی وجود ندارد، می افزاید: توده های بزرگ تیروئیدی گاهی علایم فشاری در فرد مبتلا ایجاد می كند به آن معنا كه فرد هنگام بلع غذا دچار اشكال می شود یا هنگام درازكشیدن، احساس تنگی نفس می كند. 'شهین یاراحمدی' كارشناس اداره غدد متابولیك وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، نیز درباره این بیماری به خبرنگار ایرنا می گوید: بیماری ندول های تیروئیدی، یك بیماری كاملا بی علامت است، اما این توده ها گاهی با دست كشیدن روی گلو، احساس می شود. وی می افزاید: این توده ها گاه همانند یك جسم خارجی در گلو موجب آزار فرد مبتلا می شود و گاهی قورت دادن آب دهان را نیز با مشكل مواجه می كند. یاراحمدی ادامه می دهد: كمبود ید و مسایل ژنتیكی از جمله عوامل ایجاد ندول های تیروئیدی، معرفی شده اند؛ این بیماری در زنان، پنج تا شش برابر ، بیشتر از مردان دیده می شود كه شاید علت این امر به هورمون های زنانه، بستگی داشته باشد. 'محمد پژوهی' فوق تخصص غدد و استادیار دانشگاه علوم پزشكی تهران نیز در باره این بیماری به خبرنگار ایرنا می گوید: ندول های تیروئیدی یك بیماری شایع غدد گروه سنی 20 تا 50 سال به شمار می رود. وی می افزاید: هر چه سن افزایش یابد، احتمال ابتلا به این بیماری نیز بیشتر خواهد شد. این فوق تخصص غدد با بیان این كه ندول های تیروئیدی به سه گروه 'سرد و سرطانی'، 'گرم' و 'داغ و پركار' تقسیم می شود، می افزاید: اگر توده های تیروئیدی در آزمایش ها، ماده رادیو اكتیو را جذب كنند، خوش خیم هستند؛ اما معمولا این بیماری در مردان، بدخیم است. پژوهی خاطرنشان می كند اندازه یك ندول تیروئیدی از چهار میلی متر تا هفت سانتی متر، متغیر است كه توده های بزرگ تر از چهار سانتی متر، بدخیم تر هستند. به گفته وی، توده های بزرگ تیروئیدی حتی می تواند موجب گرفتگی و تغییر صدا شود. پژوهی یادآور می شود افرادی كه در خانواده آنان یك فرد مبتلا به ندول های تیروئیدی وجود دارد، افرادی كه سابقه تاباندن اشعه به سر و گردن دارند و افراد دارای سابقه سرطان در خانواده، بیش از دیگران در معرض ابتلا به ندول های تیروئیدی قرار دارند. RE: تیله های رنگی مزاحم در گلو، بیماری شایع اما بی علامت - najva - 2011/11/15 اگه منظور از ندول های تیروئیدی همون گواتره ، من خیلی سالها پیش داشتم ولی خودبخود خوب شد البته با مصرف نمک ید دار بیماریهای تیروئید - نازلی - 2012/05/06 بیماریهای تیروئید تیروئید یك غده ی كوچك است كه شبیه یك پروانه است و در قسمت تحتانی گردن واقع شده است. كار این غده این است كه هورمون ترشح كند. هورمون ... تیروئید چیست؟ تیروئید یك غده ی كوچك است كه شبیه یك پروانه است و در قسمت تحتانی گردن واقع شده است. كار این غده این است كه هورمون ترشح كند. هورمونهای تیروئید انرژی را به سلولهای بدن منتقل میكنند . چه بیماریهایی تیروئید را تحت تاثیر قرار میدهند؟ شایعترین مشكلاتی كه تیروئید را تحت تاثیر میدهند شامل این موارد هستند: * كم كاری تیروئید ( هایپوتیروئیدی ) * پركاری تیروئید ( هایپرتیروئیدی ) * بزرگی غده ی تیروئید ( گواتر ) * توده های تیروئید * سرطان تیروئید *التهاب تیروئید ( تیروئیدیت ) كم كاری تیروئید: وقتی غده ی تیروئید كمتر از حد طبیعی فعالیت كند، یا از بدو تولد ناقص شكل گرفته باشد، یا به وسیله جراحی كل تیروئید یا قسمتی از آن برداشته شده باشد، و یا ید كافی در رژیم غذایی موجود نباشد دیگر نمیتواند هورمون كافی تولید كند و به این حالت كم كاری تیروئید گفته میشود. یكی از شایعترین علل كم كاری تیروئید یك بیماری خود ایمنی است كه به آن بیماری هاشیموتو گفته میشود. در این بیماری به تدریج پادتنهایی بر علیه تیروئید ساخته میشود كه تیروئید را تخریب میكند و توانایی تولید هورمون را از بین میبرد. علائم كم كاری تیروئید معمولا در اثر كاهش متابولیسم بدن ایجاد میشود و ممكن است شامل خستگی، افزایش وزن و افسردگی باشد. علائم كم كاری تیروئید: * خستگی و فرسودگی * كندی حركات و تنبل شدن * مشكل در تمركز و فعالیتهای مغزی *افزایش وزن بدون علت مشخص *پوست خشك خشن و خارش دار *خشك شدن، خشن شدن و نازك شدن موها *احساس سرما مخصوصا در انتهای دست و پا *یبوست *گرفتگی عضلانی *افزایش تعداد و میزان خونریزی ماهیانه *ناباروری و یا سقط جنین پركاری تیروئید: وقتی تیروئید بیش از اندازه فعالیت كند و هورمون زیادی تولید كند گفته میشود كه فرد مبتلا به پركاری تیروئید میباشد. شایعترین علت پركاری تیروئید یك بیماری خود ایمنی به نام بیماری گریوز است كه در آن بر علیه تیروئید پادتن ساخته میشود كه موجب میشود سرعت تولید هورمون افزایش یابد. علائم پركاری تیروئید: *عصبی شدن *تحریك پذیری *افزایش تعریق *نازك شدن پوست *نازك و شكننده شدن موها *ضعف عضلانی مخصوصا در بالای بازو و رانها *لرزش دستها *اضطراب و اختلال هراس *بی خوابی *تپش قلب *افزایش حركات روده *كاهش وزن علیرغم افزایش اشتها *كم شدن تعداد و میزان خونریزی ماهیانه بیماری خود ایمنی تیروئید: بیشتر اختلالات تیروئید مانند پركاری یا كم كاری تیروئید مربوط به بیماریهای خود ایمنی است. در بیماری خود ایمنی شرایطی ایجاد میشود كه بدن توانایی خود در تشخیص بین بافتهای بدن با باكتریها، ویروسها و سایر عوامل بیماریزا را از دست میدهد. به همین دلیل سیستم ایمنی بر علیه این بافتها پادتن میسازد و اشتباها به این بافتها حمله میكند. در این بیماریها پادتنی كه علیه تیروئید ساخته میشود موجب تخریب تدریجی تیروئید میشود و كم كاری تیروئید ایجاد میكند و یا موجب میشود تا بیش از حد فعال شود و پركاری تیروئید ایجاد شود. گواتر و توده های تیروئید: برخی اوقات غده ی تیروئید بزرگ میشود. ممكن است این حالت در اثر بیماری هاشیموتو، گریوز، یا در اثر كمبود ید یا عدم تعادل هورمونهای تیروئید ایجاد شود. به بزرگی تیروئید گواتر گفته میشود. ممكن است در برخی موارد توده های نرم یا سفت، برجستگی، كیست و یا تومور سرطانی ایجاد شود. درصد كمی از برجستگیها و توده های تیروئیدی ممكن است سرطانی باشند. سرطان تیروئید نادر است ولی میزان آن رو به افزایش است. التهاب تیروئید: ممكن است غده ی تیروئید در اثر تاثیر باكتریها یا ویروسها ملتهب شود و تیروئیدیت ایجاد شود. درمان: درمان بیماریهای تیروئیدی بستگی به نوع بیماری و شدت آن دارد. درمان دارویی در درمان بسیاری از بیماران نقش مهمیدارند. در كم كاری تیروئید بسته به علت آن ممكن است هورمون تیروئید به صورت دارو تجویز شود. در پركاری تیروئید از روشهای مختلفی میزان هورمون زیادی كاهش داده میشود. درمانهایی برای التهاب تیروئید و بیماریهای خود ایمنی وجود دارند. برای درمان سرطان تیروئید معمولا جراحی به كار میرود. همچنین جراحی در درمان برخی از موارد گواتر یا بزرگ شدن تیروئید، توده های تیروئیدی و در موارد نادری از پركاری تیروئید به كار میرود. تهیه و ترجمه :گروه سلامت سیمرغ ـ دكتر حانیه تركمان اختصاصی سیمرغ |