2010/08/27, 10:18 AM
شايد اين موضوع براي شما عادي باشد كه به مزه‌اي خاص مثل شيريني، شوري يا ترشي علاقه داشته باشيد و مثلا شيريني خور باشيد، اما از ترشي فراري باشيد!
بعضي ها مي گويند گرايش به يك طعم و مزه خاص مي تواند علامت ابتلا به يك بيماري باشد؛ مثلا مي گويند كم خون ها بيشتر شيريني مي خورند و... .
در رابطه با صحيح يا غلط بودن اين قبيل باورها با دكتر مسعود كيمياگر، متخصص تغذيه و رژيم درماني گفتگويي داشته ايم.
آيا گرايش به يك طعم و مزه خاص مي تواند نشانه ابتلا به يك بيماري باشد؟
نه؛ ولي تغييرات فيزيولوژيك در بدن يك فرد مي تواند سبب اين حالت شود. اين دقيقا منشا همان حالتي است كه در خانم هاي باردار اتفاق مي افتد، زيرا در دوران بارداري حس بويايي و چشايي خانم ها افزايش مي يابد، لذا به يك سري غذاها تمايل بيشتر و به يك سري غذاها تمايل كمتري نشان مي دهند.
در مورد افرادي هم كه خوراكي هاي خاصي را هوس مي كنند، ممكن است اين موضوع اتفاق بيفتد.
يعني تغييرات هورموني باعث مي شود غذاهاي خاصي را هوس كنيم؟
تا حدودي، بله. به طور كلي هوس هاي غذايي سه وجه دارند: يك وجه، فيزيولوژيك است، يك وجه رواني و وجه ديگر اجتماعي.
وجه فيزيولوژيك همين است كه افراد به يك بو يا مزه خاصي حساس مي شوند و دليل آن هم تغييرات هورموني است.
وجه اجتماعي معمولا تجربي است، مثلا فرد در يك موقعيت و شرايط خاص، غذايي را ميل مي كند كه برايش لذت‌بخش است. وقتي اين موضوع چند بار تكرار شود و همان محيط را براي فرد تداعي كند، سبب مي شود فرد به مزه آن غذا متمايل تر شود. عكس اين موضوع هم صادق است يعني سبب زده شدن فرد از مزه اي خاص مي شود.
وجه رواني هم اين است كه وقتي فردي با دوستان خود است، ممكن است اخلاق و رفتار و علايق دوستانش به او منتقل شود، يا فرد به طور ناخودآگاه بخواهد خود را با ديگران هم فكر و هم سليقه نشان دهد (به عنوان مثال در دوران نامزدي دختر و پسر) و به همين دليل به سمت طعمي خاص گرايش مي يابد.
پس اين باورهايي كه در رابطه با گرايش به شيريني و مبتلا بودن به كم‌خوني يا افسردگي وجود دارد، اشتباه است؟
ببينيد؛ معمولا آن هايي كه افسردگي دارند با خوردن غذاهاي شيرين مثل بستني و شكلات، يك حالت شعف و شادي پيدا مي كنند، چون هورموني به نام بتاآندورفين پس از مصرف اين غذاها در بدن ترشح مي شود كه باعث مي گردد افراد افسرده و كسل، حال شان بهتر شود؛ مثلا دادن حلوا در مراسم عزاداري همين اثر را دارد. اما در رابطه با شوري و ترشي چنين چيزي نداريم.
البته نمي توان در مورد هر يك از اين حالت ها به طور قطع حرفي زد، ولي عادت كردن بدن به يك مزه، بيشتر به نوع ذائقه و تغييرات هورموني مربوط است.
اين عادت، مشكل و بيماري خاصي هم در فرد ايجاد مي كند يا نه؟
خب، مصرف افراطي يك ماده غذايي خاص در درازمدت ، طبيعي و درست نيست و اثرات مُضري دارد.
مثلا هر كسي ممكن است در حالت افسردگي، ناراحتي و مشكلات زندگي اش به مزه شيرين گرايش يابد تا به طور موقتي و لحظه اي خود را آرام كند، اما وقتي زياد شيريني بخوريم، شيريني و چربي تاثيرات مضري دارند كه از آن جمله مي توان به چاقي، ديابت، بالا رفتن چربي خون و... اشاره كرد.
مصرف مداوم غذاهاي شور هم در فشار خون تاثير مي گذارد، به ويژه در كساني كه حساسيت بيشتري دارند. وقتي مصرف غذاهاي شور به صورت يك عادت درآيد، در درازمدت سبب افزايش فشار خون مي شود.
اما در رابطه با ترشي بايد گفت كه مشكل خاصي ايجاد نمي كند. به هر حال در قديم گفته مي‌شد ترشي معده را اذيت مي كند، اما اين مربوط به مصرف ترشي در حد زياد و در افرادي است كه حساسيت دارند، و گرنه معده ما خودش اسيد ترشح مي كند.
معده به سه شكل تحريك مي شود:
تحريك مكانيكي كه با مصرف غذاهاي ديرهضم مثل گوشت هاي سفت و برخي سبزيجات سخت و محكم رخ مي دهد. يكي تحريك شيميايي است كه با مصرف ادويه و برخي مواد شيميايي رخ مي دهد و يكي تحريك حرارتي است كه با مصرف غذاهاي خيلي داغ يا خيلي سرد رخ مي دهد.
شما به كساني كه به طور مداوم به يك مزه خاص تمايل دارند، مثلا مدام هوس شيريني يا شوري را دارند، چه توصيه اي مي كنيد؟
خب، بهتر است آن ها ريشه اين گرايش را پيدا كرده و يك جايگزين براي غذاي مذكور پيدا كنند. مثلا اگر در يك لحظه هوس شيريني و شكلات مي كنند، ببينند چه كاري حواس آن ها را پرت مي‌كند؛ كارهايي مانند زنگ زدن به يك دوست، سرگرم كردن خود به يك كار مفيد، قرآن يا دعا خواندن، كتاب خواندن، 5 دقيقه بيرون رفتن از خانه، دوش گرفتن و ... .
به شكل هاي مختلف مي توانند در آن لحظه هوس و فكر خوردن آن ماده غذايي خاص را از سرشان بيرون كنند تا مانع از بروز آثار منفي آن در دراز مدت شوند.
بعضي ها مي گويند گرايش به يك طعم و مزه خاص مي تواند علامت ابتلا به يك بيماري باشد؛ مثلا مي گويند كم خون ها بيشتر شيريني مي خورند و... .
در رابطه با صحيح يا غلط بودن اين قبيل باورها با دكتر مسعود كيمياگر، متخصص تغذيه و رژيم درماني گفتگويي داشته ايم.
آيا گرايش به يك طعم و مزه خاص مي تواند نشانه ابتلا به يك بيماري باشد؟
نه؛ ولي تغييرات فيزيولوژيك در بدن يك فرد مي تواند سبب اين حالت شود. اين دقيقا منشا همان حالتي است كه در خانم هاي باردار اتفاق مي افتد، زيرا در دوران بارداري حس بويايي و چشايي خانم ها افزايش مي يابد، لذا به يك سري غذاها تمايل بيشتر و به يك سري غذاها تمايل كمتري نشان مي دهند.
در مورد افرادي هم كه خوراكي هاي خاصي را هوس مي كنند، ممكن است اين موضوع اتفاق بيفتد.
يعني تغييرات هورموني باعث مي شود غذاهاي خاصي را هوس كنيم؟
تا حدودي، بله. به طور كلي هوس هاي غذايي سه وجه دارند: يك وجه، فيزيولوژيك است، يك وجه رواني و وجه ديگر اجتماعي.
وجه فيزيولوژيك همين است كه افراد به يك بو يا مزه خاصي حساس مي شوند و دليل آن هم تغييرات هورموني است.
وجه اجتماعي معمولا تجربي است، مثلا فرد در يك موقعيت و شرايط خاص، غذايي را ميل مي كند كه برايش لذت‌بخش است. وقتي اين موضوع چند بار تكرار شود و همان محيط را براي فرد تداعي كند، سبب مي شود فرد به مزه آن غذا متمايل تر شود. عكس اين موضوع هم صادق است يعني سبب زده شدن فرد از مزه اي خاص مي شود.
وجه رواني هم اين است كه وقتي فردي با دوستان خود است، ممكن است اخلاق و رفتار و علايق دوستانش به او منتقل شود، يا فرد به طور ناخودآگاه بخواهد خود را با ديگران هم فكر و هم سليقه نشان دهد (به عنوان مثال در دوران نامزدي دختر و پسر) و به همين دليل به سمت طعمي خاص گرايش مي يابد.
پس اين باورهايي كه در رابطه با گرايش به شيريني و مبتلا بودن به كم‌خوني يا افسردگي وجود دارد، اشتباه است؟
ببينيد؛ معمولا آن هايي كه افسردگي دارند با خوردن غذاهاي شيرين مثل بستني و شكلات، يك حالت شعف و شادي پيدا مي كنند، چون هورموني به نام بتاآندورفين پس از مصرف اين غذاها در بدن ترشح مي شود كه باعث مي گردد افراد افسرده و كسل، حال شان بهتر شود؛ مثلا دادن حلوا در مراسم عزاداري همين اثر را دارد. اما در رابطه با شوري و ترشي چنين چيزي نداريم.
البته نمي توان در مورد هر يك از اين حالت ها به طور قطع حرفي زد، ولي عادت كردن بدن به يك مزه، بيشتر به نوع ذائقه و تغييرات هورموني مربوط است.
اين عادت، مشكل و بيماري خاصي هم در فرد ايجاد مي كند يا نه؟
خب، مصرف افراطي يك ماده غذايي خاص در درازمدت ، طبيعي و درست نيست و اثرات مُضري دارد.
مثلا هر كسي ممكن است در حالت افسردگي، ناراحتي و مشكلات زندگي اش به مزه شيرين گرايش يابد تا به طور موقتي و لحظه اي خود را آرام كند، اما وقتي زياد شيريني بخوريم، شيريني و چربي تاثيرات مضري دارند كه از آن جمله مي توان به چاقي، ديابت، بالا رفتن چربي خون و... اشاره كرد.
مصرف مداوم غذاهاي شور هم در فشار خون تاثير مي گذارد، به ويژه در كساني كه حساسيت بيشتري دارند. وقتي مصرف غذاهاي شور به صورت يك عادت درآيد، در درازمدت سبب افزايش فشار خون مي شود.
اما در رابطه با ترشي بايد گفت كه مشكل خاصي ايجاد نمي كند. به هر حال در قديم گفته مي‌شد ترشي معده را اذيت مي كند، اما اين مربوط به مصرف ترشي در حد زياد و در افرادي است كه حساسيت دارند، و گرنه معده ما خودش اسيد ترشح مي كند.
معده به سه شكل تحريك مي شود:
تحريك مكانيكي كه با مصرف غذاهاي ديرهضم مثل گوشت هاي سفت و برخي سبزيجات سخت و محكم رخ مي دهد. يكي تحريك شيميايي است كه با مصرف ادويه و برخي مواد شيميايي رخ مي دهد و يكي تحريك حرارتي است كه با مصرف غذاهاي خيلي داغ يا خيلي سرد رخ مي دهد.
شما به كساني كه به طور مداوم به يك مزه خاص تمايل دارند، مثلا مدام هوس شيريني يا شوري را دارند، چه توصيه اي مي كنيد؟
خب، بهتر است آن ها ريشه اين گرايش را پيدا كرده و يك جايگزين براي غذاي مذكور پيدا كنند. مثلا اگر در يك لحظه هوس شيريني و شكلات مي كنند، ببينند چه كاري حواس آن ها را پرت مي‌كند؛ كارهايي مانند زنگ زدن به يك دوست، سرگرم كردن خود به يك كار مفيد، قرآن يا دعا خواندن، كتاب خواندن، 5 دقيقه بيرون رفتن از خانه، دوش گرفتن و ... .
به شكل هاي مختلف مي توانند در آن لحظه هوس و فكر خوردن آن ماده غذايي خاص را از سرشان بيرون كنند تا مانع از بروز آثار منفي آن در دراز مدت شوند.
