+- وبسایت تخصصی ام اس سنتر | بیماری ام اس | مرجع تخصصی ام اس (https://mscenter.ir)
+-- انجمن: پزشكي (https://mscenter.ir/Forum-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D9%83%D9%8A)
+--- انجمن: پزشكي (https://mscenter.ir/Forum-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%D9%83%D9%8A--24)
+---- انجمن: دانستنی های پزشکی (https://mscenter.ir/Forum-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)
+---- موضوع: ویروس HIV و بیماری ایدز (/Thread-%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B3-HIV-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%B2)
مقاومت بدن بعضی افراد در مقابل ویروس HIV - nazaninn - 2010/07/31
یک موسسه موفق به شناسایی گروهی از افراد شد که بدنشان بطور طبیعی در برابر ویروس اچ.ای.وی. "ایدز" مقاوم است.
یک موسسه آمریکایی و انگلیسی متخصص بیماری ایدز در اوگاندا، موفق به شناسایی گروهی از افراد شدند که بدنشان بطور طبیعی در برابر ویروس اچ.ای.وی. "ایدز" مقاوم است.
به گزارش ایرنا به نقل از سامانه "آل آفریکا"، دکتر "پونتیانو کالیبو" متخصص آسیب شناسی مرکز برنامه علوم پایه در واحد تحقیقات ایدز اوگاندا روز یک شنبه اعلام کرد که بررسیهای موسسه‌اش و نیز مطالعات قبلی بر روی این گروه از افراد اوگاندایی نشان می‌دهد که برخی از اوگاندایی‌ها بطور طبیعی ویروس ایدز را از خود دفع میکند.
به گفته وی، بدن این افراد حامل سلول هایی از گلبول سفید است که این سلول‌های خاص هنگامی تولید می‌شود که ویروس اچ.ای.وی به بدن آنان حمله کند.
رییس موسسه پژوهش‌های ویروسی اوگاندا در این باره افزود: پیچیده‌ترین آزمایش‌های اچ.ای.وی نیز موید آن هستند که این افراد با وجود آلودگی قبلی به ویروس اچ آی وی، سیستم ایمنی بدنشان به گونه‌ای آنها را دفع کرده است که هیچ اثری از این بیماری مهلک در وجود آنها یافت نمی‌شود.
دانشمندان مرکز اطلاعات ایدز کامپالا پایتخت اوگاندا اکنون روی 70 زوج ناهماهنگ فیزیولوژیکی آزمایشهایی را انجام می‌دهند تا بتوانند نحوه مقاومت بدن آنها در مقابل این ویروس را بررسی کنند.
با وجود اینکه یکی از این زوج‌ها سالها حامل این ویروس بوده است، ولی مقاومت بدن زوج دیگر به حدی است که مقاربت جنسی بدون استفاده از وسایل تنظیم خانواده نیز موجب نشد بدن دیگری، این ویروس را جذب کند.
دکتر کالیبو اظهار داشت: ما درحال بررسی این وضعیت خارق العاده هستیم و لذا هنوز زود است در باره علت بروز این پدیده اظهار نظری صریح شود چرا که بسیاری از پژوهشگران جهان علاقمند به آزمایش این افراد خواهند بود.
وی اعلام نتیجه این بررسی را به پایان این تحقیقات پنج ساله موکول کرد و گفت: مسوولیت انجام این تحقیقات را شورای تحقیقات پزشکی انگلیس با حمایت موسسه ملی بهداشت آمریکا برعهده دارند و نتیجه آن پس از تکمیل طرح در سال 2010 به اطلاع عموم خواهد رسید.
متخصص آسیب شناسی مرکز برنامه علوم پایه در واحد تحقیقات ایدز اوگاندا خاطر نشان کرد که چند کشور در اجرای این طرح سهیم هستند اما بخش اعظم این پژوهش راهبردی را موسسه آسیب شناسی واکسیناسیون مستقر در آمریکا با همکاری دانشگاه آکسفورد لندن هدایت میکند.
"پرفسور هینر گروسکورس" مدیر واحد تحقیقاتی ایدز اوگاندا نیز گفت: گرچه این قبیل افراد در جهان بسیار نادرندد اما شواهدی در دست است که نشان می‌دهد افرادی با ویژگی‌های ارگانیک مشابه وجود دارند که می‌توانند راهگشای بسیاری از دستاوردهای علمی پزشکی بعدی در این زمینه باشند.
وی افزود: همه کشورها مراکز مبارزه با ایدز خاص خودشان را راه اندازی کرده‌اند و به فعالیت خود ادامه می‌دهند ولی تاکنون نتیجه خاصی از تحقیقات آنها حاصل نشده است ولی یافته‌های جدید مرکز ما میتواند چراغ راهی برای رسیدن به برخی نتیجه‌گیری‌های علمی‌تر باشد.
چه افرادی نياز به انجام آزمايش HIV دارند - tanha - 2010/08/23
در صورتی که شما سابقه انجام هر کدام از رفتارهای خطرناک زير را داشته ايد٬ نياز به انجام آزمايش HIV دارید:
* استفاده از سوزن و سرنگ مشترك در اعتياد تزريقی (حتی برای يك بار)
* ابتلاء به بيماری های آميزشی (مثل سوزاك، سيفليس، تبخال و زگيل تناسلی)
* با فرد آلوده به HIV تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد تزريق كننده مواد مخدر (حتی همسر) تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه ابتلاء به بيماريهای آميزشی تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* بدون اطلاع از سابقه ابتلاء فردی به بيماريهای آميزشی تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه روابط جنسی با مردان يا زنان ديگر تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد.
* با فرد دارای سابقه روابط جنسی با نوع همجنس تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد. (خصوصاً اگر رابطه بين دو مرد بوده و در اين رابطه وی مفعول بوده باشد.)
* با فردی كه در نواحی پر خطر زندگی می كند، تماس جنسی "حفاظت نشده" داشته ايد. (مناطقی كه در آن آمار ميزان افراد آلوده به HIV زياد می باشد. مثلاً بعضی كشورهای آفريقايی، کشورهای تازه استقلال يافته روسيه، افغانستان و كشورهای ناحيه خليج فارس)
* استفاده از مشروبات الكلی و مواد مخدر قبل از تماس جنسی (ترياك، هروئين، قرص اكستاسی، حشيش، گرس و .... )
* سابقه تجاوز و سوء استفاده جنسی قرار گرفتن
سوال : چه زمانی بعد از رفتار خطرناک بايستی آزمايش HIV داد؟
اغلب تستهاي HIV، تست آنتي بادي هستند که ميزان آنتي بادي ساخته شده توسط بدن در برابر HIV را اندازه گيري ميکنند. براي اينکه آنتي بادي ساخته شده توسط سيستم ايمني بدن بر عليه HIV به حدي برسد که توسط تستهاي آزمايشگاهي قابل اندازه گيري باشد مدتي زمان مي برد که اين مدت زمان از فردي به فرد ديگر متفاوت است، به اين دوره زماني اصطلاحا دوره پنجره (Window period) ميگويند.
اغلب افراد در طي ۲ تا ۸ هفته ميزان قابل ارزيابي آنتي بادي را توليد ميکنند (بطور متوسط ۲۵ روز) در عين حال احتمال اينکه توليد ميزان آنتي بادي قابل ارزيابي آزمايشگاهي براي فردي مدت زمان بيشتري طول بکشد وجود دارد بنابراين اگر تست اوليه منفي HIV در طي ۳ ماه پس از تماس احتمالي باشد تکرار تست HIV بعد از ۳ ماه از تماس احتمالي براي رد موارد منفي کاذب (false negative) بايستي انجام شود.
۹۷٪ افراد در طي ۳ ماه پس از آلودگي به HIV تستشان مثبت مي شود. در موارد بسيار نادر ممکن است مثبت شدن تست HIV تا ۶ ماه بطول انجامد.
در صورت تداوم رفتار پرخطر توسط فرد، هر شش ماه آزمايش تكرار شود.
علايم اوليه ايدز در دهان
بيماري ايدز مي تواند علائم اوليه خود را در دهان بروز دهد که توجه به آنها در تشخيص به موقع اين بيماري موثر است .
هر چند افراد آلوده به ويروس HIV ممکن است از آلودگي خود به اين ويروس بي اطلاع باشند ، ولي دوره نهفته اين بيماري ، در بعضي افراد مي تواند علائم دهاني خاصي داشته باشد.
علايم بيماري ايدز به صورت عفونت هاي قارچي با ايجاد خطوط سفيد در کناره زبان ، آفت هاي متعدد ، تبخال هاي مزمن و طولاني مدت ظاهر مي شود که فرد با مشاهده اين علائم مي بايست به متخصص بيماريهاي دهان مراجعه کند.
پس از ورود ويروس HIV به بدن فرد، بتدريج قدرت دفاع بدن وي ضعيف شده و در برابر انواع بيماري ها و عفونت ها آسيب پذير مي شود.
با کاهش قدرت سيستم دفاعي و به مرور زمان، بدن آماده ابتلا به عفونت ها و سرطان هايي مي شود که به طور معمول در مردم عادي ديده نمي شوند.
اين بيماري ها به صورت بيماري هاي ريوي، اسهال هاي شديد و مزمن، تب هاي طولاني، کاهش وزن، اختلالات شخصيتي، بيماري هاي مغزي و پوستي خود را نشان مي دهند که درنهايت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد.
گفتني است علائم آلودگي با HIV بسيار پيچيده است و داراي مراحل چندي است که الزاما همه آنها در افراد آلوده مشاهده نمي شود.
اين مراحل شامل مرحله زير است:
- مرحله عفونت اوليه HIV: (مرحله اول)
اين مرحله چند هفته طول مي کشد و معمولا با يک حالت شبيه سرماخوردگي که بلافاصله بعد از عفونت رخ مي هد همراه است. اين حالت شبيه سرماخوردگي گاهي اوقات تحت عنوان حالت seroconversion ياد مي شود. (علائمي نظير تب، گلودرد، بزرگي غدد لنفاوي، درد مفاصل و عضلات، سر درد، ضعف و بي حالي، بي اشتهايي، تهوع و استفراغ، کاهش وزن، اسهال و گاهي دانه هاي جلدي يا تظاهرات عصبي).
در حدود20درصد موارد علائم به گونه اي است که فرد به پزشک مراجعه مي کند، ولي معمولا تشخيص داده نمي شود و حتي اگر تست HIV آنتي بادي در اين موقع انجام شود ممکن است هنوز مثبت نباشد.
طي اين مرحله مقدار زيادي HIV در خون محيطي فرد وجود دارد و سيستم ايمني با توليد پادتن ها (آنتي بادي ها) و لنفوسيت هاي سلول کش (لنفوسيت هاي سيتوتوکسيک) شروع به پاسخ در برابر ويروس مي کنند.
از هنگام ورود ويروس ايدز تا مثبت شدن نتيجه آزمايشگاهي که نشانگر آلودگي فرد است حدود دو تا 12 هفته و گاه تا 16 ماه به طول مي انجامد.
- مرحله بدون علامت باليني (مرحله دوم)
اين مرحله به طور متوسط 10 سال طول مي کشد و همانطور که از نام اين مرحله پيدا است، خالي از هر علامتي است. هرچند ممکن است غدد متورم لنفاوي هم وجود داشته باشند (لنفادنوپاتي). سطح HIV در خون محيطي به سطح بسيار پاييني کاهش مي يابد، ولي بيماري همچنان مسري است و آنتي بادي HIV در خون قابل ارزيابي است.تحقيقات نشان داده است که HIV طي اين مرحله غيرفعال نيست و در غدد لنفاوي بسيار فعال است.
تعداد زيادي از سلول هاي T- helper آلوده شده و مي ميرند و ويروس فراواني توليد مي شود. تست آزمايشگاهي جديدي وجود دارد که مقدار ناچيز HIV که از غدد لنفاوي آزاد مي شود را اندازه مي گيرد.
اين تست HIV-RNA را اندازه مي گيرد (RNA ماده ژنتيکي HIV مي باشد) اين تست را تست بارگيري ويروس (viral load test) مي گويند که نقش بسيار مهمي در درمان آلودگي با HIV دارد.
- مرحله علامت دار عفونت HIV (مرحله سوم):
با گذشت زمان، سيستم ايمني توان خود را از دست مي هد که به 3 دليل عمده زير است.
با ايجاد نقص در سيستم ايمني، علائم به وجود مي آيند که در آغاز بسياري از علائم خفيف بوده که با تحليل سيستم ايمني، علائم تشديد مي شوند. 1 – بافت ها و غدد لنفاوي به دليل سال ها فعاليت، آسيب مي بينند. 2 – HIV جهش پيدا مي کند و آلوده کنندگي اش تشديد مي شود. به عبارت ديگر براي تخريب سلول هاي،T- helper قوي تر و متنوع تر مي شود. 3 – بدن توانايي جايگزيني سلول هاي T – helper از دست رفته را ندارد.
ویروس HIV چگونه انتقال می یابد ؟ - ahmad ebrahimi - 2012/04/15
* تـمـاس مسـتقیم مـایـــعات و ترشحات آلوده بدن مانند:
مـنـی، تـرشحـات مــهبلی، شیر پستانها. یعنی ترشحات آلوده به ویروس HIV می بایست مستقیما از طریق رگها، خراشها، زخمها و پارگیهای روی پوست و یا پوششهای مخاطی بدن همچون: چشمها، دهان، بینی، مهبل، مقعد و ذکر (آلت تناسلی مردان) وارد جریان خون فرد دیگر گردد.
1- آمیزش جنسی حفاظت نشده: اعم از آمیزش جنسی مهبلی، مقعدی و دهانی با فرد آلوده.
2-استفاده مشترک از سوزن سرنگهای آلوده و دیگر ابزارهای تزریق مواد مخدر.
3- انتقال از مادر آلوده به نوزاد در پیش از تولد، هنگام زایمان و یا شیر دهی.
4-دریافت خون و فرآورده های خونی آلوده (به ویژه در بیماران تالاسمی و هموفیلی)
نکات بسیار مهم:
* خطر انتقال ویروس HIV حین آمیزش مقعدی میتواند بیشتر از آمیزش مهبلی باشد. به این سبب که دیواره های مقعد بسیار نازک و پر از عروق خونی بوده و حین رابطه جنسی به آسانی دچار پارگی عروق و خونریزی میگردد.
* با آنکه خطر سرایت ویروس HIV حین تحریک جنسی از راه دهان از آمیزش مهبلی و مقعدی کمتر است اما از آنجایی که سرتاسر دهان از غشاء مخاطی پوشیده گردیده لذا هنگام تماس با مایع پیش منی، منی و ترشحات مهبلی میتواند سبب انتقال ویروس گردد. هر گونه بریدگی ناشی از مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، زخمهای دهانی مانند تبخال و بیماریهای لثه ای این خطر را دو چندان میکند.
* در افرادی که مبتلا به بیماریهای آمیزشی دیگر (مانند سوزاک، کلامیدیا، سیفلیس و تبخالهای ناحیه تناسلی) نیز میباشند خطر انتقال ویروس HIV دو چندان میگردد.
* اغلب اوقات در فرد آلوده به ویروس HIV هیچگونه نشانه و علامت ظاهری دال بر آلوده بودن وی وجود ندارد.
* احتمال انتقال آلودگی در هر بار آمیزش ار طریق آمیزش مهبلی از مرد به زن 2 برابر احتمال انتقال از زن به مرد میباشد.
* ویروس HIV قادر است تا چندین روز در مقادیر اندک باقی مانده خون درون سوزن سرنگ زنده بماند.
اما ویروس HIV از چه راههایی منتقل نمیگردد:
1- بوسیدن و روبوسی: با وجودی که در بزاق افراد آلوده مقادیر اندکی ویروس HIV موجود میباشد اما تاکنون موردی مبنی بر آلوده شدن فردی از این طریق گزارش نگردیده است. اما در صورتی که فرد آلوده دچار ضایعات و زخمهای دهانی مانند تبخال باشد و یا لثه های ناسالمی داشته باشد (دارای خونریزی) بوسیدن عمیق ممکن است خطر آفرین باشد.
2- غلظت بالای ویروس HIV در محیط آزمایشگاهی و تحت شرایط خاص (رطوبت و دمای مناسب و ثابت) قادر است تا 15 روز خارج از بدن انسان زنده مانده و قدرت آلوده کنندگی خود را حفظ کند. اما در شرایط عادی و محیط خارج از آزمایشگاه ویروس HIV بسیار آسیب پذیر بوده و توسط آب داغ، صابون، الکل و کلر از بین میرود.
3- ویروس HIV از طریق نیش پشه و یا سایر حشرات قابل سرایت نیست. از آنجایی که این ویروس در بدن پشه قادر به حیات نیست. سایر حشرات مانند: کنه، شپش، ساس، مگس و زنبور نیز قادر به انتقال این ویروس نیستند.
4- شنا در استخر های عمومی و یا استفاده از جکوزی: خود آب داغ و همچنین مواد ضدعفونی کننده داخل آب استخرها (کلر) فورا ویروس HIV را نابود میکنند.
5- تماس با حیوانات خانگی. ویروس HIV تنها بوسیله انسانها قابل سرایت میباشد. بنابراین حیوانات اهلی و خانگی تهدید بشمار نمی آیند.
6- در تماسهای روزمره مانند: در آغوش گرفتن، دست دادن، تماسهای سطحی مانند لمس بدن فرد و یا لمس اشیاء متعلق به فرد آلوده، تماسهای فیزیکی مانند کشتی گرفتن سبب انتقال این ویروس نمیگردد.
7- به اشتراک گذاردن البسه، غذا و ظروف غذا (لیوان، بشقاب، قاشق و چنگال، کارد) و استفاده از توالت عمومی موجب سرایت ویروس HIV نمیگردد.
8-ویروس HIV از طریق هوا و غذا منتقل نمی گردد.
9- تتو (خالکوبی) کردن، الکترولیز کردن، تراشیدن مو و سوراخ کردن گوش نیز در صورتی که سوزن و دیگر ابزارهای مربوط به آنها پیش از استفاده کاملا استریل شده باشند (البته سوزن نو) جای نگرانی نیست. در آرایشگاهها حتما از نو بودن و غیر مستعمل بودن تیغ خود تراش اطمینان حاصل کنید.
10-استفاده از مسواک مشترک نیز در صورتی که در موهای آن خون باقی مانده باشد میتواند خطر آفرین باشد. بنابراین هرگز از مسواک مشترک استفاده نکنید.
11-از طریق سایر ترشحات و مایعات بدن فرد آلوده مانند ادرار، بزاق دهان (آب دهان)، استفراغ، اشک، عطسه، سرفه، مدفوع و عرق تا زمانی که در آنها خون مشاهده نگردیده است خطر انتقال ویروس HIV وجود ندارد.
12-در دندانپزشکی ها حتما از استریل بودن و ضد عفونی بودن کامل وسایل مورد استفاده اطمینان حاصل کنید.
مـنـی، تـرشحـات مــهبلی، شیر پستانها. یعنی ترشحات آلوده به ویروس HIV می بایست مستقیما از طریق رگها، خراشها، زخمها و پارگیهای روی پوست و یا پوششهای مخاطی بدن همچون: چشمها، دهان، بینی، مهبل، مقعد و ذکر (آلت تناسلی مردان) وارد جریان خون فرد دیگر گردد.
1- آمیزش جنسی حفاظت نشده: اعم از آمیزش جنسی مهبلی، مقعدی و دهانی با فرد آلوده.
2-استفاده مشترک از سوزن سرنگهای آلوده و دیگر ابزارهای تزریق مواد مخدر.
3- انتقال از مادر آلوده به نوزاد در پیش از تولد، هنگام زایمان و یا شیر دهی.
4-دریافت خون و فرآورده های خونی آلوده (به ویژه در بیماران تالاسمی و هموفیلی)
نکات بسیار مهم:
* خطر انتقال ویروس HIV حین آمیزش مقعدی میتواند بیشتر از آمیزش مهبلی باشد. به این سبب که دیواره های مقعد بسیار نازک و پر از عروق خونی بوده و حین رابطه جنسی به آسانی دچار پارگی عروق و خونریزی میگردد.
* با آنکه خطر سرایت ویروس HIV حین تحریک جنسی از راه دهان از آمیزش مهبلی و مقعدی کمتر است اما از آنجایی که سرتاسر دهان از غشاء مخاطی پوشیده گردیده لذا هنگام تماس با مایع پیش منی، منی و ترشحات مهبلی میتواند سبب انتقال ویروس گردد. هر گونه بریدگی ناشی از مسواک زدن، نخ دندان کشیدن، زخمهای دهانی مانند تبخال و بیماریهای لثه ای این خطر را دو چندان میکند.
* در افرادی که مبتلا به بیماریهای آمیزشی دیگر (مانند سوزاک، کلامیدیا، سیفلیس و تبخالهای ناحیه تناسلی) نیز میباشند خطر انتقال ویروس HIV دو چندان میگردد.
* اغلب اوقات در فرد آلوده به ویروس HIV هیچگونه نشانه و علامت ظاهری دال بر آلوده بودن وی وجود ندارد.
* احتمال انتقال آلودگی در هر بار آمیزش ار طریق آمیزش مهبلی از مرد به زن 2 برابر احتمال انتقال از زن به مرد میباشد.
* ویروس HIV قادر است تا چندین روز در مقادیر اندک باقی مانده خون درون سوزن سرنگ زنده بماند.
اما ویروس HIV از چه راههایی منتقل نمیگردد:
1- بوسیدن و روبوسی: با وجودی که در بزاق افراد آلوده مقادیر اندکی ویروس HIV موجود میباشد اما تاکنون موردی مبنی بر آلوده شدن فردی از این طریق گزارش نگردیده است. اما در صورتی که فرد آلوده دچار ضایعات و زخمهای دهانی مانند تبخال باشد و یا لثه های ناسالمی داشته باشد (دارای خونریزی) بوسیدن عمیق ممکن است خطر آفرین باشد.
2- غلظت بالای ویروس HIV در محیط آزمایشگاهی و تحت شرایط خاص (رطوبت و دمای مناسب و ثابت) قادر است تا 15 روز خارج از بدن انسان زنده مانده و قدرت آلوده کنندگی خود را حفظ کند. اما در شرایط عادی و محیط خارج از آزمایشگاه ویروس HIV بسیار آسیب پذیر بوده و توسط آب داغ، صابون، الکل و کلر از بین میرود.
3- ویروس HIV از طریق نیش پشه و یا سایر حشرات قابل سرایت نیست. از آنجایی که این ویروس در بدن پشه قادر به حیات نیست. سایر حشرات مانند: کنه، شپش، ساس، مگس و زنبور نیز قادر به انتقال این ویروس نیستند.
4- شنا در استخر های عمومی و یا استفاده از جکوزی: خود آب داغ و همچنین مواد ضدعفونی کننده داخل آب استخرها (کلر) فورا ویروس HIV را نابود میکنند.
5- تماس با حیوانات خانگی. ویروس HIV تنها بوسیله انسانها قابل سرایت میباشد. بنابراین حیوانات اهلی و خانگی تهدید بشمار نمی آیند.
6- در تماسهای روزمره مانند: در آغوش گرفتن، دست دادن، تماسهای سطحی مانند لمس بدن فرد و یا لمس اشیاء متعلق به فرد آلوده، تماسهای فیزیکی مانند کشتی گرفتن سبب انتقال این ویروس نمیگردد.
7- به اشتراک گذاردن البسه، غذا و ظروف غذا (لیوان، بشقاب، قاشق و چنگال، کارد) و استفاده از توالت عمومی موجب سرایت ویروس HIV نمیگردد.
8-ویروس HIV از طریق هوا و غذا منتقل نمی گردد.
9- تتو (خالکوبی) کردن، الکترولیز کردن، تراشیدن مو و سوراخ کردن گوش نیز در صورتی که سوزن و دیگر ابزارهای مربوط به آنها پیش از استفاده کاملا استریل شده باشند (البته سوزن نو) جای نگرانی نیست. در آرایشگاهها حتما از نو بودن و غیر مستعمل بودن تیغ خود تراش اطمینان حاصل کنید.
10-استفاده از مسواک مشترک نیز در صورتی که در موهای آن خون باقی مانده باشد میتواند خطر آفرین باشد. بنابراین هرگز از مسواک مشترک استفاده نکنید.
11-از طریق سایر ترشحات و مایعات بدن فرد آلوده مانند ادرار، بزاق دهان (آب دهان)، استفراغ، اشک، عطسه، سرفه، مدفوع و عرق تا زمانی که در آنها خون مشاهده نگردیده است خطر انتقال ویروس HIV وجود ندارد.
12-در دندانپزشکی ها حتما از استریل بودن و ضد عفونی بودن کامل وسایل مورد استفاده اطمینان حاصل کنید.
باید‌ها و نباید‌های تغذیه HIV - # پریسا # - 2012/08/02
مبتلایان به ایدز می‌توانند هر غذایی را كه میل داشته باشند، بخورند. در واقع هر چه غذای سالم و مقوی بیشتری بخورند بهتر است.
غذا ممكن است بر اثر باكتری‌ها و ویروس‌های مضر، آلوده و مسموم شود. فردی كه چنین غذایی را بخورد، ممكن است مسموم و بیمار شود. از آنجا كه HIV بر سیستم ایمنی بدن اثر گذاشته و مقاومت بدن كم می‌شود، پس افراد آلوده به آن در برابر میكروب‌ها و باكتری‌ها آسیب‌پذیرتر بوده و باید از خوردن غذاهای آلوده پرهیز كنند.
غذای مناسب و سرشار از مواد خوراكی مغذی همراه میوه‌ها و سبزی‌های تازه بسیار لازم است. این بیماران باید به اندازه كافی آب و مایعات هم مصرف كنند.
حفظ ایمنی و بهداشت غذا
غذا ممكن است بر اثر باكتری‌ها و ویروس‌های مضر، آلوده و مسموم شود. فردی كه چنین غذایی را بخورد، ممكن است مسموم و بیمار شود.
از آنجا كه HIV بر سیستم ایمنی بدن اثر گذاشته و مقاومت بدن كم می‌شود، پس افراد آلوده به آن در برابر میكروب‌ها و باكتری‌ها آسیب‌پذیرتر بوده و باید از خوردن غذاهای آلوده پرهیز كنند.
این افراد اگر دچار مسمومیت غذایی شوند، وزن بدنشان كاهش یافته و ضعیف‌تر می‌شوند و مقاومت آنها در برابر عفونت‌های بعدی كمتر خواهد شد.
با رعایت بعضی اصول بهداشتی می‌توان از بیشتر مسمومیت‌های غذایی پیشگیری كرد. تدابیر بهداشتی برای افراد آلوده به HIV به دومنظور پیشگیری از آلودگی محیط تهیه غذا و پیشگیری از تكثیر میكروب‌ها در غذا و رسیدن به مقدار خطرناك انجام می‌شوند.
رعایت اصول بهداشتی به صورتی كه در زیر توصیه شده، دستیابی به هر دو طرف و حداكثر حفاظت در برابر خطر میكروب‌های مضر را تضمین می‌كند.
دفع بهداشتی مدفوع
بیشتر میكروب‌های عامل مسمومیت غذایی از طریق مدفوع پخش می‌شوند بنابراین به نكات زیر دقت كنید:
از توالتی كه پاكیزه و بدون مگس و حشرات باشد استفاده كنید. همواره محیط اطراف خود را پاكیزه نگه دارید. لباس‌ها، ملحفه‌ها و رختخوابی را كه ممكن است به مدفوع آلوده شده باشد با آب داغ و صابون شستشو دهید.
رعایت بهداشت فردی
همواره قبل، در طول تهیه یا هنگام خوردن غذا، در صورت رفتن به توالت، دست‌های خود را با آب تمیز و صابون بشویید و با حوله یا پارچه تمیز خشك كنید. از آب سالم بهداشتی مانند آب لوله‌كشی، چشمه‌ها و چاه‌های حفاظت شده استفاده كنید و اگر از سلامت آب اطمینان ندارید، پیش از مصرف آن را بجوشانید. در طول جمع آوری ذخیره آب، مخزن آن را تمیز و به دور از هر گونه آلودگی نگه دارید.
مخازن آب در منزل بر اثر فرو بردن ظرف یا دست كثیف در آنها آلوده می‌شوند. زمانی كه افراد آب آلوده بنوشند، به بیماریهای مختلف دچار خواهندشد.
بیمار مبتلا به ایدز میتواند برای دیگران غذا تهیه كند، اما مثل سایر افراد باید قبلا دست‌های خود را كاملا با آب و صابون بشوید. فرد مبتلا به اسهال به هیچ وجه نباید غذا درست كند.
اطمینان از سلامت غذاها
گوشت و ماهی راخوب بپزید. به گونه‌ای كه خونابه نداشته باشد. باید توجه داشت گوشت پرندگان و گوشت قرمز در صورتی كه دمای داخلی آنها هنگام طبخ به ترتیب به حدود 82 و 74 درجه سانتی‌گراد برسد یا رنگ صورتی آن كاملا تغییر كند از سلامت كامل برخوردار خواهد بود. مراقب باشید خون گوشت‌های خام یا آب آغشته به گوشت ماهی، میگو و صدف با غذاهای دیگر مخلوط نشود.
پیش از تهیه غذاها، ابزار و سطوحی را كه با فرآورده‌های حیوانی در تماس بوده‌اند با آب گرم و صابون بشویید. گوشت و ماهی را جدا از مواد غذایی دیگر نگهداری كنید.
تخم‌مرغ را باید كاملا جوشاند. تخم‌مرغ عسلی، خام، ترك خورده یا هیچ غذای دارای تخم‌مرغ خام را نخورید. از مصرف غذاهای دریایی و بخصوص صدف خام خودداری كنید. با این حال، انسان هر قدر دقت كند، باز ممكن است آلودگی غذایی و مسمومیت اتفاق بیفتد.
در مسمومیت غذایی شدید برای جلوگیری از كاهش وزن و ابتلا به بیماریهای دیگر باید بلافاصله به پزشك مراجعه كرد.
باید توجه داشت عفونت‌های لیستریایی با وجود نادر بودن در بالغان در آن دسته از مبتلایان به HIV كه دچار نقص ایمنی شدید هستند، شیوع و شدت بالایی دارد بنابراین افراد مبتلا به عفونت ناشی از HIV باید این نكات را كاملا مراعات كنند.
از مصرف پنیرهای شل بپرهیزند؛ ولی مصرف پنیرهای سفت، خامه‌ای و ماست منعی ندارد. از مصرف غذاهای از قبل پخته و آماده شده و غذاهای پخته تجاری و آماده مصرف بپرهیزند مگر این‌كه دوباره با حرارت گرم شوند.
از مصرف غذاهای یخچالی پیش از این‌كه با حرارت دوباره گرم شوند خودداری كنند. از مصرف شیر و سایر فرآورده‌های لبنی خام یا غیرپاستوریزه بپرهیزند.
افزایش اشتها در مبتلایان به HIV
در مبتلایان به ایدز، اختلال در حس چشایی به كاهش اشتها و در نتیجه لاغری مفرط منجر می‌شود. بنابراین برای بهبود وضعیت اشتهای آنها برخی مواد غذایی اشتهاآور توصیه می‌شود.
هویج: دم كرده تخم هویج (یك قاشق چایخوری تخم هویج در یك فنجان آب) مقوی، مدر و اشتهاآور است و همچنین عوارض پوستی را كاهش می‌دهد. آب هویج خام نیز بسیار مفید، سرشار از ویتامین A و اشتهاآور هم است.
شلغم پخته: شلغم فسفر دارد و برای مغز و اعصاب مفید است. اشتهاآور نیز است.
ترب: اشتهاآور و دارای ویتامین‌های C ، B ، A و فسفراست.
روغن زیتون: مصرف روغن زیتون همراه با غذا اشتهاآور بوده و به دلیل داشتن اسیدهای چرب مفید بسیار توصیه می‌شود، به طوری كه بهترین روغن برای آشپزی همین روغن زیتون است.
زنجبیل: این ماده غذایی علاوه بر درمان دارویی از دیرباز به عنوان یكی از بهترین طعم‌دهنده‌ها بویژه در آسیای شرقی استفاده می‌شده است.
قارچ: انواع قارچ‌های خوراكی به دلیل پروتئین‌های موجود در آنها بسیار مفید است. همچنین عصاره نوعی قارچ به نام قارچ شی یتیك بسیار مفید است. در آزمایشی كه در كشور ژاپن به عمل آمده بود، مشخص شد عصاره این قارچ ضدHIV است و اثر داروی معروف ضد رتروویروس به نام زیدوودین را بیشتر می‌كند.
سیر: سیر در میان گیاهان دارویی مقام اول را دارد. خواص سیر به دلیل وجود ماده‌ای به نام الیلین در آن است. این ماده حاوی گوگرد، سیلیس و ید است كه بدن را از بسیاری از بیماری‌ها محفوظ نگه می‌دارد و توان بدنی را افزایش می‌دهد. البته مصرف آن به كسانی كه دارای عارضه‌های پوستی یا مشكلات گوارشی شدید بوده یا قرص آسپرین مصرف می‌كنند، توصیه نمی‌شود ولی مصرف آن به شكل پودر منعی ندارد.
انجیر: سرشار از ویتامین‌های C ، B ، A و قند است. انجیر مناطق گرمسیر شیرین‌تر است و وقتی كاملا برسد، 30 تا 40 درصد قند دارد. بنابراین به افراد دیابتی توصیه می‌شود در مصرف آن احتیاط كنند. انجیر بسیار مغذی و دارای مواد ازته، آهن، برم، منگنز و كلسیم است.
گلپر: نام علمی آن هراكلئوم اسفندیلیوم (هراكلئوم پرسیكا) است. پیشینیان برای آن خواص بیشماری برشمرده و پنداشته‌اند كه موجب افزایش قدرت بدنی می‌شود، بنابراین آن را به هراكلس پهلوان افسانه‌های یونان (همان هركول رومی) نسبت داده‌اند. این ماده غذایی برای تحریك اشتها و تقویت هاضمه بسیار مفید است.
عسل: در عسل املاح و ویتامین‌های بسیاری وجود دارد از جمله آهن، كلسیم، اسیدفسفریك و ویتامینC. اگر به طور مرتب مصرف شود، دارای خواص معجزه‌آسایی است. همچنین در افزایش وزن، بسیار سودمند است. بنا به تجربه ثابت شده مبتلایان به بیماریهای عفونی و شدید مثل سل، پس از مصرف عسل تا حدودی بهبود می‌یابند كه به دلیل ویتامین‌ها و املاح فراوان موجود در آن است.
انار: مصرف انار و لیموترش نه تنها شفابخش بوده بلكه در حفظ سلامت و جلوگیری از بیماری‌ها موثر است. این خاصیت شفا بخش انار به دلیل ویتامینC، B1، B2، B6، فسفر، آهن و منگنز است. انار نقش تنظیم‌كننده و تعادل‌دهنده مایعات بدن بخصوص خون را دارد. نكته جالب اینجاست كه بسیاری از مردم معتقدند انار شیرین اثر درمانی بیشتری دارد و علم هم این موضوع را ثابت می‌كند زیرا انار شیرین اناری است كاملا رسیده و تركیبات شیمیایی آن كامل شده و تاثیر آن بهتر است. انار سموم بدن را دفع می‌كند و نشاط‌آور است.
شكلات: سال‌های اخیر دانشمندان به این نكته پی برده‌اند كه در شكلات، آنتی‌اكسیدان‌های فلاوونوئید وجود دارد و مصرف این آنتی‌اكسیدان‌ها در تندرستی موثر است. البته میزان آنتی‌اكسیدان‌ها در شكلات تیره خالص بیشتر است، ولی باید بدانید مصرف شكلات یا قهوه همراه با شیر موجب جذب نشدن كلسیم شیر توسط بدن می‌شود.
عرق شاتره: یكی از عرقیاتی است كه مصرف آن به شكل شربت شاتره معمول است و علاوه بر تامین مایعات بدن، اشتهاآور است.
رعایت بهداشت آشپزخانه ضروری است
محل تهیه غذا را پاكیزه نگه دارید. برای نگهداری، تهیه، آماده‌سازی و خوردن غذا از ظروف و لوازم تمیز استفاده كنید. میوه و سبزی‌های تازه را باید پیش از استفاده كاملا شسته یا پوست كند و توصیه می‌شود از كاهو، كلم و ... كه قابل پوست كردن نیستند و به صورت خام نیز خورده می‌شوند تا حدامكان استفاده نشود.
روی غذاها را بپوشانید تا حشرات و گرد و غبار آنها را آلوده نكنند. زباله را در ظرف در دار گذاشته و آن را مدام خالی كنید تا سبب ایجاد بوهای نامطبوع و جذب حشرات كه خود سبب آلوده شدن غذاها به میكروب‌ها خواهند شد، نشود.
همه ظرف‌ها (قاشق، چنگال، بشقاب، لیوان، چاقو و حتی مخلوط‌كن) را پیش از استفاده مجدد برای سایر مواد غذایی بخوبی بشویید.
اگر حین تهیه غذا عادت به چشیدن دارید، حتما هر بار از یك قاشق جدید استفاده كنید و هرگز با قاشقی كه برای چشیدن استفاده شده است، غذا را هم نزنید.
پیش و پس از استفاده از وسایل برنده مانند چاقو حتما باید آنها را با آب گرم و صابون كاملا شست. نیازی به جدا كردن بشقاب، قاشق، چنگال و لیوان بیمار مبتلا به ایدز نیست.
كافی است پس از هر بار استفاده (همراه با ظروف سایر افراد خانواده) بدون نیاز به استفاده از هر گونه وسیله ضدعفونی‌كننده تنها با آب گرم و مواد شوینده معمولی شسته شوند.
از طرف دیگر از آنجا كه میكروب‌ها بسرعت در غذای گرم تكثیر می‌شوند، نگهداری غذا در یخچال یا مكان سرد، رشد میكروب‌ها را كندتر خواهد كرد. پخت و پز در دمای بالا نیز سبب كشته شدن بیشتر میكروب‌ها خواهد شد.
غذا را به محض پخته شدن باید خورد. غذا را درظرف‌های در بسته، دور از حشرات و موش نگهداری كنید. غذای تازه را در جای سرد یا در یخچال نگهداری كنید.
غذاها را به طور كامل پخته اما سبزی‌ها را زیاد نپزید. غذا را بلافاصله پس از پخت میل كنید و برای پیشگیری از تكثیر میكروب‌ها آن را در هوای اتاق رها نكنید.
مواد خام و پخته را كنار هم نگهداری نكنید و برای پیشگیری از تماس، آنها را در ظروف جداگانه بریزید. از نگهداری پسمانده غذاها، مگر در یخچال یا مكانی سرد خودداری كنید. آنها را بیش از یك یا دو روز نگهداری نكنید و همیشه دوباره با حرارت زیاد گرم كنی
گردآوری : گروه سلامت سیمرغ
RE: باید‌ها و نباید‌های تغذیه مبتلایان به HIV - chipchip - 2012/08/03
ایشالا که هیچ کس مبتلا نشه
RE: ویروس HIV و بیماری ایدز - شهرزاد - 2014/01/23
۱۶ نشانه HIV
بعد از گذشت یک تا دو ماه از ورود HIV به بدن، ۴۰ تا ۹۰ درصد از افراد علائم شبه آنفولانزایی را تجربه میکنند که سندرم حاد ویروسی (ARS) نامیده می‌شود.اما گاهی اوقات علائم HIV سالها پدیدار نمی‌شوند--گاهی حتی یک دهه.
در مراحل اولیه عفونت HIV، هیچ نشانه متداولی وجود ندارد و ممکن است فرد مبتلا اصلاً از وجود بیماری در خود مطلع نباشد. به همین دلیل خیلی مهم است که در مواقع خاص مخصوصاً رابطه‌جنسی محافظت‌نشده یا استفاده از داروهای درون‌وریدی حتماً آزمایش بدهید.
در زیر به برخی از علائم وجود HIV در بدنتان اشاره می‌کنیم:
۱. تب
یکی از اولین نشانه‌های ARS میتواند تب خفیف، تا حدود ۱۰۲ درجه فارنهایت باشد.
این تب اگر اتفاق بیفتد معمولاً با علائم خفیف دیگر مثل خستگی، تورم غدد لنفاوی و گلودرد همراه خواهد بود.
در این نقطه ویروس به سمت جریان‌خون در حال حرکت است و شروع به تکثیر به تعداد بالا میکند. وقتی این اتفاق می‌افتد، سیستم ایمنی بدن واکنش التهابی نشان می‌دهد.
۲. خستگی
واکنش التهابی سیستم‌ایمنی بدنتان میتواند باعث شود احساس خستگی و بی‌حالی کنید. خستگی میتواند هم یکی از علائم اولیه HIV باشد و هم از علائم آخری آن.
۳. درد عضلانی، درد مفصلی و تورم گره‌های لنفاوی
ARS معمولاً با آنفولانزا، مونونوکلئوز یا سایر عفونت‌های ویروسی، حتی سفلیس و هپاتیت، اشتباه گرفته می‌شود.
جای تعجب نیست که بسیاری از علائم این بیماری‌ها یکسان هستند، مثل درد در مفاصل و عضلات و تورم گره‌های لنفاوی.
گره‌های لنفاوی بخشی از سیستم‌ایمنی بدن شما هستند و زمانیکه عفونتی وارد بدن شود، متورم می‌شوند. بسیاری از آنها در زیربغل، کشاله‌های ران و گردن وجود دارند.
۴. گلودرد و سردرد
درست مثل سایر علائم، گلودرد و سردرد هم فقط در موقعیت جزء علائم ARS تشخیص داده می‌شوند.
اگر اخیراً رفتارهای پرخطر داشته‌اید، انجام تست HIV عاقلانه‌ترین کار است. بخاطر خودتان و دیگران این آزمایش را انجام دهید: HIV در مراحل اولیه خود بیشتر عفونی است.
به خاطر داشته باشید که بدن هنوز برای HIV پادتن تولید نکرده است به همین دلیل تست پادتن آن را از بین نمی‌برد. ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها طول بکشد تا پادتن‌های HIV در آزمایش خون مشخص شوند.
۵. جوش و دانه‌های پوستی
جوش‌های پوستی ممکن است هم در ابتدا و انتهای دوره HIV/AIDS پدیدار شود.
این جوش‌ها ممکن است در هر نقطه‌ای از بدنتان ایجاد شوند که اگر توضیح و علت دیگری نداشتند، بهتر است حتماً تست HIV انجام دهید.
۶. حالت‌تهوع، استفراغ و اسهال
۳۰ تا ۶۰ درصد افراد در مراحل اولیه HIV به حالت‌تهوع، استفراغ یا اسهال دچار می‌شوند.
این علائم همچنین ممکن است در نتیجه درمان ضدویروسی و بعدها در روند عفونت درنتیجه عفونتی دیگر اتفاق بیفتد.
اسهالی که مداوم باشد و به درمان‌های معمول واکنش ندهد نیز میتواند نشانه‌ای از این ویروس باشد.
۷. کاهش وزن
کاهش وزن نشانه بیماری پیشرفته‌تر است و میتواند درنتیجه اسهال شدید اتفاق بیفتد. اگر در حال کم کردن وزن هستید، یعنی سیستم‌ایمنی بدنتان بسیار ضعیف شده است. در این وضعیت، بیمار حتی اگر تغذیه خوبی داشته باشد و تا آنجا که میتواند غذا بخورد باز هم وزن زیادی کم میکند. این مشکل معمولاً در مراحل آخری بیماری اتفاق می‌افتد. این روزها اما با کمک درمان ضدویروسی این مشکل کمتر شده است.
۸. سرفه‌های خشک
این نشانه --سرفه‌های موذی که ممکن است هفته‌ها طول بکشد و به نظر می‌رسد که هیچوقت بهتر نخواهد شد-- یکی از متداول‌ترین نشانه‌های بیماری در بیماران مبتلا به HIV که در مراحل پیشرفته بیماری خود قرار دارند میباشد.
۹. سینه‌پهلو
سرفه و کاهش وزن ناشی از این بیماری ممکن است موحب بروز بیماری جدی شود که توسط میکروبی ایجاد می‌شود که اگر سیستم‌ایمنی بدنتان خوب کار می‌کرد هیچ مشکلی برایتان ایجاد نمی‌کرد. بیماریهای فرصت‌طلب مختلفی وجود دارند و هرکدام از آنها به طور متفاوتی بروز می‌یابند. علاوه بر سینه‌پهلو، از بیماریهای فرصت‌طلب می‌توان به عفونت انگلی توکسوپلاسموز که بر مغز اثر می‌گذارد، نوعی ویروس تبخال که سیتومگالوویروس نامیده می‌شود و نوعی عفونت قارچی مثل برفک اشاره کرد.
۱۰. تعرق شبانگاهی
تقریباً نیمی از افراد در مراحل اولیه عفونت HIV دچار تعرق شبانه می‌شوند. این مشکل با پیشرفت بیماری ممکن است وخیم‌تر شود و ارتباطی با ورزش کردن یا دمای اتاق ندارد.
نادیده گرفتن این مشکل که تقریباً مشابه گُرگرفتگی است که زنان در شروع یائسگی دچار آن می‌شوند بسیار دشوار است زیرا تمام لباس‌ها و ملحفه‌هایتان را خیس میکند.
۱۱. تغییر ناخن‌ها
یکی دیگر از نشانه‌های آخری عفونت HIV تغییراتی مثل ضخیم و خمیده شدن ناخن‌ها، شکاف برداشتن و تغییر رنگ آنها میباشد.
این مشکل معمولاً در اثر عفونت قارچی مثل کاندیدا اتفاق می‌افتد. بیمارانی که سیستم‌ایمنی بدنشان ضعیف شده است بیشتر در معرض عفونت‌های قارچی هستند.
۱۲. عفونت‌های قارچی
عفونت قارچی دیگر که در مراحل آخری این بیماری ایجاد می‌شود، تبخال است که عفونتی دهانی است که توسط کاندیدا که نوعی قارچ است، ایجاد می‌شود.
تبخال یک عفونت قارچی متداول است که معمولاً در دهان یا مری ایجاد می‌شود و بلعیدن را مشکل میکند.
۱۳. سردرگمی و مشکل در تمرکز
مشکلات شناختی نیز می‌توانند یکی از نشانه‌های جنون ناشی از HIV باشند که معمولاً در مراحل آخری این بیماری پدیدار می‌شوند.
علاوه بر سردرگمی و مشکل برای تمرکز، جنون ناشی از HIV شامل مشکلات حافظه و مشکلات رفتاری مثل عصبانیت و آسیب‌پذیری و زودرنجی نیز می‌شود.
حتی ممکن است تغییرات حرکتی نیز به دنبال داشته باشد: دست و پاچلفتی شدن، نداشتن هماهنگی و مشکل در کارهایی که نیاز به مهارت‌های حرکتی دارد مثل نوشتن.
۱۴. تاول تبخالی و تبخال تناسلی
تبخال دهانی و تبخال تناسلی نیز می‌توانند هم نشانه‌هایی از ARS و هم عفونت HIV باشد.
همچنین داشتن تبخال یکی از عوامل‌خطرزا برای ایجاد HIV است. دلیل آن این است که تبخال تناسلی میتواند موجب زخم‌هایی شود که وارد شدن HIV به بدن در حین رابطه‌جنسی را آسان‌تر میکند. و شیوع تبخال در افرادیکه مبتلا به HIV هستند معمولاً شدیدتر است زیرا سیستم‌ایمنی ضعیف‌تری دارند.
۱۵. سوزن‌سوزن شدن و ضعف
در مراحل آخر HIV ممکن است احساس سوزن‌سوزن شدن و کرختی در دست‌ها و پاها ایجاد شود که به آن نوروپاتی محیطی می‌گویند که در افرادیکه دیابت کنترل‌نشده دارند نیز اتفاق می‌افتد.
در این وضعیت عصب‌ها تخریب می‌شوند. این علائم با مسکن‌ها و داروهای ضدغش برطرف می‌شوند.
۱۶. بر هم خوردن نظم قاعدگی
HIV پیشرفته احتمال برهم خوردن نظم قاعدگی را افزایش داده و عادت‌های ماهیانه معمولاً کمتر و سبک‌تر می‌شوند.
اما این تغییرات بیشتر به دلیل کاهش‌وزن و پایین آمدن سطح سلامت زنان مبتلا به این عفونت میباشد تا خود عفونت.عفونت HIV همچنین با یائسگی زودرس در ارتباط است (۴۷ تا ۴۸ سالگی در زنان مبتلا در مقایسه با ۴۹ تا ۵۱ سالگی در زنان سالم).
منبع:mardoman.net