[naz.gigili]

مصرف همزمان چند دارو با یکدیگر می‌تواند در سطح خونی آنها اثراتی بگذارد. این اثرات هم می‌تواند منجر به کاهش سطح خونی دارو و هم باعث افزایش آن شود. این وضعیت به این علت رخ می‌دهد که تجزیه، دفع و جذب داروهای ضدصرع می‌تواند به وسیله سایر داروها تحت‌تأثیر قرار بگیرد. بنابراین، لازم است قبل از اینکه هرگونه داروی دیگری را همراه با داروی ضدصرع مصرف نماییم از نحوه تداخل آنها با یکدیگر اطلاعاتی داشته باشیم. وقتی که یک داروی ضدصرع دیگر به داروهای ضدصرع یک بیمار اضافه می‌شود، اغلب لازم است که تغییراتی در مقدار مصرف داروهایی که قبلاً مصرف می‌شدند داده شود و سطح خونی این داروها آزمایش شود.
انواع مختلف صرع و درمان دارویی مناسب آن شامل:
١) پارشیل ساده – داروی انتخابی: کاربامازپین – سایر داروها: استازولامید – کلوبازام
٢) پارشیل مرکب – داروی انتخابی: فنی‌توئین – سایر داروها: گاباپنتین، لاموتریژین.
٣) ژنرالیزه ثانویه: داروی انتخابی: سدیم والپروات - سایر داروها: فنوباربیتال – پریمیدون – ویگاباترین – تیاگابین.
٤) ابسانس – داروی انتخابی: اتوسوکسیماید – سایر داروها: استازولامید – کلونازپام – لاموتریژین.
٥) آتونیک / تونیک – داروی انتخابی: سدیم والپروات – سایر داروها: استازولامید – کاربامازپین – کلوبازام – کلونازپام – گاباپنتین – لاموتریژین – فنوباربیتال – پریمیدون – فنی‌توئین – توپیرامات.
٦) تونیک – کلونیک – داروی انتخابی: کاربامازپین – فنی‌توئین – سدیم والپروات – سایر داروها : استازولامید – لاموتریژین – فنوباربیتال – پریمیدون – توپیرامات – ویگاباترین.
٧) میوکلونیک – داروی انتخابی: کلونازپام – سدیم والپروات – سایر داروها: استازولامید – فنوباربیتال – پریمیدون – پیراستام.
داروهای ضدصرع همچنین می‌توانند بر سطح خونی سایر داروها نیز تأثیر بگذارند. این مسئله در مورد داروهای ضدحاملگی اهمیت زیاد دارد، زیرا بسیاری از داروهای ضدصرع باعث افزایش قدرت بدن در تجزیه داروهای ضدحاملگی شده و در نتیجه آنها را بی‌اثر می‌سازد. در چنین مواردی باید از داروهای قوی‌تر ضدحاملگی استفاده کرد تا مؤثر واقع شود.
همچنین در مواردی که داروی وارفارین (دارویی که برای پیشگیری از لخته شدن خون مصرف می‌شود) استفاده می‌شود، داروهای ضدصرع می‌توانند باعث کاهش سطح خونی آن شده و در نتیجه لازم است که مقادیر بیشتری از داروهای وارفارین مصرف شود تا مؤثر واقع شود.
● شروع و توقف مصرف داروها
شروع مصرف داروهای ضدصرع با مقادیر زیاد می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی شود. بنابراین داروهای ضدصرع باید با مقادیر کم شروع شده و به‌تدریج و کم‌کم مقدار آنها را افزایش داد. مقدار نهایی دارویی که باید مصرف شود توسط تعادل بین کنترل حملات بیمار و عوارض جانبی آن، تعیین می‌شود. اهمیت زیاد دارد که بدانیم بیماران مختلف به مقادیر مختلف دارو نیازمندند و ممکن است مقدار نهایی دارویی که برای یک بیمار تجویز می‌شود برای بیمار دیگر، ایجاد عوارض جانبی شدید کند. اگر یک دارو برای بیماری مؤثر واقع نشد و یا اینکه عوارض جانبی نامطلوبی باقی گذاشت، باید داروی دیگر را امتحان کرد و اکثر بیماران فقط با مصرف یک نوع داروی ضدصرع، حملاتشان کنترل می‌شود، اما درصد کمی از بیماران نیاز به مصرف دو یا چند داروی مختلف ضدصرع دارند. به دلایل زیر، پزشکان تا آنجا که بتوانند از تجویز همزمان چند داروی ضدصرع به یک بیمار خودداری می‌کنند:
بعضی از داروهای ضدصرع با یکدیگر تداخل دارند.
عوارض جانبی داروها در مواردی که چندین داروی ضدصرع با هم مصرف می‌شود بیشتر خواهد بود.
بیماران اغلب در به خاطر سپردن و خوردن چند داروی ضدصرع دچار مشکل می‌شوند و احتمال اشتباه مصرف کردن داروها توسط بیمار وجود دارد.
وقتی که می‌خواهیم مصرف یک دارو را متوقف کنیم، باید به‌تدریج میزان آن را کاهش داده و سپس مصرف آن را قطع کنیم. در صورت قطع ناگهانی یک دارو، ممکن است حملات بعدی رخ دهد. داروهایی که مصرف آنها همراه با داروهای ضدصرع ایجاد تداخل دارویی می‌کنند:
- آلوپورینول
- آمینوفیلین
- آمیودارون
- داروهای ضداسید معده
- آسپرین
- سایمتیدین
- دیلتیازم
- اریترومایسین
- فلوکستین
- امپرازول
- کوتریموکسازول
- وراپامیل
● مصرف منظم داروها
عدم مصرف به موقع و منظم داروها، یک علت مهم در عدم موفقیت درمان دارویی صرع است. از آنجایی که مدت زمان وقت لازم است (چندین روز یا چندین هفته) تا یک داروی ضدصرع اثر کامل خود را نشان دهد و نیز از آنجایی که حملات معمولاً به صورت غیرقابل پیش‌بینی اتفاق می‌افتند، لازم و ضروری است که داروها به طور منظم مصرف شوند تا از این حملات پیشگیری شود. وقتی بیماران دچار حمله نمی‌شوند، احساس کاملاً خوبی دارند (به غیر از عوارض جانبی که داروهای ضدصرع بر روی آنها دارد) و در نتیجه تعجب‌آور نخواهد بود که بعضی اوقات مصرف قرص‌های خود را فراموش کنند.
● پیگیری یک روش منظم
بسیاری از اوقات برای بیماران اتفاق افتاده است که فراموش کرده‌اند که آیا در ساعت مقرر داروی خود را خورده‌اند یا خیر؟ برای پیشگیری از چنین مواردی، بهتر است که بیماران یک برنامه منظم برای مصرف داروهای خود طرح‌ریزی کنند. اگر لازم باشد که داروی خاصی را بیشتر از دوبار در روز مصرف کنیم و یا اینکه چندین داروی مختلف را هر کدام چند بار در روز مصرف کنیم، وضعیت دشوارتر می‌شود. استفاده از یک کیف دارویی که در آن مشخص شده که در ساعت خاص باید این دارو مصرف شود و روزهای مختلف هفته در آن نوشته شده باشد، در یادآوری بیماران در مصرف صحیح و به موقع داروها کمک بسیاری خواهد کرد.
● قطع ناگهانی مصرف دارو
گاهی مواقع بیماران تصمیم می‌گیرند که به طور ناگهانی مصرف داروی خود را قطع کنند (اغلب افسردگی و یا روحیه ضعیف). این حالت به طور بالقوه می‌تواند بسیار خطرناک باشد زیرا ممکن است منجر به بروز حملات مکرر و طولانی شود. همچنین در مواقعی که اسهال یا استفراغ وجود دارد، داروهای ضدصرع ممکن است جذب بدن نشوند و لازم باشد که دوباره دارو استفاده شود. در چنین مواردی گاهی اوقات لازم است که بیمار در بیمارستان بستری شود.
● مصرف مقدار صحیح دارو
درست نفهمیدن صحبت‌های پزشک توسط بیمار، می‌تواند منجر به مصرف اشتباه مقدار دارو شود. در هر بار ویزیت بیمار، اهمیت زیادی دارد که مشخص شود دقیقاً چه مقدار دارویی باید بیمار مصرف کند. در صورت لزوم پزشک باید این اطلاعات را بر روی یک برگ کاغذ نوشته و به بیمار بدهد. همچنین فکر خوبی است که هر بار که بیمار به پزشک مراجعه می‌کند داروهایش را هم همراه خود برده و به پزشک نشان دهد. پاسخ دادن به سؤالات مبهمی که بیمار در مورد داروهایش می‌پرسد به‌ندرت می‌تواند مفید واقع شود. برای مثال، غیرممکن است که به سؤالاتی مثل این، جواب صحیح داد «خوب، پس من دو قرص آبی یا قرمز در صبح باید بخورم و سپس یک قرص سفید؟».