[Prime]

آیا من به ام اس مبتلا هستم؟

معیار های اساسی تشخیص ام اس

به منظور تشخیص ام اس پزشک باید:

شواهدی مبنی بر آسیب جدا گانه حداقل دو محل در سیستم اعصاب مرکزی (CNS) که شامل مغز؛ نخاع و اعصاب چشم.
و
پیدا کردن شواهدی مبنی بر اینکه آسیب های رخ داده دستکم یک ماه طول کشیده است. و رد شدن همه ی احتمالات و تشخیص های بیماری های دیگر.

In 2001, the International Panel on the Diagnosis of Multiple Sclerosis updated the criteria to include specific guidelines for using magnetic resonance imaging (MRI), visual evoked potentials (VEP) and cerebrospinal fluid analysis to speed the diagnostic process.

از سال 2001 شاخص های جهانی تشخیص ام اس در سراسر دنیا تعیین شد و مدارک مستند از سه پارامتر زیر مبنای کار پزشکان قرار گرفته است:
تصویر برداری با دستگاه عکس برداری رزونانسی MRI
پتانسيل های القایی عصب های چشم VEP
آزمایش مایع نخاعی


روشهاي مختلفي براي تشخیص بيماري MS وجود دارد ولي هيچكدام از اين روش ها نمي توانند به تنهايي تشخيص بيماري را مسجل نمايند بلكه اين روش ها تنها تائيد كننده علائم و نشانه هايي كه از طريق صحبت با بيمار و معاينه وي بدست مي آيد.

در بیماران با سیر عود کننده-بهبود یابنده و نشانه های درگیری حد اقل دو منطقه از ماده سفید مرکزی تشخیص قطعی بیماری از نظر بالینی ممکن است. پزشکان اغلب وقتي موفق به تشخيص بيماري MS مي گردند که بيش از يک منطقه از بدن درگير شده باشد . غالباً هنگامي توجه به سمت MS جلب مي گردد که بيمار در مرحله فعاليت بيماري ، حداقل دو علامت يا نشانه از علائم و نشانه هاي شايع بيماري MS را بروز داده باشد .

نشانه ها و علایم بیماری:

معیار های تشخیصی برای تعریف بالینی ام اس نیازمند اثبات دو یا بیشتر علائم حملات است و نیز 2 یا بیشتر علامتی است که نشانه یک آسیب در مسیر آناتومیک ماده سفید غیر مجاور در دستگاه مغز و اعصاب می باشد. نشانه ها باید بیش از 24 ساعت به طول بینجامد.
طبق بررسي هاي انجام شده در گروهي كه ضرورتا نسبت به انجام آزمايش آگاهي نداشتند، بعضي از پزشكان بيماري MSرا تشخيص نداده و علايم دوبيني و يا تاري ديد،احساس سوزن سوزن شدن، گيجي ،عدم تعادل يا كرختي را به بيماري ناشي از عفونت ويروسي يا تنها دربيماري اعصاب نسبت داده اند.
بعضي از بيماران جهت ارزيابي به روانپزشكان ارجاع شده اند.از آنجائي كه بسياري از علايم بالا در موقعيت هاي ديگر نيز بروز مي كند، بسياري از بيمارانيكه اين علايم را دارند مبتلا به بيماري MS نيستند. به هر حال داشتن يكي از اين علايم اگر چه ناخوشايند،دليل بر تشخيص قطعي نخواهد بود.

نشانه هاي بيماري MS به 4 گروه تقسيم مي شود:
1- نشانه هاي جسمي
2- مشکلات در عملکرد مغز
3- نشانه هاي آسيب سيستم عصبي
4- نشانه هاي رواني مانند: وجود استرس، عصبانيت و ...

از نشانه ها یا علایم اصلی این بیماری به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
دوبيني و يا تاري ديد،احساس سوزن سوزن شدن، گيجي ،عدم تعادل يا كرختي، مشکلات در ایستادن ، عدم کنترل در تخلیه ادرار، یبوست و...

چرا مدت زمان زيادي طول مي كشد تا بيماري تشخيص داده شود؟

همانطور که گفته شد؛ تست تشخيصي معيني براي مولتيپل اسكلروزيس وجود ندارد . علائم پراكنده اي كه شما ممكن است در طول ماهها يا سالها تجربه كنيد ممكن است به راحتي شبيه موقعيت هاي ديگر و بيماري هاي ديگر باشد و پزشك تا زمانيكه بيماريها و موقعيت هاي ديگر كنار گذاشته نشود نمي تواند تشخيص قطعي بدهد. تشخيص MS تنها بعد از ظهور علائم و نشانه هاي پراكنده سيستم عصبي كه بعد از چندين ماه يا چندين سال بروز مي كند ميسر است . جهت تشخيص مولتيپل اسكلروزيس پزشك متخصص اعصاب (نورولوژيست) يك تاريخچه پزشكي دقيق گرفته و معاينات سيستم عصبي را انجام خواهد داد. پزشك رفلكس ها و حس هاي مختلف را امتحان و به حركات چشم ها نگاه ميكند و گام برداشتن و هماهنگي شخص را نظاره ميكند. براساس يافته هاي او ، پزشك ممكن است دستور انجام بعضي از تستهاي اضافي را بدهد. اغلب اين آزمايشات انجام ميشود تا بيماريهاي ديگر را رد كند اگر چه بعضي از بيماريها بطور تقريبي در ظهور علائم دقيقاً شبيه MS بوده و مشكل ساز هستند ولي تمام بيماران جهت تشخيص MS نياز به اينگونه تستهاي تخصصي ندارند.

بررسی ها

بررسی ها در تائید تشخیص بالینی یا رد دیگر اختلالات مفید می باشد اما به تنهایی تشخیص قطعی MS را ممکن نمی سازد. بعضی بیماران مایع مغزی نخاعی آنها معمولا غیر طبیعی است.در صورتی که در معاینه بالینی نشانه های درگیری فقط یک منطقه از سیستم عصبی مرکزی یافت شود تشخیص MS منوط به اثبات درگیری بدون علامت دیگر مناطق با استفاده از آزمایش پتانسیل های بر انگیخته(EP) خواهد بود. MRI نیز در مشاهده ضایعات بدون علامت مفید بوده و امروزه به عنوان مهمترین روش در تایید تشخیص مورد استفاده قرار می گیرد. در بیماران مبتلا به نوع نخاعی و بدون درگیری دیگر مناطق انجام میلوگرافی یا MRI نخاع ممکن است جهت رد ضایعات منفرد مادرزادی یا اکتسابی قابل درمان با جراحی لازم شود.

اشتباه نشود لطفا:

از آنجا که علائم ام.اس با نشانه های سایر بیماری ها تشابه دارد ابتدا باید ابتلا به سایر بیماری ها مانند سکته مغزی ، الکلیسم، اختلالات هیجانی، بیماری لایم، سندرم خستگی مزمن ، فیبرومیالژیا ، ایدز و برخی بیماری های اتوایمیون خاص مانند لوپوس اریتماتوز) منتفی شود.
بیماری M.S به دلیل داشتن علائم متعدد و سیر متنوع با چندین بیماری دیگری ممکن است اشتباه شود. در تشخیص افتراقی M.S بایستی بیماریهایی که ضایعات متعدد در سیستم عصبی مرکزی دارند و یا بیماریهای سیستم عصبی مرکزی با سیر تشدید یابنده بهبود پذیر ، مدنظر باشد.

از جمله بیماریهایی که با M.S اشتباه می‌شوند عبارتند از بیماری لوپوس سیستمیک ، سندرم آنتی فسفولیپید آنتی بادی ، بیماری بهجت ، بیماری لایم (در اثر نیش کنه رخ می‌دهد) ، سندرم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS) ، بیماریهای نخاعی مخچه ای ، استحاله‌ای ارثی ، کمبود ویتامین B۱۲ ، آرتروز مهره‌های گردن ، و تومورهای گودال خلفی جمجمه.



آزمایش ها:

بطور كل هيچ علامت باليني يا تست آزمايشگاهي خاصي به تنهايي تأييد يا رد كننده ام‌اس نمي‌باشد . جهت تشخيص ام‌اس پزشك معالج ممكن است از مجموعه اي از عوامل و روش‌هاي زير برای تشخیص استفاده کند :

1- شرح حال دقيق از بيماري فعلي ، علائم قبلي و بيماريهاي زمينه اي
2- معاينه دقيق عصبي
3- روش‌هاي تصوير برداري علي‌الخصوص( MRI )
4- آزمايشات هدايت الكتريكي اعصاب ( EP ) ونمونه‌گيري مايع مغزي- نخاعي( LP )
5- معاينات و شرح حال دقيق اعصاب و روان و مشاوره روانپزشكي در صورت وجود علائم شناختي – رواني


MRI:

از حساس ترين روشهاي تشخيصي بيماري m s است و با تصويربرداري مغناطيسي از مغز و نخاع مي تواند نواحي تخريب شده را نشان دهد اما علت را نمي تواند مشخص كند. در برخی افراد مبتلا به ms این تصاویر کاملاً طبیعی بوده و هیچ گونه مشکلی را نشان نمی دهند. در 5% مواردی که ام اس وجود داشته و محرز شده است در MRI چیزی پیدا نشده است.
ام.آر.آی (MRI) ضایعات مربوط به آسیب میلین را در مغز ، ساقه مغز ، مخچه و یا نخاع که به صورت ضایعات گرد با حدود مشخص با اندازة از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر می‌باشند را نشان می‌دهد.
این اسکن ها لزیون ها (یا قسمت های صدمه دیده بافت) که حاکی از وجود بیماری ام.اس است را تشخیص می دهند. تشخیص لزیون ها ی جدید یا افزایش آنها بوسیله MRI روشی است که برای پیگیری تاثیر درمان موثر است. تشخیص لزیون ها پیش از بروز نشانه های بعدی امکان شروع درمان زودهنگام را که می تواند سودمند باشد ، فراهم می سازد. بنابر این بسیاری از متخصصین اکنون طرفدار انجام ام.آر.آی مغز هستند.
اما بهرحال نه میزان و نه تعداد لزیون های در حال رشد، الزاما بیانگر شروع فوری یا بدتر شدن نشانه ها و یا پیشرفت ام.اس پیشرونده ثانویه نیست.
تشخیص حفره های سیاه بنام حفره های سیاه نشانگر پیشرفت بیماری است. این لزیون ها در مغز تشکیل می شوند و سیگنال هایی رابر اسکن MRI می فرستند.

EP - پتانسيل هاي القايي (Evoked potential ) براي اندازه گيري ميزان انتقال عصبي در قسمتهاي مختلف سيستم عصبي مركزي .

ازروشهاي ديگر،تشخيص پتانسيل هاي برانگيخته است كه هدايت امواج رادرمسيراعصاب بينايي نخاع ومغز اندازه گيري مي كند. « آزمایشات پتانسیل برانگیخته » را که می توان روی اعصاب و حواس مختلف مثل بینائی، شنوایی ، ... انجام داد، درخواست کنند. در این آزمایشات این اعصاب تحریک شده و سرعت انتقال پیام الکتریکی در آنها اندازه گیری می شود. یکی از مرسوم ترین آزمایش های پتانسیلهای فراخوانده بینایی (VEP)است. بیماران مبتلا به MS پاسخ کندتر و آهسته تری نسبت به تحریک اعصاب از خود نشان می دهند.

LP - آزمايش مايع مغزي – نخاعي

روش ديگري كه مي تواند به تشخيص كمك كند آزمايش مايع مغزي – نخاعي است . آزمایش بررسی مایع مغزی- نخاعی ( که از طریق کمر این مایع گرفته می شود و بر روی آن آزمایشاتی انجام می گیرد ) را درخواست نماید. مایع مغزی – نخاعی در افراد مبتلا به MS حاوی سطوح بالای پروتئین و WBC سفید بالاتر از حد معمول می باشد.
برای مثال سطوح بالای ایمونوگلوبولین جی، برای تشخیص حائز اهمیت است و می تواند شاخص پیشرفت بیماری باشد. (ایمونوگلوبولین ها زنجیره های پروتئینی هستند که بخشی از سیستم ایمنی محسوب می شوند).


از دیگر تست های آزمایشگاهی ، آزمایش ادرار است که می تواند افزایش سطوح ماده ای بنام ماده شبه پروتئینی پایه میلین را نشان دهد. این ماده با تخریب آکسون ها به هنگام پیشرفت بیماری افزایش می یابد.
همچنین انجام تست های خاصی برای کوررنگی نیز ممکن است در پیگیری اثر ام.اس بر چشم موثر باشد.



منابع : در تهیه مطالب این مقاله از مطالب و منابع زیادی استفاده شده است.
شامل این می شود و به آن محدود نیست:
مريم سجادپور- کارشناس تغذيه
دکتر حمید سجاد
ویکی پدیا
پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران
منبع
همچنین از مقاله ی حاضر در اینجا برای این مطلب استفاده شده است.

[nahid]

نحوه تشخیص بیماری ام اس

خیلی وقت ها پزشکان به بیمار می گویند شما مشکوک به ام اس هستید و یا شما احتمالا ام اس دارید. زمانی نیز تشخیص قطعی ام اس داده می شود. تمام این حالات وجود دارند و همیشه نمی توان به یک بیمار گفت که شما یا ام اس دارید یا ندارید.
در واقع گاهی گذشت زمان و گاهی انجام بررسی های تشخیصی بیشنر می توانند به پزشک کمک کنند تا بیماری را رد کند یا تشخیص قطعی را بدهد. در این قسمت من به شما روند تشخیصی ام اس و ارزش هریک از اقدامات تشخیصی را توضیح خواهم داد.
نخست باید شما از نظر بالینی مشکوک به ام اس باشید. تنها کسی که می تواند این مشکوک بودن را تایید کند فقط پزشک متخصص امغز و اعصاب یا نورولوژیست است. از شما می خواهم به تخصص های دیگر جهت بررسی ام اس مراجعه نکنید و اصولا بهتر است همکاران دیگر نیز شما را به نورولو.ژیست ارجاع دهند. علت این تاکید به خاطر حساس بودن موضوع است و تشخیص بیماری زندگی شما را دگرگون می کند ولذا نمی توان به راحتی و سادگی برخورد شود.
علایم بالینی بیماری ام اس گوناگون هستند و از بیماری به بیمار دیگر می تواند تفاوت داشته باشد. حتی در یک بیمار نیز علایم مختلف در فواصل زمانی گوناگون ممکن است دیده شوند. مغز، نخاع ، اعصاب چشم می توانند درگیر شده و علامت بالینی ایجاد کنند. نکته مهم استمرار و تداوم این علایم است. هر حمله بیماری چند روز و اغلب چند هفته طول می کشد. تاری دیدهای لحظه ای و گذرا، بی حسی چند دقیقه ای که گاهگاهی تکرار می شوند و برطرف می گردند نمی توانند حمله ام اس باشند. سردرد های مزمن و طول کشیده علامت ام اس نیستند. کاهش حافظه و فراموشی های اخیر به عنوان علایم آغازین بیماری نیستند. بسیاری از این علایم ربطی به ام اس ندارند و به دلیل اضطراب و نگرانی از یک طرف و شنیده ها و آگاهی های ناقص و از منابع نادرست و غیرعلمی چون در و همسایه و گاهی فیلم های ساخته افراد کم اطلاع در جامعه رواج پیدا می کنند.
علایم شایع حملات ام اس عبارتند از: تاری دید مستمر و گاهی پیشرونده یک چشم برای چند روز اخیر، بی حسی و کرختی مداوم بخشی از بدن یا اندامها برای چند روز، بی حسی و ضعف پاها از کمر به پایین و گاهی از گردن به پایین مانند برق گرفتگی در اندام ها، گاهی علایم بی حسی پاها با بی اختیاری و یا سختی و تکرر ادرار ممکن است همراه شود. دوبینی و عدم تعادل به نحویکه راه رفتن و دویدن بیمار را مختل کرده و آشکارا مورد توجه اطرافیان قرار بگیرد. این ها علایم شایع اولین حملات ام اس هستند.
بنابراین اولین قدم در تشخیص داشتن علایم بالینی وسیر بیماری مطابق با بیماری و تایید آن توسط نورولوژیست است. هرگاه پزشک شما چنین شکی را کرد شروع به بررسی تکمیلی جهت تشخیص قطعی بودن بیماری خواهد کرد.
گاهی فقط یک حمله خفیف به صورت بی حسی بخشی از بدن برای یکی دوهفته اتفاق افتاده است. این حالت را "سندرم بالینی واحد" می گویند. بسیاری از پزشکان در این موارد برای بیمار سیاست انتظار و مراقبت را در نظر می گیرند و بسیاری از این بیماران تا سالها ممکن است حمله دیگری نداشته باشند.
قدم دوم در بررسی بیمار انجام ام آر آی است. ام آر آی مهم ترین و باارزش ترین روش تشخیص ام اس است. اگر ام آر آی شما طبیعی باشد می توان گفت شما در حال حاضر به بیماری ام اس مبتلا نیستید. گاهی پزشک در همین مرحله به شما اطمینان می دهد و با شما خداحافظی می کند. گاهی ممکن است بسته به علایم و یافته های معاینه شما را تحت نظر بگیرد و توصیه کند چند ماه دیگر یک ام آر آی مجدد بکنید. در هر صورت با یک ام آر آی نرمال شما نگران بیماری ام اس نباشید.
متاسفانه گاهی ام آر آِی کاملا تیپیک و به اصطلاح تمام مشخصات لازم برای تشخیص قطعی ام اس را دارد. در این حالت که هم یافته های معاینه و هم شرح حال و سیر بیماری با ام اس مطابقت دارد و هم ام آر آی معیارهای قطعی ام اس را دارد دیگر به بررسی بیشتر احتیاجی نیست. پزشک توضیحات لازم را می دهد و درمان شما را شروع خواهد کرد.
اما گاهی ام آر آی طبیعی نیست ولی یافته های ام آر آِی برای تشخیص قطعی نیز کافی نیستند. در این شرایط است که تصمیم گرفتن برای پزشک شما دشوار است. در این شرایط نیز گفته میشود احتمال ام اس وجود دارد و برای قطعی کردن تشخیص اقدامات دیگری لازم است.اگر اولین حمله باشد برخی پزشکان همان سیاست انتظار و مراقبت یا تحت نظر گرفتن را اتخاذ می کنند. اگر علایم دیگری ایجاد نشد و یا ام آر آی چند ماه بعد شما نرمال بود همچنان شما تحت نظر خواهید بود.
اقدامات تشخیصی دیگر در این شرایط گرفتن نوار چشم و نیز بررسی مایع مغزی نخاعی و به اصطلاح آب نخاع است. در مورد بررسی آب نخاع من متن جداگانه ای نوشته و در وبلاگ گذاشته ام. در خصوص نوار چشم نیز باید بگویم روشی بسیار با ارزش است و درصورت اختلال واضح نشانگر درگیری عصب بینایی به دلیل ام اس است.
البته به دلیل اینکه برخی بیماری ها ممکن است ام اس را تقلید کنند، همیشه پزشکان آزمایشات تکمیلی برای رد سایر بیماریها انجام می دهند.
در خاتمه بار دیگر یادآآوری می کنم که در صورت علایم مشکوک به صورتی که در بالا گفته شد، فقط به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
علایم گذرا و کوتاه مدت بی ارزش بوده و نیاز به مراجعه و بررسی ندارند.
سرگیجه های مزمن غیرواقعی بطوریکه اشکال واضحی در عملکرد شخص ایجاد نمی کنند، بی حسی های گذرا، فراموشی، سردرد ، درد منتشر استخوانها و بدن ارتباطی با ام اس ندارند.
به پزشک خود اعتماد و اطمینان داشته باشید و اجازه بدهید بررسی های لازم را انجام دهد و تشخیص نهایی را با شما در میان بگذارد.

دکتر محمد علی آرامی(مغزو اعصاب) -نهم تیر 1391

[nahid]

.

ترس از بیماری ام اس!
آنچه در مورد علائم بیماری ام اس نمی دانید...


علائم بیماری ام اس، مولتیپل اسکلروز، در مقالات زیادی در اینترنت معرفی شده اند. اما اغلب این مقالات توسط افراد غیر متخصص نوشته شده است و لذا این علائم را به دقت و با توضیحات کافی معرفی نکرده اند. به همین دلیل پزشکان مغز و اعصاب بارها مراجعینی داشته اند که علائم و شکایات آنها هیچگونه ارتباطی با بیماری ام اس نداشته، ولی فرد مراجعه کننده ترس زیادی از مبتلا شدن به این بیماری داشته است.


در بعضی از این مراجعه کنندگان نگرانی بقدری شدید می شود که علی رغم آنکه پزشک متخصص به او اطمینان می دهد که به این ام اس مبتلا نشده است، ولی خیال بیمار راحت نشده و اصرار دارد که ام آر آی بگیرد. حتی در بعضی موارد مراجعه کننده به چندین متخصص مغز مراجعه می کند و با اینکه همگی متفق القول به او اطمینان می دهند که بیماری ام اس برایش مطرح نیست، بازهم به دنبال متخصص دیگری می گردد!

در این مقاله میخواهم کمی در مورد خصوصیات علائم بیماری ام اس که معمولا در سایتها و مقالات دیگر پیدا نخواهید کرد توضیح دهم. البته این مقاله جنبه آموزشی دارد و قرار نیست جای تشخیص پزشک را بگیرد. طبیعتا چنانچه در مورد علائم خود شک دارید لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید.

گزگز و بی حسی بدن:

گزگز، سوزن سوزن شدن و بی حسی جزو علائم شایع بیماری ام اس است. اما به این معنی نیست که هرکس دچار گزگز شد، بلافاصله نگران ابتلا به بیماری ام اس شود. بسیاری از افراد در طول زندگی بارها چنین حسی را در قسمتهای مختلف بدن تجربه کرده اند، بدون آنکه دچار ام اس باشند.آنچه در بیماری ام اس تجربه می شود، تنها یک احساس ساده ی گزگز نیست. بلکه یک احساس ناخوش آیند حسی است که همره با درد، خارش و سوزش می باشد. درد در این حالت خفیف ولی آزار دهنده است.

تمامی علائم بیماری ام اس، و از جمله علائم حسی آن، ناشی از آسیب در قسمتی از مغز یا نخاع می باشد. این نکته بسیار مهم است و کمک زیادی به افتراق علائم بیماری ام اس از مشکلات اضطرابی می کند. برای مثال گزگز و بی حسی در بیماری ام اس محدود به یک قسمت از بدن است و ممکن است کل یک دست یا پا، قسمتی از تنه و یا صورت را درگیر کند. چون فقط قسمتی از سیستم عصبی درگیر شده است، انتظار نداریم بیمار از بی حسی کل بدن شکایت داشته باشد. همچنین علائم ام اس قرار نیست ناگهانی شروع شده و ناگهانی هم محو شود و یا بسرعت از قسمتی از بدن به قسمت دیگر انتقال یابد. بلکه همانند سایر نشانه های ام اس، این علائم حسی بتدریج شروع شده و با گذشت زمان شدیدتر می شود و روزها و هفته ها بطول می انجامد و نهایتا بهبود آن هم تدریجی خواهد بود.

علائم گزگز، بی حسی و خواب رفتن در بیماریهای اضطرابی هم بصورت شایعی دیده می شود. اما مکانیسم ایجاد آنها با ام اس فرق دارد و لذا به شکل متفاوتی خود را نشان می دهد. اضطراب باعث نفس کشیدن های سریع می شود. چنین حالتی مخصوصا در حملات پانیک دیده می شود. تنفس سریع باعث تغییراتی در مواد شیمیایی موجود در خون ایجاد شده و منجر به بروز احساس بی حسی و گزگز می گردد. معمولا این حس از صورت شروع شده و به پایین می آید و بعضا کل بدن را فرا میگیرد. اغلب این گزگز در مدت کوتاهی برطرف شده و بعضا به دلایلی تا چند روز باقی می ماند. همچنین بیماریهای اضطرابی فرد را نسبت به بدن خود حساستر می کند و لذا بیمار متوجه تغییرات مختلف حسی در بدن می شود. علائم حسی ناشی از مشکلات اضطرابی می تواند بسرعت ایجاد شده یا برطرف گردد و یا از جایی به جای دیگر بدن پرش نماید. پس اگر امروز در انگشتان خود احساس گزگز دارید، فردا در ران پا و پس فردا در صورت، این علامت مربوط به ام اس نیست.

پرش عضلات:

بسیاری از ما تابحال چنین حالتی را تجربه کرده ایم که برای مدتی گوشه ی چشم یا پلکمان پریده است. بعضی از افراد از چنین حالتی می ترسند و نگران می شوند که نکند مبتلا به بیماری خطرناکی شده اند. توجه کنید اینگونه پرشهای عضلانی جزو علائم بیماری ام اس نیست. در اغلب موارد چنین پرشهایی وقتی دچار استرس و نگرانی هستیم پیش می آید و بعد هم برطرف می شود. البته اگر اینگونه پرشهای عضلانی دائمی و مکرر شده و نقاط مختلف بدن را درگیر کند، لازم است به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا از نظر بعضی بیماریهای دیگر بررسی شوید اما آن بیماری ها ام اس نخواهد بود.

نورالژی تریژمینال:

در این حالت فرد دچار دردهای تیر کشنده ای در ناحیه صورت و فک می شود. این دردها همچون رعد و برق می آیند و می روند. دردها در هنگام جویدن غذا و یا لمس صورت شدیدتر می گردند. در اغلب بیماران چنین علامتی ربطی به بیماری ام اس ندارد. فقط اگر فرد در دوران جوانی به آن مبتلا شود و علائم بیماری را در سایر نقاط بدن هم داشته باشد، در مورد بیماری ام اس هم بررسی خواهد شد.

خستگی:

خستگی شدید و بیش از حد جزو علائم شایع بیماری ام اس است. اما نمی تواند تنها علامت فرد باشد. مبتلایان به ام اس در کنار خستگی شدید، علائم متعدد دیگری هم دارند و پزشک با توجه به علائم همراه مشکوک به بیماری ام اس می شود. خستگی نمی تواند اولین علامت ابتلا به ام اس باشد.

سرگیجه، گیجی و اختلال تعادل:

این موارد می توانند جزو علائم بیماری ام اس باشند. من هر روز در مطب مراجعینی دارم که با یک یا چند تا از این علائم مراجعه می کنند. اما آخرین باری که تشخیص بیماری ام اس را فقط بر حسب همین علائم گذاشته ام، واقعا بیاد ندارم. چرا که در اکثر این بیماران علت سرگیجه مسائل دیگری غیر از بیماری ام اس است. همچنین توجه داشته باشید که گیجی با سرگیجه متفاوت است. گیجی به حالتی می گویند که در آن فرد می بیند که اطاق به دور سرش می چرخد و یا خود در حال دوران است. اما گیجی به سنگینی و منگی سر می گویند. سرگیجه می تواند ناشی از بیماری ام اس باشد ولی گیجی دلایل دیگری دارد.

ضعف ناگهانی:

ضعف بدنی جزو علائم ام اس محسوب می شود. ولی شروع ضعف ناگهانی در یک قسمت از بدن، نمی تواند علامتی از شروع این بیماری باشد. بلکه در این علائم ناگهانی باید به سکته مغزی شک کرد. همانند گزگز و بی حسی، ضعف عضلانی هم در بیماری ام اس شروع و بهبود تدریجی (روزها تا هفته ها) دارد. تنها تعداد کمی از علائم ام اس ممکن است شروع ناگهانی داشته باشند که آنها هم مشخصات ویژه و اختصاصی خود را دارند.

تاری دید:

تاری شدن دید جزو علائم نسبتا شایع از شروع بیماری ام اس است و علت آن التهاب عصب چشم (نوریت اپتیک) می باشد. اما ابتدا باید منظورمان را از تار شدن دید بیان کنیم. آنچه در اینجا تاری دید می گوئیم، اختلالی است که واضحا دید شما را محدود می کند. پس اگر از فاصله ی دور براحتی می توانید ثانیه شمار ساعت دیواری و یا زیر نویس های تلویزیون را ببینید، این تاری دید ناشی از نوریت اپتیک محسوب نمی شود. همچنین مشکلات چشمی ناشی از ام اس بعلت التهاب عصب بینایی است و بنابراین نمی تواند مرتب کم و زیاد شده و یا بین دو چشم جابجا گردد. وقتی نوریت اپتیک شروع شود، باید سیر خود را طی کند، یعنی در ابتدا شدت تاری دید بصورت تدریجی زیاد شده و سپس به آرامی و در عرض چند هفته فروکش نماید.

لکه های سفید در ام آر آی:

اگر ام آر آی مغز لکه های سفید نشان داد، آیا ابتلا به ام اس تائید می شود؟ خیر!
عوامل زیادی می تواند باعث ایجاد لکه های سفید در مغز شود. وقتی بیماری ام اس تائید می گردد که تمام این موارد را داشته باشید:

• علائم شما مطابق با علائم بیماری ام اس باشد.
• پلاکها در مناطق خاص و متعدد مغز و نخاع باشد
• یافته های مغزی نشان دهنده ضایعات قدیمی و جدید در کنار هم باشد.

هیچگاه وجود لکه های سفید در ام آر آی به تنهایی مطرح کننده ی بیماری ام اس نخواهد بود.

وجود بیماری ام اس در بستگان نزدیک:

خواهرم ام اس گرفته است، منهم دچار احساس گزگز و خستگی هستم. آیا ام اس دارم؟

از نظر آماری شانس ابتلا به ام اس در بستگان نزدیک مبتلایان به ام اس بیشتر از جمعیت عادی است. ولی اگر صد بیمار ام اسی داشته باشیم، بین خواهر و برادران آنها نهایتا 5 نفر مبتلا به ام اس خواهند شد و 95 نفر دیگر سالم خواهند ماند.

سخنی با همکاران پزشک

ترس از بیماری ام اس حتی در بین بعضی از همکاران پزشک رشته های دیگر هم وجود دارد. بعضی از بیمارانی که با احتمال ام اس توسط سایر همکاران به متخصصین مغز و اعصاب ارجاع می گردند، مشکل دیگری غیر از بیماری ام اس دارند.
ترس از به تاخیر افتادن تشخیص بیماری ام اس، منطقی نیست. اعلام زودهنگام این تشخیص، قبل از تکمیل شدن بررسی های لازم، بیش از آنکه مفید باشد ضرر خواهد داشت. با عنایت به وجود ترس بیش از حد از بیماری ام اس در جامعه، بهتر است پزشکان قبل از اعلام نام این بیماری به بیمارشان، یکبار دیگر شواهد ابتلا را بررسی نمایند، مگر آنکه در این مورد کاملا مطمئن شده باشند.

دلیل این توصیه این است که در بیماری ام اس، شروع درمان اورژانسی نیست. بر طبق شواهد علمی درمان حملات حاد، تاثیری در پیش آگهی نهایی بیمار نخواهد داشت. پس بهتر است فرصتی برای بررسی مجدد گذاشته شود. گاهی چند کلمه ی نامناسب ممکن است کل زندگی و آینده ی بیمارمان را بهم بریزد.

سخن آخر:

اگر در مورد ابتلا به بیماری ام اس نگران هستید، بهترین کار این است که به متخصصین این بیماری مراجعه کنید. سعی نکنید با کمک گرفتن از مطالب مختلف اینترنت خودتان به تشخیصی برسید. این کار فقط سردرگمی شما را بیشتر خواهد کرد. بیماری ام اس حتی برای پزشکان متخصص آن هم بیماری پیچیده ایست و گوش دادن به اظهارنظرهای افراد غیر وارد در مورد این بیماری فقط مشکل شما را بیشتر میکند.


دکتر مهدی دهقانی - متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات - 16 شهریور 94
http://clinicbrain.com/article/MS-Phobia